Hulpverlening aan slachtoffers van mensenhandel

1. Hulpverleningaanslachtoffers van mensenhandel • Auteurs: ConnyRijken en Jan van Dijk Mensenrecht of beloning? • Dagmar François 1BATP - AO

2. Overzicht • Inleiding • Mensenrechten van slachtofferscentraal • De noden van het slachtofferalsuitgangspunt en de noodzaak tot differentiatie • Differentiatie in de groepslachtoffersmensenhandel • Conclusie

3. Inleiding • Centraalstellen van slachtoffersmensenhandel = human rights based approach = victim centred approach • Doelauteurs = hoe in Nederland de belangen en rechten van slachtoffers van seksueleuitbuitingcentraalstellen in beleid en praktijk

4. Mensenrechten van slachtoffers centraal • Mensenhandel is oorzaak en gevolg van grove schendingen van fundamentele rechten: - recht op gelijke behandeling - recht op lichamelijke en psychische waardigheid - recht op persoonlijke vrijheid en veiligheid EHRM oordeelt dat een staat een positieve opsporingsverplichting ten aanzien van mensenrechten moet handhaven

5. Mensenrechten van slachtoffers centraal Multidisciplinaire benadering Migratierecht Sociaal recht Mensenrechten Strafrechtelijke vervolging + Victim Assistance and Protection Package VAPP = hulp aan het slachtoffer en preventieve en beschermende maatregelen

6. Mensenrechten van slachtoffers centraal Situatie in Nederland B9 – regeling (Vreemdelingencirculaire) WAT? specifieke regeling voor slachtoffers van mensenhandel VOORWIE? Slachtoffers en getuige-aangevers van mensenhandel VOORWAARDEN ? - de vreemdeling is slachtoffer-aangever of getuige-aangever van mensenhandel - heeft aangifte gedaan - er is sprake van een strafrechtelijk opsporingsonderzoek of vervolgingsonverdoek aangaande het strafbare feit

7. Mensenrechten van slachtoffers centraal Kritiek op de B9 – regeling (Vreemdelingencirculaire) 1) Strafrechtelijk belang prevaleert op de belangen van het slachtoffer zowel op Nederlands als op Europees niveau Er is een sterke verstrengeling tussen strafrecht en het vreemdelingenrecht met verschillende belangen en soms tegenstrijdige belangen 3) Niet van toepassing op slachtoffers van Nederlandse nationaliteit Deze situatie strookt niet met een mensenrechtenbenadering waarin het slachtoffers centraal staat

8. Mensenrechten van slachtoffers centraal COMENSHA (voorheen Stichting tegen Vrouwenhandel) CoMensha is een niet-gouvernementele organisatie die andere organisaties faciliteert met gegevens, kennis en signalen op het gebied van mensenhandel. CoMensha werkt samen met organisaties die verantwoordelijk zijn voor de strijd tegen mensenhandel, de opsporing en vervolging van daders en de opvang en begeleiding van slachtoffers.Mensenhandel is een ernstige schending van de mensenrechten en een grove inbreuk op de integriteit van de verhandelde persoon. CoMensha handelt daarom altijd uit het oogpunt van de belangen van slachtoffers. Zij die bloot staan aan uitbuiting.CoMensha heeft veel kennis op het gebied van registratie, opvang, hulpverlening, ketensamenwerking, juridische trajecten en voorlichting. Bron: www.comensha.nl

9. De noden van hetslachtofferalsuitgangspunt en de noodzaak tot differentiatie Verschillende initiatieven vanuit gespecialiseerde organisaties en vanuit de overheid om opvang van slachtoffers van mensenhandel te verbeteren en beter in kaart te brengen Diversiteit in verschijningsvormen van mensenhandel Differentiatie in de slachtoffers van mensenhandel nodig om noden beter af te stemmen op de specifieke behoeften van slachtoffers

10. Differentiatie in de groepslachtoffersmensenhandel Gericht op slachtoffers van seksuele exploitatie zijn er 5 indicatoren voor het vaststellen van slachtofferschap: • Meervoudige afhanlijkheid • Inperking van de basisvrijheden • Slechte werkomstandigheden • Aantasting van de lichamelijke integriteit • Duur en ernst van de uitbuiting CoMensha kan als centraal meldpunt een belangrijke rol spelen bij het slachtofferschap

11. Differentiatie in de groepslachtoffersmensenhandel Noden van slachtoffers in kaart brengen door middel van een score op onderstaande dimensies. Hoe hoger de score, hoe meer recht op bescherming en hulp uit het VAPP

12. Conclusie Te zware eisen worden gesteld aan slachtoffers van mensenhandel Regelingen in Vreemdelingencirculaire zijn achterhaald Strafrechtelijk belang mag niet prevaleren boven belang van het slachtoffer Slachtoffers van mensenhandel moeten in Nederland een zelfstandig recht hebben op voorzieningen die kunnen helpen hun situatie minder schrijnend te maken

13. Dagmar François 1BATP - AO