120 likes | 371 Views
Staatsinrichting 3+4 1848-1920. Kiesrecht Schoolstrijd/ Pacificatie Verzuiling. Exameneis. uitleggen waarom bepaalde groepen in de samenleving aan het eind van de 19e eeuw zich tot liberalisme, socialisme, christelijk politiek denken dan wel feminisme aangetrokken voelden. Exameneisen.
E N D
Staatsinrichting 3+41848-1920 Kiesrecht Schoolstrijd/ Pacificatie Verzuiling
Exameneis • uitleggen waarom bepaalde groepen in de samenleving aan het eind van de 19e eeuw zich tot liberalisme, socialisme, christelijk politiek denken dan wel feminisme aangetrokken voelden
Exameneisen • beschrijven hoe de toenemende politieke en maatschappelijke participatie van burgerij, protestanten, rooms-katholieken, arbeiders en vrouwen in de tweede helft van de 19e eeuw leidde tot bewustwording van eigen identiteit en tot (verdere) emancipatie van deze groepen: • - streven naar uitbreiding van kiesrecht/ algemeen kiesrecht/ actief en passief kiesrecht/ van districtenstelsel naar evenredige vertegenwoordiging/ kiesdeler • - financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs/ schoolstrijd/ Pacificatie van 1917 • - ontstaan verzuiling in partijen/ media/ onderwijs/ verenigingsleven/ vakbonden
Algemeen Kiesrecht • 1848 – 1887: Censuskiesrecht • 1887: Afschaffing censuskiesrecht • Nog wel enkele persoonlijkheid eisen • 1917: Alle mannen kregen kiesrecht • 1917: vrouwen krijgen passiefkiesrecht • Gekozen worden • 1919: Vrouwen krijgen actiefkiesrecht • Mogen kiezen
Van districtenstelsel naar evenredige vertegenwoordiging • Districtenstelsel:Kiesstelsel waarbij Nederland in evenveel districten is verdeeld als er Kamerzetels zijn. Per district kan één politicus de vertegenwoordiger worden. • Evenredige vertegenwoordiging:Kiesstelsel waarbij iemand een Kamerzetel krijgt als hij of zij de kiesdeler haalt.Dit werd in 1917 ingevoerd.
Wat is de kiesdeler? • Kiesdeler = aantal uitgebrachte geldige stemmen gedeeld door het aantal beschikbare zetels. • Tweedekamer = 150 zetels • Voorbeeld: • 150.000/150=1000 (kiesdeler) • In 2010 uitgebrachte stemmen: kiesdeler = 9305647/150= 62038
Schoolstrijd • De strijd om financiële gelijkstelling van het bijzonder onderwijs aan openbaar onderwijs.
Pacificatie - 1917 • Letterlijk vredesstichting. In dit geval vrede over de schoolstrijd en de strijd om het algemeen kiesrecht (1917). • De schoolstrijd werd opgelost doordat iedereen, onder bepaalde voorwaarden, een eigen school mocht oprichten die dan gefinancierd werd door de staat
Verzuiling • Er waren vier zuilen: protestant, katholiek, socialistisch en liberaal.Zij probeerden alles zoveel mogelijk binnen de eigen groep te houden. • Verzuilingsproces in gang gezet door Kuyper. Hij besefte dat hij van NL geen christelijke natie kon maken, dus streefde hij naar soevereiniteit in eigen kring. • De staat mocht zich volgens hem niet bemoeien met het gezin, de kerk, het onderwijs en de gezondheidszorg.
Verzuiling 2 • Al snel beschikten op den duur alle zuilen over een eigen krant, vakbond, verenigingen, politieke partij en universiteit. • Politieke samenwerking blijft echter mogelijk. Binnen zuilen bestond een groot saamhorigheidsgevoel, waardoor politieke kwesties dmv onderhandelen altijd wel werden opgelost.