SAKLAMA BİRİMLERİ

1. GRUP 3 UFUK ŞİMŞEK 2008712002 BATUHAN TÜRKEL 2008712003 ŞAFAKTAN GÜNDOĞDU 2008712019 DORUK BAYBURT 2008712016 6. HAFTA SAKLAMA BİRİMLERİ

2. İÇİNDEKİLER 1. CD/DVD 2. USB BELLEKLER 3. BLU-RAY DİSKLER

3. -CD/DVD- (COMPACT DİSK)- CD (Compact Disc, Yoğun Teker) denilen kayıt ortamları ilk kez, 1990'lı yılların başında kullanılmaya başlandı ve gerek üretici firmalar, gerekse, kullanıcılar tarafından büyük kabul gördü. Bunun uzantısı olarak kullanımı bilişim, müzik ve sinema endüstrisi alanlarında hızla yaygınlaştı. 1990'lı yıllarda asıl amaç, kayıt süresi açısından, ihtiyaca cevap veremeyen, VideoCD'den (VCD) daha fazla kayıt kapasitesine sahip uygun bir kayıt ortamı geliştirmekti. Bunun uzantısı olarak, daha fazla kayıt imkanı sağlayan yeni bir kayıt ortamı üzerinde çalışılmaya başlandı. İlk etapta, Sony ve Philips tarafından geliştirilen MultiMedia CD (MMCD) ile Toshiba ve Time Warner tarafından desteklenen Super Density CD'lerin (SD) bu ihtiyacı karşılayacağı düşünüldü ise de, bu gerçekleşmedi. Sonunda birbirinden ayrı olarak çalışan bu gruplar, film endüstrisinin de baskılarıyla, 1995 yılında, ortak bir standart üzerinde çalışmaya karar verdi.

4. -CD/DVD- (COMPACT DİSK)- İlk başta, sadece, video görüntüler için düşünülen DVD kısaltması, "Digital Video Disc" anlamında kullanılmakta iken, daha sonra, başka alanlarda da kullanılabileceği düşünülerek, "Digital Versatile Disc" (ing. versatile, alm. vielseitig, çok amaçlı) anlamında kullanılmaya başlandı. Günümüzde, özellikle sinema filmleri konusunda, büyük bir DVD pazarı oluşmuş olsa bile (Almanya'daki verilere göre, 2001 yılında sinema filmi olarak satılan DVD sayısı VHS video kaset satışlarını geride bırakmış olmasına rağmen) daha yoğun kayıt imkanı sunan, yeni kayıt ortamları üzerine yapılan çalışmalar devam etmektedir. Bunlar içinde en çok dikkat çeken çalışmalar, Blu-ray Disc (kısaca Blu-Ray) ve High Definition DVD (HD-DVD) üzerinde yapılan çalışmalardır.

5. -CD/DVD- (DİGİTAL VİDEO DATA)- DVD'ler 0.6 mm kalınlığında plastik kaplı polikarbonattan ve çok daha ince yansıtıcı bir alüminyum ya da altın tabakadan oluşur. Bu iki disk birbirine yapıştırılarak 1.2 mm'lik bir disk oluştururlar. Oluşan disk iki yüzünden ya da tek yüzünden okunabilecek şekilde tasarlanabilir. Tabakaların bir CD'nin yarısı kalınlığında olmasının nedeni daha yüksek numerik aparatı olan bir lensle okunabilmeyi ve daha küçük ve dar çukurlarla bilgi yazabilmeyi sağlamasıdır. Tek katmanlı bir DVD, standart bir CD'nin yedi katı olan 4.7 GB bilgiyi saklayabilir. 650 nm dalga boyundaki kırmızı bir lazer (CD için bu değer 780 nm'dir) ve 0.6'lık bir numerik aparatla (CD için 0.45), okuma çözünürlüğü 1.65 kat artmıştır. Bunun iki boyutta olduğunu da düşünürsek fiziksel veri saklama boyutunun 3.5 kat arttığını görebiliriz. DVD, fiziksel tabakada daha verimli bir kodlama yöntemi kullanır. CD'nin hata düzeltme sistemi CIRC, yerini daha güçlü Reed-Solomon ürün koduna bırakmıştır, RS-PC; aynı şekilde Yediye Ondört Modülasyonu (EFM) de yerini, sekize onaltı modülasyonu kullanan EFMPlus'a bırakmıştır. CD'deki gibi altkod yoktur. Sonuç olarak, DVD biçimi, üçüncül hata düzeltme tabakası kullanan CD-ROM biçiminden yüzde 47 oranında daha verimlidir.

