Arkadaşlar burada ne yazıyor bilen var mı acaba?

1. 1. Destan, yazıt ve diğer belgelerden yararlanarak, Orta Asya ilk Türk toplumlarının siyasal, ekonomik ve kültürel özelliklerine ilişkin çıkarımlarda bulunur. 2.Orta Asya ilk Türk toplumlarının kültürel özellikleriyle yaşadıkları yerlerin coğrafî özelliklerini ilişkilendirir.

2. Arkadaşlar burada ne yazıyor bilen var mı acaba? Hunlardan sonra aynı bölgede 552 yılında Göktürkler kuruldu. Yukarıda Türklerin ilk alfabesi olan Göktürk alfabesiyle Türk yazmaktadır Türk adıyla kurulan ilk devlet hangisidir? Göktürklerin merkezi neresidir? Göktürklerin komşuları kimlerdir?

3. İstemi Yabgu İstemi Yabgu İpek Yolunu denetim altına almak için Sasaniler ile birleşerek Akhunlar’ı yok ettiler Ben Göktürklerin kurucusu Bumin Kağan. Ülkeyi devlet geleneği olarak ikiye böldüm Doğuyu kendim Batıyı da kardeşim İstemi Yabgu yönetti Çin’in oyunları yüzünden bir süre sonra ülke Doğu Göktürkler Batı Göktürkler diye ikiye ayrılmıştır. Bir süre sonrada Çin tarafından ikisi de yok edilmiştir Yine İpek Yolu Hakimiyeti için Bizans ile anlaşarak Sasaniler ile mücadele etmiştir Bumin Kağan Göktürklerde yöneticiler hangi ünvanları alıyorlar? Göktürkler ile Hunlar arasında hangi özellikler birbirine benzemektedir? Akhunlar’ı yok etme sebebi nedir? Göktürklerin yıkılışı Hunlara benziyor mu?

4. Ben Kutluk Kağan. 50 yıl Çin esaretinden sonra tekrar bağımsızlığımızı kazandırdım. Bu yüzden bana “İl derleyen toplayan” anlamında İlteriş Kağan demeye de başladılar Türkler hangi devletin himayesi altına girmişti? Kutluk Kağan’a neden İlteriş adı verilmiştir Siz olsaydınız hangi ismi verirdiniz? Türklerin kısa sürede tekrar bağımsızlık kazanması, hangi özelliğini gösterir? II. Kurulan Göktürk devletine neden Kutluk Devleti denmiş olabilir?

5. Çocuklar bende BilgeKağan’ım Babam İlteriş Kağandan sonra ülkeyi kardeşim Kültigin ile birlikte yönettik. Bizden sonrakiler aynı hatalara düşmesin diye Orhun Anıtlarını diktik. Bilge Kağan’a göre anıtların dikiliş amacı nedir?

6. Moğalistan’ın kuzey-doğusunda, eski Orhun Nehri yatağına dikilmiş olan bu kitâbelere Orhun Âbideleri, Göktürk Devletine âit oldukları için de Göktürk Kitâbeleri denmiştir . Yazarı YolluğTigin’dir Neden iki isim ile anılmaktadır? Günümüzde hangi ülke sınırları içerisindedir?

7. Günümüzde bu anıtlarTürkiye Cumhuriyeti tarafından üstü ve etrafı kapalı hale getirilerek koruma altına alınmışlardır Tonyukuk Kitabesi 727 Kültigin Kitabesi 732 Bilge Kağan Kitabesi 735 Neden üstü ve etrafı kapalı bir alan içine alınmıştır?

