DANE INFORMACYJNE

2. DANE INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Gimnazjum im. Szarych Szeregów w Lidzbarku • ID grupy: 96/98_MP_G1 • Opiekun: Elżbieta Ojdowska • Kompetencja: matematyczno-przyrodnicza • Temat projektowy: • Moja droga do szkoły • Semestr/rok szkolny: • III semestr 2010/2011

3. ,,Moja droga do szkoły’’

4. 1. Czas dawniej i dziś

5. Czas Czas – skalarna wielkość fizyczna określająca kolejność zdarzeń oraz odstępy między zdarzeniami zachodzącymi w tym samym miejscu. Pojęcie to było również przedmiotem rozważań filozoficznych. Czas może być rozumiany jako: chwila, punkt czasowy odcinek czasu trwanie zbiór wszystkich punktów i okresów czasowych czwarta współrzędna czasoprzestrzeni w teorii względności

6. Zegar Zegar – przyrząd do ciągłego pomiaru czasu. Zegary można podzielić na wykorzystujące do wskazań tarczę i wskazówki oraz np. symbole faz księżyca oraz cyfrowe – wykorzystujące do wskazań wyświetlacze ciekłokrystaliczne lub diodowe. W zegarach powszechnego użytku wskazania obejmują najczęściej godziny, minuty i sekundy. W niektórych zegarach i zegarkach stosowany jest także system kalendarzowy do wskazywania dni tygodnia, dat, faz Księżyca itp. W zegarach specjalistycznych stosuje się bardzo precyzyjne mechanizmy wskazywania i rejestracji czasu z dokładnością do ułamków sekundy.

7. Rodzajezegarów Rodzaje zegarów Ze względu na metodę pomiaru czasu można podzielić zegary na I. oparte na zjawiskach naturalnych i prostych zjawiskach fizycznych: • zegary słoneczne • zegary księżycowe • zegary wodne • zegary piaskowe (klepsydra) • zegary ogniowe (świeca) • zegary oliwne II. oparte na bardziej skomplikowanych mechanizmach i zjawiskach fizycznych: • zegary mechaniczne (wahadłowe, balansowe) • zegary elektryczne i elektroniczne • zegary kwarcowe • zegary atomowe • zegar synchronizowany falami radiowymi z wzorcowym zegarem (DCF77)

8. Zegarsłoneczny Zegar słoneczny – zegar określający czas w godzinach na podstawie pozycji Słońca, przez wskazanie cienia rzucanego przez nieruchomy wskaźnik na powierzchnię tarczy z podziałką godzinową, umieszczoną na ziemi, posadzce, ścianie budowli lub postumencie. Używany od starożytności. Istnieją także przenośne (kieszonkowe) zegary tego typu.

9. Zegar księżycowy Zegar księżycowy to odpowiednik zegara słonecznego używany nocą, w którym światło słoneczne zastępuje światło Księżyca.

10. Zegar wodny Zegar wodny lub klepsydra jest urządzeniem służącym do pomiaru czasu. Jego działanie opiera się o regularny i stały wypływ wody ze zbiornika zwykle przez niewielki otwór. Kontrola dokładności wypływu wody w tego typu urządzeniach jest dość trudna, dlatego zegary wodne nigdy nie osiągnęły dużej precyzji.

11. Zegar piaskowy (klepsydra) Klepsydra – zegar piaskowy, składający się z dwóch, zazwyczaj szklanych baniek, z czego jedna znajduje się dokładnie nad drugą, połączonych rurką przepuszczającą określoną ilość piasku w określonym czasie. Konstrukcja znana była już 1500 lat p.n.e.. Istnieją klepsydry odmierzające czas od kilkudziesięciu sekund do doby.

