550 likes | 907 Views
Parçacık Hızlandırıcıları ve Işınım Kaynaklarının Dünyadaki Durumu ve Genel Kullanım Alanları Prof. Dr. Ömer YAVAŞ Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü. UPHDYO - VIII 10-15 Eylül 2012 / Bodrum. 21. Yüzyılın Jenerik Teknolojileri.
E N D
Parçacık Hızlandırıcıları ve Işınım Kaynaklarının Dünyadaki Durumu ve Genel Kullanım Alanları Prof. Dr. Ömer YAVAŞ Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü UPHDYO - VIII 10-15 Eylül 2012 / Bodrum Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
21. Yüzyılın Jenerik Teknolojileri • Parçacık Hızlandırıcı Teknolojileri 21. yüzyıla yön veren yaklaşık 10 jenerik teknolojiden birisidir. • Uzay Teknolojileri, Nükleer Teknoloji, Biyoteknoloji, Nanoteknoloji, İletişim Teknolojileri, Malzeme Teknolojileri, Enerji Teknolojileri diğer jenerik teknolojiler olarak sayılabilir. Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Parçacık Fiziği Nükleer Fizik İkincil Demetler Nötron Kaynağı Sinkrotron Işınımı Serbest Elektron Lazeri İyon İmplantasyonu Radyoterapi, Nükleer Tıp, Malzeme Bilimi Yarı İletkenler Gıda Mühendisliği Kimya Biyoloji Jeoloji Arkeoloji Savunma sanayii Maden Sanayii Enerji Üretimi (EA) ~300 Alt Alan... Hızlandırıcıların Kullanımı Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Hızlandırıcı Teknolojilerinin Dünyadaki Dağılımı JLab High Gradient CERN KEK TU Darmstadt DESY/TESLA CESR JLab LANL FNAL Peking University ANL Center for Advanced Technology, Indore CEA Orsay Australian National University INFN Legnaro INFN Milan INFN Genoa CEA Saclay Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
ABD’de Durum • Ulusal Araştırma Merkezleri (Fermilab, SLAC, Argonne, Brookhaven, LosAlamos, Berkeley, Jefferson, Oak Ridge) (Herbirinin yıllık bütçesi: ~ 300 Milyon USD) • Onlarca hızlandırıcı laboratuvarı ve projesi • Gelecek 25 Yılda 25 dev projeden 17’si doğrudan hızlandırıcı teknolojilerine dayalı (2025’e kadar) (Teknoloji Geliştirme, Enerji, Güvenlik, İletişim v.b. alanlarda) Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
ABD’deki Hızlandırıcı Merkezleri Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Avrupa’da Durum • Ulusal Hızlandırıcı Merkezleri (DESY, SRS, RAL, 4GLS, CI, PSI, INFN, GSI v.b.) • Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN, Cenevre, İsviçre, Dünya’nın en büyüğü) - Avrupadaki Belli Başlı 3. Nesil Sinkrotron Işınımı Tesisleri: • ESRF (Grenoble, Fransa) • ELETTRA (Trieste, İtalya) • HASSYLAB (Hamburg, Germany) • ALBA (Barcelona, Spain) • DIAMOND (Oxford, England) • SOLEIL (Paris, France) • SLS (Villigen, Switzerland) Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Avrupa’da Hızlandırıcı Merkezleri Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi • CERN European Organization for Nuclear ResearchCenevre-İsviçre http://www.cern.ch Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Large Hadron Collider (LHC), Çevresi 27 km, Yerin 100 m altında, proton-proton çarpıştırıcısı, 2008’de çalışacak, 4 büyük dedektör (deney) mevcut, Türkiye ikisinde (ATLAS, CMS) yer alıyor. CERN LHC SPS Fransa İsviçre Airport CENEVRE Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
17 Aralık 2010’da CERN Konseyi Türkiye’nin tam üyelik adaylığını onayladı. Üyelik sürecinin 3-4 yıl içinde tamamlanması bekleniyor. Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
