530 likes | 671 Views
Działania Unii Europejskiej na rzecz ograniczenia zużycia energii. Europe Direct Katowice ul,. Kościuszki 6 40-049 Katowice tel. 032/ 209 17 01 fax. 032 209 16 90 www.europe-direct.katowice.pl europe-direct@europe-direct.katowice.pl. Źródła energii. Źródła, które:
E N D
Działania Unii Europejskiej na rzecz ograniczenia zużycia energii. Europe Direct Katowice ul,. Kościuszki 6 40-049 Katowice tel. 032/ 209 17 01 fax. 032 209 16 90 www.europe-direct.katowice.pl europe-direct@europe-direct.katowice.pl
Źródła, które: a) uzyskują energię ze spalania b) zanieczyszczają biosferę c) nierównomiernie rozłożone w niewielu rejonach d) zawierają wiele cennych substancji, które są niszczone e) są wyczerpywalne (nieodnawialne), tym samym będą coraz droższe.
Paliwa kopalne Paliwa kopalne - substancje powstałe zezwiązków organicznych w wyniku zalegania przez kilkadziesiąt lub kilkaset milionów lat pod ziemią, gdzie były poddane wysokiemu ciśnieniu, bez dostępu powietrza uległy rozkładowi na: węgiel kamienny węgiel brunatny ropę naftową gaz ziemny torf
Wydobycie węgla kamiennego w Polsce • Pierwsza kopalnia węgla kamiennego powstała w Szczakowej - dzielnicy miasta Jaworzno, w 1767 roku. Miejsca wydobycia: • Małopolska: Libiąż – KWK "Janina", Brzeszcze – KWK "Brzeszcze", Trzebinia – KWK "Siersza" – zamknięta, Krzeszowice – KWK "Krystyna" – zamknięta • Górny Śląsk: na pierwszym miejscu Jaworzno, GOP, Rybnicki Okręg Węglowy, Zagłębie • Dolny Śląski zaprzestano wydobycia • Lublin: Bogdanka koło Łęcznej Przyczyny zmniejszania wydobycia: • zamykanie nierentownych kopalń (Dolny Śląsk – Wałbrzych) • stosowanie technologii energooszczędnych i surowcooszczędnych oraz przechodzenie na inne źródła energii • przyczyny polityczno-populistyczne • względy ekologiczne (redukcja emisji CO2) • wyczerpywanie złóż
Wydobycie węgla w Polsce i na świecie • Wydobycie węgla w 1999 r. wyniosło 112 mln ton – tendencja wydobycia jest spadkowa, w 1994 r.-132 mln ton. • Najwięcej węgla kamiennego wydobyto w 1980 roku (ponad 160 mln ton). Polskie zasoby tego minerału należą do jednych z największych na świecie; przez wiele lat Polska zajmowała miejsca w pierwszej piątce krajów o największym wydobyciu węgla kamiennego. Według danych z 2000 roku, Polska spadła na 7 miejsce, dostarczając ogólnie 2,8% światowego wydobycia tej kopaliny. W roku 2002 w Polsce wydobyto 104 mln ton tego surowca energetycznego.
Największe zasoby ropy naftowej występują w:Afryce Nigeria, Angola, Libia, Tunezja, Libia, Algieria, EgiptAmeryce Północnej (Meksyk (na półwyspie Jukatan oraz nad Z. Meksykańską), USA (nad Zatoką Meksykańską, w Kalifornii oraz na Alasce) Ameryce Południowej Wenezuela, Brazylia Eurazji w Rosji– Zagłębie Wołżańsko-Uralskie, Zagłębie Zachodniosyberyjskie oraz zagłębie w Kazachstanie, Turkmenistanie, AzerbejdżanieDuże złoża występują w Indonezji i Chinach Z dna M. Północnego ropę wydobywa Wielka Brytania oraz NorwegiaRejon Zatoki Perskiej :Arabia Saudyjska, Iran, Irak Kuwejt, ZEA
Wydobycie ropy naftowej w PolsceW Polsce udokumentowano 84 złoża ropy naftowej– 29 złóżw zapadlisku przedkarpackim) - 12, na Niżu Polskim 41 złóż oraz w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku - 2 złoża. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. Największym złożem jest BMB (skrót od nazw miejscowości Barnówko-Mostno-Buszewo) koło Gorzowa Wielkopolskiego. Zasoby tego złoża były ponad dwukrotnie większe od stanu zasobów ropy naftowej w Polsce przed jego odkryciem. Na Niżu występują również inne znaczące zasobowo złoża ropy naftowej jak: Lubiatów, Grotów i Cychry. Wydobycie ropy naftowej i kondensatu w 2007 r. ze złóż na lądowym obszarze kraju oraz z polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku (off shore), wynosiło 700,49 tys. ton. W stosunku do roku poprzedniego wydobycie spadło o 83,14 tys. ton.