12. Zegar mechaniczny Zegar mechaniczny – zegar wykorzystujący jako regulator chodu wahadło lub balans. Energia do napędu regulatora przekazywana jest za pomocą wychwytu. Zegar taki nazywany jest mechanicznym niezależnie od tego, czy energia potrzebna do ruchu zegara pochodzi z energii sprężyny czy np. z napędu elektrycznego. Jako zegary mechaniczne budowane są zarówno zegary wieżowe, jak i zegarki naręczne. Obecnie masowo produkuje się także zegary kwarcowe, tańsze, ale bardzo punktualne.

13. Zegar elektroniczny Zegar elektroniczny to urządzenie elektroniczne, które wyświetla czas w sposób cyfrowy w przeciwieństwie do zegarów analogowych, w których użyte są wskazówki.

14. Zegar kwarcowy Zegar kwarcowy - rodzaj zegara, w którym do odmierzania czasu wykorzystuje się drgający kryształ kwarcu. Drgania kryształu są zliczane przez układy cyfrowe, które pokazują aktualny czas na wyświetlaczu zegarka. Rezonator kwarcowy wytwarza sygnał o precyzyjnie ustalonej częstotliwości, przez co zegary kwarcowe są co najmniej o rząd wielkości dokładniejsze od zegarów mechanicznych.

15. Zegar atomowy Zegar atomowy to rodzaj zegara, który używa atomowego wzorca częstotliwości jako licznik. Wczesne zegary atomowe były maserami z dołączonym oprzyrządowaniem. Współcześnie najdokładniejsze zegary atomowe bazują na bardziej zaawansowanej fizyce, np. na związkach cezu. Dokładność takich zegarów dochodzi do 10-15, co oznacza 10-10 sekundy (1/10 nanosekundy) na dzień.

16. Zastosowanie Zegary wykorzystywane są do mierzenia i wskazywania czasu w różnych celach: w astronomii (zegary astronomiczne i zegary atomowe) w ogólnym użyciu codziennym (zegary domowe, budziki, minutniki, zegarki, zegary wieżowe, zegary dworcowe itp.) w sporcie (stopery, zegary szachowe, zegary gołębiarskie) w nawigacji i żeglarstwie (chronometry, zegary wachtowe) w urządzeniach samoczynnych (zegary systemowe komputerów, programatory pralek itp.) jako włączniki i wyłączniki (zamek czasowy)

17. Budowa Podstawowa budowa zegara obejmuje cztery zasadnicze segmenty: źródła napędu (np. bateria wraz z silnikiem, sprężyna, obciążniki) powodujące działanie zegara regulatory chodu (np. wahadło, balans, generator kwarcowy) wywołujące okresowe impulsy liczniki cykli (przekładnie zębate, sumator) zliczające impulsy regulatora. wskaźniki i sygnalizatory (np. wyświetlacze, wskazówki: godzinowa, minutowa i sekundowa; gongi i pozytywki) przekazujące użytkownikowi informacje o upływie czasu.

18. Sekundomierz Sekundomierz, popularny stoper — przyrząd techniczny typu mechanicznego, podobny do zegarka, wykorzystywany w celu odmierzania małego odcinka czasowego. Ma za zadanie wy- mierzyć czas z dokładnością do 0,1 ułamka sekundy.

19. Zegar szachowy Zegar szachowy – urządzenie służące do odmierzania czasu podczas gry w szachy, ale również innych gier planszowych z udziałem dwóch zawodników (np. warcaby, go).

20. Chronometr Chronometr – zegar, cechujący się dużą dokładnością i odpornością na zmienne warunki pracy. Dawniej pojęcie to odnosiło się wyłącznie do zegarów mechanicznych, obecnie, chronometrami bywają nazywane również inne systemy pomiaru czasu, działające w oparciu o urządzenia elektroniczne i łączność radiową lub satelitarną.

