BAĞIMSIZ DENETİM UYGULAMA ÖRNEĞİ

1. BAĞIMSIZ DENETİM UYGULAMA ÖRNEĞİ ALBA TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

2. Alba Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Hazırlayanlar Akis Bağımsız Denetim ve SMMM A.Ş. – KPMG Başaran Nas Bağımsız Denetim ve SMMM A.Ş. – PwC DRT Bağımsız Denetim ve SMMM A.Ş. – Deloitte Güney Bağımsız Denetim ve SMMM A.Ş. – Ernst & Young Editör Dr. Tuba Şavlı, SMMM TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

3. ÖNSÖZ • Örnek Denetim Dosyası KOBİ ölçeğinde bir üretim şirketi esas alınarak hazırlanmıştır. • Çalışmadaki esas amaç; bir denetim sürecinde UDS’nın uygulamada ne şekilde yer bulduğuna ilişkin bir örnek oluşturarak eğitime destek olmaktır. Dolayısıyla; • Bazı çalışma kağıtları dosyada yer almayabilir. • Mavi renkli referanslarla belirtilen çalışma kağıtları dosyada bulunmamaktadır. • Örnekler ve içerik eğitim amacıyla sınırlı tutulmuş olabilir. • Excel dosyası olarak hazırlanan çalışma kağıtlarında formüllere yer verilmemiştir. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

4. ÖNSÖZ • Kuşkusuz, denetlenen her kuruluşun • kendi özel koşulları • büyüklüğü • faaliyet gösterdiği sektör ya da iş kolu • piyasa koşulları vb. faktörlerin etkisi ile her denetim prosedürünün amacı ve yapılacak çalışmanın kapsamı birbirinden farklılık gösterecektir. • Dolayısıyla, dosya içerisinde örnek olarak verilen bilgi ve belgelerin, uygulanan denetim tekniklerinin ve ulaşılan çıkarımların gerçek denetim uygulamalarında değişikliğe uğraması tabidir. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

5. ÖNSÖZ • Bu dosya içerisinde yer alan politika ve prosedürlerin, yürütülen her denetim çalışmasına, • işletmeye veya sektöre ilişkin riskler • işletmenin çalışma usul ve esasları • işletmeye özgü uygulamalar dikkate alınmaksızın eksiksiz olarak uygulanması, denetçinin veya denetim şirketinin denetim çalışmasından kaynaklanan tüm yasal ve mesleki sorumluluklarını yerine getirmesi anlamına gelmeyecektir. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

6. ÖNSÖZ • Örnek olarak uygulanan denetim teknikleri • bazı denetim çalışmalarında yetersiz olabileceği gibi • bazı denetim çalışmalarında da anlamsız olabilir. • Örnek çalışmanın bir şirket denetimine aynen uygulanması neticesinde eksik kalan hususlar dolayısıyla ortaya çıkan olumsuz sonuçlar, uygulamayı yapan denetçinin veya denetim şirketinin sorumluluğundadır. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

7. Denetim Apartmanı Kalite Kontrol Raporlama Tamamlama Raporlama Riske Karşılık Verme Kanıt Toplama Kanıt Toplama Müşteri Kabulü Risk Değerlendirme Denetim Planı İşletmeyi Tanıma Genelİlkeler TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

8. GENEL İLKELER

9. Genel İlkeler • ETİK İLKELER • TÜRMOB – Profesyonel Muhasebeciler için Etik İlkeler El Kitabı • UKKS 1 • Finansal Tabloların Denetimi ve Sınırlı İnceleme Çalışmaları ile Diğer Güvence ve Alakalı Hizmetler Sunan Firmalarda Kalite Kontrol • UDS 200 • Bağımsız Denetçinin Genel Amaçları ve Denetimin Uluslararası Denetim Standartlarına Göre Yürütülmesi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

10. Genel İlkeler - Etik TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

11. Genel İlkeler - Kalite Kontrol Bağımsız Denetim Kuruluşunda Kalite Kontrol Yönetiminin sorumlulukları Etik ilkeler Müşteri kabulü ve devamlılığı İnsan kaynakları Denetim faaliyetlerinin yürütülmesi Gözetim Kalite kontrol sisteminin belgelendirilmesi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

