SOP

1. SOP sportontwikkelingsplanning Eric Berghmans 2011

2. Sportontwikkelingsplan Eric Berghmans 2011 Inleiding LTAD Basisprincipes Fasen Overzicht

3. 1. Inleiding Huidig systeem van opleiden van kinderen Eric Berghmans 2011 Fysieke factoren Technische factoren Mentale factoren Tactische factoren FY+TE+ME+TA = Topsporter ?

4. 1. Inleiding Huidig systeem van opleiden van kinderen It just happens ? Eric Berghmans 2011 Korte termijnprogramma’s Lange termijnprogramma’s Competitieprogramma’s Recuperatieprogramma’s Volgens kalenderleeftijd

5. 1. Inleiding Aandachtpunten in huidig systeem Eric Berghmans 2011 Jonge atleten trainen te weinig en doen teveel aan competitie Trainingsprogramma’s zijn eerder gericht op korte termijn Trainingsschema van volwassenen worden bij kinderen gebruikt Schema’s van mannen worden bij vrouwen gebruikt

6. 1. Inleiding Aandachtpunten in huidig systeem Eric Berghmans 2011 Chronologische leeftijd primeert op ontwikkeling Coachen kennen gevoelige fasen niet (voor kracht, snelheid, uithouding enz….) Beter opgeleide trainers werken aan de top van de piramide

7. 1. Inleiding Indelen topsportcarrière Bloom Eric Berghmans 2011 Initiatie fase Specialisatie fase Perfectie fase Recreationele fase

8. 1. Inleiding Indelen topsportcarrière IAAF Eric Berghmans 2011

9. 2. LTAD LTAD Eric Berghmans 2011 • Long Term Athlete Development • Leidraad voor ontwikkelingsplanning voor alle nveau’s • Basisgedachte: • Vroege, brede ontwikkeling • Plezier in de sport • Kinderen kunnen zich ontwikkelen

10. 2. LTAD LTAD Eric Berghmans 2011 Fasen en modellen Lengte van de fase en de daarbij horende leeftijd kan verschillen per fase Wanneer de leeftijd verschuift, dan verschuiven ook een deel van de kenmerken van die fase Op basis van biologische leeftijd Trainingsplan aangepast aan de ontwikkelingsnoden

11. 2. LTAD LTAD kritiek Eric Berghmans 2011 Is geen wondermiddel en garantie op succes Is niet pasklaar voor elke sport en elke situatie Meer gericht op brede sportdeelname dan op topsport, maar het ene kan niet zonder het andere Kan niet bestaan los van de maatschappij Onderwijs speelt ook een rol in dit model Coachen moeten het kennen

12. 3. Basisprincipes Basisprincipes Eric Berghmans 2011 3.1 De 10 jaren regel 3.2 Fysiek geletterdheid (physicalliteracy) 3.3 Ontwikkelingsleeftijd 3.4 Trainbaarheid 3.5 Periodisering 3.6 Samen met alle partners

13. 3.1 de 10 jaren regel 10 jaren regel Eric Berghmans 2011 Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het 10 tot 12 jaar duurt om het topniveau te bereiken (Bartonietz 1999, Bloom, 1985; Ericsson et al., 1993, Ericson and Charness, 1994; Salmela et al., 1998). 10 jaren regel, 10000 uren, 10 jaar met 3 uren per dag Eens op topniveau nog tot 10 jaar

14. 3.1 de 10 jaren regel 10 jaren regel Eric Berghmans 2011 • Tilinger (2005) • Er zijn verschillen in de aanvangsleeftijd van de specialisatietraining tussen sprinters, springers en werpers. • De leeftijd waarop ze hun topprestaties lukken verschilt tussen sprinters, springers en werpers. • Ze hebben ongeveer 10 jaar nodig om van de specialisatietraining op te klimmen tot topatleet.

15. 3.1 de 10 jaren regel 10 jaren regel Eric Berghmans 2011

16. 3.1 de 10 jaren regel 10 jaren regel Eric Berghmans 2011 Sprinters: van 16 jaar tot 25 jaar Springers: van 14 jaar tot 24 jaar Werpers: van 17 jaar tot 27 jaar Opbouw van 8 jaar tot 27 jaar: bijna 20 jaar Dus geduldige, langdurige opbouw

17. 3.1 de 10 jaren regel 10 jaren regel Eric Berghmans 2011

18. 3.1 de 10 jaren regel 10 jaren regel Eric Berghmans 2011 Vroege specialisatiesporten: Figuurschaatsen, gymnastiek, ritmische gymnastiek, pingpong Late specialisatiesporten: atletiek Brede basis + start in de sport op 12 tot 15 jaar, lukt soms nog

19. 3.1 de 10 jaren regel Late specialisatiesport Eric Berghmans 2011

20. 3.1 de 10 jaren regel Atletiek Eric Berghmans 2011

21. 3.1 de 10 jaren regel Snel, snel, snel Eric Berghmans 2011 “peakingbyFriday” Korte termijn visie Training en prestatie gericht op onmiddellijke resultaten

22. 3.1 de 10 jaren regel 10 jaren regel Eric Berghmans 2011 • Toch vroeg specialiseren, dan : • Gebrekkige ontwikkeling van de basisvaardigheden • Kwetsuren • Vroegtijdige burn-out • Drop-out

23. 3.1 de 10 jaren regel The pathtoexcellence (1984-1998) Eric Berghmans 2011 • Amerikaanse studie • Alleen met Olympische atleten • Succes op olympische niveau is afhankelijk van • Langdurig, geduldig proces • Interactie tussen atleet en zijn omgeving (trainer, organisatie en onderwijs)

24. 3.1 de 10 jaren regel The pathto excellence Eric Berghmans 2011 • 12 tot 13 jaar opleiding is nodig om tot het Olympisch niveau door te stoten • Jongerenprogramma’s met nadruk op “fun” en plezier • Sport specifieke training start op school, en in de plaatselijke club. • De fysieke activiteit op school is een integraal deel van de algemene fitness en motorische ontwikkeling. • Er aandacht is voor de voordelen van deelname in verschillende sporten gedurende de eerste fasen van de atletische ontwikkeling. • Het progressief verhogen van het volume in de training over een lange periode belangrijk is. • De coach een belangrijke rol speelt in het ontwikkelingsprogramma van atleten.

25. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid (physicalliteracy) Eric Berghmans 2011 • Hayden en Davies : • physicalliteracyis de mogelijkheid van een kind om basisbewegingen (volgens de mogelijkheden van het kind), toe te passen in een brede waaier van situaties en activiteiten, en onafhankelijk deze bewegingen kan uitbouwen • Lezen en schrijven • Gebruiken om zich verder te ontwikkelen

26. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011 Mogelijkheid om deel te nemen aan sport gericht op succes (topsport) of op levenslang sporten

27. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011 • Voor een volledige ontwikkeling ontwikkelen in 4 basisomgevingen: • Op de grond (als basis voor de meeste spelen en sporten, dans en fysieke activiteiten) • In het water (als basis voor alle watergebonden activiteiten) • Op sneeuw en ijs (als basis voor alle winteractiviteiten) • In de lucht (als basis voor gymnastiek , duiken en andere luchtactiviteiten)

28. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011 Brede basis, gerelateerd aan de leeftijd Deze basis toepassen in de sport (sportspecifieke vaardigheden)

29. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011 • Zwakke ontwikkeling of slechte basis? • Sneller de sport verlaten • Keuze voor slechte vrijetijdsbesteding • Zwakke ontwikkeling of slechte basis + specifiek training? • Geen of weinig vorderingen • Vroegtijdig de sport verlaten

30. 3.2 Fysiek geletterdheid Eric Berghmans 2011

31. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011

32. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011 Jongens en meisjes en timing van basisvaardigheden

33. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Optimale periode Mogelijkheden voor een brede waaier basisvaardigheden Remediëring Eric Berghmans 2011

34. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011 Elke dag : 30’ tot 60’ Fun, Fun, Fun Sommige basisvaardigheden zijn noodzakelijk voor bepaalde sporten Onvoldoende aanwezig: moeilijke deelname aan de sport

35. 3.2 Fysiek geletterdheid Fysieke geletterdheid Eric Berghmans 2011

36. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011

37. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011 De ontwikkeling kan een verschillend tempo en timing hebben naar gelang het lichaamsonderdeel. Meisje van 10 jaar en groeispurt Meisje van 14 jaar en groeispurt Opbouw van trainingsprogramma’s op basis van chronologische leeftijd?

38. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011 Chronologische leeftijd is geen goede basis is voor atletische ontwikkelingsmodellen in de leeftijdsperiode van 10 tot 16 jaar

39. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011

40. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011 Dezelfde chronologische leeftijd? Dezelfde biologische leeftijd?

41. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011 PHV (meisjes 12jaar; jongens 14 jaar) Vroeg matuur, gemiddeld matuur, laat matuur Beïnvloeding door genetische en omgevingsfactoren

42. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011 Laat-mature kinderen hebben het voordeel dat ze een langere periode kunnen gebruiken om de basisvaardigheden te leren

43. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011

44. 3.3 Ontwikkelingsleeftijd Ontwikkelingsleeftijd Eric Berghmans 2011

45. 3.4 Trainbaarheid Trainbaarheid Eric Berghmans 2011 Gevoelige periode Periode vatbaarder voor trainingsprikkels Periode sneller de vaardigheid of fysieke prikkel assimileren Elk systeem is altijd trainbaar Gevoelige periode afhankelijk de kalenderleeftijd Kracht en uithouding in functie van PHV

46. 3.4 Trainbaarheid Trainbaarheid Eric Berghmans 2011

47. 3.4 Trainbaarheid Trainbaarheid Eric Berghmans 2011 Coördinatie Snelheid Uithouding Kracht Lenigheid

48. 3.4 Trainbaarheid Trainbaarheid: Coördinatie Eric Berghmans 2011 • Gevoelige periode: • Meisjes: 8 tot 11 jaar • Jongens: 9 tot 12 jaar • Tijdens de groeispurt: coördinatie aanpassen aan de veranderde lichaamsafmetingen

49. 3.4 Trainbaarheid Trainbaarheid: Coördinatie Eric Berghmans 2011

50. 3.4 Trainbaarheid Trainbaarheid: Snelheid Eric Berghmans 2011 • Gevoelige periode: • Meisjes: 6 tot 8jaar en van 11 tot 13 jaar • Jongens: 7 tot 9 jaar en van 13 tot 16 jaar