MOŻLIWOŚCI WSPARCIA FINANSOWEGO W ZAKRESIE ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO W RAMACH PROW 2007-2013

1. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów WiejskichEuropejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca wobszary wiejskie.Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu III Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.Instytucja Zarządzająca PROW na lata 2007-2013: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi MOŻLIWOŚCI WSPARCIA FINANSOWEGO W ZAKRESIE ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO W RAMACH PROW 2007-2013 Łosiów, 21.03.2013

2. AKTY PRAWNE Nowe rozporządzenie rolnośrodowiskowe • od dnia 15 marca 2013 roku • (Dz. U. z 2013 r. poz. 361) - traci moc rozporządzenie rolnośrodowiskowe z dnia 26 lutego 2009 r.w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego PROW 2007-2013 (Dz. U. z 2009 r. nr 33, poz. 262)

3. Program rolnośrodowiskowy Cel działania: • Zachowanie różnorodności biologicznej siedlisk półnaturalnych, wykształconych przy udziale wielowiekowej ekstensywnej gospodarki rolnej; • Zachowanie starych ras zwierząt gospodarskich i odmian roślin uprawnych; • Ochronę środowiska przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z rolnictwa; • Uświadomienie rolnikom wagi ochrony przyrody w obszarach wiejskich i powiązań pomiędzy przyrodą;

4. Płatność rolnośrodowiskową przyznaje się rolnikowi, jeżeli: • Producent rolny, który posiada gospodarstwo rolne o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha; • Zobowiąże się do realizacji programu RŚ przez okres 5 lat, oraz do przestrzegania minimalnych wymagań na obszarze całego gospodarstwa rolnego wynikających z poszczególnych pakietów rolnośrodowiskowych; • Sporządzi plan rolnośrodowiskowy przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego; jeśli plan został sporządzony w tym terminie uznaje się ze zobowiązanie jest realizowane od dnia 15 marca danego roku; • Zobowiąże się do prowadzenia rejestru działalności rolnośrodowiskowej (wypas zwierząt, działania agrotechniczne), przy czym zastosowanie nawozów prowadzi się dla całego gospodarstwa rolnego;

5. Zasady ogólne Rolnik realizuje zobowiązanie rolnośrodowiskowe od dnia 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej; Rolnik realizujący zobowiązanie rolnośrodowiskowe zachowuje występujące w gospodarstwie rolnym trwałe użytki zielone oraz elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje dzikiej przyrody; Przestrzega innych wymogów określonych dla danego pakietu/wariantu określonych w załączniku nr ...do rozporządzenia;

6. Pakiety rolnośrodowiskowe: Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone. Wariant 1.1 Zrównoważony system gospodarowania. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne. Wariant 2.1 Uprawy rolnicze (dla których zakończono okres przestawiania) Wariant 2.2 Uprawy rolnicze (w okresie przestawiania) Wariant 2.3 Trwałe użytki zielone (dla których zakończono okres przestawiania) Wariant 2.4 Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania) Wariant 2.5 Uprawy warzywne (dla których zakończono okres przestawiania) Wariant 2.6 Uprawy warzywne (w okresie przestawiania) Wariant 2.7 Uprawy zielarskie (dla których zakończono okres przestawiania) Wariant 2.8 Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania) Wariant 2.9 Uprawy sadownicze i jagodowe (dla których zakończono okres przestawiania) – dotyczy tylko kontynuacji zobowiązania Wariant 2.10 Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) – dotyczy tylko kontynuacji zobowiązania Wariant 2.11 Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (dla których zakończono okres przestawiania) – dotyczy tylko kontynuacji zobowiązania Wariant 2.12 Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) – dotyczy tylko kontynuacji zobowiązania

7. Pakiety rolnośrodowiskowe: Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone. • Wariant 3.1.1 Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach • Wariant 3.1.2 Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach na obszarach Natura 2000 Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000. • Wariant 4.1 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków • Wariant 4.2 Mechowiska • Wariant 4.3 Szuwary wielkoturzycowe • Wariant 4.4 Łąki trzęślicowe i selernicowe • Wariant 4.5 Murawy ciepłolubne • Wariant 4.6 Półnaturalne łąki wilgotne • Wariant 4.7 Półnaturalne łąki świeże • Wariant 4.8 Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe • Wariant 4.9 Słonorośla • Wariant 4.10 Użytki przyrodnicze

8. Pakiety rolnośrodowiskowe: Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000. • Wariant 5.1 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków • Wariant 5.2 Mechowiska • Wariant 5.3 Szuwary wielkoturzycowe • Wariant 5.4 Łąki trzęślicowe i selernicowe • Wariant 5.5 Murawy ciepłolubne • Wariant 5.6 Półnaturalne łąki wilgotne • Wariant 5.7 Półnaturalne łąki świeże • Wariant 5.8 Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe • Wariant 5.9 Słonorośla • Wariant 5.10 Użytki przyrodnicze Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie. • Wariant 6.1 Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych • Wariant 6.2 Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych • Wariant 6.3 Produkcja nasienna na zlecenie banku genów • Wariant 6.4 Sady tradycyjne

