Dane INFORMACYJNE

2. Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Zespół Szkół Technicznych w Słubicach im. Tadeusza Tańskiego • Opiekun: Magdalena Górecka • Kompetencja : Przedsiębiorczość • Grupa : 97/23_P_G1 • Temat projektowy: • Narzędzia pracy grupowej • Semestr/rok szkolny: 4 / 2010/2011

3. Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego im J. J. Śniadeckich • Opiekun: BARBARA POPIELAS • Kompetencja : Przedsiębiorczość • Grupa : 97/36_P_G1 • Temat projektowy: • Narzędzia pracy grupowej • Semestr/rok szkolny: 4 / 2010/2011

4. Grupa : 97/23_P_G1

5. Narzędzia Pracy Grupowej

6. Praca Grupowa : Praca grupowa to w największym skrócie wspólna praca nad dokumentami, wymiana wiadomości elektronicznych, udział w wymianie informacji i dyskusjach, wypełnianie elektronicznych formularzy, wspólny dostęp do zbiorów informacji, planowanie czasu i terminarze zespołowe. Szerzej – to takie jeszcze bardzo zaawansowane, a nawet „gadżetowe” rozwiązania jak komputerowe konferencje, z przekazem audio i wideo przez sieci komputerowe.

7. Praca grupowa może być : • JEDNOLITA – polega na wykonywaniu takich samych zadań przez wszystkie grupy, a następnie na konfrontowaniu ich wyników, Jak i.. : • ZRÓŻNICOWANA – polega na wykonywaniu przez grupy różnych zadań, któreskładają się na pewną całość, a uzyskane wyniki prezentowane są na forum klasy.

8. Cele organizowania pracy grupowej ; • zaspokojenie potrzeb rozwojowych uczniów związanych z aktywnością poznawczą,społeczną, emocjonalną i artystyczną; • uczenie się od siebie nawzajem; • uczenie się podejmowania decyzji samodzielnych i uzgodnionych w wyniku negocjacji; • rozwijanie umiejętności współpracy, współdziałania i współodpowiedzialności; • podnoszenie kultury interakcji społecznych; • przeciwdziałanie izolacji niektórych uczniów; • stworzenie szansy na pokonanie własnej nieśmiałości; • aktywizowanie uczniów; • zachęcanie do twórczych poszukiwań podczas rozwiązywania problemów; • integrowanie zespołu klasowego.

9. Zasady pracy w grupie : • LIDER – kieruje pracą grupy, • SEKRETARZ – notuje pomysły, propozycje kolegów, • SPRAWOZDAWCA – przedstawia rezultat pracy grupy, • KAŻDY CZŁONEK ZESPOŁU – pracuje intensywnie w grupie.

10. Korzyści wynikające z pracy w grupach dla uczestników • Zapewnia większe poczucie bezpieczeństwa. • Rozwija wiarę we własne możliwości. • Sprzyja podejmowaniu nowych zadań. • Daje więcej okazji do posługiwania się językiem jako instrumentem uczenia się (czytanie, mówienie, słuchanie, pisanie). • Umożliwia wzajemne uczenie się uczniów. • Daje możliwość dzielenia się pomysłami i doświadczeniami. • Uczy przestrzegania przyjętych zasad.

11. Stwarza możliwość doskonalenia kompetencji komunikacyjnych. • Kształci umiejętność współpracy i współdziałania. • Uczy pełnienia ról. • Uczy tolerancji, życzliwości, uwrażliwia na innych. • Zwiększa odpowiedzialność za siebie i innych.

12. Korzyści wynikające z pracy grupy dla nauczyciela(pracodawcy) : • Ułatwia aktywizacje uczniów. • Daje możliwość zajęcia się uczniem słabym. • Pozwala dobrze zaplanować i wykorzystać czas na naukę uczniów. • Pozwala zaspokajać i rozwijać wiele potrzeb edukacyjnych uczniów. • Pozwala odpowiadać na zainteresowania uczniów lub rozwijać nowe. • Daje możliwość lepszego poznania uczniów i nawiązania z nimi bliższego kontaktu. • Wpływa na integrację zespołu klasowego.

13. Narzędzia do pracy w grupach : W branży IT to w zasadzie konieczność. Zarządzanie projektami, zadaniami, monitorowanie czasu pracy, podział zadań na poszczególnych członków zespołu, itp. sprawiają, że musimy mieć narzędzie, które nam w tym pomoże. Nawet jeśli pracujemy jako freelancer, to ustalenie sobie dziennego harmonogramu pracy, monitorowanie postępów w pracy nad klientami, czy w końcu zarządzanie czasem bardzo ułatwia pracę. Ale znaleźć narzędzie, które faktycznie spełni swoje zadanie, a nie będzie kulą u nogi jest naprawdę trudne.

