1 / 18

Kuadri Rregullator i Energjise

Kuadri Rregullator i Energjise. Zija Kamberi Chief of Party AEAI Inc. Baza ligjore.

annot
Download Presentation

Kuadri Rregullator i Energjise

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. KuadriRregullator iEnergjise Zija Kamberi Chief of Party AEAI Inc. Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  2. Baza ligjore • Ligji nr. 7970, dt 20.07.1995 “Per rregullimin e sektorit te energjise elektrike” dhe Ligji nr. 7963, dt 17.07.1995 “Per sektorin e energjise elektrike”; (Enti Rregullator i Energjise Elektrike – ERE u krijua per here te pare) • Ligji nr. 9072, dt 22.05.2003 “Per sektorin e energjise elektrike”, i ndryshuar (me asistencen e USAID) • Ligji nr. 9946, dt 30.06.2008 “Per sektorin e gazit natyror”; - Pergjegjes per rregullimin e sektoreve te energjise elektrike dhe gazit natyror • Nje ligj i ri per sektorin e energjise elektrike eshte ne fazen e pergatitjes nga METE me asistencen e USAID Paketa e Trete Legjislative e BE-se (Direktiva 2009/72/EC per Elektricitetin) Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  3. Fushat e Rregullatorit • Rregullator ekonomik per aktivitetet “monopole natyrore” (transmetim & shperndarje) – mbas ndarjes dhe futjes se konkurrences • Mbrojtja e interesave te klienteve ne sherbimet e furnizimit te vazhdueshem (energji elektrike & gas) nderkohe qe siguron qe shoqerite e rregulluara kane te ardhura te mjaftueshme per te siguruar sherbimin, investimet dhe nje fitim te arsyeshem • Pergjegjesi te perbashketa me institucione te tjera (Autoriteti i Konkurrences & Avokati i Popullit) Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  4. Karakteristikat e Rregullatorit • Pavaresia • Transparenca • Paanshmeria • Kompetenca (Aftesia) Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  5. Rregullator i Pavarur • I krijuar me ligj – jo me vendim (LSE nr.9072, dt 22.05.2003) • Disa komisionere (Pese komisionere) me mandate te spostuara ne kohe (LSE, neni 4) • Heqja e komisionereve vetem per nje shkak te ligjshem (LSE, neni 5) • Autoriteti per te nxjerre rregullore / akte nenligjore (LSE, neni 8) • Kontrollon buxhetin e tij / pagesat e licensave dhe rregullimit (LSE, neni 12) Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  6. Rregullator Transparent • Seancatvendimmarrese “ne dritetediellit” • Te hapura per publikun (perfshiretegjithapaletdhe median) (LSE, neni 9(1); Rregullat e Praktikesdhe Procedures se ERE-s, nenet 10 dhe 12) • KonsultimiPublik(LSE, Neni 16, RPP te ERE-s , neni 19 – Aplikimi per license dheneni 26 – Procesiiberjes se rregullavete ERE) • Seancadegjimoretehapura per publikun (LSE, neni 9(1); RPP te ERE-s, nenet 27, 28 dhe 29) • Publikimiivendimevete ERE-s (GazetaZyrtare, Website i ERE-s) Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  7. Rregullator i Paanshem • Bordi i Komisionereve dhe stafi teknik te mos kene konflikte interesi (LSE, neni 6 – asnje anetar i Bordit ose te stafit teknike nuk duhet te jete: a) pronar, aksioner ose posedues i aseteve pasurore te ndonje te licensuari b) punonjes ose kontraktor i ndonje te licensuari c) anetar i keshillave mbikqyres ose te ndonje organi tjeter drejtues d) drejtor ose president apo cdo pozicion tjeter drejtues i ndonje te licensuari si dhe te mos kete nje interes material apo interes tjeter ne sektorin e energjise (Kodi i Etikes se ERE-s, neni 19 - Deklarimi i interesave nga komisioneret) • Ndalimi i komunikimit te njeanshem (Ex parte communication) (Kodi i Etikes se ERE-s, nenet 15 dhe 16 - Komisioneri duhet te mbroje pavaresine e funksionit te tij nga nderhyrjet e jashtme dhe te shmange venien e tij ne pozita kompromentuese) Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  8. Pergjegjesite e ERE-s • Neni 8 i LSE • Licensat: dhenien, ndryshimin, transferimin, rinovimin, monitorimin dhe heqjen • Rregullimin dhe rishikimi i tarifave • Rishikimi i programit te investimeve • Zhvillimi dhe monitorimi i tregut • Mbrojtja e konsumatoreve nga tarifat e larta • Nxitja e konkurrences • Nxitja e eficenses se energjise • Autoriteti per te miratuar rregullat e praktikes se procedures Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  9. Licensimi • Eshte miratuar nje rregullore e vecante per procedurat e licensimit per dhenien, ndryshimin, tranferimin, rinovimin dhe heqjen e nje license (neni 14 i LSE) - Proces i drejte, jo diskriminues, transparent dhe i shpejte - Konsultim