CERN’e Üye Ülkeler (20) • Kurucu ülkeler: Belçika, Almanya, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, İsviçre, İsveç, İtalya, Norveç, Yunanistan, Yugoslavya • Sonradan üye olan ülkeler: Avusturya, İspanya, Portekiz, Finlandiya, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovak Cumhuriyeti, Bulgaristan • Tam adaylığa aday ülkeler: Türkiye, İsrail, Sırbistan, Slovenya, Güney Kıbrıs • Gözlemci ülkeler ve kuruluşlar: A.B.D., Rusya, Türkiye, Hindistan, Japonya, İsrail, Mısır, Rusya, AB Komisyonu, UNESCO Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
CERN 2012 • LHC Çalışıyor • Proton-proton (pp) collider C= 27 km, Ecm=7 (14) TeV, L=10^(34) LHC üzerindeki Dedektörler ATLAS CMS ALICE LHC-B Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Japonya’da Durum • TSUKUBA Bilim Kenti (1962) • Büyük ölçekli Bilim Kentleri • KEK (Japon Yüksek Enerji Fiziği Araştırmaları Enstitüsü). Tsukuba’nın en büyük enstitüsü. • JAERI (Atom Enerjisi Kurumu) Laboratuvarları ve Projeleri • Üniversitelerin Hızlandırıcı Laboratuvarları (Sadece Osaka Üniversitesinde 5 Hızlandırıcı) Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Japonya’da Hızlandırıcı Merkezleri KEK (Tsukuba) ve Diğerleri Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Tsukuba Bilim Kenti, Japonya ~ 40 Enstitü, 4 Üniversite Japon Modeli Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Dünyadaki Hızlandırıcı Merkezleri Merkezlerin Kıtalara Göre Dağılımı ve İsimleri http://www-elsa.physik.uni-bonn.de/accelerator_list.html Remark: This is not a list of high-energy physics experiments or laboratories, but a list of particle accelerators and accelerator laboratories. Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Europe Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum AGORAccelerateurGroningen-ORsay, KVIGroningen, NetherlandsALBASynchrotronLightFacility(underconstruction), Barcelona, SpainANKAÅngströmquelleKarlsruhe, Karlsruhe, Germany (ForschungsgruppeSynchrotronstrahlung (FGS)) BESSYBerlinerElektronenspeicherring-GesellschaftfürSynchrotronstrahlung, GermanyCERICentred'Etudes et de Recherches par Irradiation C.N.R.S, Orléans, FranceCERNCentreEuropeen de RechercheNucleaire, Geneva, Suisse (LHC, PS-Division, SL-Division) CMAMCentro de Microanálisis de Materiales, UniversidadAutonoma de Madrid, SpainCOSYCoolerSynchrotron, IKP, FZ Jülich, Germany (COSY Status) CYCLONECyclotron of Louvain la Neuve, Louvain-la-Neuve, BelgiumDELTADortmunderELekTronenspeicherring-Anlage, ZentrumfürSynchrotronstrahlung der TechnischenUniversität Dortmund, GermanyDESYDeutschesElektronenSynchrotron, Hamburg, Germany (XFEL, PETRA III, FLASH, ILC, PITZ) ELBEELectronsourcewithhighBrillianceandlowEmittance, Forschungszentrum Dresden - Rossendorf e.V. (FZD), GermanyELETTRA AREA Science Park, Trieste, ItalyELSAElectronStretcherAccelerator, Bonn University, Germany (ELSA status) ESRFEuropeanSynchrotronRadiationFacility, Grenoble, FranceGANIL Grand AccélérateurNationald'IonsLourds, Caen, France (GANIL, SPIRAL2) GSIGesellschaftfürSchwerionenforschung, Darmstadt, Germany
