Podgorica, 25. jun 2014.godine

1. Stanje željezničke infrastrukture • Realizovani projekti i najava novih projekata • Nestabilni tereni – klizišta Podgorica, 25. jun 2014.godine

2. I DIO IZVRŠNI DIREKTOR MILAN ČOLAKOVIĆ

3. Željeznička infrastruktura Crne Gore AD – Podgorica Saglasno Strategiji restrukturiranja Željeznice Crne Gore, jula 2008. godine, nastala su dva akcionarska društva: ŽICG AD i ŽPCG AD, nakon čega je od ŽPCG u daljem procesu restrukturiranja došlo do odvajanja AD MONTECARGO i OŽVS AD. Osnovna djelatnost Željezničke infrastrukture Crne Gore je tekuće održavanje željezničke infrastrukture, organizacija i regulisanje saobraćaja. Organi Društva su: Skupština; Odbor direktora; Izvršni direktor; Sekretar; Revizor.

4. Makro organizacija ŽICG • Sastoji se od 5 sektora i 3 Službe. • ŽICG ima 840 zaposlenih.

5. U svojstvu upravljača infrastrukture, kao javnog dobra u opštoj upotrebi, u vlasništvu države Crne Gore je 72,35 % akcija. Ukupni akcijski kapital Društva je: 468.663.115,59 €

6. Budući pravci razvoja • Dugoročnom strategijom razvoja željezničke infrastrukture predviđene su buduće mreže pruga na području Crne Gore, u koju spadaju: • Izgradnja pruge Pljevlja-Bijelo Polje-Berane-granica sa Kosovom ( Studija opravdanosti i Idejno rješenje urađeni od strane Instituta za građevinarstvo d.o.o. Podgorica ) • Izgradnja pruge Čapljina - Nikšić ( projekat pod nazivom “ Izrada preliminarnog rješenja, studija i prostorno planskih dokumenata za regionalnu prugu Čapljina-Trebinje-Nikšić “, urađen od strane španske firme “ Inocsa Ingenieria S.L “ )

7. FINANSIJSKA SREDSTVA OPREDIJELJENA BUDŽETOM CRNE GORE ZA TEKUĆE ODRŽAVANJE ŽELJEZNIČKE INFRASTRUKTURE PO GODINAMA

8. II DIO POMOĆNIK IZVRŠNOG DIREKTORA Milovan Strunjaš

9. ŽELJEZNIČKA MREŽA CRNE GORE • Mreža se sastoji iz 3 pravca: • Pruga Vrbnica – Bar, Međunarodna pruga • Pruga Nikšić – Podgorica, Regionalna pruga • Pruga Podgorica – Bajze, Međunarodna pruga Ukupna dužine pruge je 325,97 km Otvorena pruga je 248,76 km Staničnih kolosjeka je 77,21 km Pruge su jednokolosječne Dozvoljeno osovinsko opterećenje je 22,5 tona po osovini, odnosno 8 tona/m’, kategorije - D4

10. Pruga Vrbnica – Bar • Dio međunarodne pruge Beograd – Bar; • Dužina na teritorijI Crne Gore iznosi 168,16 km; • Puštena u saobraćaj 1976.godine; • Elektrificirana je na cijeloj dužini- monofazni sistem 25 kV, 50 Hz; • Službena mjesta na pruzi : 9 stanica, 8 ukrsnica i 19 stajališta; • Veće stanice na ovom pravcu su Bijelo Polje (7 kolosjeka), Podgorica (13 kolosjeka) i Bar (15 kolosjeka); • Minimalni radijus krivine je 300 metara i maksimalni nagib je 25 ‰; • Na pruzi je sagrađeno: • 108 mostova (92 betonska i 16 čeličnih) dužine 7,9 km • 106 tunela dužine 51,5 km • 14 galerija dužine 392 m • 372 propusta ispod pruge • 45 km potpornih i obložnih zidova • Projektovana je za brzine od 70 – 100 km/h; • Po važećem Redu vožnje, najveće dopuštene brzine saobraćaja su od Vrbnice do Kolašina 80 km/h, od Kolašina do Podgorice od 50 – 60 km/h, a od Podgorice do Bara 70 km/h.