9. Pakiety rolnośrodowiskowe: Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. • Wariant 7.1 Zachowanie lokalnych ras bydła • Wariant 7.2 Zachowanie lokalnych ras koni • Wariant 7.3 Zachowanie lokalnych ras owiec • Wariant 7.4 Zachowanie lokalnych ras świń

10. Pakiety rolnośrodowiskowe: Pakiet 8. Ochrona gleb i wód. • Wariant 8.1 Wsiewki poplonowe • Wariant 8.1 Wsiewki poplonowe – na obszarach zagrożonych erozją • Wariant 8.2 Międzyplon ozimy • Wariant 8.2 Międzyplon ozimy – na obszarach zagrożonych erozją • Wariant 8.3 Międzyplon ścierniskowy • Wariant 8.3 Międzyplon ścierniskowy – na obszarach zagrożonych erozją Pakiet 9. Strefy buforowe. • Wariant 9.3. Utrzymanie 2-metrowych miedz śródpolnych • Wariant 9.4. Utrzymanie 5-metrowych miedz śródpolnych

11. ROLNICTWO EKOLOGICZNE WYMOGI OBOWIĄZUJĄCE W KAMPANII 2013

12. Pakiet 2: Rolnictwo ekologiczne • Prowadzenie produkcji rolnej, zgodnie z regułami określonymi w ustawie o rolnictwie ekologicznym i Rozporządzenia rady (WE) Nr 2092/91 i 1804/99 • W przypadku realizacji wariantu 2.3 i 2.4 TUZ– obowiązek koszenia lub wypasania w terminie do dnia 31 lipca oraz usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie do 2 tygodni po pokosie; • Zobowiązanie rolnośrodowiskowe realizowane w ramach wariantu trzeciego lub czwartego Pakietu 2 Rolnictwo ekologiczne obejmuje działki rolne użytkowane jako trwałe użytki zielone zadeklarowane we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej w ramach tych wariantów i objęte obszarem zatwierdzonym; • W przypadku realizacji pakietu uprawy sadownicze – DOTYCZY ROLNIKÓW KONTYNUACYJNYCH- płatność PRŚ nie przysługuje do gruntów, na których istniejący system melioracji nie jest dostosowany do uprawy drzew lub winorośli;

13. Pakiet 2: Rolnictwo ekologiczne • Utrzymywanie minimalnej obsady drzew i krzewów na hektar; • Rolnik realizujący pakiet 2 muszą wpisać we wniosku przeznaczenie plonu głównego w kol. uwagi wnioskodawcy; • Stawka płatności w ramach wariantów 2.2, 2.4, 2.6, 2.8, 2.10 oraz 2.12 uzależniona jest od roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego – w 3, 4, 5 roku realizacji wariantu 2.2, 2.4, 2.6, 2.8, a także w 4, 5 roku realizacji wariantu 2.10 i 2.12 stosuje się stawkę niższą; • Niższą stawkę płatności dla wariantów 2.2, 2.4, 2.6, 2.8, 2.10 i 2.12 stosuje się także w przypadku, gdy rolnik rozpoczyna drugie zobowiązanie rolnośrodowiskowe (np. zakończył już pięcioletnie zobowiązanie w ramach PROW 2007-2013).

14. Pakiet 2: Rolnictwo ekologiczne

15. Rolnictwo ekologiczneWarianty: • Wariant 2.1. Uprawy rolnicze (bez cert.) – 800 zł/ha • Wariant 2.2. Uprawy rolnicze (z cert.) – 750 zł/ha • Wariant 2.3. Trwałe użytki zielone (bez cert.) – 330 zł/ha • Wariant 2.4. Trwałe użytki zielone (z cert.) – 260 zł/ha • Wariant 2.5. Uprawy warzywnicze (bez cert.) – 1540 zł/ha • Wariant 2.6. Uprawy warzywnicze (z cert.) – 1300 zł/ha

16. Rolnictwo ekologiczneWarianty: • Wariant 2.7. Uprawy zielarskie (bez cert.) - 1150 zł/ha • Wariant 2.8. Uprawy zielarskie (z cert.) – 1050 zł/ha • Wariant 2.9. Uprawy sadownicze + jagodowe(bez cert.) dot. tylko rolników kontynuacyjnych– 1800 zł/ha • Wariant 2.10. Uprawy sadownicze + jagodowe (z cert.) dot. tylko rolników kontynuacyjnych– 1540 zł/ha • Wariant 2.11. Uprawy sadownicze + jagodowe pozostałe (bez cert.) dot. tylko rolników kontynuacyjnych– 800zł/ha • Wariant 2.12. Uprawy sadownicze + jagodowe pozostałe (z cert.) dot. tylko rolników kontynuacyjnych– 650 zł/ha