14. Praca w zespole Dlaczego warto pracować w zespole : • wzrost współpracy i zaangażowania, • więcej nowych, lepszych pomysłów, • grupa staje się całością (integracja), • różne umiejętności, różne doświadczenia, szersza wiedza członków, • wspólna odpowiedzialność, • synergia (2+2=5) a nawet ( 2+2>>5).

15. Będąc członkiem grupy , obowiązują Cię zasady ! : • jesteśmy „w zgodzie ze sobą” • mówimy o sobie , o swoich problemach ( komunikatem „ja”), • nie oceniamy, • nie krytykujemy, • nie ośmieszamy, • nie poprawiamy wypowiedzi innych, • nie osądzamy, • słuchamy innych z uwagą i szacunkiem, • pamiętaj o tajemnicy grupy, • szanujemy czas innych,

16. Jak założyć zespół.. : Jeśli postanowimy wprowadzić pracę zespołową należy zrobić to w oparciu o szczegółowy plan. Poniższy schemat siedmiu kroków służy jako pierwsze narzędzie managera zamierzającego zbudować zespół

17. 1.Określ cele : Podstawą jest ustalenie tego, co firma pragnie uzyskać tworząc zespoły, jakie są konkretne oczekiwania, jakie priorytety. Należy jasno sformułować i zapisać cele, jakie ma za zadanie osiągnąć zespół. Pomocna w definiowaniu celów jest formuła "SMART", mówiąca, że każdy cel powinien spełniać poniższe kryteria. Tak więc każdy cel powinien być: S - Specyfic (specyficzny, konkretny) M - Measurable (mierzalny, możliwy do określenia przy pomocy liczb, jednostek, norm, etc.) A - Acceptable (akceptowany przez wszystkich, którzy będą dążyć do jego realizacji) R - Reliable (realny, możliwy do osiągnięcia) T - Time banded (określony w czasie)

18. 2.Określ zasoby : Należy zastanowić się czy dysponuje się ludźmi, kapitałem, infrastrukturą, czasem i informacjami na koniecznym poziomie; jeśli trzeba można opracować sposoby pozyskania brakujących zasobów.

19. 3.Określ sposób pracy zespołu : Najłatwiej dokona się tego odpowiadając na zestaw poniższych pytań. Oczywiście zależnie od specyfiki zadania mogą pojawić się dodatkowe pytania: Czy działalność zespołu ma być ciągła czy czasowa? Czy praca w zespole będzie jedynym zajęciem dla osób stanowiących zespół czy dodatkowym? Jakie zadania stoją przed grupą i od czego powinna zacząć? Jak dalece zespół może ingerować w funkcjonowanie firmy?

20. 4.Określ sposoby motywowania : Należy opracować system nagród przewidzianych dla pracowników za określone wyniki pracy zespołu - pamiętając, że należy nagradzać wszystkich członków oraz że uczestnictwo w zespole nigdy nie może być traktowane jako kara, nie może wiązać się np. z przymusowym pozostawianiem w pracy poza normatywnym czasem pracy, obarczeniem dodatkowymi obowiązkami, etc.

21. 5.Określ sposoby oceny pracy : Przede wszystkim należy opracować system ewaluacji i poinformować o obowiązujących kryteriach przed rozpoczęciem prac zespołu. Ocena efektów działań grupy i wkładu pracy poszczególnych osób jest niezwykle trudnym zadaniem, dlatego musi być bardzo szczegółowo przygotowana i przetestowana przed wprowadzeniem. Nie powinno się stosować odpowiedzialności zbiorowej - to cecha grup, nie zespołów. W zespole oceniana jest zarówno indywidualna praca członków jak i cały zespół.

22. 6.Określ skład grupy : Skład grupy nie może być przypadkowy, wymuszony ani narzucony przez dotychczasową strukturę zatrudnienia. Kryteria doboru członków powinny wynikać z zadań stawianych przed zespołem oraz osobistych predyspozycji i posiadanych kompetencji

23. 7.Wybierz lidera(liderów) Skuteczne działanie wymaga przywódcy, który będzie koordynował pracę, delegował zadania, rozładowywał konflikty, dostarczał informacji. Rola lidera, tak jak każda rola w zespole, powinna przypaść odpowiedniej osobie - posiadającej cechy, które przyczynią się do szybkiej integracji grupy. Lider może być wyznaczony lub wyłoniony naturalnie. Jeśli rola lidera nie będzie przechodnia przywódca musi również posiadać narzędzia umożliwiające mu utrzymanie autorytetu w grupie przez cały okres pracy zespołu. Ustalenie powyższych warunków istnienia zespołu stanowi punkt wyjścia do jego właściwego organizowania. Po tym etapie dochodzi do pierwszych spotkań składu grupy. Podczas nich członkowie grupy poznają się, dokonują podziału ról i obowiązków, wypracowują metody działania - jest to czas na ustalenie sposobu komunikacji, norm regulujących pracę oraz ukierunkowanie działań.

