290 likes | 687 Views
Chuyên đề : CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP. BN Trương Thị Hảo - Tuổi 55 - Giới tính: Nữ Nghề nghiệp : Nông dân Địa chỉ : Tổ 21 Quán Triều- TP Thái Nguyên Vào viện: 11h 50 phút ngày 15/04/2014 Lý do vào viện : Đau nhiều khớp, hạn chế vận động.
E N D
Chuyên đề: CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH VIÊM KHỚP DẠNG THẤP
BN Trương Thị Hảo - Tuổi 55 - Giới tính: Nữ • Nghề nghiệp : Nông dân • Địa chỉ : Tổ 21 Quán Triều- TP Thái Nguyên • Vào viện: 11h 50 phút ngày 15/04/2014 • Lý do vào viện : Đau nhiều khớp, hạn chế vận động
Cách đây 20 năm, bệnh nhân sưng đau các khớp , có sốt. Bệnh nhân tự ý dùng thuốc nam • Cách đây 3 năm, bệnh nhân khám và được chẩn đoán Viêm khớp dạng thấp; thuốc điều trị: Methothexat 7,5 mg/tuần; Cloroquin 250 mg/ ngày. • Sau 2 năm điều trị, các khớp nhỏ , nhỡ và khớp lớn đau tăng lên kèm biến dạng và hạn chế vận động
1 tháng trước khi vào viện: + Bệnh nhân đau khớp háng hai bên, vận động khó. + Bệnh nhân tự ý dùng prednisolon và thuốc nam nhưng không đỡ, có sốt nhẹ. • Vào viện được chẩn đoán : Viêm khớp dạng thấp đợt tiến triển --- vào khoa Cơ Xương Khớp
TIỀN SỬ 1.Bản thân: • Viêm khớp dạng thấp • Mổ u xơ tử cung 2.Gia đình: • Không có người thân mắc bệnh tương tự như bệnh nhân
15h50 ngày 15/4/2014 • Tỉnh táo, tiếp xúc tốt • Da, niêm mạc nhợt • Bộ mặt cushing • Khớp bàn ngón tay sưng ,nóng, đỏ, đau kèm biến dạng và hạn chế vận động; cứng khớp > 1h vào buổi sáng • Khớp háng hai bên đau nhiều, không dạng, khép • Cột sống: Giảm đường cong sinh lý • Cơ lực tứ chi kém, teo cơ nhiều
NHẬN ĐỊNH LÚC VÀO • VAS: 8 điểm • Lassegue: P:60°; T:50° • Mạch 90l/phút Nhiệt độ: 370C 5 • HA: 110/80mm Hg; N/Thở: 22l/p; • Cân nặng: 40kg, chiều cao: 154cm • BMI:
Sinh hóa máu: Cortison, CRPhs, canxi, RF.... • Huyết học máu: tế bào máu ngoại vi, máu lắng • Tổng phân tích nước tiểu • Chụp X- quang: tim phổi, bàn tay 2 bên, khớp háng hai bên , khung chậu thẳng • Siêu âm ổ bụng; đo mật độ loãng xương, điện tâm đồ • Thực hiện y lệnh thuốc: giảm đau, chống viêm, dạ dày, coticoid (Utracet 500mg, Pantoloc40 mg, Medrol 4mg)
Tỉnh, tiếp xúc tốt • Da, niêm mạc nhợt nhẹ • Bộ mặt cushing • Nhiệt độ:38 °C Nhịp thở: 20l/p, • Mạch : 95l/p HA :110/80mmHg • Vas: 7 điểm Lassegue: P: 60°; T:50°
DIỄN BIẾN BỆNHNgày 16/04/2014( ngày thứ hai) • Khớp bàn ngón tay 2 bên sưng ,nóng, ít đỏ, đau kèm biến dạng . Đau liên tục và đau nhiều về đêm. • NB cầm , nắm các vật dụng khó khăn • Cứng khớp > 1h vào buổi sáng • Khớp háng hai bên đau nhiều; không dạng, không khép • Cột sống: Giảm đường cong sinh lý; khoảng cách tay đất:15 cm • Cơ lực tứ chi kém, teo cơ nhiều
DIỄN BIẾN BỆNHNgày 16/04/2014( ngày thứ hai) • NB ngủ kém: Ban ngày không ngủ, ngủ 4h ban đêm và khó vào giấc ngủ • NB lo lắng nhiều về tình trạng bệnh • NB cho rằng thuốc nam điều trị bệnh VKDT tốt hơn • NB chưa biết cách tập luyện
DIỄN BIẾN BỆNHNgày 16/04/2014( ngày thứ hai) • Máu lắng 1h: 20mm • Máu lắng 2h: 40 mm • RF: âm tính • Cortisol: 154.90 nmol/l • T-score (CSTL):- 1.2 • T-score (cổ xương đùi):- 0.6
DIỄN BIẾN BỆNHNgày 16/04/2014( ngày thứ hai) • 1.XQ khớp háng • Biến dạng đầu trên xương đùi P • Loãng xương • Thoái hóa khớp háng • Hẹp hoàn toàn khe khớp • 2. Khớp gối • Loãng xương, thoái hóa khớp
