Introductie tot de omgang met antieke bronnen: numismatiek en geldgeschiedenis

1. Introductie tot de omgang met antieke bronnen: numismatiek en geldgeschiedenis

2. Zilveren stater, Sybaris, circa 530-510 v.Chr.

3. Publikaties: handboeken en internet Handboeken Grieks • A catalogue of the Greek coins in the British Museum (BMC) 29 delen • Sylloge Nummorum Graecorum (SNG) • + heel veel verspreid gepubliceerd. Handboeken Romeins • M. Crawford, Roman Republican Coinage (Cr. of RRC) • Roman Imperial Coinage (RIC), 10 delen • Roman Provincial Coinage (RPC), 10 delen gepland (in 2025) 3 delen verschenen Enkele websites • Sylloge Nummorum Graecorum : http://www.sylloge-nummorum-graecorum.org/ • The American Numismatic Society: http://numismatics.org/search/ • Roman Provincial Coinage Online: http://rpc.ashmus.ox.ac.uk/coins/ • Coin Archives.com: http://www.coinarchives.com/a/ • Wildwinds: http://www.wildwinds.com/coins/

4. De veroveringen van Alexander de Grote

5. Alleen bekend van zijn munten: Theophilos (circa 130 of 90 v.Chr.) • Zilveren tetradrachme (4-drachme) • Voorzijde: buste Theophilos naar rechts, met diadeem • Keerzijde: Athena zittend op troon met lans en schild, Nike op uitgestrekte rechterhandΒΑΣΙΛΕΩΣAYTOKPATOPOΣ / ΘΕOFΙLΟΥ

6. Het Romeinse Rijk circa 260-270 n.Chr.

7. Domitianus II (271 n.Chr.) uit muntschat, Groot-Britannië, 2003 uit muntschat, Frankrijk 1900 • Antoninianus, biljoen • Voorzijde: buste Domitianus II naar rechtsIMP C DOMITIANVS P F AVG • Keerzijde: Concordia staand links met patera en cornucopiaeCONCORDIA MILITVM

8. Wie?

9. Lucius Verus (161-169 n.Chr.)

10. Forum van Traianus Rome Zuil van Traianus entree forum (triomfboog) Basilica Ulpia

11. Forum van Traianus Rome

12. Forum van Traianus Rome imago clipeata

13. Forum van Traianus Rome Boog van Traianus, Benevento

14. Brutus en de moord op Julius Caesar • Denarius, geslagen in Noord-Griekenland, 43-42 v.Chr. • Voorzijde: kop Brutus rechtsBRVT IMP L·PLAET ·CEST (L. Plaetorius Caestianus) • Keerzijde: Pileus tussen twee dolken|EID MAR • Cassius Dio, Romeinse Geschiedenis (῾Ρωμαϊκὴ ἱστορία) XLVII.25.

16. Soldij legioensoldaten 1ste – 3de eeuw n.Chr • 27 v.Chr. - 84 n.Chr.: 225 denarii • 84 - 197: 300 denarii • 197 - 217: 600 denarii • 217 - 235: 900 denarii • 235 - ca. 300: 1800 denarii

17. Muntvondsten • Schatvondsten twee of meer munten op één moment gedeponeerd (of één gouden munt) • circulatieschatten • spaarschatten • votiefdepots • Losse vondstenindividueel verloren munten (geen goud)

18. Vondstmunten: online databases • Griekse munten: Inventory of Greek Coin Hoards (http://shot.holycross.edu/projects/igch//home) • Keltische munten: The Celtic Coin Index (http://www.celticcoins.ca/about.php) • Duitsland: Fundmünzen der Römischen Zeit in Deutschland (FMRD), NUMIDAT(http://www.fda.adwmainz.de/index.php?id=425) • Oostenrijk: digitale Fundmünzen der Römischen Zeit in Österreich, dFMRÖ(http://www.oeaw.ac.at/numismatik/projekte/dfmroe/dfmroe.html) • Groot-Brittannië: Portable Antiquities Scheme, PAS (http://finds.org.uk/) • Nederland: NUMIS(http://www.geldmuseum.nl/museum/content/zoeken-numis) • Gedrukt: Fundmünzen der römischen Zeit.

20. Percentage munten per periode in de westelijke limeszone (forten en vici) Augustus 27 v.Chr.-14 n.Chr. Caligula 37-41 n.Chr. Severisch 192-217 n.Chr.

21. Percentage munten per periode in Forum Hadriani (FH), forten en vici en inheemse nederzettingen ten zuiden van de Rijn Limes Forum Hadriani (gesticht circa 70 n.Chr.) inheems zuiden

22. Muntschatten gevonden in Groningen, Friesland en Noord-Holland

23. Geografische verspreiding van los gevonden Romeinse munten geslagen voor 450 n.Chr.

24. Muntvondsten Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel