1960’DAN GÜNÜMÜZE O.D.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

1. Prof.Dr.Gülhan Özbayoğlu 1960’DAN GÜNÜMÜZE O.D.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

2. İÇERİK 1. Türkiyedeki Maden Mühendisliği Bölümleri 2. Dünyadaki Maden Mühendisliği Bölümlerinin Durumu 3. Maden Mühendisliği Eğitimindeki Değişimler * Yurdumuzdaki eğitim programları ** AB ülkeleri programlarındaki değişimler 4. O.D.T.Ü. Maden Mühendisliği Bölümü 5. Sonuçlar

3. TÜRKİYEDEKİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ • İlk Maden Mühendisliği Okulu: Orman ve Maadin Mektebi (1872) Kurucusu: İbrahim Ethem Paşa (maden müh) • Yüksek Maadin Mühendisi Mekteb-i Ali (1924-1931), Zonguldak • Maden Teknisyeni Mektebi (1941) »» Zonguldak Maden Teknik Okulu (1950-1961)

4. Türkiye’deki Maden Müh.Bölümleri *) 2. Eğitim uygulaması; **) 2.Eğitim (1993-2004) *** )2. Eğitim (1993-1998))

5. Bölümler (devam) *) 2. Eğitim uygulaması; **) 2.Eğitim (1993-2004) *** )2. Eğitim (1993-1998))

6. Bölümler (devam) *) 2. Eğitim uygulaması; **) 2.Eğitim (1993-2004) *** )2. Eğitim (1993-1998))

7. Bölümler (devam) • Toplam Maden Müh.Bölümü sayısı: 18 • 2. Öğretim dahil toplam program sayısı: 28 • Toplam mezun (lisans) sayısı: (2010) 15627 • Son 7 yılın ortalama mezun sayısı: 730/yıl • Bölüm açılması ve 2.eğitim uygulaması: Gereksinimden değil, politik . Gereksinimin çok üstünde mezun veriliyor *Dünyanın en büyük 30 madencilik şirketinin mühendis gereksinimi: 500-800

8. Etkisi:Mesleğe ilgi ve saygının azalması * İşsizlik oranının fazlalığı * Yatırımların azlığı, maden endüstrisindeki istikrarsızlık * Çalışma koşullarının zorluğu * Maden kazalarının ürkütücü etkisi * Çevrecilerin olumsuz bakışları ÇÖZÜM: Yeni bölüm açılmaması 2.eğitim uygulamasının durdurulması Kontenjanların düşürülmesi

9. Dünyada durum (devamı) • Maden Müh.eğitimi 30 yıldır krizde • Bölümler kapatıldı, Kapatılan bölüm sayısı: A.B.D.: 11 bölüm , Kanada: 2 bölüm , Avustralya: 2 bölüm , İngiltere: 5 bölüm (İngiltere’de sadece Leeds ve Camborn School of Mines faaliyette) Kapatılan okul sayısı: Toplamın % 30’u , (5 ülkedeki açık bölüm sayısı: 53 Bu ülkelerin toplam yıllık mezun sayısı ~420

10. Maden Müh. Eğitimindeki değişimler • 21. yüzyıl madencilik sektöründeki farklılıklar: Yapısal, Teknolojik, Çevresel duyarlılık, Sendika bilinci, Küresel rekabet • Günümüzde maden müh.’lerinden beklentiler • konusunda uzman, yönetici niteliğine sahip • Toplum ve medya ile iletişim kurabilen • Çevre ve doğaya duyarlı • Sosyal sorumluluk sahibi • Beklentiler eğitim programını etkilemekte!

11. Dünyadaki Maden Müh.Eğitimindeki Değişimler • 1960 öncesi : Jeoloji, mineraloji, mühendislik bilimleri, havalandırma, sondaj, patlatma, işçi sağlığı ve güvenliği,elektromekanik konuları hakim, uygulama ağırlıklı • 1960’lı yıllar: Ekonomi, yönetim, kaya mekaniği, yöneylem araştırması, rezerv saptama ve aram yönetmleri ağırlıklı • 1970’li yıllar: Bilgisayar bazlı uygulamalar, izleyici sistemler ve teknikler, instrümantasyon, bakım, çevre bilimleri ve atık yönetimi ağırlıklı

