Systemy handlu emisjami – wyzwania dla polskiego przemysłu

2. Systemy handlu emisjami – wyzwania dla polskiego przemysłu Konferencja „Ochrona środowiska – zrównoważony rozwój, szanse i zagrożenia w przededniu integracji z Unią Europejską” Katowice, 20 października 2003 r. Dr Stanisław Wajda CMS Cameron McKenna Warszawskie Centrum Finansowe Warszawa, ul. E. Plater 53 tel. 22-520-55-55 swj@cmck.com

3. 1.Dwa systemy handlu emisjami dla Polski • SO2 i NOx • CO2 (gazy cieplarniane) • co to jest handel emisjami? • czy Polska musi wprowadzić handel emisjami? • od kiedy handel emisjami: CO2 – 1 stycznia 2005; SO2 i NOx – od połowy 2004

4. 2.Dyrektywa 2001/80 w sprawie dużych źródeł spalania • źródła powyżej 50 MWt • kwestia agregacji istniejących źródeł • nowe standardy emisyjne od 2008 r. • okresy przejściowe • limity emisyjne z Traktatu Akcesyjnego – polska energetyka na granicy możliwości technologicznych • wymóg spełnienia BAT-u • czy będzie czym handlować?

5. 3. Dyrektywa 2003/.../ WE ustanawiająca wspólnotowy program handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniająca Dyrektywę 96/61/WE • uzgodniona w lipcu 2003 r. przez PE i RE • wejście w życie 31 grudnia 2003 r. • cel dyrektywy – zmniejszenie kosztów wykonania Protokołu z Kioto z 1997 r. • otwarcie systemu UE na Ji i CDM – obrona przed konkurencją ze strony przemysłu USA (projekt nowelizacji dyrektywy) • czy system handlu CO2 ma sens bez ratyfikacji Kioto przez Rosję?

6. 4.Kto zostanie objęty obowiązkiem uczestnictwa w handlu emisjami? • SO2 i NOx – duże źródła spalania (powyżej 50MWt, kwestia agregacji istniejących źródeł poprzez wspólny komin) • CO2 – źródła spalania powyżej 20 MW (uwaga! agregacja), rafinerie, baterie koksownicze, produkcja żelaza i stali o wydajności powyżej 2,5 t/h, produkcja klinkieru i wapna w piecach obrotowych (powyżej 500 t/d lub 50t/d); produkcja szkła (powyżej 20t/d); instalacje do produkcji materiałów ceramicznych (75t/d lub pojemności pieca od 4m3); produkcja pulpy papierowej, papieru lub tektury (20t/d) • potencjalne spory co do zakresu podmiotowego: niejasna definicja instalacji [szersza niż w IPPC], problem z agregacją, czasami brak wartości progowych • czy istnieje lista instalacji podpadających pod dyrektywę CO2? • jak się upewnić, czy dana instalacja zostanie objęta systemem handlu emisjami? • rozwiązania brytyjskie – konsultacje projektu listy, ogłoszenie publiczne DEFRA

7. 5. Czy warto być uczestnikiem systemu handlu emisjami? • oba systemy handlu są obowiązkowe • obowiązek uczestnictwa [opłaty] nie oznacza obowiązku handlu • wyłączenia spod handlu SO2 i NOx – niemożliwe • możliwe wyłączenia spod handlu CO2: skomplikowana procedura, tylko za zgodą KE, obowiązki poza systemem prawie równie dolegliwe jak w systemie

8. 6. Podstawowe obowiązki prowadzącego instalację w handlu SO2 i NOx • posiadanie pozwolenia na emisję do powietrza lub pozwolenia zintegrowanego • rejestracja w systemie handlu (obowiązek opłatowy) • zbilansowanie emisji z liczbą uprawnień zbywalnych w okresie rozliczeniowym (1 uprawnienie = 1 t emisji) • obowiązek pomiarowy i sprawozdawczość

9. 7. Podstawowe obowiązki prowadzącego instalację w handlu CO2 • uzyskanie pozwolenia na emisje CO2 • brak pozwolenia jest równoznaczny z zakazem eksploatacji instalacji • zbilansowanie emisji z liczbą uprawnień zbywalnych w okresie rozliczeniowym (1 uprawnienie = 1 t emisji) • obowiązek pomiarowy i sprawozdawczość • wymóg weryfikacji sprawozdania emisyjnego przez niezależnego audytora

10. 8. Kwestia alokacji uprawnień zbywalnych do emisji SO2 i NOx • określenie ogólnej puli emisyjnej dla źródeł objętych systemem handlu z uwzględnieniem branż nie objętych handlem • podział puli emisyjnej na sektory objęte handlem • podział wg jakiego klucza – emisje z przeszłości, z przyszłości, czy wg kryterium najniższych kosztów redukcji emisji; podejście mieszane • korekta o okresy przejściowe i limity emisyjne z Traktatu Akcesyjnego • szukanie consensusu wśród zainteresowanych sektorów • alokacje dla poszczególnych źródeł emisji – darmowe; nowe instalacje - poprzez zakup na aukcji • alokacja nie może naruszyć zasad dotyczących pomocy państwa i uczciwej konkurencji • trwają prace nad KPAU

11. 9. Kwestia alokacji uprawnień zbywalnych do emisji CO2 • Polska dysponuje nadwyżką emisyjną w stosunku do roku bazowego (1988) • ogólne wskazówki alokacyjne w dyrektywie (Zał. III); non-paper KE; wytyczne KE do 31 grudnia 2003; obowiązek przedłożenia KPAU do 30 kwietnia 2004 r. • 95 % darmowo – na okres 2005 – 2007; 90% darmowo - 2008-2012 (reszta na aukcję) • alokacja nie może naruszyć zasad dotyczących pomocy państwa i uczciwej konkurencji • przygotowania do prac nad KPAU

12. 10. Rejestry uprawnień zbywalnych • SO2 i NOx • CO2 – elektroniczny, dostępny on line, z możliwością blokowania danej transakcji przez Centralnego Administratora • brak wytycznych KE w sprawie budowy zintegrowanego systemu rejestrowego w skali UE

13. 11. Sankcje za naruszenie systemu handlu emisjami • SO2 i NOx • CO2 – 40 Euro (2005 – 2007); 100 Euro (2008-2012)

14. 12. Znaczenie handlu emisjami w życiu przedsiębiorstw • do czasu alokacji – brak racjonalnych przesłanek do podejmowania wielu decyzji biznesowych • konieczność śledzenia/uczestniczenia w procesie alokacji • handel emisjami istotnym elementem funkcjonowania przedsiębiorstwa