24. Wady i zalety pracy grupowej Praca zespołowa ma zarówno swoje wady jak i zalety. Minusów dostrzegamy znacznie mniej niż plusów, jednak i one się zdarzają. • Do wad możemy zaliczyć niezadowolenie z podziału odniesionego sukcesu, zarobków między członkami grupy. Osiągnięcie celu nie jest bowiem zasługą jednostki, ale wielu ludzi. Inną niedogodnością może być niedopasowanie, niezgranie zespołu, co prowadzi do częstych konfliktów. • Zły wybór przewodnika pracy, niekonsekwentne wypełnianie obowiązków, nie przestrzeganie zasad obowiązujących w kontaktach międzyludzkich oraz reguł ustalonych przez grupę to kolejne powody, które obniżają wartość pracy zespołowej. • Dodatkowo rywalizacja, która przekracza dopuszczalne normy utrudnia, a nawet uniemożliwia działanie.

25. W kontaktach członków grupy mogą wystąpić bariery komunikacyjne, powodowane przez hałas, stany emocjonalne, niezgodność gestów i słów. • Objawiają się one niezrozumieniem treści przekazywanego komunikatu lub tym, że wspólna łączność pomiędzy nadawcą a odbiorcą nie zostaje nawiązana. • Również próby manipulacji, przesyłania mylących informacji spotykają się z oporem i niechęcią odbiorcy. • Do kategorii negatywnych zachowań należy krytyka, np. przez przełożonych, innych członków zespołu. Powinna być ona stosowana z zachowaniem określonych zasad, przede wszystkim należy ją kierować do konkretnej osoby i tylko w cztery oczy. • Konflikty to sytuacje, w których zaistniała sprzeczność interesów, a jej uczestnicy próbują narzucić swoją wolę sobie nawzajem. Takie zdarzenia należy jak najszybciej rozwiązać, aby nie dopuścić do ich rozwoju.

26. Dobrymi metodami są tu negocjacje i kompromis. Bardzo ważne jest to, żeby zapewnić każdemu możliwość wypowiedzenia własnej opinii, zdania. • Zaletą pracy zespołowej jest nie tylko ułatwienie realizacji zadań poprzez ich podział i odciążenie jednostki, lecz także zwiększenie wydajności, wynikające z tego, że zintegrowana grupa jest bardziej efektywna w działaniu niż poszczególne osoby wchodzące w jej skład.

27. Powołując się na Hofstattera (1957), można stwierdzić, iż: • Zespół wie więcej. Wiedza poszczególnych członków zespołu sumuje się, szczególnie, jeśli chodzi o konkretne zdolności, umiejętności lub praktyczne doświadczenia. Dzięki temu grupa zdolna jest wypełnić luki, które uszły uwadze jednostki-nawet przy najbardziej sumiennej, subiektywnej refleksji. W przypadku zadań problemowych o wysokim stopniu złożoności zespól może znaleźć nowe możliwości postępowania, jeśli tylko nastąpiło rozszerzenie horyzontów wszystkich członków zespołu poprzez zsumowanie wiedzy każdego nich. Skoro grupa wie więcej, to i dla pojedynczej osoby powstaje szansa uczenia się od niej.

28. Zespół mobilizuje. Oddziaływanie dyskusji zespołowej wykracza poza pojedyncze opinie, albowiem wypowiedziane zdania układają się w ciągi myślowe, które stanowią nowe impulsy. Jednakże nie tylko w sferze myślenia grupa oddziałuje pobudzająco na swoich członków i otoczenie. Także dzięki procesom dynamiki grupowej trwały sposób może wzrastać jej dążenie do wywierania wpływu na innych, a tym samym rośnie poziom wydajności. Istniej wiele dowodów na stymulującą funkcje zespołu, manifestująca się nierzadko w opinii grupy jako całości, która jest bardziej wiarygodna od opinii pojedynczego pracownika.