Najwięksi eksporterzy ropy naftowej
Złoża gazu ziemnego w Polsce W Polsce złoża gazu ziemnego występują na Niżu Polskim: w Wielkopolsce i na Pomorzu Zachodnim oraz na przedgórzu Karpat, a ponadto niewielkie zasoby gazu występują również w małych złożach obszaru Karpat oraz w polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku. Na Niżu Polskim złoża gazu ziemnego występują w regionie przedsudeckim i wielkopolskima. Na Niżu Polskim jedynie 4 złoża zawierają gaz wysokomentanowy, w pozostałych złożach dominuje gaz ziemny zaazotowany zawierający od 30 do ponad 80 % metanu. Jest to zatem często mieszanina metanowo-azotowa albo azotowo-metanowa. W 15 złożach dotychczas niezagospodarowanych, najczęściej rozpoznanych wstępnie, stwierdzono występowanie mieszaniny azotowo metanowej o zawartości poniżej 30 % metanu.
Źródła, które są: a) czyste (nie oparte na spalaniu) b) dostępne w bardzo wielu rejonach c) niewyczerpywalne (odnawialne) d) Rozwojowe
Energia wiatrowa Energia wiatru jest jednym z odnawialnych źródeł energii. Współcześnie stosowane turbiny wiatrowe przekształcają ją na energie mechaniczną, która dalej zamieniana jest na elektryczną. Pierwsze wzmianki o wiatrakach znajdują się już w kodeksie Hammurabiego. Wiatraki te służyły do pompowania wody i melioracji pól, a ich oś obrotu była pionowa. Przez ponad 2500 lat wiatraki miały pionową oś obrotu, dopiero w 1105 roku powstał pierwszy opis wiatraka o poziomej osi obrotu, czyli takiego, jaki jest obecnie najpopularniejszy. Z kolei pierwszym zapisem dotyczącym wiatraków na ziemiach polskich jest zezwolenie zakonnikom z Białego Buku na jego budowę wydane przez księcia Wiesława z Rugii w 1271 roku Obecnie tylko 1% światowej energii pochodzi z wiatru. Jednak w krajach takich jak Dania, energia wiatrowa stanowi 19%, w Hiszpanii i Portugalii 9% i Niemczech 6% całej produkcji.Do końca 2007 roku w Polsce zostało pozyskane z wiatru około 280 MW energii (tj. 0,16% ogólnego zapotrzebowania z roku 2006). Plany rządowe do roku 2010 zakładają produkcję 2.000 MW energii pochodzących z elektrowni wiatrowych. To niewiele w porównaniu do światowego poziomu 94.000 MW z końca roku 2007, ale Polska ma bardzo duże możliwości rozwoju ponieważ dysponuje miejscami ze wspaniałymi warunkami wietrznymi.
Prognozy rozwoju energetyki wiatrowej Cele wyznacza przyjęta w 2001 r. przez Sejm RP "Strategia rozwoju energetyki odnawialnej". Określa ona cel ilościowy w postaci 7,5% udziału energii ze źródeł odnawialnych w krajowym bilansie zużycia energii pierwotnej do 2010 r. i 14% w 2020 r. Dokument stwierdza: "Pierwszy okres realizacji strategii do roku 2010, z uwagi na wieloletnie opóźnienia Polski w stosunku do Unii Europejskiej w zakresie systemowych rozwiązań wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii, należy maksymalnie wykorzystać na wdrożenie podobnych rozwiązań, jakie istnieją w Unii Europejskiej od wielu lat. Podobne odwołania do prognoz i polityki rozwoju energetyki odnawialnej w Unii Europejskiej znalazły się w "II polityce ekologicznej Polski" oraz w "Strategii trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju do roku 2025".Cele ilościowe rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce do roku 2020 wyrażone udziałem energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energii pierwotnej kraju w "Strategii rozwoju energetyki odnawialnej”.
