780 likes | 1.39k Views
TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ EĞİTİM ÇALIŞMALARINDAN 201 2. HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI Prof. Dr. Semra PAYDAŞ Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji BD. LENFADENOPATİLİ HASTAYA YAKLAŞIM. LENF SİSTEMİNİN FONKSİYONU ?.
E N D
TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ EĞİTİM ÇALIŞMALARINDAN2012 HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI Prof. Dr. Semra PAYDAŞ Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji BD
LENFADENOPATİLİ HASTAYA YAKLAŞIM TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
LENF SİSTEMİNİN FONKSİYONU? Lenf sistemi ince tüpler- vücudun her tarafına giden, lenf taşıyan, lenfosit içeren sıvı Lenf nodları fasulye şeklinde organlar, batın-pelvis-kasık koltuk altı ve boyunda bulunur Lenf sisteminin diğer parçaları: Dalak, timus, tonsiller B hücreler,:bakterilere karşı antikor yapar, T lenfositler viruslar ve yabancı hücreleri öldürür, antikor yapımında B hücreleri hedefler
Lenf nodları neden büyür? • Antijenlere yanıt olarak lenfosit ve MF sayısında artış • İnfeksiyonda inflamatuvar hücrelerin infiltrasyonu • Malign lenfositler veya MF in-situ proliferasyonu • Metastatik malign hücrelerle infiltrasyon • Lenf nodlarının lipid yüklü MF’larla infiltrasyonu TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Servikallenfadenopati * Oksipital bölge * Postauriküler * Preauriküler * Submental * Submandibüler * Servikal TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Servikallenfadenopati • Enfeksiyöz veya malign • Enfeksiyonlar: Faranjit, dentalenf, otitis, EMN, gonokok, CMV, toksoplazma, hepatit, adenovirus. • Malignansiler: HL, NHL, baş-boyun yassı hücreli Ca, • İzole posteriorservikal: toksoplazma, rubella, Kikuchi TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Supraklavikulerlenfadenopati • Abdominal veya torasikneoplazi • En sık: Gİ neoplaziler, meme Ca, bronş Ca, NHL, HL • Daha az:Krfungal ve mikobakteriyelenf • Delfiannod: Gelenksel olarak tiroid hastalığı veya larinks hastalığı TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Epitroklearlenfadenopati • En sık: KLL / NHL, EMN • Sarkoidoz, HIV, dermatolojik, • Tarihsel: SekonderSifiliz, lepromatoz lepra, leishmaniazis, rubella TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
İnguinallenfadenopati • Malign: HL, NHL, melanom, vulva veya penis yassı hücreli Ca • Benign: Selülit, venereal hastalık: sifiliz, şankroid, genitalherpes, lenfogranulomavenereum TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Hiler/mediyastinallenfadenopati • Unilateral • Enfeksiyon: Bakteriyel pnömoni, mikobakteriyel hastalık, fungalenf, tularemi, psittakozis, pertusis, granulomatoz • Malign: Bronş Ca, meme Ca, Gİ Ca, HL, NHL • Bilateral • Granulomatöz: Sarkoidoz, berilyoz • Malign: HL, NHL, metastaikCa • KalsifiyeTb, histoplazma, silikozis TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Abdominallenfadenopati • Malign: MetastatikadenoCa, NHL, üriner sistem transizyonelCa, KLL, HCL, HL, • SisterMaryJosef nodul: intra-abdominalCa • Tb TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
ÖYKÜ • Genç, adolesan: EMN • İlaç, sık kan transfüzyonu: AIDS • Yaygın: Sistemik enfeksiyon, lenfoma • Kilo kaybı, ateş, gece terlemesi TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
LENFADENOPATİLİ HASTAYA YAKLAŞIM FİZİK MUAYENE http://www.ted.com/talks/lang/tr/abraham_verghese_a_doctor_s_touch.html TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