21. Budzik Budzik jest zegarem zaproje- ktowanym tak, aby o określonej przez użytkownika porze wyda- wał dźwięk.

22. 2.Skale czasu w przyrodzie

23. Długość życia zwierząt: Płazy: Rana temporaria– żaba trawna (do 20 lat w hodowli) Rana esculentacomplex– żaba zielona (do 14 lat w hodowli) Ambystomamaculatum– salamandra plamista (do 32 lat) Bombina sp.– kumak (do 30 lat) Hyla sp.– rzekotka (do 5 lat) Gady: Natrixnatrix– zaskroniec zwyczajny (do 20 lat) Testudines - żółw (do 100 lat) Varanus- waran (do 140 lat) Sposoby określania wieku u płazów i gadów • Większość cech opisujących kręgowce (np. wzrost, masa ciała) to cechy zmienne, które są zależne od środowiska zewnętrznego. Wiek natomiast jest cechą niezależną od wszelkich czynników. • Płazy, podobnie jak ryby, rosną przez całe życie. Budowa morfologiczna i wielkość ciała nie są adekwatne do wieku. Płazy i gady o mniejszej długości ciała mogą być starsze, niż te których rozmiary są większe. Przyczyną tego może być, np. niedożywienie, zapasożycenie . Z kolei w warunkach korzystnych młodsze osobniki są większe. Jedną z metod określania wieku u płazów i gadów jest skeletochronologia.

24. Fazy księżyca Faza Księżyca określa oglądaną z Ziemi część Księżyca oświetloną przez Słońce. Ponieważ Słońce oświetla zawsze (poza zaćmieniami) tylko połowę powierzchni Księżyca, jego fazy są rezultatem oglądania tej połowy pod różnymi kątami spowodowanymi różnymi położeniami Słońca, Ziemi i Księżyca względem siebie.

25. Można również zmierzyć obwód drzewa centymetrem i obliczyć jego średnicę korzystając ze wzoru na obwód koła. Obliczanie wieku drzew • Obliczanie wieku drzew ściętych. • Najłatwiej obliczyć wiek drzewa na podstawie słojów – przyrostów rocznych. U roślin rosnących w klimacie, gdzie sezon wegetacyjny nie trwa przez cały rok, roczny przyrost drewna nie jest równomierny i składa się z dwóch słojów: jasnego i ciemnego. • Słój jasny powstaje wczesną wiosną, gdy przyrost jest bardziej dynamiczny. Powstające komórki mają duże średnice, cienkie ściany i mało włókien drzewnych. • Słój ciemny powstaje późnym latem, a powstające komórki mają mniejsze średnice, grube ściany i zawierają wiele włókien drzewnych.

26. Określanie wieku drzew Określanie wieku drzew stojących. Najprostsza metoda określenia wieku drzewa stojącego polega na zmierzeniu jego pierśnicy i odczytaniu wieku drzewa z tabeli. Pierśnica drzewa to jego średnica mierzona na wysokości piersi człowieka. • Zasady pomiaru: • - Średnicomierz przykładamy prostopadle do osi podłużnej drzewa na wysokości 1,3 m od ziemi. • - Pomiar przeprowadza się z dwóch stron, prostopadle na krzyż, a ostateczny wynik stanowi średnia arytmetyczna obu pomiarów. • - Jeśli na wysokości 1,3 m na pniu drzewa występuje zgrubienie lub zniekształcenie, to mierzymy powyżej i poniżej tej wysokości i wyciągamy średnią arytmetyczną.

27. Jak działa taki zegar Z fizjologicznego punktu widzenia zegar biologiczny tworzą komórki znajdujące się nad skrzyżowaniem nerwów wzrokowych. Charakterystyczna dla nich jest silna reakcja na światło i proporcjonalne wydzielanie odpowiednich hormonów, które wpływają na wiele funkcji organizmu (łaknienie i tempo przemiany materii, senność, temperaturę ciała, ciśnienie krwi, aktywność, koncentrację czy nawet nastrój). Zaburzenia rytmu biologicznego mogą prowadzić do wielu chorób, jednak najczęstszym i najbardziej kłopotliwym objawem są zaburzenia snu, na które cierpią szczególnie osoby pracujące w cyklu zmianowym. Co to jest O zegarze biologicznym słyszał chyba każdy, jednak niewielu z nas świadomie żyje w zgodzie z nim. Naukowo udowodniono, że życie w jego rytmie dodaje nam siły, zdrowia, kondycji i urody. A do tego jesteśmy szczęśliwsi. Zegar biologiczny

