Slachtoffers

1. Slachtoffers cursus officier lesgever: Lt. De Groeve Luk

2. Ramp Een ramp is een gebeurtenis waardoor een ernstige verstoring van de algemene veiligheid is ontstaan, waarbij het leven en de gezondheid van vele personen of grote materiële belangen in gevaar zijn en waarbij een gecoördineerde bestrijding door de diensten en organisaties van verschillende disciplines wordt vereist

3. Ramp vanuit oogpunt slachtoffer • Meemaken van verlies of geweld • onverwachte gebeurtenis • machteloosheid • ontwrichting gewone leven • aanleiding tot enorme schade

5. Wie is slachtoffer? • De doden • de gekwetsten • de niet gekwetsten • familieleden en vrienden

6. Het slachtoffer op het rampterrein • Materiële noden • nood aan informatie • emotionele reacties en noden

7. Materiële noden • in veiligheid brengen • paniek vermijden • zorgen voor droogte, warmte of koelte, eten drinken

8. Nood aan informatie • Wat is er gebeurd? • Wat gaat er nu gebeuren? • Waar zijn de anderen en hoe is het er mee?

9. Emotionele reacties • Ongeloof en verbijstering • Tunnelzicht • Boosheid • Lichamelijke reacties • Verwarring

10. Emotionele reacties: verbijstering Ongeloof Adequate reactie

11. Tunnelzicht

12. boosheid

13. Lichamelijke reacties • hoofdpijn • gespannen spieren • misselijkheid • maag en darmstoornissen • hartkloppingen • duizeligheid • pijn in de rug • ademhalingsmoeilijkheden

14. Verwarring • Door: • gebrek aan informatie • gebrek aan duidelijkheid • niet kennen consequenties • ongerustheid

15. Hoe kan je helpen? • WIJ weten niet wat SO meemaakt • onvoorwaardelijk respect • in veiligheid brengen • praat niet over het slachtoffer • eerlijk zijn • ze zijn niet hulpeloos • neem niets persoonlijk

16. niet opdringerig zijn • geen clichés of grappen • nazien of de boodschap goed begrepen is • niet oordelen • let op niet verbaal gedrag • kom echt over • niet in de verleden tijd spreken • gevoelens laten uiten

17. “gezonde verwerking” ONVEE • Onmiddellijkheid • nabijheid • verwachting • eenvoud • eenheid

18. D.S.I. De Dienst DRINGENDE SOCIALE INTERVENTIE is een dienst van het Rode - Kruis - Vlaanderen

19. Opdrachten DSI • Het bieden van onthaal aan niet gekwetste slachtoffers en wanneer nodig instaan voorhun herberging • het verzamelen en verstrekken van informatie aan de slachtoffers en hun verwanten • het begeleiden van slachtoffers

21. Het bieden van onthaal en eventuele herberging • Samenbrengen in onthaalcentrum • verzamelen van identiteitsgegevens • bieden van een veilig onthaal • luisteren naar vragen • verstrekken info over ramp • kijken naar onderdak indien nodig

22. Verzamelen en verstrekken info aan de slachtoffers • Waar zijn de slachtoffers? • Info verwerken • info verstrekken • emotionele ondersteuning

23. Het begeleiden van slachtoffers • Deskundige ondersteuning • psychologische ondersteuning

24. Organisatie DSI • Nationaal en provinciaal • 2 groepen socias en behandelaars • professioneel geschoold doch vrijwilligers

25. Opvang hulpverleners

26. PTSD Post Traumatic Stress Syndrom

27. Behandeling PTSD • De assimilatie en aanvaarding van de angstaanjagende verpletterende ervaring • de controle en beheersing van de fysiologische en biologische stress-reacties • herstel van solide sociale relaties en een interpersoonlijk efficiëntie

28. Bij 80 %: spontaan herstel • 20% kan PTSD ontwikkelen: • gezondheidsproblemen • gedragswijzigingen • volledige breuk met soc. En fam. omgeving

29. Factoren die PTSD bevorderen: • Gebrek aan erkenning • gebrek aan informatie • inadequate aanpak • gebrek aan ritueel • slechte psychosociale integratie • premorbiditeit

30. Therapeutisch passief onderdrukking individueel farma + kliniek technisch korte termijn reacties=abnormaal Preventief proactief aanmoedigen groep vermijden f + k menselijkheid lange termijn reactie = normaal aanpak

31. Preventie op 3 niveau’s • Primaire preventie: voorbereiden • secundaire preventie: correcte respons op behoeften • tertiaire preventie: curatieve aanpak

32. Verzorgen en behandelen Mentale gezondheid professioneel Psy - a psychologen Psychosociale ondersteuning Kerk enz vrijwilligersorganisaties hulpverleners Sociale netwerken - onderneming - gezin

33. Behandeling • Interventies • stressbeheersingstechnieken • erkenning • onmiddellijk emoties uiten • individuele gesprekken • latere interventie

34. Behandelingsfasen: 0 72 1maand 3 maand 6 maand 1 jaar Debiefing 1 therapeutische ondersteuning institutionele opvolging Debriefing 2 therap. Ondersteuning institutionele opvolging therapie Jaarlijks contact debriefing 3 48 à 72 uur 3 à 4 maand nadien Acute fase doorverwerkingsfase chronisch

35. C.I.S.M.: critical incident stress management • Beheer traumatische stress • peer counseling • psychologische ondersteuning • familiewerking • crisisinterventieprogramma’s • geweld op de werkvloer • beheer stress in de gezondheidssector

36. Aanpak binnen de brandweer • FIST: Fire Stress team • door eigen mensen • opgeleid en bijgevormd • twee fasen: • defusing • debriefing

37. Defusing • Door interventieleider • zo snel mogelijk ( bij binnenkomen) • proactief • informatief • groep • geen ongepaste reacties • ingaan op primaire behoeftes

38. Debriefing • Voorkomen van professionele uitputting of chronisch worden • informeren over de te verwachten reacties • helpen toekomst te beschermen • beperken van de schade

39. Verloop debriefing • Alle hulpverleners worden schriftelijk uitgenodigd • gaat door bij voorkeur binnen 72 uur na incident • geen buitenstaanders (ook dienstchef niet indien niet betrokken bij interventie) • mogelijk afsluitend ritueel: bijwonen begrafenis

40. Verloop debriefing (2) • Introductiefase • feitenfase • gedachtenfase • reactiefase • symptomenfase • voorbereidingsfase • wederbeginfase

41. FIST debriefing • Introductiefase • Feitenfase • Gevoelensfase • Symptomenfase • Leerfase • dankfase