11. Most Mala Rijeka • Najviši željeznički most u Evropi i drugi u svijetu; • Nalazi se oko 20 km sjeverno od Podgorice prema Kolašinu; • Dužina mosta je 498,8 m; • Visina 200 m; • Radovi na izgradnji su trajali 4 godine(1969 -1973); • U stubove je ugrađeno 23.000 m³ betona; • Čelična konstrukcija je težine 25.000 tona.

12. Pruga Nikšić – Podgorica • Regionalna pruga dužine 55,9 km; • Kompletno rekonstruisana i elektrificirana je monofaznim sistemom napajanja 25 kV, 50 Hz 2012.godine; • Službena mjesta na pruzi: 3 stanice, 1 ukrsnica i 7 stajališta; • Veće stanice su Nikšić (9 kolosjeka) i Danilovgrad (4 kolosjeka); • Minimalni radijus krivine je 300 metara i maksimalni nagib je 25 ‰; • Na pruzi je sagrađeno: • 9 mostova (8 betonskih i 1 čelični) dužine 279 m • 12 tunela dužine 3,5 km • 45 propusta ispod pruge • Projektovana je za brzine od 75 – 100 km/h • Pruga je u probnom radu sa Vmax = 60 km/h.

13. Pruga Podgorica – Bajze • Dio međunarodne pruge Podgorica – Skadar; • Dužina u Crnoj Gori iznosi 24,7 km; • Puštena je u saobraćaj 1984.godine; • Nije elektrificirana i na istoj se odvija teretni saobraćaj dizel vučom; • Službeno mjesto na pruzi je stanica Tuzi sa 5 staničnih kolosjeka; • Minimalan radijus krivine je 300 metara, a maksimalni nagib 7,2 ‰; • Na pruzi je sagrađeno: • 4 betonska mosta dužine 160 m • 3 tunela dužine 2,7 km • 24 propusta ispod pruge • Projektovana je za brzine od 80 km/h; • Po važećem redu vožnje, najveće dopuštene brzine saobraćaja su od 60 – 70 km/h.

14. REALIZOVANE INVESTICIJE • ŽICG je korisnik je međunarodnih kredita i bespovratnih sredstava: • Evropske Banke za Obnovu i Razvoj (EBRD) • Evropske Investicione Banke (EIB) • Češke Eksportne Banke (ČEB) i • Bespovratnih sredstava iz IPA fondova, koji se realizuju preko Delegacije Evropske Unije u Crnoj Gori • Bespovratnih sredstava iz WBIF ( Investicioni okvir za Zapadni Balkan ) • Vrijednost već odobrenih sredstava iznosi cca 133 miliona €, realizovano je cca 105 miliona €, a u realizaciji je preostalih 28 miliona €. • Najznačajniji realizovani projekti su: • Remont gornjeg stroja pruge od Vrbnice do Kolašina u dužini od 53,5 km, kao i remont staničnih kolosjeka u stanici Trebešica • Remont i elektrifikacija pruge od Nikšića do Podgorice sa signalno-sigurnosnim i telekomunikacionim uređajima i opremom • Sanacija 5 klizišta, od čega 3 na pruzi Vrbnica– Bar, a 2 na pruzi Nikšić - Podgorica • Sanacija 18 tunela, od čega 6 na pruzi Vrbnica– Bar, a 12 na pruzi Nikšić - Podgorica • Sanacija 6 kosina sa izradom 3galerije na dionici Trebešica – Lutovo – Bratonožići • Sanacija staničnih zgrada na pruzi Nikšić – Podgorica • Uređenje 21-og putnog prelaza na pruzi Nikšić – Podgorica

15. INVESTICIJE KOJE SU U TOKU • Projekti na pruzi Vrbnica – Bar: • Izrada projekata sanacije i antikorozione zaštite 16 čeličnih mostova; • Izrada tehničke dokumentacije i izgradnja novog Elektrovučnog postrojenja u stanici Trebešica; • Izrada projekata sanacije i izvođenje radova sanacije 12 najkritičnijih kosina od Kosa do Podgorice; • Remont (rehabilitacija) dionice Kolašin – Kos i staničnih kolosjeka Kos; • Sanacija 4 propusta i regulisanje vodotoka ispod 4 mosta; • Izrada projekata sanacije 18 tunela. • Izrada projekata za sanaciju betonskih mostova; • Modernizacija SS i TT uređaja u stanici Podgorica – Elektoronska postavnica; • Izgradnja 3 podvožnjaka na pruzi Nikšić-Podgorica.

16. BESPOVRATNA SREDSTVA EVROPSKE UNIJE – IPA FONDOVI ZA ŽICG • Realizovano ( kroz 4 ugovora) 11,2 miliona eura • Odobreno i u toku realizacija još 7,7 miliona eura • Opredijeljena su sredstva od 39 miliona eura za nove projekte i ugovore do 2020. godine

17. NESTABILNI TERENI – KLIZIŠTA • Do sada je na prugama ŽICG registrovano 21 klizište, od čega 18 na pruzi Vrbnica – Bar i 3 na pruzi Nikšić – Podgorica; • Sanirano 9 lokaliteta na pruzi Vrbnica – Bar i 2 lokaliteta na pruzi Nikšić – Podgorica; Nestabilni tereni – klizišta su najsloženiji projekti i radovi, čija realizacija zahtjeva višegodišnje aktivnosti; Na sanaciji5 klizišta u periodu od 2008.– 2014.godine utrošeno je cca5 miliona eura. • Osvrt na sanirana klizišta : • Na pruzi Podgorica – Bar • Klizište Crmnica/Bujaci • na dužini od 500 m • mjere sanacije: kamena rebra u trupu nasipa, drenaža, odvodni kanali pored pruge i na padini iznad pruge. • Klizište Brca • na dužini od 150 m • glavna mjera sanacije štolna u trupu pruge, sa odvodnim kanalima pored pruge • Klizište Ratac/Mrčele • na dužini od 150 m • mjere sanacije: primjenjena izrada AB šipova, kontrafora, potpornog zida sa izradom betonskih kanala

18. Na pruzi Nikšić – Podgorica: • Klizište Povija • nadužini od 230 m • mjere sanacije: izvedeni šipovi i sa gornje i sa donje strane pruge, popravka drenažnog sistema i odvodni kanali pored pruge • Klizište Bare Šumanovića • na dužini od 700 m • mjere sanacije: izvedeni radovi zamjene materijala nasipa pruge u dužini od 360 m, izrada šipova, duboka drenaža sa odvodnim kanalima pored pruge

19. Nestabilan teren na dionici Sutomore – Bar / Klizište Ratac / • Počev od marta 2013.godine i dalje, na lokalitetu između tunela Ratac i Šušanj, na dužini pruge oko 1.120 m, uočavaju se: • Deformacije na kolosjeku • Izbijanje blata iz kolosjeka • Lokalne deformacije i klizanje sa terena iznad pruge ka kolosjeku • Pukotine na izlaznom portalu tunela Ratac • Izbijanje vode u tunelu Ratac na dužini 200 m • Rušenje potpornog zida na dužini od 7 m

20. Vertikalnapukotinasapomjeranjem u dvijeravninaizlaznomportalutunelaRatac Dioobložnogzidaprijerušenja Klizanje materijala na dijelu porušenog obložnog zida • Klizište koje prijeti da zatrpa propust ispod pruge i ugrozi prugu.