17. Zasada łączenia pakietów rolnośrodowiskowych Pakiety rolnośrodowiskowe muszą być realizowane zgodnie z wytycznymi zawartymi w planie rolnośrodowiskowym. • W gospodarstwie można realizować dowolną ilość pakietów • W gospodarstwie nie można realizować jednocześnie: pakiet 2 rolnictwo ekologiczne nie może być realizowany z pakietem 1 rolnictwo zrównoważone i pakietem 8 ochrona gleb i wód; wariant 2.3/2.4 nie może być realizowany równocześnie na tych samych użytkach rolnych z wariantami pakietów 4 oraz 5;

18. Zasady łączenia pakietów w PRŚ

19. Najważniejsze zmiany w przepisach na 2013 r. zniesienie sankcji wynikających z powtarzalności stwierdzenia nieprawidłowości ale stosowanie art. 18 rozporządzenia Komisji (UE) 65/2011 w razie stwierdzenia po raz pierwszy nieprzestrzegania przez rolnika wymogu, oprócz zmniejszenia płatności w danym roku w części dotyczącej działek rolnych, na których uchybienie stwierdzono stosowana będzie „windykacja” w stosunku do płatności, które zostały wypłacone poprzednich latach do tych działek rolnych z tytułu realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a w przypadku, gdy dane zmniejszenie stanowi % wartość, o taką wartość ustala się zmieszenie płatności Stosowanie do spraw od roku 2011! (tj. od dnia wejścia w życie art. 18 na mocy RK 65/2011)

20. Najważniejsze zmiany w przepisach na 2013 r. w przypadku realizacji Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne: • Brak możliwości podjęcia zobowiązania w wariancie 2.9, 2.10, 2.11 i 2.12 - uprawy sadownicze - Pakietu 2 - Rolnictwo ekologiczne - dotyczy wniosków pierwszorocznych; • Wariant 2.3 oraz 2.4- płatność może zostać przyznana, jeżeli rolnik od dnia 15 marca do 30 września roku, w którym złożył wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, był posiadaczem bydła, koni, owiec lub kóz, jednakże do powierzchni nie większej niż powierzchnia ustalona jako iloraz tych zwierząt, przeliczonych na duże jednostki przeliczeniowe (DJP) i współczynnika 0,5 (dotyczy nowych zobowiązań);

21. Najważniejsze zmiany w przepisach na 2013 r. • Uzależnienie płatności w wariancie 2.3/2.4- trwałe użytki zielone Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne od obsady zwierząt (bydło, konie, owce, kozy) posiadanych w okresie od dnia 15 marca do dnia 30 września roku złożenia wniosku - dotyczy wniosków pierwszorocznych; nowy załącznik – pakiet 2 w przypadku realizacji wariantu 2.3/2.4 – trwałe użytki zielone: • zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący rejestr koniowatych, o którym mowa w przepisach o systemie informacji i rejestracji zwierząt dotyczy rolników realizujących warianty 2.3/2.4 od roku 2013 i składany jest do dnia 31 października roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności w zakresie tych wariantów (nowe zobowiązania!)

22. Najważniejsze zmiany w przepisach na 2013 r. • Zniesienie terminu początkowego wydawania decyzji, co oznacza, że płatności rolnośrodowiskowe mogą być wypłacane od 16 października roku złożenia wniosku; • ujednolicenie terminów / technik koszenia; pakiet 2 realizowany jest na działce rolnej łącznie z pakietem 3 lub łącznie z wariantami pakietu 4 lub 5 – koszenie w terminie określonym dla pakietu 3 lub wariantów pakietu 4 lub 5; • Rolników ekologicznych będzie obowiązywał nowy wzór rejestru rolnośrodowksowego;

24. Zobowiązanie Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne

25. Definicja zobowiązania w Programie rolnośrodowiskowym Zobowiązanie rolnośrodowiskowe obejmuje obszar gruntów zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej w ramach poszczególnych pakietów i ich wariantów, objęty obszarem zatwierdzonym (…) w rozumieniu art. 6 ust. 2 litera c rozporządzenia nr 65/2011 i zwierzęta, do których została przyznana pierwsza płatność rolnośrodowiskowa.