LENF BEZİ NİTELİKLERİ ÖNEMLİ Mİ? • Boyut: Genelde büyük boyutlular malign denir ancak her zaman geçerli değil (muhteşem sarkoidoz örneği) • Kıvam: Sert olanlar malign? • Hassasiyet: Genelde enfeksiyöz? • Deri değişikliği: Süpürasyon TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Ne zaman endişelenmeli? • Yaş • 30 yaş altında %80 benign, 50 yaş üstünde %40 benign • LN yerleşimiSupraklavikular LAP: En yüksek malignansi riski: >40 yaş: %90 x <40 yaş: %25 malign • Sağ : mediastinum, AC, özefagus • Sol (Virchow’s): testis, over, böbrek, pankreas, mide,SK, prostat • Paraumbilikal LAP (Sister Joseph’s): Abdominal veya pelvik neoplazi • Eşlik eden klinik bulgu ve belirtiler: B Sx, ateş, GT,KK, kaşıntı, KDH öyküsü/bulgusu, EMN send TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Yaygın lenfadenopati • HP neoplazi: HL, NHL, KLL, ALL • Enfeksiyon: (viral-bakteriyel, fungal, protozoal)EMN, CMV, HIV, Tb, toksoplazma, histoplazma, koksidiodomikoz, brusella • Romatoidartrit, SLE • Sarkoidoz • AİLD TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
İLAÇLAR • Allopurinol • Atenolol • Captopril • Carbamazepine • Gold • Hydralazine • Penicillins • Phenytoin • Primidone • Pyrimethamine • Quinidine • Trimethoprim/Sulfamethozole • Sulindac TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Eşlik eden patolojiler • Malabsorbsiyon: Amiloidoz, GSE, İBH, Whipple • Eklem problemi: RA, SLE, WG, Whipple, NHL, Vaskülit • Renal hastalık: Amiloidoz, HL, MKDH, SLE, Whipple • Hipogamaglobulinemi: KLL, NHL, KVIDS, Amiloidoz, Whipple • Monoklonal protein: Amiloidoz, KLL, NHL, MM TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Lenfadenopati nedenleri CHICAGO • C: Kanser (HL, NHL, AL, KL,WM, MM, Mastositoz) solid: meme, AC, RCC, prostat • H: Hypersensitivity (SH, İlaç aşılama, DPH, CBM, silikon vs) • I: Infection (viral, bakteriyel, klamidyal, protozoon, fungal, riketsiya, helmint) • C: Collagen vasc disease (RA, SLE, Dermato, MKDH, SS) • A: Atypical LPD (CD, AILD, angiosentrik İPH, LG, WG) • G:Granulomatous (Tb, histop, mikobakteriyel inf, kriptokok, silikozis, berilyozis, kedi tırmığı) • O:Other (inflamatuvar psödo tümör, Kikuchi, SH, RD) TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Lenfadenopati nedenleri GİDİN • İnfeksiyöz • İnflamatuvar • Granulomatöz • Neoplastik • Diğer TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Postkemoterapi granulomatöz reaksiyonlar TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Gerekli testler • Periferik yayma • Karaciğer, böbrek, tiroid fonksiyon testleri, akciğer fonksiyon testleri, AC gr • PPD • Kültürler (Boğaz-balgam-idrar-deri-kan-diğer) • Serolojik testler (infeksiyona özgü, ANA,RF) • Radyolojik tetkikler • GEREKTİĞİNDE LENF BEZİ BİYOPSİSİ • İİAB-EKSİZYONEL Supraklaviküler>Servikal>Aksiller>İnguinal TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Bone Marrow Transplantation (2004) 00, 1–2 40 yaşında erkek hasta ALL nedeniyle allo Tx 2 yıl sonra hipergamaglobulinemi B2M yüksek Sistemik taramalar Tanı: PTLD TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Lymphadenopathy in adult-onset Still’s disease mimicking peripheral T-cell lymphoma Clin Rheumatol (2004) 23: 81–82 20 yaşında erkek Ateş, poliartrit FM: Deri döküntüsü-artrit- yaygın LAP, splenomegali Klinik tanı: Still hastalığı LN Biyopsis: TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
European Journal of Internal Medicine 20 (2009) 328–330 45 yaşında erkek hasta 5-6 aydır yutma zorluğu Sağ tonsilde büyüme ve sağ servikal AP Tonsil biyopsisi: CD Plazmasitik tip Onkolojiye başvuru: Öykü: Kazayla HCL içme öyküsü Periferik kanda eozinofili Patoloji ile iletişim CD benzeri reaksiyon Tedavisiz takip TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
F18 FDG PET UPTAKE FOR THE STAGING OF CASTLEMAN DISEASE AND CO-INCIDENTAL UPTAKE IN LACTATING BREAST Journal of hematologic malignancies 2011, 1: 1 37 yaşında kadın hasta Servikal kitle CD tanısı Başvuru: Sistemik semptom yok PET CT: TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Mantle Cell Lymphoma And Synchronous Colon Cancer: Interesting Co-Existence And Therapeutic Challenge Open Journal of Hematology, 2011, 2-1 59 Yaşında erkek hasta MCL tanısı ile 6 siklus RCHOP tedavisi İleri takip ve tadavi için baivuru Yaygın LAP, SM Relaps hastalık PET CT TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