21. Privremene mjere • Privremene mjere za zaštitu bezbjednosti odvijanja željezničkog saobraćaja, koje je tokom 2014.godine, izvela ŽICG su sledeće: • Uvedena smanjena brzina saobraćaja vozova od Vmax= 20 km/h, sa pojačanim obilaskom u periodu kišnih padavina; • Radovi raskidanja dugog šinskog traka i formiranja klasičnih sastava na dužini od 45 m-periodično mašinsko regulisanje kolosjeka; • Finansirala izradu Projekta sanacije lokalnog porušenog zida u iznosu od 3.500 eura, za čiju izradu su potrebna sredstva u iznosu od 40.000 eura. Do rješavanja načina izrade zida ŽICG vrši mašinsko čišćenje kanala i padine, koja se stalno obrušava ka kolosjeku i ugrožava slobodan profil pruge, uz stalnu opasnost širenja i potpunog zatrpavanja kolosjeka; • Privremeno ugradila 12 gabionskih koševa za zaštitu od zatrpavanja propusta ispod pruge i privremenog zadržavanja daljeg klizanja sa padine; • Održava -čisti odvodne kanale i propuste i vrši sječu rastinja sa padine, a sve u cilju kontrolisanog odvođenja površinskih voda Mašinsko čišćenje materijala na dijelu porušenog potpotrnog zida Čišćenjepropustaiugradnjugabionskihkoševa, u sopstvenojrežiji je izvelaŽICG, kaoprivremenumjeruzaštitepropustaipruge

22. Potrebne aktivnosti za sanaciju klizišta Ratac • ŽICG je sa saradnicima: Građevinskog fakulteta - Podgorica, Građevinskog nadzora i laboratorijskih ispitivanja – Podgorica i Geotehničkog studija - Zagreb, u više navrata obišla lokalitet i zaključak obilaska je, da je neophodno urgentno započeti istražne radove na terenu, raditi istražne bušotine, geotehnički elaborat, a nakon istog i projektovati mjere sanacije; • Problem je izuzetno složen, zahvata područje ne samo na zemljištu željezničke infrastrukture, već i okolni teren, a područje je već prepoznato kroz klizište na drumskoj saobraćajnici Sutomore – Bar, reon rta Ratac – Crvena Plaža; • Sa problemom na lokalitetu Ratac, upoznata je i Direkcija za željeznice i mišljenje Željezničke infrastrukture Crne Gore je, da navedeni problem treba rješavati u saradnji sa Opštinom Bar i nadležnim Državnim institucijama za oblast drumskog i željezničkog saobraćaja, a posebno imajući u vidu da je problem klizišta Ratac prepoznat prije više decenija, izuzetno je složen i postoji bojazan da klizište neće biti riješeno budućim projektima i radovima samo na željezničkoj pruzi i željezničkom zemljištu; • Klizište Ratac se prepoznaje kao složen inženjerski projekat koji zahtjeva angažovanje stručnih lica različitih profila i dug period realizacije kroz sledeće faze: • Izrada Projektnog zadatka za Projekat geotehničkih istraživanja sa revizijom; • Izrada Projekta geotehničkih istraživanja sa revizijom; • Tehnička i laboratorijska ispitivanja; • Izrada Geotehničkog elaborata sa revizijom; • Izrada Idejnih i Glavnih projekata sanacije sa revizijom i • Izvođenje radova sanacije. • Bez pomoći kompetentnih stručnih lica, ŽICG nije u mogućnosti realno procijeniti koštanje istražnih radova, izradu projektne dokumentacije, niti koštanje radova sanacije, za problem kojeg treba riješiti u cjelosti, pri čemu se već obratila nadležnoj Direkciji za željeznice za pomoć i obezbjeđenje prvih finansijkih sredstava u vrijednosti od 200.000 eura, jer iz poslovnih sredstava i sredstava iz Budžeta za tekuće održavanje nije u mogućnosti započeti sa aktivnostima.

23. HVALA NA PAŽNJI