Þröstur Olaf Sigurjónsson Viðskiptadeild

1. ÍSLAND OG NORÐURLÖNDIN SAMANBURÐUR Á UNDANFARA KREPPU Þröstur Olaf Sigurjónsson Viðskiptadeild

2. Hvati rannsóknar • AðberasamanundanfarafjármálakreppuÍslandsogSkandinavíu • Löndin áþekk samfélagslega og efnahagslega • Minna en 20 ár skilja á milli áfalla • Rannsóknarspurningin: voruáþekkviðvörunarmerkií undanfarafjármálaáffallaSkandinavíuogÍslands?

3. Aðferð • Valdar eru 8 breytur til að gera samanburð • Þær eru settar á sömu tímalínu • Upphafstími er þegar áhrif losunar hafta fara að segja til sín • 1982 fyrir Skandinavíu • 1999 fyrir Ísland T-17 T 1982 Scandinavia 1999 Iceland t

4. Aðferð • Valdar eru 8 breytur til að gera samanburð • Þær eru settar á sömu tímalínu • Upphafstími er þegar áhrif losunar hafta fara að segja til sín • 1982 fyrir Skandinavíu • 1999 fyrir Ísland 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1982 Scandinavia t 1999 Iceland

5. Samanburður á kreppum • Kreppur fylgja áþekku mynstri (Reinhart&Rogoff, 2008) • Það sem sem veldur kreppu kann þó að vera ólíkt • Breytingar á regluvirki leiddu til aukningar útlána sem leiddi til eignaverðbólgu • Skandinavía fór í gegnum losun hafta og hamla (Jonung et al, 2008) þar sem fjármálaeftirlit tóku ekki eftir nýju landslagi fjármálafyrirtækja • Í Skandinavíu varð útlánaaukning til á mjög skömmum tíma, tók lengri tíma á Íslandi

6. Samanburður á kreppum- samanlagður útlánavöxtur-

7. Samanburður á kreppum- atvinnuleysi-

8. Samanburður á kreppum- verðbólga -

9. Samanburður á kreppum- fasteignaverð -

10. Til umhugsunar • Skandinavíska krísan hefur oft verið nefnd “tvíburakrísan”. Mætti kalla þessa greiningu “þríburakrísuna”, svo áþekk einkenni eru með Skandinavíu og Íslandi, en Ísland klárlega hegðaði sér verst. • Undanfarar kreppu eru þeir sömu hjá löndunum. • Losun hafta skiptir máli en gerir ekki útslagið. • Slaki í eftirliti, spilling og veik stjórnsýsla skiptir miklu. • Aukin áhættusækni á Íslandi vegna alþjóðlegra jákvæðra aðstæðna og “ofdirfsku”. • Afnám Glass-Steagall reglugerðar 1999 skipti máli. • Ríkisfjármál og peningamálastjórn þurfa að fara hönd í hönd.

11. 8 Mínúturbúnar! TAKK