LENFOMALAR HODGKIN HODGKIN-DIŞI TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Yetişkinlerdeki nadir kür sağlanabilen neoplazilerden TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
The history of Hodgkin’s lymphoma is one of the most exciting stories in medicine. TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
HODGKIN LENFOMA • Nodular lymphocyte predominant Hodgkin lymphoma • Classical Hodgkin lymphoma • Nodular sclerosis classical Hodgkin lymphoma • Lymphocyte-rich classical Hodgkin lymphoma • Mixed cellularity classical Hodgkin lymphoma • Lymphocyte depleted classical Hodgkin lymphoma 04.02.2012 MERSİN TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Risk faktörleri PROGNOSTİK GRUPLAR*Erken-iyi risk grup: Evre I ve II - RF yok*Erken-kötü risk grup: Evre I ve II RF var*İleri risk grup: Evre III, IV ve IIb+BMK veya ENH *BMK *ENH *Yüksek ESH *≥3 LN bölgesi TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Evreleme: Ann Arbor sistemi TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Evreleme için gerekenler • Öykü: B semptomları, konstitüsyonel semptomlar • FM: Waldeyer halkası, tüm lenf bezleri, karaciğer, dalak • Kan: Sedimentasyon, tam kan sayımı, ALT, AST, kreatinin, urik asit, LDH, Ca • Görüntüleme: Akciğer grafisi, toraks, batın, pelvis BT, lokal ağrı varsa kemik sintigrafisi ve direkt grafiler, kemik tutulumu için MRI, PET hastalığın tuttuğu alanları gösterir.. TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Dorothe Reed (1874-1964) TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
TEDAVİ PROGRAM NASIL OLMALI? *KÜR ŞANSINI MAKSİMİZE ETMEK *TOKSİSİTEYİ MİNİMİZE ETMEK TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Moleküler hedefleyici tedavi *Hücre yüzeyinde eksprese olan tümör ilişkili proteinler: MoAb veya RA işaretli Ab veya sitokin *Otonom büyümeyi veya apoptozisi hedefleyen tedaviler: Anti-CD20 ve CD30 tedavi NF-ĸB yolağı TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
HODGKIN LENFOMA-NS • 19 yaşında K • Nefes darlığı • Ateş, GT, KK • AC gr: Mediyastinal kitle • CT: Mediyastinal kitle • İleri evre kötü riskli TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
HODGKIN LENFOMA-LF • 69 yaşında E • Ateş, kilo kaybı, GT • 3 aydır incelemede • FM: Solukluk, ateş • CT: Retroperitoneal kitle TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
HODGKIN-DIŞI LENFOMA TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
HODGKIN-DIŞI LENFOMA • NHL klasifikasyonunda 30 yıllık kaos • 1960’lar: Rappaport • 1970’ler: Lukes Collins (T-B) Kiel (EM-İmm) • 1978: Working Formulation • 1994: REAL (International Lymphoma Study Group) Transatlantik iletişim • 2001: WHO • 2008: WHO • HERKES VERGİ ÖDER • HERKES ÖLÜR • LENFOMA KLASİFİKASYONU DEĞİŞİR TÜRK HEMATOLOJİ DERNEĞİ HEKİMLERE YÖNELİK HEMATOLOJİ EĞİTİM PROGRAMI
Lenfoma tipleri • Çok sayıda alt grup: %85-90 B köken • Her tip için yaklaşım farklı • Tedavide temel ilke büyüme özelliği (indolen-agressif-çok agressif)
HODGKIN-DIŞI LENFOMA T lymphoblastic: 2% Other: 9% Marginal zone, nodal: 2% Burkitt: 2% Anaplastic large cell: 2% Diffuse large B cell: 31% Mediastinal large B cell: 2% Mantle cell: 6% Small lymphocytic/CLL: 7% Peripheral T cell: 7% Follicular: 22% Marginal zone, extranodal: 8%
Risk Faktörleri • Çoğunda? • Yaş • Cinsiyet • İnfeksiyonlar; virus • İmmun yetersizlikler ve otoimmun hastalık • Organ nakli • Ca tedavisi • Kimyasal maruziyet
Semptomlar • LN büyümesi • B semptomları • Yerleşim yerine uyan yakınmalar: GENEL TIP-ÖNCEKİ ÖYKÜ
TANI • Öykü-fizik muayene (LN-KC-Dalak!!!!!!!) • BİYOPSİ-DONANIMLI HEMATOPATOLOG • Kİ aspirasyon/biyopsi • Görüntüleme : BT- MRI –PET • Biyokimya: KCFT, BFT, LDH, B2M