28. WNIOSEK W 2013 roku wniosek o przyznanie płatności składa się w terminie od 15 marca do 15 maja. + 25 dni z opóźnieniem – najpóźniej do 11 czerwca 2013! Uwaga: Za każdy dzień roboczy opóźnienia stosowana jest redukcja w wysokości 1% kwoty płatności. • osobiście • pocztą • przez Internet

29. WNIOSEK W roku 2013 można złożyć wniosek tylko w ramach PROW 2007-2013 Przypomnienie: dokumentację: plan, rejestr przechowujemy przez okres 5 lat;

30. WNIOSEK-DEKLARACJA W przypadku zobowiązań rolnośrodowiskowych powierzchnia działki rolnej z dowolnymi wariantami w granicach działki ewidencyjnej nie możeprzekraczać maksymalnego kwalifikowanego obszaru PEG.

31. Klauzula weryfikowalności • W nowym okresie programowania PROW 2014-2020 nie będzie możliwości kontynuowania podjętych zobowiązań w ramach PROW 2007-2013 według reguł obowiązujących w obecnym okresie programowania. Skutek: Rolnik albo zaakceptuje nowe warunki i rozpocznie zobowiązanie w PROW 2014-2020, albo zakończy podjęte zobowiązanie w PROW 2007-2013 bez konieczności zwrotu otrzymanych środków. • W roku 2014 nie rozpocznie się zobowiązanie w ramach PROW 2014-2020 w związku z powyższym rolnicy składają wnioski kontynuacyjne jeszcze w roku 2014; nie będzie naboru nowych wniosków.

32. Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności PROW 2007-2013

33. Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Działanie Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 adresowane jest do producentów rolnych, wytwarzających produkty rolne w ramach wspólnotowych i krajowych systemów jakości żywności. Rolnicy korzystający z działania mogą przez 5 lat ubiegać się m.in. o zwrot kosztów kontroli, po których wydaje się certyfikaty i świadectwa jakości oraz kosztów składek członkowskich jakie ponoszą na rzecz grup producentów.

34. Działania informacyjne i promocyjne

35. Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Pomoc obejmuje zwrot kosztów kontroli po których wydaje się : • Certyfikat zgodności lub świadectwo jakości handlowej produktów wytwarzanych w ramach systemów GTS oraz ChNP-ChOG; • Certyfikat produkcji ekologicznej; • certyfikaty potwierdzające stosowanie integrowanej produkcji; • Certyfikat zgodności potwierdzający, że produkty zostały wytworzone zgodnie ze specyfikacją i standardami systemu „JAKOŚĆ TRADYCJA”.

36. Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Systemy jakości żywności kwalifikujące się do wsparcia Systemy wspólnotowe: • System Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych; • System Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności; • Produkcja ekologiczna produktów rolnych „Rolnictwo ekologiczne”;

37. Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Systemy jakości żywności kwalifikujące się do wsparcia Systemy krajowe: • Produkcja Integrowana; • Jakość – Tradycja.

38. Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Wysokość wsparcia: GTS, ChNP-ChOG:3200 złna rok przez 5 lat; Rolnictwo ekologiczne: 3000 zł na rok przez 5 lat; Integrowana produkcja: 2750 zł na rok przez 5 lat; „Jakość – Tradycja”: 1470 zł na rok przez 5 lat. Powyższe kwoty są maksymalnymi stawkami wsparcia dla producenta rolnego uczestniczącego w danym systemie. Producent rolny otrzymuje wsparcie na podstawie kosztów rzeczywiście poniesionych. Do naliczonej płatności nie będzie wliczany zapłacony podatek od towarów i usług VAT.

39. DZIAŁANIA INFORMACYJNE I PROMOCYJNE

40. Działania informacyjne i promocyjne Celem działania jest: • promocja i informowanie o produktach uczestniczących w systemach jakości i żywności; zwiększenie popytu na produkty rolne i spożywcze objęte systemami jakości żywności; • wspieranie grup producentów zrzeszających podmioty, które aktywnie uczestniczą w tych systemach; • zwiększenie zainteresowania konsumentów tematyką jakości żywności, jej specyficznymi właściwościami i zaletami, a także wysokim standardem dobrostanu zwierząt;

41. Działania informacyjne i promocyjne W ramach tego działania mogą być wspierane wyłącznie systemy,które są wspierane w ramach działania „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności”, jednak zakres jest szerszy i dotyczy nie tylko produktów rolnych ale i środków spożywczych. Beneficjentem w tym przypadku nie są poszczególni producenci rolni ale szeroko rozumiane grupy producentów rolnych;

42. Działania informacyjne i promocyjne Realizację operacji w ramach działania "Działania informacyjne i promocyjne" może polegać między innymi na: • organizacji oraz uczestnictwie w targach, • realizacji kampanii promocyjnych, • reklamie produktów i informowanie o ich cechach i właściwościach za pośrednictwem wybranych kanałów umożliwiających dotarcie do konsumenta;

43. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘAleksandra Magiera