Europe (cont.) Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum HISKPHelmholtz-InstitutfürStrahlen- undKernphysik, Bonn, Germany (IsochronCyclotron)IHEPInstituteforHighEnergyPhysics, Protvino, Moscowregion, RussianFederationINFNIstitutoNazionalediFisicaNucleare, Italy, LNF - LaboratoriNazionalidiFrascati (DAFNE, DAFNE beam test facility) LNL - LaboratoriNazionalidiLegnaro (Tandem, CN Van de Graaff, AN 2000 Van de Graaff), LNS - LaboratoriNazionali del Sud, Catania, (SuperconductingCyclotron) ISAInstituteforStorage Ring Facilities (ASTRID, ASTRID2, ELISA), Aarhus, DenmarkISISRutherford AppletonLaboratory, Oxford, U.K. JINRJointInstituteforNuclearResearch, Dubna, RussianFederation (U-400, U-400M, LHE Synchrophasotron / Nuclotron) JYFLJyväskylänYliopistonFysiikanLaitos, Jyväskylä, FinlandMLLMaier-Leibnitz-Laboratorium: Accelerator of LMUandTU Muenchen, Munich, GermanyMAMIMainzerMicrotron, UniversitätMainz, GermanyMAX-LabLundUniversity, SwedenMPI-HDMax Planck InstitutfürKernphysik, Heidelberg, GermanyMICMicroanalyticalcenter at JSI, Ljubljana, SloveniaMSLManneSiegbahnLaboratory, Stockholm, Sweden (CRYRING) PITZPhotoInjector Test facility at DESY in Zeuthen, GermanyRUBIONZentraleEinrichtungfürIonenstrahlenundRadionuklide, UniversitätBochum, GermanyS-DALINACSuperconductingDarmstadtlinearaccelerator, TechnischeUniversitätDarmstadt, GermanySLSPaul ScherrerInstitut PSI, Villigen, SwitzerlandSRSSynchrotronRadiationSource, DaresburyLaboratory, Daresbury, U.K. (Closed since Aug. 18th, 2008) TSLTheSvedbergLaboratory, UppsalaUniversity, Sweden
North America Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum 88" Cycl.88-InchCyclotron, Lawrence Berkeley Laboratory (LBL), Berkeley, CA ALSAdvancedLightSource, Lawrence Berkeley Laboratory (LBL), Berkeley, CA (ALS Status) ANLArgonneNationalLaboratory, Chicago, IL (AdvancedPhotonSourceAPS, Argonne Tandem LinacAcceleratorSystemATLAS) BATESBatesLinearAcceleratorCenter, Massachusetts Institute of Technology, USA BNLBrookhavenNationalLaboratory, Upton, NY (AGS, ATF, NSLS, RHIC) CAMDCenterforAdvancedMicrostructuresandDevices, Louisiana StateUniversityCENPACenterforExperimentalNuclearPhysicsandAstrophysics, University of Washington, USA CESR Cornell Electron-positronStorage Ring, Cornell University, Ithaca, NY CHESS Cornell HighEnergySynchrotronSource, Cornell University, Ithaca, NY CLSCanadianLightSource, U of Saskatchewan, Saskatoon, CanadaCNLCrockerNuclearLaboratory, University of California Davis, CA FNALFermiNationalAcceleratorLaboratory , Batavia, IL (Tevatron) FSU John D. FoxSuperconductingAcceleratorLaboratory, Florida StateUniversity, USA IAC Idaho acceleratorcenter, Pocatello, Idaho ININNationalInstituteforNuclearResearch, MexicoISNAPInstituteforStructureandNuclearAstrophysics, Notre DameUniversity, USA IUCF Indiana UniversityCyclotronFacility, Bloomington, Indiana JLab aka TJNAF, Thomas Jefferson NationalAcceleratorFacility (formerlyknown as CEBAF), NewportNews, VA LAC Louisiana AcceleratorCenter, U of Louisiana at Lafayette, Louisiana