6. -CD/DVD- (DİGİTAL VİDEO DATA)- DVD'nin çeşitli uygulama alanları vardır: DVD-Video (filmler (görüntü ve ses)) DVD-Audio (yüksek kaliteli ses) SACD (yüksek kaliteli ses) DVD-VR (TV'den ya da kameradan kaydedilmiş görüntü ve ses) DVD+VR (+R ve +RW disklere kayıt için DVD-Video) PS2 DVD (PlayStation 2 oyunları için) Xbox DVD (Xbox oyunları için) DVD-Data (veri saklamak için) Disk ortamı şunlar olabilir: DVD-ROM: salt okunur, kalıpla üretilmiş DVD-R: bir kere yazılır DVD-RW: tekrar yazılabilir DVD-RAM: rastgele erişimle tekrar yazılabilir DVD+R DL: iki katmanlı bir kez yazılır farklı altı olan iki DVD. Diskin bir ya da iki tarafı olabilir, ve her taraf için bir ya da iki katmanı olabilir; taraf ve katmanlar diskin boyutunu belirler. DVD-5: tek taraflı, tek katman, 4.7 gigabyte (GB), ya da 4.38 gibibytes (GiB) VD-9: tek taraflı, çift katman, 8.5 GB (7.92 GiB) DVD-10: çift taraflı, tek katman iki yüzünde, 9.4 GB (8.75 GiB) DVD-14: çift taraflı, çift katman tek yüzünde, diğerinde tek, 13.3 GB (12.3 GiB) DVD-18: çift taraflı, çift katman iki yüzünde, 17.1 GB (15.9 GiB)

7. -USB (UNİTED SERİAL BUS)- USB flaş sürücü, USB 1.1 veya 2.0 arayüzü ile entegre edilmiş, kapasiteleri 64 GB'a kadar ulaşabilen, küçük, hafif, çalışma esnasında sökülüp takılabilir NAND-tipinde flaş belleklerdir. Neredeyse USB veriyolunu destekleyen tüm sistemler tarafından kullanılabilir. USB flaş bellekler aynı zamanda flaş sürücü, flaş disk adları ile de bilinmektedir. Flaş sürücüler sadece bilgisayarın USB girişine takılı olduğu sürece çalışır durumdadırlar ve harici güç kaynağı veya pil gücüne ihtiyaç duymazlar.

8. -BLU-RAY DİSK- Veri depolama ve taşıma son zamanların en büyük sorunu. Gün geçtikçe veri miktarı artıyor ve aynı oranda artan veriler hafızalara sığmıyor. Artık dosyalar sadece metin tabanlı da değil. Günlük hayatımızda video, resim, ses dosyaları vazgeçilmez durumda ayrıca kaliteleri de artmakta. Daha kaliteli dosya daha fazla tanımlama bilgisi demek. Daha fazla tanımlama bilgisi de daha fazla boyut demek. Büyük boyutlu dosyalar önceden CD'lerle kolayca taşınabilirken artık yüksek kalitede bir film zevki için DVD'ler yeterli değil. DVD'ler veri taşıma kapasitesi ile herkesin gözdesi durumunda. Bir anda 4.5 GB veriyi yedekleyebilmek büyük avantaj. Ama artık bu teknoloji de yeterli değil. Zira Şu anda elle tutulur büyüklükte bir sabitdisk 40-60 GB dolaylarında. Bunun ortalama 10 GB'lık kısmının sistem ve program dosyalarından oluştuğunu varsayarsak devamlı dolan sabitdisklerimizin boşaltılması için DVD'ler yetersiz gelmekte.

9. -BLU-RAY NEDİR?- "Blu-ray", birçok teknoloji ve eğlence sektörü liderlerinin bir araya gelerek oluşturduğu topluluğun geliştirmek ve yeni jenerasyon optik medyaları belirlemek için yürüttükleri projedir. Blu-ray teknolojisinin tüm işlerinden Blu-ray Disc Association (BDA, Blu-rak Disk Topluluğu) sorumlu. Blu-ray gelişimine ortak olan firmalardan bazıları Apple, Dell, HP, JVC, LG, Panasonic, Pioneer, Philips, Samsung, Sony ve TDK olarak sıralanabilir. Blu-ray ayrıca Warner Bros, MGM, Sony Pictures, Fox gibi bir çok film ve medya devini de arkasına almış durumda. İlk bakışta Blu-ray ismi garip kaçıyor. Blu-ray tam manasıyla mavi lazer demek. Aslında İngilizce doğru telaffuzu "Blue Ray" fakat günlük hayatta kullanılan söz öbeklerine patent verilmediğinden bu form seçilmiş. Dolayısıyla "Blu-ray" olan "Blue Ray" den söz edilirken mutlaka "Blu-ray" diye yazılmalıdır. Yani "Blue-ray", "Blu-Ray" gibi yazımlar yanlıştır. Blu-ray kullanarak üzerinde işlem yapılan medyanın ismi Blu-ray Disc'tir. Blu-ray Disc'in kısaltılmışı da BD'dir.