KẾ HOẠCH CHĂM SÓC • Hạ sốt • Giảm đau • Hỗ trợ vận động • Phòng ngừa gãy xương • Phòng ngừa biến chứng • Chăm sóc giấc ngủ và tinh thần • Giáo dục sức khỏe
Chườm ấm cho bệnh nhân vùng trán • Nới rộng quần áo • Hướng dẫn NB tăng cường nước • Báo cáo bác sỹ • Theo dõi nhiệt độ 1h / 1 lần • Thực hiện y lệnh thuốc • TD đáp ứng của NB với thuốc
GIẢM ĐAU • Để các khớp của NB ở tư thế cơ năng • Tránh tỳ đè lên các khớp • Cho BN uống thuốc giảm đau sau khi ăn no • Đánh giá thang VAS sau khi NB uống thuốc giảm đau • Theo dõi tác dụng phụ của thuốc giảm đau: đau bụng, nôn , phân
HỖ TRỢ VẬN ĐỘNG • Hướng dẫn sử dụng các phương tiện dễ cầm nắm, dễ di chuyển: Thìa, bát nhựa , cốc nhựa, dép quai hậu nhiều ma sát.... • Hướng dẫn gia đình đỡ, dìu NB khi thay đổi tư thế và khi di chuyển • Hướng dẫn NB sử dụng nạng gỗ
PHÒNG NGỪA GÃY XƯƠNG • Đảm bảo chế độ ăn có bổ sung calci, vtamin D như ăn các sản phẩm từ sữa ( sữa chua, phomai) , tôm , cua... • Duy trì Calcium và Vitamin D theo y lệnh của bác sĩ • Tắm nắng 15 phút-30 phút mỗi ngày (sáng 7h-9h.) • Vận động nhẹ nhàng tùy theo sức khỏe cho phép của từng bệnh nhân • Phòng tránh ngã: nhà ở đủ ánh sáng, cầu thang có tay vịn, sàn nhà không trơn, thu dọn đồ đạc trong phòng • Đi giầy dép thấp, có đế bằng và phù hợp với chân
PHÒNG NGỪA BIẾN CHỨNG • Tập vận động thụ động các khớp cổ tay, bàn và ngón tay • Tập bài tập tăng cường sức mạnh của cơ • Tập vận động cột sống thắt lưng theo bài tập William • Đeo đai nẹp cột sống thắt lưng
Tập vận động khớp cổ tay Tập vận động thụ động: Tập gấp duỗi cổ tay Tập nghiêng trụ và nghiêng quay Kéo giãn khớp cổ tay: Đ/D một tay giữ chặt cẳng tay, một tay nắm bàn tay bệnh nhân rồi kéo lực vừa phải dọc theo chiều dài cẳng tay Vận động chủ động: gấp, duỗi, nghiêng cổ tay
Tập VĐ khớp bàn và ngón tay • Tập gấp duỗi các khớp ngón cái: Giữ hai bên ngón cái BN; gấp, dạng ngón cái • Tập đối chiếu ngón cái với các ngón khác: di chuyển ngón tay cái BN ra ngoài; VĐ đối diện từng ngón tay khác cho tới ngón út: - . Tập vận động chủ động: nắm tay vào, xoè tay ra, đối chiếu ngón cái với các ngón khác. Tập với dụng cụ: tập bóp quả bóng cao su nhỏ, tập cầm nắm một vật.
Tập vận động khớp háng Tập vận động thụ động: - Tập gấp duỗi khớp háng -Tập dạng và khép khớp háng
CHĂM SÓC GIẤC NGỦ VÀ TINH THẦN • Hướng dẫn NB ngủ đúng giờ • Trước khi đi ngủ: • + Hướng dẫn người nhà massage vùng đầu - trán của NB • + Hướng dẫn NB ngâm chân vào nước ấm • Giải thích tình trạng bệnh và cách phòng ngừa các biến chứng
GIÁO DỤC SỨC KHỎE • Không bê vác vật nặng, luôn giữ tư thế cân đối • Thường xuyên tập vận động theo bài tập • Tắm nước ấm vào buổi sáng nhằm giảm cứng khớp • Uống thuốc theo đơn • Không tự ý dùng thuốc nam • Khám bệnh đúng hẹn, khám mắt 6 tháng/1 lần
THẢO LUẬN • 1. Hiện tại, NB đã có biến dạng khớp bàn ngón, liên đốt ngón tay.Làm thế nào để bảo tồn các khớp không biến dạng thêm? • 2.Chúng ta luôn khuyên NB tắm nước khoáng nóng để giảm cứng khớp, nhưng thực tế hầu hết NB không có điều kiện ? Có phương pháp khác để giảm cứng khớp không? • 3.Đa số NB VKDT ngủ kém, và các BN này đều phải dùng thuốc an thần. Anh chị có kinh nghiêm gì về chăm sóc giấc ngủ cho NB?