North America Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum LANL Los AlamosNationalLaboratoryMIBL Michigan IonBeamLaboratory, University of Michigan NSCLNationalSuperconductingCyclotronLaboratory, Michigan StateUniversityORNLOakRidgeNationalLaboratoryOakRidge, Tennessee , OUAL John E. EdwardsAcceleratorLaboratory, Ohio University, USA PBPLParticleBeamPhysicsLab (Neptune-Laboratory, PEGASUS - PhotoelectronGeneratedAmplifiedSpontaneousRaditionSource) SLAC Stanford LinearAcceleratorCenter, (SLC - SLAC LinearelectronpositronCollider, SSRL - Stanford SynchrotronRadiationLaboratory) SNSSpallationNeutronSource, OakRidge, Tennessee SRCSynchrotronRadiationCenter, U of Wisconsin - Madison SURF IIISynchrotronUltravioletRadiationFacility, NationalInstitute of StandardsandTechnology (NIST), Gaithersburg, Maryland TAMUCyclotronInstitute, Texas A&M University, USA TRIUMFCanada'sNationalLaboratoryforParticleandNuclearPhysics, Vancouver, BC (Canada) TUNLTriangleUniversitiesNuclearLaboratory, USA UMASSUniversity of Massachusetts LowellRadiationLaboratory, USA UNAMUniversidadNacionalAutónoma de México, MexicoWMU Van de GraaffAccelerator at thePhysicsDepartment of theWestern Michigan University, Kalamazoo, Michigan WNSL Wright NuclearStructureLaboratory, Yale University, USA
South America Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum LNLSLaboratorioNacional de LuzSincrotron, Campinas SP, Brazil TANDAR Tandem Accelerator, Buenos Aires, Argentina
Asia Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum BEPCBeijingElectron-PositronCollider, Beijing, ChinaHLSHefeiLightSource, Univ. of Science & Technology of China, Hefeicity, ChinaINDUSCentreforAdvancedTechnologyCAT, INDORE, IndiaKEKNationalLaboratoryforHighEnergyPhysics ("Koh-Ene-Ken"), Tsukuba, Japan (KEK-B, 12 GeV proton synchrotron) NSCNuclearScienceCentre, New Delhi, India (15 UD PelletronAccelerator) PLSPohangLightSource, Pohang, KoreaRIKENInstitute of PhysicalandChemicalResearch ("RikagakuKenkyusho"), Hirosawa, Wako, JapanSESAMESynchrotron-lightforExperimentalScienceandApplications in theMiddle East, Jordan (underconstruction) SPring-8SuperPhoton ring - 8 GeV, JapanSRRCSynchrotronRadiationResearchCenter, Hsinchu, TaiwanVECCVariableEnergyCyclotron, Calcutta, IndiaBINPBudkerInstitute of NuclearPhysics, Novosibirsk, Russia (VEPP-3, VEPP-4M, VEPP-2000) AFRİCA:NACNationalAcceleratorCentre, Cape Town, South Africa AUSTRALİA:ASAustralianSynchotron, Melbourne, Victoria, Australia
Dünyadaki Hızlandırıcı Merkezleri Kullanılan Parçacığa ve Hızlandırıcı Tipine Göre Dağılım http://www-elsa.physik.uni-bonn.de/accelerator_list.html Remark: This is not a list of high-energy physics experiments or laboratories, but a list of particle accelerators and accelerator laboratories. Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Elektron Hızlandırıcıları Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum Electron Beam Facilities ELSA (Bonn U), JLab, MAMI (Mainz U), MAX-Lab, SLAC TAC-TARLA (Gölbaşı, Ankara, Turkey) (Kurulmakta!...) Synchrotron Light Sources, Storage Rings ALBA, ANKA (FZK), ALS (LBL), APS (ANL), AS, ASTRID (ISA), ASTRID2 (ISA), BESSY, CAMD (LSU), CHESS (Cornell Wilson Lab), CLS (U of Saskatchewan), DELTA (U of Dortmund), ELBE (FZD), Elettra, ELISA (ISA), ELSA (Bonn U), ESRF, HASYLAB (DESY), HLS, INDUS (CAT), MAX-Lab, LNLS, NSLS, PLS, SESAME, SLS (PSI), SPEAR (SSRL, SLAC), SPring-8, SRC (U of Wisconsin), SRRC, SURF III (NIST), TUNL Other BATES, IAC, Neptune, PEGASUS, PITZ, S-DALINAC, UNAM, WMU
Proton Hızlandırıcıları Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum 88" Cyclotron (LBL), CERI, CNL (UC DAVIS), COSY (FZ Jülich), ININ, ISIS, IUCF, KEK, LHC (CERN), PS (CERN), SPS (CERN), NAC, PSI, RHIC (BNL), TRIUMF, TSL TAC PA (1-3 GeV Proton Accelerator) (Proje aşamasında!)