Przewidywany wkład energetyki wiatrowej w realizację ogólnego ilościowego celu postawionego przed energetyką odnawialną na rok 2010 oceniony został na 1,8% - 4,9% natomiast udział energii wiatrowej w bilansie energii pierwotnej kraju w roku 2010 może wynosić 0,1% - 0,3%. W Strategii zostały przygotowane trzy scenariusze rozwoju, zakładające stosowne przyrosty mocy zainstalowanej w poszczególnych grupach technologii, ale różniące się udziałem energii elektrycznej produkowanej ze źródeł odnawialnych
Energia słoneczna • W Polsce występują dobre warunki do czerpania energii słonecznej. Średnie ilości energii możliwej do zaabsorbowania w ciągu roku na 1 m2 na terenie Polski przedstawiono na mapce poniżej. • Wynika stąd że energia elektryczna potrzebna do pracy instalacji solarnej (pobieranej przez pompy, zawory i automatykę) stanowi TYLKO około 1% PRZETWORZONEJ ENERGI SŁONECZNEJ. Jest to więc jeden z najbardziej EKONOMICZNYCH I EKOLOGICZNYCH rodzajów energii. • Aby budowa instalacji solarnej np. w domku jednorodzinnym była opłacalna, musi zakładać zainstalowanie minimum 6 do 8 m2 powierzchni kolektorów słonecznych. • Pozyskana przez instalację solarną energia może być następnie magazynowana w zbiornikach buforowych i wykorzystywana do celów grzewczych,a w szczególności do:- przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.)- podgrzania wody basenowej )- wspomagania centralnego ogrzewania (c.o.), szczególnie dla ogrzewania niskotemperaturowego (np. ogrzewania podłogowego lub ściennego)
ZALETY INSTALACJI SOLARNYCH: ekologiczność (brak emisji CO2 i SOx i NOx ) • obniżenie kosztów energii konwencjonalnej na cele grzewcze • niskie koszty eksploatacyjne • małe powierzchnie pomieszczeń pod urządzenia solarne • w przyszłości możliwość uzyskania odliczeń ze względu posiadanie ekologicznych źródeł energii WADY: wyższe w stosunku do kotłowni konwencjonalnych koszty inwestycyjne
Elektrownie geotermalne w Polsce • Badania geologiczne wskazują, że nawet 4/5 powierzchni Polski posiada odpowiednie warunki do budowy zakładów pozyskujących energię geotermalną. Jak na razie w Polsce funkcjonuje osiem tego rodzaju zakładów: w Bańskiej Niżnej, Klikuszowej, Lasku, Mszczonowie Pyrzycach, Słomnikach, Stargardzie Szczecińskim oraz Uniejowie. Warunki geotermalne w Polsce nie należą wprawdzie do tak obiecujących jak np. na Islandii, ale i tak pozwalają na pozyskiwanie energii cieplnej w opłacalny sposób. Niestety, potencjał znajdujący się pod ziemią odkryło wciąż niewiele polskich gmin. Zalety • Główną zaletą energii geotermalnej jest stosunkowo niski koszt eksploatacji urządzeń ją pozyskujących, a także brak negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Istnieje wprawdzie potencjalne ryzyko wystąpienia zanieczyszczeń wód głębinowych, ale jest ono wyeliminowane w przypadku układów zamkniętych Dodatkową zaletą w obecnych warunkach politycznych, jest uniezależnienie się od zewnętrznych źródeł energii.