28. Zegar biologiczny godzina po godzinie • 1.00 Do najniższego poziomu spada wydajność ludzkiego organizmu. • 2.00 Na najwyższych obrotach pracuje wątroba. O tej porze jesteśmy bardzo wrażliwi na zimno. • 3.00 Zużycie energii osiąga minimum. • 4.00 Między godziną 4 a 8 błony śluzowe napełnione są od 4 do 20 razy większą ilością cząstek plazmy. Jest to pora krytyczna dla zakatarzonych. • 5.00 Organizm się nagrzewa. Produkcja testosteronu osiąga punkt kulminacyjny. Z fizycznego punktu widzenia najlepsza pora na czułości. • 6.00 Dla rannych ptaszków najowocniejsza pora do pracy. Szczególnie szkodliwe są o tej prze nikotyna i alkohol. • 7.00 Wzmożone wydzielanie aminokwasów i cukru do krwiobiegu, a poziom hormonów jest sześciokrotnie wyższy od średniej dnia. • 8.00 Teraz węglowodany przerabiane są na energię, a nie tłuszcz. Dietetycy zalecają, aby najobfitszym posiłkiem dnia było śniadanie, ponieważ do południa przemiana materii jest najszybsza, więc żołądek z łatwością radzi sobie z solidnym daniem. Nie rezygnuj zatem ze śniadania, zrezygnuj natomiast z alkoholu - przenika do krwi dwa razy szybciej.

29. 9.00 Ryzyko ataku serca jest trzy razy wyższe niż o godz. 23. Można je zmniejszyć, uprawiając wieczorem jogging. • 10.00 Temperatura ciała zdrowego człowieka osiąga maksimum. O tej porze szczególnie szybko i precyzyjnie potrafimy liczyć. • 11.00 Serce jest w optymalnej formie. Organizm najlepiej potrafi uporać się ze wszelkim obciążeniem, również ze stresem. • 12.00 Pora na lunch. Nie należy ignorować wzmożonego wydzielania kwasów żołądkowych. • 13.00 O 20% spada produktywność. Wątroba zatrzymuje glikogen stanowiący paliwo napędowe dla mięśni. Dobra pora na odpoczynek lub drzemkę. • 14.00 Wciąż jeszcze pora na odpoczynek. Popołudniowa drzemka przynosi więcej odpoczynku niż sen w nocy. • 15.00 Przypływ nowych sił. Pamięć długotrwała osiąga najlepszą formę. Wrażliwość na ból zębów i skóry jest najmniejsza. Praca fizyczna pali się nam w rękach. • 16.00 Idealna pora na monotonną pracę. Również na szczepienia – w organizmie zgromadzona jest największa ilość przeciwciał.

30. 17.00 Ożywienie krążenia i ciśnienia krwi. Nadnercza uwrażliwiają zmysły: doskonale słyszymy, czujemy zapachy i odbieramy smaki. Najlepsza pora na bicie rekordów w sporcie. • 18.00 Oddychamy szczególnie intensywnie, doprowadzając organizm do optymalnego dotlenienia. Dobra pora na uporządkowanie myśli. • 19.00 Obniżenie ciśnienia krwi, zwolniony puls, spada wydolność mózgu. Tabletka aspiryny szkodzi żołądkowi o połowę mniej niż rano. • 20.00 Mamy największą wagę ciała, za to najkrótszy czas reakcji, tylko 95 milisekund. Kto musi zażyć antybiotyk, niech zrobi to dokładnie o 20.32 - zadziała najefektywniej. • 21.00 Posiłek zjedzony o tej porze pozostanie w żołądku w większej części niestrawiony. Układ pokarmowy szykuje się do snu. Późno zjedzona kolacja zalega w żołądku, a nadprogramowe kalorie odkładają się w postaci tłuszczu. • 22.00 W czasie snu, właśnie o tej porze, najszybciej rosną dzieci. • 23.00 Zwolnienie przemiany materii, osłabienie koncentracji umysłowej. Poziom testosteronu jest teraz najniższy. • 24.00 Produkcja hormonów stresowych zostaje zminimalizowana. Przyspiesza proces regeneracji komórek - sen to najlepszy kosmetyk. Naukowcy udowodnili, że kto jeszcze nie śpi, tego najłatwiej przestraszyć, np. duchami.