29. Zespół łagodzi napięcia emocjonalne. Różnic poglądów nie da się praktycznie uniknąć w dyskusjach oddziałujących na sferę emocjonalną. Grupa łagodzi to napięcie poprzez potwierdzenie bądź sprzeciw. Tam, gdzie niemożliwa jest jednoznaczna ocena "słuszne-niesłuszne" albo "trafne-nietrafne", zespół musi się kierować zasadą kompromisu. Przy obciążeniu emocjonalnym poszczególnych swoich członków grupa może przez swój łagodzący wpływ przyczyniać się do odprężenia, a tym samym polepszenia wydajności jednostkowej.

30. W grupie możemy osiągnąć więcej ..

31. Grupa : 97/36_P_G1

32. Narzędzia Pracy Grupowej BURZA MÓZGÓW

33. Burza mózgów – technika wywodząca się z psychologii społecznej, która ma na celu doskonalenie decyzji grupowych. Burza mózgów jest również formą dyskusji dydaktycznej, wykorzystywaną jako jedna z metod nauczania. Zalicza się ją wówczas do metod aktywizujących, która stanowi podgrupę metod problemowych. Jedna z tak zwanych metod heurystycznych.

34. W jednej z wersji składa się z dwóch etapów:W pierwszym etapie osoby uczestniczące zachęcane są do swobodnego zgłaszania pomysłów i wymiany poglądów z zastrzeżeniem braku jakiegokolwiek krytycyzmu. Wszystkie pomysły są zapisywane, bądź sesja rejestrowana jest na taśmie. W drugim etapie ekspert lub grupa ekspertów nieuczestniczących w pierwszym etapie przegląda jego wyniki i stara się odsiać idee mające sens. W praktyce badania pokazały, że jakkolwiek burza mózgów może być bardzo skuteczna, to jej skuteczność może też być łatwo utracona. W szczególności czynnikami niszczącymi jej efektywność są np. obecność bardzo silnej dominującej osobowości w pierwszym etapie, zbyt duża ambicja niektórych uczestników, nie pozwalających dojść innym do głosu, niewielka otwartość na nowe idee ekspertów oceniających pomysły, skłonność uczestnika do zmiany tematu na niezwiązany z zadaniem, itp. (zobacz: syndrom grupowego myślenia). Powstało wiele modyfikacji oryginalnej burzy mózgów np. technika Philips 66, technika 635, w których uczestników sesji dzieli się na mniejsze grupy lub wręcz uczestnicy na początku pracują indywidualnie. Następnie konfrontuje się wyniki ich prac. Działania te mają pomóc w zwiększeniu efektywności sesji oraz wyeliminować wymienione czynniki niszczące.

35. Metoda ta znana jest także pod nazwami "giełda pomysłów" lub "fabryka pomysłów". Angażuje wszystkich uczniów, każdemu dając możliwość nieskrępowanej wypowiedzi. Jest to metoda, która polega na możliwości szybkiego zgromadzenia wielu hipotez rozwiązania postawionego problemu w krótkim czasie.

36. Mózg to potęga PRAWA PÓŁKULA • OBRAZ • WYOBRAŻNIA • KOLOR • RYTM • PRZESTRZEŃ LEWA PÓŁKULA • LICZBY • SŁOWA • LOGIKA • LISTY • SZCZEGÓLY

37. Metoda ta znana jest także pod nazwami "giełda pomysłów" lub "fabryka pomysłów". Angażuje wszystkich uczniów, każdemu dając możliwość nieskrępowanej wypowiedzi. Jest to metoda, która polega na możliwości szybkiego zgromadzenia wielu hipotez rozwiązania postawionego problemu w krótkim czasie.