Energia geotermalna na świecie Moc zainstalowana w elektrowniach geotermalnych na świecie, w 1990 r. osiągnęła 8000 MW i zwiększała się w ostatnich dziesięciu latach o około 12% rocznie. Pierwsze grzewcze instalacje geotermalne powstały w USA (Klamath Falls) i na Węgrzech już w 1890 roku. Na szerszą skalę zaczęto energię geotermalną wykorzystywać od lat 70., od czasów "kryzysu paliwowego". Obecnie wykorzystuje się ją głównie do ogrzewania mieszkań. Największym obszarem ogrzewanym od 1930 roku energią geotermalną jest Reykiawik liczący 145 000 mieszkańców. Również Japonia obfituje w duże zasoby wód geotermalnych, z których blisko 80% wykorzystywanych jest w kąpieliskach, rekreacji, turystyce i do produkcji energii elektrycznej. Pozwoliło to znacznie podnieść poziom życia ludności. W ostatnich latach Turcja bardzo dynamicznie weszła do czołówki krajów zajmujących się bezpośrednim wykorzystaniem energii geotermalnej. Do światowej czołówki dołączyły w ostatnich latach Szwecja i Szwajcaria.
Energetyka jądrowa Obecnie w 31 krajach działa 437 reaktorów jądrowych. Wytwarzają one ok. 17% energii elektrycznej. Na energetykę jądrową „postawiły” kraje Dalekiego Wschodu. Dynamicznie rozwija się energetyka jądrowa w Korei Południowej oraz Japonii. Nowe elektrownie pojawiają się również w krajach rozwijających się takich jak Indie, Pakistan czy Iran. Uruchomienie elektrowni jądrowej w Słowacji oraz decyzja rządu czeskiego o kontynuacji budowy elektrowni atomowej świadczą o tym, że także kraje europejskie liczą się z możliwością znacznego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną. Kolejne reaktory jądrowe budują także: Federacja Rosyjska, Ukraina i Rumunia. W energetykę jądrową angażują się Argentyna i Brazylia. Również we Francji buduje się kolejną elektrownie atomową. Łącznie na świecie buduje się 14 nowych obiektów tego rodzaju. Możliwości budowy elektrowni jądrowych ma kilkanaście krajów, ale tak naprawdę na świecie liczy się pięciu potentantów - z Francji, Rosji, USA, Japonii i Kanady. To oni startują w przetargach na całym świecie i to oni dostarczają do większości elektrowni uranowe paliwo. W walce o gigantyczne, warte miliardy dolarów kontrakty ekonomia miesza się z geopolityką, a za "swoimi" firmami wstawiają się przywódcy państw, a dyplomaci pilnie obserwują, który kraj zamierza budować elektrownię atomową.
Areva. Jej najnowszy produkt - reaktor EPR – reklamowany jest jako najnowocześniejszy model na świecie. Areva cieszy się od lat wsparciem francuskich polityków. Niedawno prezydent Francji Nicolas Sarkozy odbył prawdziwą pielgrzymkę do krajów arabskich, przedstawiając im zalety francuskiej technologii. Areva wybudowała bądź buduje elektrownie w Chinach, RPA i Finlandii. W samej Francji siłownie buduje inny gigant francuskiej energetyki - Electricite de France (EdF). Kolejny atomowy gigant nazywa się Westinghouse i w przeciwieństwie do pierwszych dwóch jest prywatny. Firma pochodzi z USA, ale większość udziałów ma japońska Toshiba. Budowali bądź budują elektrownie w USA, Chinach i Korei Płd. Druga amerykańska firma, która walczy o kontrakty głównie w USA i Azji, to General Electric, współpracująca z japońskim Hitachi. Ich reaktory działają w USA i Japonii.W cieniu gigantów działają mniej znani Kanadyjczycy z firmy Atomic Energy of Canada. Ta państwowa firma sprzedała reaktory do Chin, Argentyny, Indii, Korei Płd. W Europie kanadyjskie reaktory działają w rumuńskiej elektrowni Cernavoda. Kanadyjczycy oferują szybką i terminową budowę oraz prostą technologię.