8. Ondan sonra küçük kardeşi kağan olmuş, oğulları kağan olmuş. Ondan sonra küçük kardeşi ağabeyi gibi yaratılmadığı için, oğlu babası gibi yaratılmadığı için bilgisiz kağanlar oturmuş. Kötü kağanlar oturmuş. Bakanları da bilgisizmiş, kötüymüş tabiî. Beyleri, milleti düzensiz, Çin milleti aldatıcı ve sahtekâr olduğu, küçük kardeşi büyük kardeşe düşürdüğü, bey ve halkın arasını açtığı için Türk milletinin ülkesi elinden çıkmış. Türk beyleri Türk adını bıraktı. Çin kağanına itaat etti. Elli yıl Çin kağanına hizmet etmiş. Çin imparatoru Türk milletini yok etmeyi düşünmüş. Türk milleti yok olmasın, millet olsun diye babam İlteriş Kağanı, annem İl Bilge Hatunu tanrı halk içerisinden çekip yükseltmiş. Babam Kağan on yedi er ile dışarı çıkmış. Bunu duyan halk dağlardan ve şehirlerden gelerek İlteriş Kağan’a katılmış. Hepsi yedi yüz er olmuş. İlteriş Kağan Türk töresini kaybetmiş halkı atalarının töresi gereğince yeniden yaratmış. Kitabeler Türklerin ilk alfabesi olan Göktürk Alfabesi ile yazılmıştır. Yazıtları 1893 te, Danimarkalı Türkolog Wilhelm Thomsen çözmüştür Göktürk Alfabesi Metinde İlteriş Kağan’dan babam kağan olarak bahseden kişi kim olabilir? Kullandığımız alfabeye benziyor mu? Kağanın bilgisiz ve kötü olmasının ne gibi sonuçları olmuştur? Metne göre Göktürkleri Çin hâkimiyetinden kurtaran İlteriş Kağan tahta çıkarken yanında kim vardır?

9. “….. Çin Milleti’nin sözü tatlı ipeği yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipek kumaşa aldanıp uzak milleti öylece yaklaştırırlarmış. Yaklaşıp konduktan sonra, kötü şeyleri o zaman düşünürmüş. İyi bilgili insanı, iyi cesur insanı yürütmezmiş……..” Orhun Abideleri’nden bir alıntı Yukarıdaki metne bakarak Çinlilerin nasıl entrikalar çevirdiğini söyleyiniz? Hunların yıkılış sebeplerine benziyor mu ?

10. Orhun Abidelerinin Özellikleri • Türklerin ilk yazılı eseridir. • Göktürk Alfabesi ile yazılmıştır. • Göktürklerin tarihi hakkında bilgi verir • Söylev türünde yazılmıştır. • Oldukça gelişmiş ve işlenmiş bir dil kullanılmıştır.

11. Orta Asya Türklerinde, ölen savaşçıların kurgan denilen mezarlarının etrafına dikilmiş, savaşçının öldürdüğü düşmanları simgeleyen, genellikle bir taş parçasının üzerine yontulmuş bir elinde kılıç, figürlerinden oluşan heykellere verilen isimdir Orhun anıtlarının yanında ayrıca çeşitli Balbal’lar da bulunmuştur Balbal nedir?

12. Göktürk’lerle ilgili bilgilerden bazıları şunlardır: I. İlk kez “Türk” adını taşıyan kavim olarak ortaya çıkmışlardır II. Doğu batı olmak üzere iki koldan yönetilmişlerdir. III. Kendilerine özgü alfabeleri vardır IV. Orta Asya’da devlet kurmuşlardır V. Hükümdarları, komşu ülke hanedanlarıyla akrabalık kurmuştur. Bu bilgilerden hangilerine dayanarak Göktürkler’de ulusçu bir devlet anlayışı olduğu söylenebilir? A) II ve V B) III ve IV C) Yalnız I D) I ve III

13. Ergenekon Destanı Göktürklere ait bir destandır. Genel olarak hile ile yenilgiye uğrayan Türklerin Ergenekon ovasına çekilip tekrar güçlenerek eski yurtlarına dönmesini anlatır

14. Göktürklerin vardıkları yerde akarsular, kaynaklar, türlü bitkiler, meyveler, ağaçlar ve avlar vardı. Böyle bir yeri görünce, ulu Tanrı'ya şükrettiler. Hayvanlarının kışın etini yediler; yazın sütünü içtiler. Derisini giydiler. Bu ülkeye "Ergenekon" adını koydular.Dört yüzyıl sonra kendileri ve sürüleri o kadar çoğaldı ki, Ergenekon'a sığışamaz oldular. Buna bir çare bulmak için kurultay topladılar Destana göre Ergenekon nasıl bir yerdir? Göktürklerin yaşantısı nasıldır? Kurultay ne demektir?