12. Dünyadaki Maden Müh.Eğitimindeki Değişimler (devam) 4. 1980’li yıllar: Jeomekanik, bilgisayarlı simülasyon, yöntem kontrolu, ekonomik değerlendirme ve hukuksal konu ağırlıklı 5. 1990’lı yıllar: Çevresel değerlendirme , toplumdaki imaj, yönetim ve iş perspektifi, otomasyon ve robotik, risk analizleri ağırlıklı 6. 21. yüzyıl: Etik, sosyal sorumluluk paylaşımı, sürdürülebilirlik, CO2 ve küresel ısınma, su ve enerji kaynaklarının korunması, girişimcilik ve yaratıcılık , ömür boyu öğrenme konuları hakim

13. Geleceğin Maden Mühendislerinin sorumluluk alanları • Çevresel etki, ekosistem bütünlüğü, • Sosyal çevre, toplum ilişkileri, iletişim, • Su ve enerji tasarrufu, koruma, • Reklamasyon,maden kapatma,atık yönet., • CO2 salınımı, tecrit, • Simülasyon ve modelleme, • Madencilikte enformasyon • Hayat boyu öğrenme, internet

14. Avrupa Birliği Ülkelerinin Madencilik Eğitimindeki Değişimler • 1990’da Hollanda 4. sınıf öğrencileri » » Imperial College, Royal School of Mines’a • 1996’da Son Sınıf Ortak Programı-Avrupa Maden Dersi(EMC) (RWTH Aachen,TU Delft, Helsinki Teknol.Üniv,Imperial College organiza.) • 1998’de Avrupa Mineral Müh.Dersi(EMEC) • 2003’de Avr.Jeoteknik ve Çevre Dersi (EGEC) • Avr.Maden-Mineral-Çevre Müh. Programı EMMEP)(Tek program-3 opsiyon) ;6 üniv. üye. • (4 üniv.+ Miskolc -Macaristan, Wroclaw Polonya)

15. AB (devam) • 2007’de Erasmus-Mundus Programı (2 yıllık eğitim) başlatıldı. Avrupa Mineral ve Çevre Mühendisliği alanında çift Yüksek Lisans derecesine yönelik • Öğrenciler: ~40 AB öğrencisi+ 15-20 AB dışı ülke • Öğrenci başına iki yıl için 42 000 Euro burs • 2007’de AB dışı ülke öğrencisi : 18 • Programın 1.yılı ortak (EMMEP’nin 4 üniv.’de ) • Programın 2.yılı (EMMPE’nin diğer 2 üniv.’de)

16. Yurdumuzdaki Maden Mühendisliği Programları • Bölümlerin programları YÖK tarafından çizilen çekirdek programa göre düzenlenmekte, • Asgaride benzer, özelde çok farklılıklar mevcut • Hacettepe – Programı Cevher Hazırlama ağırlıklı • ODTÜ- Önceleri Kaya Mekaniği ağırlıklı • İTÜ’den Cevher Hazırlama ayrıldı » » Yeni bölüm • Birçok bölümde Havalandırma, sondaj, maden değerlendirme, mekanizasyon hocası yok! Bölümler akredite değil (ABET, MÜDEK)

17. O.D.T.Ü. Maden Mühendisliği Bölümü • Türkiye’de eğitiminin tümünü İngilizce dilinde yapan tek bölüm. • Yurdumuzda 4 yıllık lisans eğitimini başlatan ve “Mühendis” yetiştiren ilk bölüm • “Kürsü” sistemi yerine “Bölüm” kavramını getiren ilk bölüm.

18. ODTÜ Eğitim Programındaki Değişiklikler

19. 1960-1965 Eğitim Yıllarındaki Öğretim Üyeleri ve Elemanları • Dr.Hayri Erten Dr.Suat Erk (YZ-Ank.Ü) • Dr.Melih Tokay Suat Seyhun (YZ-EKİ) • Dr.Van der Kaaden Ömer Eskici (YZ-TKİ) • Dr.Norman R.Martin Hamza Batuk (YZTPAO) • Klaus Orel Sıddık Aksoy (YZ-Etibank) • Martin Watts Coşkun Unan (Asistan) • Dr. W.Barnes Erdoğan Yiğit (Asistan) • Dr. Tacettin Ataman Taştan Revi (Asistan) • Mehmet Güney Ayla Bayiç(Tankut)(Asistan)

20. 1965-1970 YıllarıÖğretim Üye ve Elemanları • Dr.Afshar Dr.Teoman Norman(YZ-MTA) • Dr.Philips Fethullah Özelçi (YZ-MTA) • Dr.Roshan Bhappu Ali Rıza Yurdakul(YZ) • Dr. Zeki Doğan Tahsin Yalabık (YZ) • Dr. Yılmaz Fişekçi Gülhan Özbayoğlu(Asistan) • Dr. Kemal Özkal • Dr. Moffat