31. Jaki jest wiek ziemi? Ile lat ma ziemia? • Pytanie: Jaki jest wiek ziemi? Ile lat ma ziemia?Odpowiedź:Wiedząc, że według Biblii Adam został stworzony szóstego dnia istnienia naszej ziemi, i biorąc pod uwagę chronologię rodzaju ludzkiego, możemy określić na podstawie Biblii przybliżony wiek ziemi. Oczywiście zakładamy w związku z tym, że obliczenia podawane w Księdze Rodzaju, gdzie sześć dni stworzenia to dosłownie okres 24-godzinny, są właściwe, i nie ma żadnych luk chronologicznych • Lista genealogiczna, która została opisana w Księdze Rodzaju 5:11 podaje wiek Adama i jego potomstwa. Każdy potomek symbolizował następne pokolenie w linii między Adamem a Abrahamem. Poprzez chronologiczne określenie, gdzie Abraham przechodzi do historii, i dzięki dodaniu do siebie wieku wszystkich ludzi, o którym mówi Księga Rodzaju 5 i 11, staje się jasne, że Biblia naucza, iż ziemia ma około 6000 lat, do czego można dodać lub odjąć kilkaset lat.

32. Wiek Ziemi • A co z popularnym obliczeniem wieku ziemi na 4,6 miliarda lat?? • Ostatecznie wiek ziemi nie może zostać udowodniony. Niezależnie od tego, czy ziemia ma 6000 lat, czy 4,6 miliardów, oba te poglądy (i wszystkie inne) bazują na wierze i przypuszczeniach. Ci, którzy uznają 4,6 miliarda lat, używają metod takich jak datowanie radiometryczne, i uważają, iż żadne wydarzenie historyczne nie mogło wpłynąć na rozkład radioizotopów. Ci, którzy uznają 6000-czny wiek ziemi, wierzą, że Biblia ma rację,np. przy stworzeniu. Na przykład Bóg stworzył Adama i Ewę jako dorosłych przedstawicieli rodzaju ludzkiego. Gdyby jakiś lekarz zaczął badać Adama i Ewę w dniu ich stworzenia, stwierdziłby, że mają około 20 lat (lub są w wieku, na jaki wyglądali), podczas gdy Adam i Ewa tak naprawdę nie mieli nawet jednego dnia. Jakkolwiek wyglądały sprawy, zawsze istnieje jakiś dobry powód, abyśmy ufali Słowu Bożemu.

33. Wiek wszechświata • Cztery lata temu astrofizyka i kosmologia stanęły wobec jednego z największych kryzysów w swojej współczesnej historii. Najpierw grupa kosmologów kierowana przez Wendy Freedman z Carnegie Observatory w Pasadenie opublikowała wyniki badań dotyczących tempa rozszerzania się Wszechświata, oparte na obserwacjach wykonanych przez teleskop Hubble'a. Wskazywały one, że Wszechświat rozszerza się znacznie szybciej (a więc jest znacznie młodszy) niż dotąd sądzono; jego wiek oszacowano na około 8 mld lat. • Niedługo po tym dwóch amerykańskich astrofizyków - Craig Hogan i Michael Bolte - opublikowało rezultaty obserwacyjnego pomiaru wieku według których sięga on 16 mld lat! Gdyby oba te fakty obserwacyjne były prawdziwe, znaczyłoby to, że Wszechświat jest o połowę młodszy niż najstarsze jego obiekty.

