150 likes | 318 Views
27 e Symposium Jeugd- en gezinsonderzoek. Universele preventie van depressie en bevordering van weerbaarheid op middelbare scholen. Rinka van Zundert Vakgroep Orthopedagogiek Gezin & Gedrag Radboud Universiteit Nijmegen. Deze presentatie. 1.) Prevalentie internaliserende problematiek
E N D
27e Symposium Jeugd- en gezinsonderzoek Universele preventie van depressie en bevordering van weerbaarheid op middelbare scholen Rinka van Zundert Vakgroep Orthopedagogiek Gezin & Gedrag Radboud Universiteit Nijmegen
Deze presentatie 1.) Prevalentie internaliserende problematiek 2.) Uitleg universele preventie * Wat houdt het in? * Pros en cons? * Welke programma’s bestaan er in NL? * Wat maakt een programma effectief & nadelen huidige programma’s 3.) Toelichting weerbaarheidsprogramma Penn Resiliency Program 4.) Universele preventie en positieve psychologie 5.) Onbeantwoorde vragen / richtlijnen voor de toekomst
Zorgwekkende cijfers • Depressie met 773 miljoen euro één van de duurdere ziekten (1.1% van de totale kosten gezondheidszorg, 2005) • In de tweede helft van 2004 haalden in totaal 760.000 mensen in Nederland antidepressiva bij hun apotheek. • Depressieve stoornis • Ooit in leven: 13.1% en 24.3%(mannen resp. vrouwen) • In ruim 20% van de gevallen < 18 jaar • Enigerlei stemmingsstoornis ooit (18-24 jaar): 7.1% en 23.5% • Enigerlei angststoornis ooit (18-24 jaar): 13.9% en 23.8% • Hopeloosheid: 25% adolescenten (Duke et al., 2009) • Eenzaamheid
Preventie van depressie wordt belangrijk gevonden: • Geprioriteerd door VWS (Preventienota “Kiezen voor gezond leven”, 2006) • ZONmW preventieprogramma psychische stoornissen • Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling” (GGZ) (Addendum Depressie bij Jeugd)
Preventie Targeted prevention Verhoogd risico / Symptomen Selected prevention Risico Primaire preventie Universal prevention Iedereen Amplitie
Universele preventie • Pros en cons? Pros: • Adolescentie: brein, cognitie en emotie-regulatie in ontwikkeling • Voorkomt stigmatisering • Screening voor selectie kost tijd en geld • Voorkomt mislopen huidige risicogroep en later risico • Vergroten weerbaarheid bevordert welbevinden bij grote groep Cons: • Grootte van effect beperkt • Kosten-baten: is het al de moeite en kosten wel waard? • Legt beslag op school curriculum • Docententraining discutabel; kan brede implementatie hinderen
Universele preventie • Wat houdt het in? • Pros en cons? • Welke programma’s bestaan er in NL? • Nadelen (verbeterpunten) huidige programma’s - Sample size en attritie - Geen lange termijn follow-ups - Minimale training van de groepsleiders (of op eigen houtje) - Trainingsduur - Niet theoriegestuurd - Focus van sommige “CBT” interventies niet altijd op CBT - Nog nauwelijks gekeken naar positieve uitkomstmaten - Booster sessies implementeren
Penn Resiliency Program / Op Volle Kracht • Achtergrond • Theorie componenten • Optimisme versus pessimisme (attributiestijl) • Coping vaardigheden • Sociale vaardigheden • Concrete inhoud
Positieve psychologie Geluk, optimaal functioneren, floreren Positieve psychologie neutraal Probleem vrij Ongelukkig, dysfunctioneren, pathologie
Positieve psychologie & universele preventie • Belang van positieve emoties - Vermindert stress-sensitivity - Helpt terugveren van negatieve emoties (mentaal en fysiek) - Vergroot weerbaarheid in opwaartse spiraal • Broaden-and-build theorie (Fredrickson) • Rol binnen universele preventie en weerbaarheid - 12 evidence-based geluksstrategieen (Lyubomirsky) - Focussen op sterke punten - Mindfulness
Geluksactiviteiten (Sonja Lyubomirsky) • Dankbaarheid uiten • Optimisme cultiveren • Piekeren en sociale vergelijking vermijden • Aardig zijn (acts of kindness) • Investeren in relaties • Copingstrategieen ontwikkelen • Vergeven • Flow vergroten • Bewust genieten van fijne dingen • Doelen stellen en je er aan commiteren • Religie en/of spiritualiteit beoefenen • Voor je lichaam zorgen
“Whole-school approach” Geelong Grammar school • Doelstellingen: • Veerkracht en welbevinden • bevorderen • - Ervaren van positieve emoties • Je unieke kwaliteiten inzetten • voor het grotere goed en jezelf • Zingeving
Strengths, PP activiteiten + mindfulness + herhaling PRP Penn Resiliency Program Impliciete en expliciete onderwijsstrategieën
Vraagstukken voor de toekomst • Optimale frequentie en intensiteit van een programma? • Implementatie: leerkrachten trainen? • Werkzame elementen? • Welke kindkenmerken bepalend voor effectiviteit? (genetische predispositie, persoonlijkheid?) • Oudertrainingen? Tot slot: Master programma Positieve Ontwikkeling Vakgroep Orthopedagogiek, Radboud Universiteit Nijmegen Zie: www.ru.nl/pwo/gg/mastervariant/informatie
Hartelijk dank voor uw aandacht!! Rinka van Zundert Behavioural Science Institute Radboud Universiteit Nijmegen r.vanzundert@pwo.ru.nl 024-3612816 www.ru.nl/pwo/gg/mastervariant/informatie