10. -BLU-RAY NEDİR?- • BD'lerin kapasite avantajı iki şekilde sağlanmış. Birincisi dalga boyu kırmızı lazerden daha küçük olan mavi lazer kullanımı. İkincisi ise odaklama becerisi diyebileceğimiz "Numerical Aperture (NA)", yani Numerik Darlık. Mavi lazer kullanan tek yeni teknoloji BD'ler değil, bunun yanında Yüksek Çözünürlüklü DVD, High Definition DVD yani HD-DVD'ler de var. Teknik olarak DVD'lerle aynı olan HD-DVD'lerin tek artısı kırmızı lazer yerine mavi lazer kullanmaları. Blue-ray Disklerin farkı odaklama becerileriyle ortaya çıkıyor. Bu kısım biraz daha teknik bir detay ve ileride daha ayrıntılı değineceğim. Blu-ray teknolojisinde DVD'lerde bulunan 0.65 odaklama becerisi 0.85 e çıkmış. Daha iyi odaklayan lazer kafası daha ince detaylara inmiş ve bu avantaj kapasiteye olumlu yansımış. Tüm bunların yanında bir çok ek metodlar da kullanılarak 25 GB gibi bir kapasiteye ulaşılmış. Şimdi biraz daha teknik detaylara girelim. BD' teknolojisinin arka planında neler olduğunu görelim.

11. -TEKNİK ÖZELLİKLERİ- CD, DVD ve BD'lerin kapasite standartları sırasıyla 1982, 1996 ve 2002'de belirlendi. Standardı belirlerken en önemli değer olan kapasite CD'de 74 dakika çift kanal ses yani 800 MB iken, DVD'lerde bu değer 2 saat 50 dakikalık standart çözünürlükte ve MPEG-2 sıkıştırmalı film olarak belirlendi. Bu özelliklerdeki bir film resim kalitesine bağlı olarak 4.7 GB'a çıkabilir. Blu-ray Diskler ilk etapta iki saatten daha fazla HDTV (Yüksek Çözünürlükte Televizyon) yayınının kaydedilebileceği bir büyüklük düşünüldü. Bu da 22 GB'dan daha fazla bir disk alanı demek. Bu kapasiteye ulaşmak için gerekli ilk teknoloji Blu-ray'in de temelini oluşturan mavi lazer teknolojisidir. Görülebilir ışığın dalgaboyu 400nm'den 700nm'ye kadardır. Dalgaboyu 400nm'den az olan ışık morötesi (Ultra Vilolet, UV), aynı şekilde dalgaboyu 700nm den büyük olan ışık kızılötesi (Infra Red, IR) olarak adlandırılır. Dalgaboyu küçüldükçe ışığın taşıdığı enerji miktarı artar. Örneğin en düşük dalgaboylu ışık olan Gama ışınları radyoaktif enerji taşır. Görülebilir ışıklardan en yüksek enerjiye sahip renk mordur dolayısıyla Blu-ray sürücüleri DVD sürücülerden daha fazla enerji tüketecekler.

12. -TEKNİK ÖZELLİKLERİ- • CD'lerde kızıl ötesi, DVD'lerde kırmızı lazer kullanıldı. Bu gelişim HD-DVD ve BD'lerle mavi lazere doğru ilerledi. Blu-ray'in kullandığı lazerin 405nm dalgaboyu ile okuma alanından büyük oranda tasarruf edildi. Yani mavi lazerin kullanılması ile lazerin disk üzerinde okuduğu alan küçüldü dolayısıyla birim alana daha fazla iz yerleştirildi.

13. BDA(BLU-RAY DİSK ASSOCATİON) NELERİ HEDEFLİYOR? Blu-ray Disk teknolojisi yüksek kaydetme kapasitelesi ile daha kaliteli videoların saklanmasını ve dağıtılmasını amaçlıyor. 1920×1080 çözünürlükte progressive (ilerlemeli, tüm piksellerin aynı anda güncellenmesi) olarak iki saat uzunluğundaki filmler yüksek kalitede resim ve ses bilgisiyle bir tane BD'ye kaydedilebilmekte. Aynı şekilde Blu-ray diskler üzerine iki saatlik (çift katmanlı BD'ler üzerine dört saatlik) yüksek çözünürlükte TV yayını ek sıkıştırma yapılmadan MPEG2-TS (MPEG2-Transfer Stream, Nakil Akışı, HDTV'lerin yayın biçimi) formatında yazılabiliyor. Normal çözünürlükte TV yayınları VHS kalitesinde 12 saat (Çift katman BD'lerde 24 saat) boyunca kaydedilebiliyor.