21. Mühendislik Dersleri Öğretim Üyeleri • Korkut Özal (Akışkanlar Mekaniği) • Turgut Özal (Calculus) • Ayhan Çilingiroğlu (Elektrik) • Dr.Erdal İnönü (Fizik)

22. ODTÜ Mezunu Bölümde Görev Yapmış Öğretim Üyeleri • Dr.Gülhan Özbayoğlu (Bölümün verdiği ilk Ph.D) • Dr.Günhan Paşamehmetoğlu Dr. Ümit Atalay • Dr.Naci Bölükbaşı Dr. Levent Tutluoğlu • Dr.Abdurrahin Özgenoğlu Dr. Cahit Hiçyılmaz • Dr. Tevfik Güyagüler Dr. Ahmet Ünal • Dr. Erdal Ünal Dr. Aydın Bilgin • Dr.Çetin Hoşten Dr. Nuray Demirel • Dr.Celal Karpuz • Dr. Şebnem Düzgün

23. ODTÜ Eğitim Programındaki Değişiklikler • Kaldırılan zorunlu dersler: Elektrik, jeofizik, ekonomik jeoloji, jeolojik haritalama, paleontoloji, maden hukuku, • Sayıları azaltılan dersler: Surveying, jeoloji • Birleştirilenler:Statik-dinamik, mineraloji-petrografi, • İlk ilave dersler: Kaya mekaniği, sondaj, bilgisayara giriş ve programlama, maden istatis. • Genişletilenler: Kaya mekaniği, cevher hazırlama, tasarım dersleri

24. ODTÜ Eğitim ProgramındakiDeğişiklikler (devam) • Kaldırılan zorunlu dersler: Elektrik, jeofizik, ekonomik jeoloji, jeolojik haritalama, paleontoloji, medeniyet tarihi • Sayıları azaltılanlar: Surveying, jeoloji • Birleştirilenler: Statik-dinamik, mineraloji-petrografi, bazıları ilk ilavelerdir ( kaya mekaniği, sondaj, bilgisayara giriş ve

25. Değişim (devam) • Devamlı güncellenen: bilgisayara giriş ve proglamlama»»bilgisayara giriş ve ileri Fortran programlama»»bilgisayara giriş ve Pascal programlama»»bilgisayara giriş ve C-programlama • Son yıllardaki ilaveler: Etik, mühendisliğe giriş, teknik seçimli dersler

26. Laboratuvar olanakları • Maden Müh. Bölümleri içinde ilk kapsamlı kaya mekaniği laboratuvarını kuran bölüm • Halen mevcut laboratuvar (MTS-200 (Birim deformasyon kontrollu pres)ve arazide ölçüm yapabilecek hertürlü ekipman mevcut • Maden Müh. Bölümleri içinde bilimsel ölçüm yöntemlerini cevher hazırlamada uygulayan ilk bölüm (zeta-potansiyel, temas açısı ölçümleri,) • Bakteri laboratuvarını kuran ve biyoteknolojik çalışmaları madenciliğe uygulayan ilk bölüm

27. SONUÇLAR 1. Yurdumuzda 18 Maden Müh.Bölümü ve 26 eğitim programından her sene 700’den fazla maden mühendisi mezun olmaktadır . 2. Maden Mühendisi sayısı ihtiyacın çok üstündedir, meslekte işsizlik oranı artmıştır. Mesleğe ilgi ve saygı azalmıştır, ÖSS tercihlerinde en alt sıralara düşmüştür. 3. Acil önlemlerin alınması zorunludur (yeni bölümlerin açılmaması, 2. eğitime son verilmesi, kontenjanların düşürülmesi gibi)

28. SONUÇLAR (Devam) 4. O.D.T.Ü. Maden Mühendisliği Bölümü 50. Kuruluş Yılı’nda yurdumuzun maden mühendisliği bölümleri arasındaki çok saygın bir konumdadır. • ÖSS sınavlarının başlangıcından beri en yüksek taban puanlı öğrencinin seçtiği bölüm olma özelliğini korumaktadır. 6. 1994 ve 2003 ABET Değerlendirilmelerinde “Amerikan Programlarına Eşdeğer” , 2009’da ise tam Akredite olan programıyla madencilik sektörünün öncelikle tercih ettiği kaliteli mühendisleri yetiştiren önder bir kurum olarak ODTÜ Maden Müh.Bölümü madencilik bilim ve teknolojisine hizmet etmeye devam edecektir.