34. 3. Strefy czasowe na ziemi

35. Czasletni Czas letni na półkuli północnej występuje w okresie od kwietnia do końca października, a na południe od równika od listopada do końca marca. Linia Zmiany Daty Międzynarodowa linia zmiany daty przebiega wzdłuż granicy stref od UTC+12 do +14 i UTC-12, częściowo pokrywając się z południkiem 180°. Czas obowiązujący na terytoriach położonych na zachód od tej linii jest przesunięty o dobę do przodu względem czasu terytoriów położonych na wschód od niej; np. w Nowej Zelandii (UTC+12) jest zawsze ta sama godzina co na Wyspie Baker (UTC-12), choć data stale różni się o jeden dzień.

36. Co to jest? • Strefa czasowa – wytyczony obszar powierzchni Ziemi o szerokości średnio 15° długości geograficznej, rozciągający się południkowo między biegunami, w którym urzędowo obowiązuje jednakowy czas (czas strefowy). Przeważnie jest on średnim czasem słonecznym środkowego południka tej strefy, który różni się o całkowitą liczbę godzin od czasu uniwersalnego. Są jednak wprowadzone urzędowo strefy, w których czas różni się od czasu uniwersalnego o niecałkowitą liczbę godzin. • Wszystkie punkty położone na tym samym południku mają ten sam czas lokalny (miejscowy). Każda zmiana długości geograficznej powoduje zmianę lokalnego czasu – gdy ludzie zaczęli przemieszczać się coraz częściej i szybciej, stawało się to bardzo niewygodne. Całą Ziemię podzielono na 24 strefy czasowe. • Czas uniwersalny i strefy czasowe zostały zaproponowane w 1878 roku przez kanadyjskiego wynalazcę Sandforda Fleminga, zaś wprowadzono je w 1884 roku. • Strefy czasowe w niezmienionym kształcie obowiązują na morzach i oceanach. Na lądach ich kształt został zmodyfikowany tak, by małe i średnie państwa znalazły się w obrębie jednej strefy czasowej, czyli obowiązywał w nich jeden czas. Większe państwa, takie jak Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Rosja czy Australia, znajdują się w kilku strefach czasowych. Największym krajem na świecie, w którym na całym terytorium obowiązuje ta sama strefa czasowa są Chiny pomimo, iż różnice w czasie słonecznym między wschodnimi i zachodnimi prowincjami wynoszą ponad 3 godziny.

37. Strefy czasowe Europy

38. Strefy czasowe Rosji Rosja w niedzielę(28.03.2010r.) zredukowała liczbę stref czasowych z jedenastu do dziewięciu. Prezydent DimitrijMiedwiediew uzasadnił zmianę tym, że pomoże ona w zarządzaniu rosyjską populacją i wpłynie pozytywnie na krajową ekonomię. Tylko dwa regiony Rosji są podzielone przez strefy czasowe: obwód sachaliński (zachodnia część ma czas Władywostoku, wschodnia - czas Magadanu) oraz Jakucja (zachodnia część ma czas Jakucka, środkowa - czas Władywostoku, wschodnia - czas Magadanu). Wschodnia część Czukotki leży na półkuli zachodniej formalnie poza linią zmiany daty, ale tę linię przesunięto na wschód do granicy z USA.