LightandHeavyIons Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum 88" Cyclotron (LBL), AGOR, ASTRID (ISA), CENPA, CMAM, CNL (UC DAVIS), ATLAS (ANL), CERI, CRYRING (MSL), CYCLONE, GANIL, GSI, HISKP, ININ, ISNAP, IUCF, JYFL, LAC, LHC (CERN), LHE Synchrophasotron / Nuclotron (JINR), LNL (INFN), LNS (INFN), Maier-Leibnitz-Laboratorium, MIBL, MIC, MPI-HD, NAC, NSC, ORNL, OUAL, PSI, RHIC (BNL), RUBION, SNS, SPS (CERN), TAMU, TANDAR, TSL, TUNL, U-400 / U-400M (JINR), UMASS, UNAM, VECC
Colliders (e+e-, pp, Au-Auetc.) Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum BEPC, CESR, DAFNE (LNF), LHC (CERN), RHIC (BNL), SLC (SLAC), TESLA (DESY), Tevatron (FNAL), VEPP-3, VEPP-4M, VEPP-2000 (BINP) TAC PF(e+e- collider, charmfactory) (Proje aşamasında!)
Dünyadaki Hızlandırıcıya Dayalı Işınım Kaynağı LaboratuvarlarıSynchrotron Radiation & Free Electron Lasers Kaynak: http://www.lightsources.org
Dünyadaki Sinkrotron Işınımı Tesislerinin Dağılımı Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Amerika Kıtası Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum ALS - AdvancedLightSource, USA APS - AdvancedPhotonSource, USA CAMD - CenterforAdvancedMicrostructures & Devices, USA CHESS - Cornell HighEnergySynchrotronSource, USA CLS - CanadianLightSource, Canada CTST - UCSB CenterforTerahertzScienceandTechnology, USA DFELL - Duke FreeElectronLaserLaboratory, USA Jlab - Jefferson Lab, USA LCLS - LinacCoherentLightSource, USA LNLS - LaboratorioNacional de LuzSincrotron, Brazil NSLS - NationalSynchrotronLightSource, USA SRC - SynchrotronRadiationCenter, USA SSRL - Stanford SynchrotronRadiationLightsource, USA SURF - SynchrotronUltravioletRadiationFacility, USA VU FEL - W. M. KeckVanderbiltFree-electronLaserCenter, USA
Asya Kıtası Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum BSRF - BeijingSynchrotronRadiationFacility, China CANDLE, Armenia HSRC - HiroshimaSynchrotronRadiationCenter, Japan iFEL - Institute of FreeElectronLaser, Japan INDUS 1/INDUS 2, India IR FEL ResearchCenter - FEL-SUT, Japan MedicalSynchrotronRadiationFacility, Japan Nano-Hana, Japan NSRL - NationalSynchrotronRadiationLaboratory, China NSRRC - NationalSynchrotronRadiationResearchCenter, Taiwan NUSRC - NagoyaUniversitySynchrotronradiationResearchCenter, Japan KSR - NuclearScienceResearchFacility, Japan PAL - PohangAcceleratorLaboratory , Korea
Asya Kıtası Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum PF - PhotonFactory, KEK, Japan RitsumeikanUniversity (Rits) SynchrotronRadiationCenter, Japan SAGA-LS - SagaLightSource, Japan SLRI - SynchrotronLightResearchInstitute, Thailand SPring-8, Japan SSLS - SingaporeSynchrotronLightSource, Singapore SSRC - SiberianSynchrotronResearchCenter, RussianFederation SSRF - ShanghaiSynchrotronRadiationFacility, P.R. China SuperSOR - SuperSORSynchrotronRadiationFacility, Japan TSRF - TohokuSynchrotronRadiationFacility, Japan UVSOR - UltravioletSynchrotronOrbitalRadiationFacility, Japan
