160 likes | 450 Views
Oswald Kulpe. Nxenes i Wundt, me pas modifikon pozicionin I perket orientimit strukturalist Themelues I shkolles se Wurzburg Mbeshteste teorine e pavaresise se objektit te menduar nga vete mendimi Studioi ndergjegjen. Oswald Kulpe.
E N D
Oswald Kulpe • Nxenes i Wundt, me pas modifikonpozicionin • I perketorientimitstrukturalist • Themelues I shkolles se Wurzburg • Mbeshtesteteorine e pavaresise se objektittemenduarngavetemendimi • Studioi ndergjegjen
Oswald Kulpe • Kreu nje sere studimesh mbi karakteristikat specifike te mendimit, i konsideruar jo i zberthyeshem ne pjese perberese • Mendimi pa imazh: prezenca ne eksperiencen e ndergjegjshme te elementeve jo ndijore • Te eksperimentuarit kryenin detyra komplekse, dhe me pas shpjegonin retrospektivisht procesin e mendimeve te tyre gjate eksperimentit
Kulpe • Ndikohet nga psikologjia pozitiviste • Studioi te menduarit, kujtesen, gjykimin • Studioi faktet e pervojes • Tjeter pararendes ne ngritjen e psikologjise
Kulpe • Futi metoden eksperimentale ne studimin e dukurive psikologjike komplekse • Kundershtoi Wundt • Procesi i te kuptuarit: aktet mendore aktive • Akti i deshiruar ndodh ne fazen pergatitore dhe jo ne te katerten sic thoshte Wundt
Edward Bradford Titchener • Pasues i Wundt • Themeluesi i strukturalizmit • Psikologjia: shkenca qe studion mendjen njerezore. 3 detyra baze ne psikologji: • Identifikimi i elementeve perberes te proceseve mendore • Analiza e proceseve mendore • Studion lidhjen mes elementeve te proceseve mendore dhe detyrave qe kryhen jashte tyre
Edward Bradford Titchener • Psikologjia: shkence eksperimentale • Predori metoden e introspeksionit ne studimin e eksperimental te psikologjise • U perpoq te percaktonte elementet perberes te mendjes njerezore dhe elementet perberes te ndergjegjes • Studioi dhe vezhgoi proceset mendore • Metoda e projeksionit nuk perdoret ne te gjitha rastet
Titchener • Metoda e introspeksionit mund te mesohej ne laborator ne saje te ushtrimit per nje kohe te gjate, nen udheheqjen e nje vezhguesi te trajnuar. • Kreu eksperimente per te percaktuar nese introspeksioni te mund te ishte i i ndryshueshem, i kontrolluar dhe i izoluar
Introspeksioni • Kryesisht realizohet vetem per proceset e uleta psikike baze: ndijimet, imazhet dhe ndjenjat • Mohon teorine tridimensionale te ndjenjave te Wundt sepse perdor vetem te dhena psikofiziologjike pa ndihmen e introspeksionit • Ndijimet, ndjenjat dhe imazhet prodhojne cilesite, intensitetin dhe vazhdimesine e nje procesi psikik. Nga kombinimi i tyre mund te ndertohen proceset e tjera me komplekse
Kritika ndaj introspeksionit • Jo shume i besueshem • Ka nje ndryshim kohor ndermjet pervojes ne vetvete dhe raportimit te saj • Nderhyrja e introspeksionit ne ndergjegjen qe kish per qellim te vezhgonte
Vemendja • Shfaqet nepermjet rimodulimit te ndergjegjes, ne formen e nxjerrjes se disa fakteve para te tjereve. Gjate jetes se perditshme individi nuk eshte i vetedijshem per procesin e vemendjes
Procesi i te kuptuarit • Analiza e kujdesshme e ndijimeve dhe imazheve krijon efektin e te kuptuarit • Rezultat i permbajtjes dhe i ndergjegjes se njeriut
Sistemi psikologjik • Zona e pare (eshte e mundur te perdoret introspeksioni): perfshin psikologjine strukturaliste • Zona e dyte (nuk mund te perdoret introspeksioni): perfshin psikologjine e kafsheve, psikologjine sociale, psikologjine etnike etj.
Sistemi psikologjik • Ai kish si qellim ndertimin e nje psikologjie te paster dhe te afte te merrej me studimin e proceseve mendore, vetem nepermjet metodes se introspeksionit
Titchener • Kundershtoi pohimin e mungeses se imazheve ne procesin e te menduarit • Imazhet, ndijimet, ndjenjat jane elementet e vetem te ndergjegjes dhe qe realizojne te menduarin • Koha qe nje subjekt ndjek stimulin eshte me e gjate se koha e reagimit motor, kundershton mendimin e periudhes • Nuk pranoi ekzistencen e ndryshimeve individuale tek subjektet
Kontributi • Perhapi empirizmin ne USA • Futi eksperimentin ne menyre te perhershme ne psikologji • Luftoi per autonomine e psikologjise • Hapja e rruges per shkollat psikologjike qe kundershtuan strukturalizmin
Wundt – pararendes i strukturalizmit • Ebbinghaus – asosacionist • Stumpf – strukturalist • Kulpe – strukturalist • Titchener – strukturalist • Cattell – funksionalist • James – funksionalist – pragmatist • Asosacionizmi • Strukturalizmi • funksionalizmi