Biuro Informacji Kredytowej Oferta BIK w zakresie wsparcia procesu kredytowego

1. Biuro Informacji KredytowejOferta BIK w zakresie wsparcia procesu kredytowego Wiesław Żółtkowski www.doradztwo.zoltkowski.pl Falenty, 9.10.2008

2. Ryzyko kredytowe „Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie”. (art. 70 ustawy Prawo bankowe). Banki mają własne procedury szacowania zdolności kredytowej indywidualnych kredytobiorców. I to nas tutaj interesuje. Zarządzanie portfelem kredytowym zostało szczegółowo uregulowane w załączniku nr 4 do uchwały nr 1/2007 KNB, który przedstawia obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego. W metodzie standardowej przyjęto definicje klas ekspozycji i podano obowiązujące wagi ryzyka. I tym się dzisiaj nie zajmujemy.

3. Refleksja ogólna Banki komercyjne, po wejściu w skład międzynarodowych grup kapitałowych, w końcu lat 90-tych wprowadziły: • nowe procedury, • struktury organizacyjne, • technologie, • radykalnie zmieniły organizację procesu kredytowego i zarządzanie ryzykiem kredytowym. Nowe rozwiązania banki otrzymały z zewnątrz, pod dyktando zagranicznych właścicieli. Te procedury stały się standardem w polskim systemie bankowym.

4. Refleksja ogólna Banki spółdzielcze zmieniły się w mniejszym zakresie. Dzisiaj stoją przed nimi wyzwania dotyczące formalizowania metod zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem kredytowym. Banki spółdzielcze mogą korzystać z wiedzy obecnej w kraju, aby samodzielnie usprawniać proces kredytowy. Jednak nie można powielać rozwiązań stosowanych w dużych bankach komercyjnych. Potrzebne jest wdrożenie rozwiązań nowoczesnych, ale dostosowanych do skali i warunków działania banków spółdzielczych. Oferta BIK pomaga w unowocześnieniu procesu kredytowego.

5. Pozyskiwanie klientów • Akwizycja: • Określenie kogo nowego chcemy pozyskać - dotyczy podmiotów nie będących klientami naszego banku, którzy są w bazie danych BIK • Z kim chcemy rozszerzyć współpracę - dotyczy klientów naszego banku, którzy są w bazie danych BIK • Korzystanie z pomocy BIK: • uwagi i ostrzeżenia – informacje z przeszukania dodatkowych baz danych InfoMonitor (baza danych negatywnych), MIG-DZ (Bazy Dokumentów Zastrzeżonych), niezgodności numerów PESEL, dokumentu tożsamości;

6. Pozyskiwanie klientów • raport określający skłonność klienta do zwiększenia zobowiązań wobec banku - sprawdzenie na wniosek klienta, jego wiarygodności i zdolności kredytowej oraz wysokości zobowiązań wobec banków w momencie ubiegania się o zobowiązanie. Chodzi o poznanie potrzeb kredytowych klientów, którzy jeśli nie otrzymają oferty u nas, to mogą pójść do innego banku; • wstępna wycena zabezpieczeń w formie nieruchomości - baza AMRON (Centrum Prawa Bankowego).

7. Ocena zdolności kredytowej • Pozyskiwanie informacjiźródłowych bezpośrednio od klienta według procedury wewnętrznej istniejącej w banku. • Pomoc BIK - uzyskiwanie informacji zewnętrznej • Raport scoringowy oceniający zdolność kredytową osób fizycznych, którzy aplikują o kredyt. Wkrótce będzie taki raport także dla przedsiębiorstw • Raport oceniający zdolność kredytową podmiotów z pełną rachunkowością (ESOR) • Wycena zabezpieczeń (nieruchomości) w bazie AMRON (Centrum Prawa Bankowego)

8. Ocena zdolności kredytowej • Narzędzie informatyczne do oceny zdolności kredytowej klienta: • baza danych w BIK, • bank korzysta z zewnętrznej aplikacji i połączenia internetowego, • gromadzenia danych i ocen zdolności kredytowej w zapisie elektronicznym.

9. Ocena zdolności kredytowej we współpracy z BIK System oceny zdolności kredytowej osób fizycznych zbudowany jest w następujący sposób: • zawiera pola, w które wpisuje się dane o kliencie według procedury banku, np..: • wiek, • płeć, • wykształcenie, • zatrudnienie, • dochód, • relacje z bankiem. • podpowiada metody przypisywania określonym danym miar wartościujących i kryteriów eliminujących. Są to liczby odpowiadające wartością danych informacji (w odniesieniu do danych ilościowych i jakościowych). Wartościowanie przeprowadza się według procedury danego banku;

10. Ocena zdolności kredytowej we współpracy z BIK • przy ocenie zdolności kredytowej korzysta się z danych zewnętrznych - zaciąganych z bazy BIK - o współpracy klienta z innymi bankami lub z danych porównawczych do sytuacji innych klientów; • bank samodzielnie ustala miary ryzyka (algorytm sumujący miary cząstkowe); • bank uzyskuje standardowy raportu o poziomie ryzyka klienta.

11. Monitorowanie spłaty zobowiązań i sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta • Ustalenie w procedurze kredytowej zakresu i częstotliwości monitoringu. Prowadzenie monitoringu przy pomocy własnych narzędzi informatycznych (lub zapisów na papierze), w których gromadzone są dane o kliencie. • Korzystanie z raportów zewnętrznych, w tym możliwa pomoc BIK: • Raport monitorujący – sprawdzenie wiarygodności i zdolności kredytowej klienta banku składającego zapytanie. Bank może pytać o klientów wobec których ma czynne należności. Raport podaje czy klient jest w bazie pokazującej jego zobowiązania i podaje informacje o historii obsługi zobowiązań.

12. Klasyfikacja ekspozycji kredytowej • Kryterium terminowości spłat – badanie na podstawie danych uzyskiwanych z własnego systemu informatycznego. • Kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej klientów badanej na podstawie: • informacji gromadzonych bezpośrednio przez bank, według zasad obowiązujących w banku; • uzyskiwanie raportów zewnętrznych, a w tym Raport monitorujący BIK (dotyczy klientów indywidualnych).