39. Strefy czasowe Stanów Zjednoczonych i Kanady • Stany Zjednoczone podzielone są na 6 stref czasowych zaś Kanada na 5 takich stref

40. 4. Skale w matematyce

41. W matematyce istnieje wiele różnych skal np. ◙ skala liniowa ◙ skala logarytmiczna ◙ skala IQ ◙ skala Beauforta ◙ skala twardości ◙ skala Celsjusza ◙ skala Kelvina

42. SKALA LINIOWA Rodzaj skali pomiarowej, w której wielkości fizyczne są przekształcone za pomocą funkcji liniowej Wartości na skali liniowej mogą być bezwymiarowe lub  mianowane. Skala liniowa może być używana zarówno do odwzorowania wielkości dodatnich, jak i ujemnych.

43. SKALA LOGARYTMICZNA Rodzaj skali pomiarowej, w której mierzona wartość wielkości fizycznej jest przekształcana za pomocą logarytmu Wartości na skali logarytmicznej są zawsze bezwymiarowe, to jest albo podawane w odniesieniu do pewnej jednostki, albo będące logarytmami wielkości niemianowanych. Skala musi również mieć zdefiniowaną Używaną podstawę logarytmu.

44. SKALA IQ Skala testu psychologicznego  znormalizowana tak, aby  średnia w populacji  wynosiła 100, a  odchylenie standardowe 16. W skali jest 120 jednostek

45. SKALA BEAUFORTA Skala Beauforta służy do opisywania intensywności wiatru, opartego głównie na stanie morza i rodzaju fal. Zasadniczą jej cechą jest możliwość oceny siły wiatru na podstawie obserwacji powierzchni morza lub obiektów na lądzie, nie są więc potrzebne do tego przyrządy pomiarowe. Należy pamiętać, że rodzaj fali i użyta do jej określenia wysokość odnosi się do stanu na pełnym morzu.Znając prędkość wiatru w węzłach z dość dokładnym przybliżeniem możemy określić stopień skali Beauforta korzystając z wzoru: (działa w przedziale 3-10B)

46. SKALA TWARDOŚCI • Cecha ciał stałych świadcząca o odporności na działanie sił punktowych (skupionych). Efektami oddziaływania sił skupionych mogą być odkształcenia powierzchni, zgniecenie jej lub zarysowanie. Twardość materiału mierzy się za pomocą sklerometru i mikrotwardościomierza. Twardość jest istotną charakterystyką materiałów konstrukcyjnych. Dla każdego z typu tych materiałów utworzono odpowiednie metody klasyfikacji i pomiarów twardości.

47. SKALA CELSJUSZA (C) Anders Celsius w roku 1742 zbudował swój pierwszy termometr rtęciowy. Aby mierzyć temperaturę musiał przyjąć jakąś skalę pomiarową. Skala, którą zaproponował Celsius była odwrotna do współczesnej. Naukowiec ten przyjął jako zero temperaturę wrzenia wody (obecnie zerem jest temperatura jej krzepnięcia), a jako sto stopni wybrał punkt, w którym woda zamarza (współcześnie za 100 przyjęto punkt wrzenia). Oznacza to, że w pierwotnej skali Celsiusa temperatura pokojowa odpowiadała 80 stopniom (dziś 20). 0 stopni Celsjusza jest równe 273,15 Kelvinów

48. SKALA KELVINA (K) Jest skalą termometryczną absolutną, tzn. zero w tej skali oznacza najniższą teoretycznie możliwą temperaturę, jaką może mieć ciało. Jest to temperatura, w której (wg fizyki klasycznej) ustały wszelkie drgania cząsteczek. Temperatury tej praktycznie nie da się osiągnąć – obliczono ją na podstawie funkcji uzależniającej temperaturę od energii kinetycznej w gazach doskonałych. Funkcję tę opracował William Thomson, lord Kelvin, na którego cześć nazwano skalę i jednostkę temperatury. 0 stopni Kelvina jest równe -273,15 stopni Celsjusza

49. 5. Rozmiary w przyrodzie – od atomu do galaktyki

50. Obiekty niewidzialne gołym okiem Są to np. Atomy Bakterie Pierwiastki Cząsteczki Molekuły Wirusy Komórki DNA Chromosomy