15. Bir demirci dedi ki, "Bu dağda bir demir madeni var. Şunun demirini eritsek, belki dağ bize geçit verir". Göktürkler, varıp demircinin gösterdiği dağ parçasını gördüler. Demircinin tedbirini de beğendiler. Dağın geniş yerine bir kat odun, bir kat kömür dizdiler. Dağın üstünü altını, yanını, yönünü böylece odun ve kömürle doldurduktan sonra, yetmiş deriden büyük körükler yapıp yetmiş yere koydular. Odun-kömürü ateşleyip körüklemeye başladılar, Tanrı'nın gücü ve inayeti ile ateş, kızdıktan sonra demir dağ eridi, akıverdi. Bir yüklü deve çıkacak kadar yol oldu Türklerin madencilikle de uğraştıklarını anlamamızı sağlayan bilgiler var mı? Türklerin Ergenekon’dan çıkışını ve Baharın gelişini kutladığı bayramın adını biliyor musunuz?

16. 2005 yılında yapılan kazılarda bulunan Ay Yıldız figürlü Göktürk paraları Türkler deri parçalarını boyayarak bunları keçe veya kumaşlar üzerine yerleştirmişler ve resimler çizmişlerdir Göktürkler neden hayvan figürlerine yer vermiş olabilirler

17. “ … büyük hükümdar süslü ve altından bir taht üzerinde oturuyordu. Tahtın tekerlekleri vardı ve gerektiğinde önüne at koşulabiliyordu. Ertesi günü başka ve daha süslü bir çadırda toplandık. Onun içi de ipek halılarla döşeli, heykelciklerle donanmış idi. Kağan som altından yapılmış sedirde oturuyordu. Çadırın ortasında altından güğümler, ibrikler kulplu vazolar yana yana dizilmiş duruyordu ……..” Zemarhos Bizanslı Tarihçi Bu bilgilere bakarak Göktürklerin ekonomik durumu ve el sanatları hakkında neler söylersiniz?

18. Kök Türk Devletlerinde; • Ülke Kağan ailesinin ortak malı sayılmıştır. • Göçebe bir hayat tarzı benimsemişlerdir. • Hakan topraklarını oğulları arasında paylaştırmıştır. • Buna göre, I. Kök Türk Devleti çabuk yıkılmıştır. • II. Hayvancılık önemlidir. • III. Mimarı gelişmemiştir. • yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) I – II – III C) I – II D) II ve III

19. SBS 2009 Aşağıda ilk Türk devletlerine ait bazı bilgiler sembollerle verilmiştir: Tarihte bilinen ilk Türk devletidir. Yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. Avrupa’da kurulan ilk Türk devletidir. Tarihte “Türk” adıyla kurulan ilk devlettir. Buna göre Kök Türklere ait bilgi hangi sembolle gösterilmiştir? A) B) C) D)

20. SBS 2010 Yukarıda verilen açıklamaya göre Kök Türklerin siyasi yapısıyla ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir? 2005 yılında yapılan kazılarda Köktürkler’e ait paralarda Kağan ve Hatun’un resimleri yan yana yer almaktadır A) Hatun ordunun başkomutanıdır. B) Kök Türk kağanlarının çoğu kadındır. C) Ülkenin doğu bölümünü hatun yönetmektedir. D) Devlet yönetiminde hatun da söz sahibidir.

21. SBS 2010 Verilen şemada (?) ile belirtilen yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? A) Orhun Yazıtları B) Ergenekon Destanı C) Karabalgasun Yazıtı D) Uygur Duvar Resimleri

22. Kök Türk Devletlerinde; • Ülke Kağan ailesinin ortak malı sayılmıştır. • Göçebe bir hayat tarzı benimsemişlerdir. • Hakan topraklarını oğulları arasında paylaştırmıştır. • Buna göre, • I. Kök Türk Devleti çabuk yıkılmıştır. • II. Hayvancılık önemlidir. • III. Mimarı gelişmemiştir. • yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) I – II – III C) I – II D) II ve III

23. Göktürk’lerle ilgili bilgilerden bazıları şunlardır: I. İlk kez “Türk” adını taşıyan kavim olarak ortaya çıkmışlardır II. Doğu batı olmak üzere iki koldan yönetilmişlerdir. III. Kendilerine özgü yazıya geçmişlerdir IV. Orta Asya’da devlet kurmuşlardır V. Hükümdarları, komşu ülke hanedanlarıyla akrabalık kurmuştur. Bu bilgilerden hangilerine dayanarak Göktürkler’de ulusçu bir devlet anlayışı olduğu söylenebilir? A)I ve III B)II ve III C)II ve IV D)III ve IV