14. BDA(BLU-RAY DİSK ASSOCATİON) NELERİ HEDEFLİYOR? Yüksek kayıt kapasitesi film şirketleri için yeni imkanlar sağlıyor. Yüksek resim kalitesinin yanında daha fazla özel seçenekli filmlerin dağıtımı yapılabilecek. Yeni nesil BD oynatıcılar BD-J programlama ortamı ile daha etkileşimli bir video keyfi sunacak. Bir yandan video içeriği akacak bir yandan metin içerik sunulacak aynı anda konu ile ilgili bir animasyon oynayacak. Tüm bunlar olurken bir yandan aynı pencerede sohbet de yapılabilecek. Blu-ray video düzenleme için de yani olanaklar sunuyor. BD'lerin dosya sisteminde videoların nasıl oynatılacağını bildiren gerçek oynatma listeleri (real playlists) yanında sanal listeler (virtual playlists) de bulunuyor. Bu listeler videoların istenilen kısımlarını ard arda bağlantı kopukluğu olmadan oynatılmasını sağlıyor. Yani bir videonun bir parçasından diğer videonun başka bir parçasına araya bir körü klibi ekleyerek geçebilme olanağı sağlıyor. Bu dosya sisteminde video ve ses bilgileri ile bunların nasıl çalınacağını bildiren bilgilerin bulunduğu ve birkaç kilobaytlık alan kaplayan veri tabanını ayrı yerlere yazıyor. Böylece BD'ler üzerine daha hızlı kayıt yapılabiliyor.

15. BDA(BLU-RAY DİSK ASSOCATİON) NELERİ HEDEFLİYOR? Film ve televizyon şirketlerinin yüzünü güldürecek en büyük eklenti, gelişmiş bir kopya koruma özelliği de BD'formatında yerini almış. Normalde dijital yayınlar bir kereliğine kayıt etme ya da izledikçe ödeme gibi kopya korumaları ile iletiliyor. Fakat bu kopya korumaları kaydedici cihazların insafına göre etkin ya da edilgin oluyorlardı. Yani cihazlarda yapılan ufak bir değişiklikle bu korumalar aşılabiliyordu. Fakat BD kaydedici cihazlar bu kopya korumalarına uygun olarak olarak yazacak ve okuyucular da aynı şekilde bu kopya korumalarına uygun olarak okuyacak zaten dijital yayınlar fazla bir değişiklik yapmadan kaydedildiği için etkin bir koruma sağlanabilecek. BD'lere özel kopyalama sistemi ile okuyucu aygıtları seçebilme imkanı sunan BD'lerin geçersiz aygıtlarla (yasal olmayan ya da patent almamış) çalınabilmesi engelleniyor. Aynı şekilde yazılmadan önce şifrenebilen içerik ve şifreleme sistemine sahip bir kopyalama koruması ile gelen BD'lerin üzerine kayıttan önce benzersiz bir değer yazılıyor ve bu değer diskin içeriğinin çözülmesinde kullanılıyor.

16. BDA(BLU-RAY DİSK ASSOCATİON) NELERİ HEDEFLİYOR? Bu iki döngüyü biraz açalım. Birinci döngüde TV yayınlarından kayıt yapılırken kaydedici legal cihaz yayın şifrelemesine göre bir kereliğine kayıt yapacak. BD'ler üzerine kayıt yaparken pek bir değişikliğe uğramayan yayınlar aynı şifreleme sistemi korunarak saklanacak. Benzer şekilde legal okuyucular şifreleme sistemini BD'den öğrenecek ve ona göre oynatacak.