Energetyka atomowa w Polsce Eksperci z Państwowej Agencji Atomistyki wytypowali lokalizację dla przyszłej elektrowni atomowej. Największe szansę ma Żarnowiec i Klempicz. Ale najwięcej protestów może być w miejscowościach, w których będą składane odpady. Żarnowiec, gdzie na początku lat 90. miała powstać elektrownia atomowa, ma tę przewagę nad Klempiczem, że okolica, w której planuje się budowę siłowni, została dokładnie przebadana. Jest też wyznaczonych sześć lokalizacji zastępczych: Kopań, Nowe Miasto, Wyszków, Chotcza, Gościeradów i Małkinia. Na lokalizacjach elektrowni jednak nie koniec. W ramach strategicznego programu rządowego Państwowa Agencja Atomistyki, kosztem prawie 3,5 mln zł, wyznaczyła też pięć lokalizacji, gdzie po uruchomieniu elektrowni jądrowej można by składować wypalone paliwo z reaktorów. Jako potencjalne miejsca na składowiska odpadów promieniotwórczych są rozważane Łanięta, Damasławek i Kłodawa, okolice Pogorzeli i Jarocina, a jako lokalizacje zapasowe okolice Suwałk (miejscowości Krasnopol, Tajno, Rydzewo i Kruszyniany).
Specjaliści zwracają uwagę, że ostateczny wybór lokalizacji powinien nastąpić w ciągu najbliższych pięciu, sześciu lat. Już teraz powinno się zacząć kształcenie personelu dla elektrowni jądrowej. Oni sami zaś na sympozjach i seminariach naukowych zastanawiają się właśnie, jaki typ reaktora byłby dla Polski najlepszy. Wczoraj na konferencji w Warszawie zapoznawali się np. z rozwiązaniami kanadyjskimi. To oznacza, że w Polsce powstanie elektrowni atomowej jest praktycznie przesądzone. O jej budowie mówił nawet w swoim sejmowym expose premier Jarosław Kaczyński. Okazuje się jednak, że prace i przygotowania do tej inwestycji są dużo bardziej zaawansowane, niż się komukolwiek może wydawać. Zgodnie z rządowymi założeniami, pierwsza polska elektrownia jądrowa zostanie uruchomiona w 2021 lub 2022 r. Same prace budowlane i konstrukcyjne miałyby się zacząć po 2015 roku. Za realizację projektu, którego wartość wstępnie jest szacowana na ok. ośmiu miliardów euro,miałaby odpowiadać powstająca właśnie Polska Grupa Energetyczna.
Elektrownię jądrową Żarnowiec budowano od 1982 r. do 1990 r. w miejscu zlikwidowanej wsi Kartoszyno nad Jeziorem Żarnowieckim. Ta instalacja miała stanowić pierwszy krok w realizacji polskiego programu energetyki jądrowej, który obejmował jeszcze wybudowanie elektrowni jądrowej Warta w miejscowości Klempicz. Elektrownia w Żarnowcu docelowo miała dawać moc ok. 1600 megawatów. Plany budowy od początku budziły sprzeciw dużej części ludności mieszkającej wokół elektrowni. W warunkach politycznych PRL protesty nie mogły jednak przybrać zbyt ostrych form i sprowadzały się do pisania listów protestacyjnych adresowanych do władz oraz gromadzenia informacji na temat potencjalnych skutków ekologicznych budowy. Sytuacja zmieniła się po katastrofie w Czarnobylu w 1986 r. Ta tragedia zmobilizowała krajowych ekologów do aktywniejszych protestów. Wśród przeciwników budowy elektrowni znalazło się też wiele osób publicznych, m.in. Lech Wałęsa i Krzysztof Skiba. Protestujący powoływali się na negatywną ocenę bezpieczeństwa uruchomienia elektrowni, dokonaną przez pracowników Państwowej Agencji Atomistyki, Andrzeja Wierusza i Mirosława Dakowskiego. Po zamknięciu dwa z czterech reaktorów zezłomowano. Jeden z pozostałych odkupiła za symboliczną kwotę fińska elektrownia jądrowa w Loviisa, gdzie reaktor bezawaryjnie działa do dziś. Drugi znajduje się w Centrum Szkoleń Elektrowni Jądrowej Paks na Węgrzech.
Polityka energetyczna ma zasadnicze znaczenia dla realizacji celów dotyczących zmian klimatycznych,ponieważ emisja gazów cieplarnianych w dużym stopniu pochodzi z wykorzystania i produkcji energii.