Avrupa Kıtası Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum ALBA - SynchrotronLightFacility, Spain ANKA - AngstromquelleKarlsruhe, Germany CESLAB - CentralEuropeanSynchrotronLaboratory, CzechRepublic CLIO - CentreLaserInfrarouged'Orsay, France DAFNE Light, Italy DELSY - DubnaELectronSYnchrotron, Russia DELTA - Dortmund Electron Test Accelerator, Germany DiamondLightSource, UK European XFEL - European X-ray FreeElectronLaser, Germany ELETTRA - SynchrotronLightLaboratory, Italy ELSA - ElectronStretcherAccelerator, Germany ESRF - EuropeanSynchrotronRadiationFacility, France FELBE - Free-ElectronLasers at the ELBE, Dresden, Germany FELIX - FreeElectronLaserforInfraredeXperiments, TheNetherlands
Avrupa Kıtası Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum HASYLAB - Hamburger Synchrotronstrahlungslabor at DESY, Germany Helmholtz-Zentrum Berlin (HZB) - BESSY II, Germany ISA - InstituteforStorage Ring Facilities, Denmark ISI-800 - Institute of Metal Physics, Ukraine KharkovInstitute of PhysicsandTechnology, Ukraine KSRS - KurchatovSynchrotronRadiationSource, Russia MAX IV Laboratory, Sweden MLS - MetrologyLightSource, Germany PSLS - PolishSynchrotronLightSource, Poland SLS - SwissLightSource, Switzerland SOLEIL, France TNK - F.V LukinInstitute, Russia TAC SynchrotronRadiationFacility, Turkey(Proje aşamasında!) TAC SASE FEL Facility, Turkey (Proje Aşamasında!)
Orta Doğu ve Okyanusya Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum ILSF - IranianLightSourceFacility, Iran SESAME, Jordan AS - AustralianSynchrotron , Australia
SESAME (Ürdün) Sinkrotron Işınımı Tesisi(Türkiye Kurucu Üye) • Synchrotron-light for • Experimental • Science and • Applications in the • Middle • East Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Table 1. Phase One Beamlines at SESAME Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Table 2. Candidates for phase two beamlines. These could be established by 2011 if 2 beamlines per year are built from year 2 of the start of SESAME operation. Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Turkey Turkey Armenia Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum
Sinkrotron Işınımının Kullanım Alanları Prof. Dr. Ömer YAVAŞ Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum 2-5 Eylül 2008, Bodrum 49
Uluslararası Hızlandırıcı Konferanslarının Geçmişi • ParticleAcceleratorConference (PAC) Amerika’da 1965’ten beri 2 yılda bir tek yıllarda yapılıyordu En son yapılan PAC: PAC07 (2007, 21. cisi, ABD) • EuropeanParticleAcceleratorConference (EPAC) Avrupa’da 1988’den beri 2 yılda bir çift yıllarda yapılıyordu En son yapılan EPAC: EPAC08 (2008, 11.cisi, İtalya) • AsianParticleAcceleratorConference (APAC) Asya’da 1998’den beri 3 yılda bir yapılıyordu En son yapılan APAC: APAC07 (2007, 4.cüsü, Avustralya) Ö. Yavaş, UPHDYO-VIII, Bodrum