17. İkinci döngü ise film ya da yayının nasıl korunduğu belirtiliyor. Öncelikle BD'ler, üzerinde nasıl şifrelendiğini barındıracak. Bunun yanında o BD'ye özel bir değer, bu şifreleme sistemini çözmek için kullanılacak ve bu değer de BD'nin üzerine yazılacak. Ve geri kalan kısım şifrelenmiş bilgilerden oluşacak. BD'ler sadece legal aygıtlar tarafından okunacak. Yani bir şekilde illegal bir aygıt şifreli bir BD'yi okumak istediğinde BD' kendini çözdürmeyecek. Rom-Mark isimli yöntem ile BD üzerinde aygıt seçici bir sistem bulunuyor ve illegal oynatıcıların okumasını engelliyor. D Piyasası Şu anda (Şubat 2006) kullanıcıya sunulan BD oynatıcı, kaydedici, sürücü aygıtları tam olarak piyasada yaygın değiller. Japonya'da, Panasonic, Sharp ve Sony'nin BD oynatıcıları ve kaydedicileri piyasaya sürülmüş durumdalar. Ayrıca bu aygıtlarda kullanılacak BD medyalar da yine Japonya'da Fuji, Maxwell, Panasonic, Sony ve TDK tarafından piyasaya sürüldü. İkinci döngü ise film ya da yayının nasıl korunduğu belirtiliyor. Öncelikle BD'ler, üzerinde nasıl şifrelendiğini barındıracak. Bunun yanında o BD'ye özel bir değer, bu şifreleme sistemini çözmek için kullanılacak ve bu değer de BD'nin üzerine yazılacak. Ve geri kalan kısım şifrelenmiş bilgilerden oluşacak. BD'ler sadece legal aygıtlar tarafından okunacak. Yani bir şekilde illegal bir aygıt şifreli bir BD'yi okumak istediğinde BD' kendini çözdürmeyecek. Rom-Mark isimli yöntem ile BD üzerinde aygıt seçici bir sistem bulunuyor ve illegal oynatıcıların okumasını engelliyor. D Piyasası Şu anda (Şubat 2006) kullanıcıya sunulan BD oynatıcı, kaydedici, sürücü aygıtları tam olarak piyasada yaygın değiller. Japonya'da, Panasonic, Sharp ve Sony'nin BD oynatıcıları ve kaydedicileri piyasaya sürülmüş durumdalar. Ayrıca bu aygıtlarda kullanılacak BD medyalar da yine Japonya'da Fuji, Maxwell, Panasonic, Sony ve TDK tarafından piyasaya sürüldü. İkinci döngü ise film ya da yayının nasıl korunduğu belirtiliyor. Öncelikle BD'ler, üzerinde nasıl şifrelendiğini barındıracak. Bunun yanında o BD'ye özel bir değer, bu şifreleme sistemini çözmek için kullanılacak ve bu değer de BD'nin üzerine yazılacak. Ve geri kalan kısım şifrelenmiş bilgilerden oluşacak. BD'ler sadece legal aygıtlar tarafından okunacak. Yani bir şekilde illegal bir aygıt şifreli bir BD'yi okumak istediğinde BD' kendini çözdürmeyecek. Rom-Mark isimli yöntem ile BD üzerinde aygıt seçici bir sistem bulunuyor ve illegal oynatıcıların okumasını engelliyor. D Piyasası Şu anda (Şubat 2006) kullanıcıya sunulan BD oynatıcı, kaydedici, sürücü aygıtları tam olarak piyasada yaygın değiller. Japonya'da, Panasonic, Sharp ve Sony'nin BD oynatıcıları ve kaydedicileri piyasaya sürülmüş durumdalar. Ayrıca bu aygıtlarda kullanılacak BD medyalar da yine Japonya'da Fuji, Maxwell, Panasonic, Sony ve TDK tarafından piyasaya sürüldü. BDA(BLU-RAY DİSK ASSOCATİON) NELERİ HEDEFLİYOR? İkinci döngü ise film ya da yayının nasıl korunduğu belirtiliyor. Öncelikle BD'ler, üzerinde nasıl şifrelendiğini barındıracak. Bunun yanında o BD'ye özel bir değer, bu şifreleme sistemini çözmek için kullanılacak ve bu değer de BD'nin üzerine yazılacak. Ve geri kalan kısım şifrelenmiş bilgilerden oluşacak. BD'ler sadece legal aygıtlar tarafından okunacak. Yani bir şekilde illegal bir aygıt şifreli bir BD'yi okumak istediğinde BD' kendini çözdürmeyecek. Rom-Mark isimli yöntem ile BD üzerinde aygıt seçici bir sistem bulunuyor ve illegal oynatıcıların okumasını engelliyor. D Piyasası kullanıcıya sunulan BD oynatıcı, kaydedici, sürücü aygıtları tam olarak piyasada yaygın değiller. Japonya'da, Panasonic, Sharp ve Sony'nin BD oynatıcıları ve kaydedicileri piyasaya sürülmüş durumdalar. Ayrıca bu aygıtlarda kullanılacak BD medyalar da yine Japonya'da Fuji, Maxwell, Panasonic, Sony ve TDK tarafından piyasaya sürüldü.