Unia Europejska uzgodniła ograniczenie wewnętrznej emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020 roku Osiągnięcie tego celu możliwe będzie poprzez działanie w ramach nowej zintegrowanej polityki oraz użycie już wykorzystanych środków Celem zintegrowanej polityki Unii Europejskiej w zakresie energii i zmian klimatycznych jest zmiana sposobu w jaki ją produkujemy, a także poszukiwanie alternatywnych źródeł energii.
Decyzje przywódców UE w sprawie polityki energetycznej oraz przeciwdziałania zmianom klimatycznym podniesienie do 2020 r. o 20% udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnym zużyciu energii dziesięciokrotne podniesienie , tj. do poziomu przynajmniej 10% udziału biopaliw w ogólnej sprzedaży benzyny i oleju napędowego do 2020 r.
Decyzje przywódców UE w sprawie polityki energetycznej oraz przeciwdziałania zmianom klimatycznym lepsza integracja unijnych rynków energii, dążenie do bardziej konkurencyjnych rynków elektryczności i gazu obejmujących całą Europę rozwój i promowanie technologii niskoemisyjnych lub nawet bezemisyjnych, zapobieganie dostawania się dwutlenku węgla do atmosfery
W marcu 2000 roku Komisja Europejska uruchomiła Europejski Program w Sprawie Zmian Klimatu (ECCP). Kraje członkowskie zobowiązały się do roku 2020: Obniżyć emisję gazów cieplarnianych przynajmniej do poziomu 20% poniżej wartości z roku 1990 Zwiększyć o 20% udział odnawialnych źródeł energii w europejskiej gospodarce Obniżyć o 20% udział w gospodarce dotychczasowych surowców energetycznych, groźnych dla środowiska, tj.: np. węgiel
Od stycznia 2005 zaczął funkcjonować Europejski System Handlu Emisjami. Rządy krajów Unii Europejskiej wyznaczyły maksymalny, roczny limit emisji dwutlenku węgla w każdym z państw.
Unia Europejska wiele lat temu nakreśliła ramy wspólnej polityki energetycznej.UE prowadzi skoordynowaną politykę w zakresie rezerw strategicznych ropy naftowej i produktów naftowych, wdrożoną w wyniku kryzysu energetycznego w latach siedemdziesiątych. Prowadzona przez UE zintegrowana polityka w zakresie klimatu i energii dla Europy zapewnia konkurencyjne, bezpieczne i zrównoważone dostawy energii.
Główne elementy polityki energetycznej UE dla osiągnięcia tych celów to: • bardziej efektywne rynki energii i gazu • dywersyfikacja • ambitna polityka na rzecz odnawialnych źródeł energii • inteligentne zachowanie w zakresie energii • współpraca międzynarodowa
Bardziej efektywne rynki energii i gazu Dzięki nim energia staje się bardziej dostępna. Pomagają również w usuwaniu barier stojących na drodze do osiągnięcia emisji gazów cieplarnianych na niskim poziomie. Efektywne rynki energii pozwalają na utrzymanie konkurencyjności przemysłowi UE.
Dywersyfikacja Większa liczba krajów dostawców spoza UE, a także wykorzystywanie wielu rodzajów energii prowadzi do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw. Zróżnicowanie polega także na dzieleniu się dostawami w przypadku kryzysu.
Ambitna polityka na rzecz energii odnawialnej Unia Europejska pracuje nad rozwojem produkcji energii odnawialnej od lat dziewięćdziesiątych XX w. Polityka na rzecz energii odnawialnej prowadzi do wyparcia konsumpcji paliw kopalnianych. Kraje UE ustaliły wskaźnik docelowy do 2010 r., na poziomie 12% dostaw energii ze źródeł odnawialnych.
Inteligentne zachowanie w zakresie energii Polityka ograniczenia zapotrzebowania na energię jest najprostszym sposobem podniesienia bezpieczeństwa dostaw energii oraz ratowania klimatu. Oszczędzanie energii jest korzystne także pod względem ekonomicznym. Zmniejszając jej zużycie o 20% do 2020 r. UE obniży wydatki na energii o 100 mld euro rocznie.