12. Genel İlkeler - Amaç Bağımsız Denetçinin Amacı bir işletmenin finansal tablolarının finansal raporlama standartları doğrultusunda hata veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli bir yanlışlık içermediğine ilişkin makul bir güvence sağlamak ve bulgularını içeren finansal tablolara ilişkin raporunu sunmaktır. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

13. BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU ABC A.Ş. Yönetim Kurulu’na ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Görüş Görüşümüze göre, ilişikteki finansal tablolar, ABC A.Ş.'nin 31 Aralık 200X tarihi itibariyle finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla ait finansal performansını ve nakit akımlarını, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na uygun olarak doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır. DENETÇİ Tarih Adres TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

14. DENETİM SÜRECİ ALBA TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

15. Alba Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Örnek Denetim Dosyasında ALBA Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. adıyla anılan hayali şirket bir tekstil şirketidir. Şirketin ana faaliyet konusu kumaş üretimi olup, satışlarını İstanbul ve çevresine yapmaktadır. Şirket 1978 yılında Alba ailesi tarafından kurulmuştur ve halen bir aile şirketi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. ALBA ismiyle veya kullanılan herhangi bir isim veya anlatılan bir uygulama ile her türlü benzerlik tamamen tesadüftür. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

16. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması ve Denetim Planının Yapılması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalışmalarının Tamamlanması • Raporlama • Kalite Kontrol TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

17. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 1.1. Müşteri Kabul Anketi 1.2. Sözleşme Kabul Anketi 1.3. Denetim Sözleşmesi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

18. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 2.1. Denetim Stratejisi 2.2. İşletme, Sektör ve İşletmenin Faaliyet Konusunun Anlaşılması 2.3. İç Kontrol Sisteminin Değerlendirilmesi 2.4. Hile ve Usulsüzlük Ekip Toplantısı 2.5. Hile ve Usulsüzlük Riskinin Değerlendirilmesi 2.6. Bilişim Teknolojisi Ortamı 2.7. Önemlilik Seviyesinin Hesaplanması 2.8. Analitik İnceleme 2.9. Süreçlerin İncelenmesi 2.10. Denetim Planı TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

19. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 2.9. Süreçlerin İncelenmesi 2.9.1. Satın Alma ve Stoklar 2.9.2. Satış ve Tahsilatlar 2.9.3. Duran Varlık Yatırımları 2.9.4. Personel 2.9.5. Dönem Sonu Kapanış İşlemleri TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

20. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 3.1. Kontrol Testleri 3.2. Çalışma Dosyası 3.3. Aktif Hesaplar 3.4. Pasif Hesaplar 3.5. Gelir Tablosu Hesapları 3.6. Yevmiye Kayıtlarının Testi 3.7. Karar Defterinin İncelenmesi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

21. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 3.1. Kontrol Testleri 3.1.1. Satış ve Tahsilatlar 3.1.2. Personel TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

22. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 3.2. Çalışma Dosyası Mizan Finansal Tablolar Düzeltme Kayıtları Sınıflandırma Kayıtları Nihai Finansal Tablolar TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

23. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 3.3. Aktif Hesaplar A1 Hazır Değerler A2 Kısa Vadeli Finansal Yatır. A3 Ticari Alacaklar A4 Diğer Alacaklar A5 Stoklar A6 Diğer Varlıklar A7 Uzun Vadeli Finansal Yatır. A8 Maddi Duran Varlıklar A9 Maddi Olmayan Duran V. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

24. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 3.4. Pasif Hesaplar P1 Finansal Borçlar P2 Diğer Finansal Yükümlülükler P3 Ticari Borçlar P4 Diğer Borçlar P5 Dönem Karı Vergi Yüküm. P6 Borç Karşılıkları P7 Diğer Yükümlülükler P8 Çalışanlara Sağlanan Faydalar P9 Özkaynaklar TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

25. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 3.5. Gelir Tablosu Hesapları G1 Satışlar G2 Satışların Maliyeti G3 Faaliyet Giderleri G4 Diğer Gelirler / Giderler G5 Finansal Gelirler / Giderler TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

26. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 4.1. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar 4.2. İşletmenin Sürekliliği 4.3. İhmal Edilen Düzeltmeler 4.4. Nihai Finansal Tablo Analizi 3.5. Yönetim Temsil Mektubu TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

27. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 5.1. Bağımsız Denetçi Raporu 5.2. Yönetim Tavsiye Mektubu TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

28. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. • Risk Değerlendirme • Müşteri Kabulü • İşletmenin Tanınması • Riske Karşılık Verme • Kanıt Toplama • Raporlama • Denetim Çalış. Tamam. • Raporlama • Kalite Kontrol 6.1. Kalite Kontrol Takip Listesi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

29. DENETİM SÜRECİ Teklif Ön Çalışma Final Çalışması Raporlama Denetim Planı Müşterinin Teklif Talebi Denetim Çalışmalarının Tamamlanması Risk Analizi Denetim Stratejisi Süreçlerin İncelenmesi Detay Denetim Programının Uygulanması (Maddi Doğruluk Testleri) Kalite Kontrol Çalışmalarının Tamamlanması Kontrol Testleri Müşteri ve İş Kabulü Denetim Sözleşmesi Denetim Raporu Detay Denetim Programı TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

30. MÜŞTERİ KABULÜ ALBA TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

31. Müşteri Kabulü • UDS 220 • Finansal Tablo Denetiminde Kalite Kontrol • Risk Değerlendirmesinin Yapılması • UDS 210 • Denetim Sözleşmesinin Şartlarının Belirlenmesi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

32. Müşteri Kabulü - Risk Analizi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

33. Müşteri Kabulü - Yeni Müşteri Yönetimden sorumlu kişiler / ortaklar kimler? Finansal durumu nasıl? Hangi sektörde faaliyet göstermektedir? Halka açık bir şirket mi, veya faaliyetleri hep göz önünde olan bir şirket mi? Piyasada nasıl bir imajı var? Çalıştığı avukat ve diğer danışmanlar kim? Yönetimin dürüstlüğü ile ilgili bir şüphe var mı? Kurumsal yönetim anlayışı nasıldır? Devam eden önemli davalar var mı? TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

34. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 1.1.Müşteri Kabul Anketi Sayfa : 1 TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

35. Müşteri Kabulü - Yeni İş / Sözleşme Bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durum var mı? Söz konusu hizmetin gereken kalitede verilmesini engelleyecek bir durum var mı? Önceki dönem denetim çalışmasında sunulan rapor nasıl bir görüş içermekteydi? Finansal durumu nasıl? Düzgün raporlama yapabilecek sistem ve ekibi var mı? Denetim çalışmasını yürütecek gerekli bilgi ve tecrübeye sahip ekip mevcut mu? TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

36. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 1.2.Sözleşme Kabul Anketi Sayfa : 11 TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

37. UDS 210 EK 1 Müşteri Kabulü - Sözleşme Taraflar Kapsam Tarafların yükümlülük ve sorumlulukları Ücret Çalışma Ekibi Zamanlama Gizlilik Uygulanacak yasalar Diğer hususlar TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

38. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 1.3. Denetim Sözleşmesi Sayfa : 24 TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

39. İŞLETMEYİ TANIMA VE DENETİM PLANI ALBA TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

40. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İlişkin Sorumluluğu UDS 250 Finansal Tablolar Denetiminde Kanun ve Kuralların Dikkate Alınması UDS 300 Finansal Tabloların Denetiminin Planlanması UDS 315 İşletmenin ve İşletme Ortamının Anlaşılması Suretiyle Önemli Yanlış Beyan Riskinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi UDS 320 Denetimin Planlanması ve Yürütülmesinde Önemlilik UDS 402 Dışarıdan Hizmet Alan İşletmelerde Denetim Yaklaşımı UDS 600 Özel Hususlar – Grup Finansal Tablolarının Denetimi UDS 610 Denetlenen İşletmenin İç Denetim Çalışmalarının Kullanılması UDS 620 Denetçinin Bir Uzmanın Çalışmalarını Kullanması TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

41. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı Denetim Stratejisi • Denetimin • kapsamını • zamanlamasını • yönlendirilmesini düzenler. • Denetim planının geliştirilmesine esas oluşturur. Denetim Planı • Risk değerlendirme prosedürlerinin • Ek denetim prosedürlerinin • Diğer denetim prosedürlerinin • yapısını • zamanlamasını • kapsamını tanımlar. TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

42. UDS 300 EK İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı • Denetim Stratejisi • Denetim Stratejisinin belirlenmesinde dikkate alınacak hususlar TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

43. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı • Denetim Stratejisinde dikkate alınacak husular (UDS 300 EK) • Bağımsız Denetim Çalışmasının Kapsamı • Finansal raporlamaya ilişkin yasal çerçeve • Sektöre özgü raporlama gereklilikleri • Bağımsız denetimin muhtemel kapsamı • Ana ortaklıkla bağlı birimler arasındaki kontrol ilişkisi • Diğer bağımsız denetçilerin çalışma kapsamı • Bağımsız denetimi yapılacak alanların niteliği • Raporlamada kullanılacak para birimi • Bireysel finansal tabloların bağımsız denetim gerekliliği • İç denetçilere ait çalışmaların ne ölçüde kullanılabileceği TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

44. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı • Denetim Stratejisinde dikkate alınacak husular (UDS 300 EK) • Bağımsız Denetim Çalışmasının Kapsamı • Dışarıdan hizmet alımlarına ilişkin kontrollerin incelenmesi • Önceki denetimlerde elde edilmiş olan bağımsız denetim kanıtlarının kullanılabilmesi • Bilgi teknolojilerinin bağımsız denetim teknikleri üzerindeki etkisi • Ara dönem finansal tabloların incelenmesiyle elde edilecek bilgilerin kapsamı ve zamanlaması • Müşteri personeline ulaşılması ve verilerin elde edilebilirliği TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

45. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı • Denetim Stratejisinde dikkate alınacak husular (UDS 300 EK) • Raporlama Amaçları, Bağımsız Denetimin Zamanlaması ve Gerekli Olan İletişim • Raporlamaya yönelik işletmenin zaman çizelgesi • İşletme yönetimiyle toplantının organize edilmesi • Düzenlenecek denetçi raporu ve diğer yazılı / sözlü iletişim • Denetim sürecinde işletme yönetimi ile gerekli iletişim • Diğer denetçiler ile iletişim • Ekip toplantılarına ve yapılan çalışmanın gözden geçirilmesine ilişkin zaman planı • Üçüncü taraflarla iletişim kurulmasına gerek olup olmadığı TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

46. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı • Denetim Stratejisinde dikkate alınacak husular (UDS 300 EK) • Bağımsız Denetimin Yönlendirilmesi • Önemlilik seviyesinin tespit edilmesi • Önemli yanlışlık riskinin yüksek olduğu alanlar • Finansal tabloların geneli için belirlenen önemli yanlışlık riskinin, bağımsız denetimin yönlendirilmesi, gözetimi ve gözden geçirilmesi süreçlerine olan etkisi • Bağımsız denetçinin sorgulayıcı olunması ve mesleki şüphecilik içinde hareket etmesi gerektiğinin vurgulanması • Önceki bağımsız denetim çalışmalarının sonuçları • İşletmeye hizmet veren diğer firma çalışanları ile görüşme TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

47. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı • Denetim Stratejisinde dikkate alınacak husular (UDS 300 EK) • Bağımsız Denetimin Yönlendirilmesi • İç kontrol sisteminin tasarımı ve iyi işlediğine ilişkin işletme yönetiminin taahhüdüne ilişkin denetim kanıtı • İşlem hacmi • İşletme tarafından iç kontrol sistemine verilen önem • Bilgi teknolojisi ve iş süreçlerindeki değişiklikler, işletme yönetimindeki önemli değişiklikler, ele geçirme, birleşme ve bölünme gibi işletmeyi etkileyen önemli gelişmeler • Sektöre ilişkin önemli gelişmeler • Finansal raporlama düzenlemelerindeki değişiklikler • İşletmeyi etkileyen diğer önemli gelişmeler TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

48. İşletmeyi Tanıma ve Denetim Planı • Denetim Stratejisinde dikkate alınacak husular (UDS 300 EK) • Kaynakların yapısı, zamanlaması ve kapsamı •  Bağımsız denetim ekibinin seçimi ve görev dağılımı • Bağımsız denetim bütçesinin belirlenmesi TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

49. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 2.1.Denetim Stratejisi Sayfa : 26 TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.

50. ALBA Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 2.2.İşletme, Sektör ve İşletmenin Faaliyet Konusunun Anlaşılması Sayfa : 27 TÜRMOB’un izni olmadan kullanılamaz.