me publikun perpara se te jepet nje license (dy muaj) - Afate te ndryshme per tipe te ndryshme licensash (licensat e prodhimi, transmetimit dhe shperndarjes afate me te gjata se licensat e furnizimit dhe tregtimit) • Jane hartuar licensa standarte per prodhim, transmetim, shperndarje, furnizim (FPSH, FPP dhe FK) dhe tregtimin e energjise elektrike • Monitorimi i ERE-s dhe raportimi periodik i te licensuarve Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  10. Tarifat (1) • ERE, ivetmiinstitucion me autoritet per tepercaktuartarifat ne sektorin e energjiseelektrike (LSE, neni 24) • Parimet e berjes se tarifave (LSE, neni 27): • a. Mbrojtja e klientevengacmimetmonopol • b. Mbulimiikostos/aftesiafinanciare – shoqerite e rregulluaraduhettelejohentembulojnekostot (eficente) e tyre, perfshirenjenormekthimitearsyeshmetekapitalit • c. Sinjale per investime – tarifatduhetteinkurajojnenjeniveleficentteinvestimeve ne sektor • d. Nxitja e eficensesekonomike ne sektor • e. Proces transparent (Publikimiiaplikimevetetarifave, seancapublikeetj.) • Rregullatevencataprocedimi per procesin e berjes se tarifave (RPP te ERE-s, nenet 21 dhe 22) • Konsultimi me publikundheseancatpublike Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  11. Tarifat (2) • Jane miratuar metodologji te tarifave te ndara (LSE, neni 28) • Metodologji te bazuara ne “cmimin-tavan” (price-cap) (por jo plotesisht te zbatuara) per transmetimin dhe shperndarjen; Metodologjite “Cost+” per prodhimin prone-publike, FPSH dhe FPP • Metodologji te tarifes nxitese “feed-in” per HEC-et e vegjel • Deklarata Rregullatore qe percakton disa elemente te tarifes per kompanine e privatizuar te shperndarjes per periudhen tranzitore eshte miratuar nga Kuvendi si pjese e paketes se privatizimit • Tarifat e miratuara cdo vit Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  12. Tarifat (3) Tarifat/Cmimet e Rregulluara • Furnizimi Publik me Shumice dhe Pakice per Klientet Tarifore • Burimet e rinovueshme (HEC-et e vegjel) • Sherbimi i Transmetimit • Sherbimi i Shperndarjes • Sherbimet ndihmese (fillimisht) Cmimet Kompetitive • Shitjet (furnizimi) tek klientet e kualifikuar • Shitjet e prodhimit privat ne tregun e shitjes me shumice • Importet e energjise elektrike • Blerjet per te mbuluar humbjet ne shperndarje Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  13. Rregullimi i Tregut (1) • MSHT u pergatit nga ERE dhe u miratua nga KM (VKM nr. 338, dt 19.03.2008) sic parashikohet ne LSE • Treg kryesisht bilateral • OST nuk perfshijhet ne kontrata per furnizim - Roli i kufizuar ne transmetim, dispecerim dhe sherbime ndihmese, perfshire energjine balancuese • Klientet tarifore furnizohen me tarifa te rregulluara nga OSSH/FPP; OSSH/FPP ka te drejten e mbulimit te te gjitha kostove te arsyeshme per te siguruar furnizimin • Ruan perfitimet nga prodhimi hidro vendas per klientet tarifore • Sherben si platforme per hapjen e tregut per klientet e kualifikuar Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  14. RregullimiiTregut (2) • Rolii ERE ne treg: • Autoritettegjerelidhur me tarifatdhekushtet e termat per transaksionetqeperfshijne KESH Gen, OST dheShperndarjen/FPP • Pergatitjadhemiratimiimetodologjivetellogaritjes se tarifavedhemiratimiitarifave • Miratimiikontratavendermjetpjesmarresvetetregut • Pergatitjadhemiratimiirregullavetetregut • Pergatitjadhemiratimiikodevetetranmetimit, shperndarjesdhematjes • Percatimiinivelittekonsumit per Klientet e Kualifikuar • Percaktimiitarifave per sherbimin e imbalances • Autoritettemadh per mbledhjen e informacionittenevojshem per monitorimin e tregut Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  15. Rregullimi i Tregut (3) • Rregullat e Tregut dhe Kodet te miratuara • Rregulloret per pjesmarrjen ne treg dhe garancite financiare te miratuara; • Nje numer kontratash standarte te miratuara • Tarifat e ndara te miratuara • Te gjithe klientet mund te zgjedhin te behen te kualifikuar • Rregullorja per procedurat e dhenies se statusit te Klientit te Kualifikuar e miratuar • Rregullore dhe rregulla te vecanta per shitjet e KESH-it ne treg dhe blerjet e OSSH per humbjet ne shperndarje te miratuara • Rregullat per alokimin e kapaciteteve te interkon. ne proces rishikimi • Kontrata dhe tarifat per sherbimet ndihmese dhe energjine balancuese ne proces rishikimi • Sfida qe mbetet: Ruajtja e perfitimeve nga burimet hidro vendase per klientet tarifore

  16. Mbrojtja e Konsumatoreve • Rregulla te vecanta per ankesat e klienteve (RPP e ERE-s , neni 22), 80 ankesa jane paraqitur ne ERE ne 2009 • Kontratate furnizimit me energji per klientet familjare dhe jo-familjare permbajne nje numer kerkesash lidhur me cilesine e sherbimit • Kodi i Shperndarjes kerkon qe OSSH t’i dergoje ERE-s te dhena dhe informacion periodik mbi cilesine e furnizimit • Nuk jane pergatitur dhe miratuar akoma standarte apo norma per cilesine e sherbimit • Kombinimi i vendosjes se tarifave me disa standarte te cilesise se sherbimit eshte i nevojshem Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  17. Sfidat e ardhshme te Rregullatorit • Te beje te mundur qe privatizimi i shperndarjes te jete i suksesshem • Zhvillimi dhe funksionimi i tregut kombetar te energjise • Monitorimi i tregut me synim shmangjen e abuzimeve me tregun dhe nxitja e konkurrences • Perfundimi i procesit te vendosjes se standardeve te cilesise se furnizimit • Zhvillimi dhe permiresimi i kuadrit rregullator per nxitjen e energjive te rinovueshme dhe eficenses se energjise • Zhvillimi i Tregut Rajonal te Energjise • Perputhja me paketen e trete legjislative te BE-se Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

  18. Jufaleminderit per vemendjen! Konferenca e ERE-s “Sektori i Energjise ne Shqiperi, Sfidat dhe Rregullimi”, 7 Tetor 2010

More Related