38. Metoda polega na postawieniu przez prowadzącego pytania lub zagadnienia. Praca składa się z trzech etapów: I. Wprowadzenie. Przede wszystkim, nauczyciel przygotowuje uczniów do zrozumienia problemu, który mają rozwiązać (może to być wykład, pogadanka, praca z tekstem). Zadaniem nauczyciela jest także zapoznanie uczniów z zasadami uczestnictwa w burzy mózgów. Należy zwrócić uwagę na następujące reguły: Każdy uczeń ma prawo zgłosić dowolną ilość pomysłów. Ważna jest liczba, a nie jakość pomysłów. Pomysły nie mogą być przez nikogo oceniane, krytykowane i komentowane. Można korzystać z wcześniej zgłoszonych pomysłów, zmieniać je lub rozwijać. Nie notuje się autora pomysłu. Pomysły mogą być najbardziej śmiałe i niedorzeczne. Głosu udziela prowadzący sesję. Pomysły powinny być notowane na tablicy, ewentualne w zeszycie (wybieramy sekretarza) W innym wariancie, aby zapewnić pełną anonimowość i nieocenianie, pomysły zgłasza się na osobnych kartkach. Sekretarz (uczeń) grupuje kartki według koncepcji rozwiązań. II. Zbieranie pomysłów. Uczniowie podają pomysły rozwiązania tego problemu. Sesja trwa 5 - 15 minut. Jej koniec wyznacza wyraźny spadek liczby zgłaszanych pomysłów lub decyzja nauczyciela, że zgromadzony materiał wystarczy już do dalszego prowadzenia lekcji i rozwiązania problemu. III. Analiza pomysłów.. Ocena rozwiązań następuje dopiero po zgloszeniu wszystkich propozycji. Następuje dyskusja na temat każdego rozwiązania i jego ocena. Uczniowie wspólnie z nauczycielem wybierają najtrafniejsze rozwiązania problemu postawionego przez nauczyciela i uzasadniają swoje stanowisko. Najlepsze rozwiązanie zostaje wprowadzone w życie i sprawdzone pod względem efektywności.

39. Warunkiem jej skuteczności jest rozdział tworzenia pomysłów od ich jakości. Badania przeprowadzone przez panów Karua i Williamsa przeczą jej skuteczności, ponieważ: istnieje lęk przed cudzą oceną własnych pomysłów zachodzi spadek indywidualnej motywacji nie można mówić jednocześnie trudno jednocześnie przetwarzać dane o cudzych pomysłach i generować własne; występuje efekt następnego w kolejce – spadek uwagi przykładanej do cudzej odpowiedzi i gorsze zapamiętanie jej treści przez osoby, które same bezpośrednio po niej mają mówić

40. Dlaczego jest więc nadal powszechne przekonanie o jej skuteczności? sami uczestnicy sesji ulegają złudzeniu wzrostu produktywności wskutek pochlebnych dla siebie porównań społecznych posiadanie złej techniki jest lepsze od nieposiadania żadnej Aby uniknąć próżniactwa i w jak najlepszy sposób wykorzystać umiejętności i kreatywność obecnych osób należy tak zorganizować sytuację, aby można było zidentyfikować indywidualny wkład każdej z działających osób. Można także nasilić identyfikację przez zwiększenie ważności wykonywanych zadań i przekonania ludzi o niepowtarzalności ich wkładu albo przez podwyższenie atrakcyjności grupy dla jednostki.

41. W burzy mózgów uczestniczą dwa zespoły: Zespół pomysłowości. Zadaniowy zespół oceniający.

42. Zespól pomysłowości składa się z 9-15 osób, przy czym uważa się, że optymalną liczbą jest 12 osób. Zadaniem zespołu pomysłowości jest, jak sama nazwa wskazuje, opracowywanie pomysłów rozwiązań problemu. Zespo­łem tym kieruje przewodniczący, a wszelkie pomysły zapisuje sekretarz. Zespół powinien być heterogeniczny, w jego skład powinny wchodzić osoby różnej płci, różnego wieku, specjaliści i stanowisk. Niedopuszczal­ne jest, aby w jednym zespole znajdowały się osoby pozostające w zależnościach hierarchicznych, tj. przełożeni i podwładni. Sytuacja taka wyklucza bowiem przedstawianie wszystkich pomysłów w obawie przed krytyczną oceną kierownika. Członkowie zespołu powinni charakteryzować się ponadprzeciętną pomysłowością - nie chodzi o to, aby byli "supermanami" lecz chcieli i umieli znajdować pomysły. Część (nawet 1/3) z nich powinna być laikami w dziedzinie, której dotyczy problem. Takie osoby są bowiem źródłem nietypowych pomysłów.

43. Zadaniowy zespół oceniający powinien składać się z około 3 osób. Ich zadaniem jest ocena pomysłów wypra­cowanych przez zespół pomysłowości. Osoby te powinny być specjalistami - powinny się doskonale orientować w problemie. Ponadto członkowie tego zespołu powinni bardzo dobrze znać organizację, jej możliwości tech­niczne, finansowe i organizacyjne. Pomysły wykorzystywane dalej nie mogą być sprzeczne z możliwościami firmy, jak również jej celami i strategią. Członkowie zespołu oceniającego powinni charakteryzować się otwar­tością na nowe pomysły; umiejętnością odróżnienia pomysłów nowatorskich od tradycyjnych, możliwych do zastosowania od niemożliwych.

44. Metoda 635 jest chyba najciekawszą z odmian burzy mózgów. W metodzie tej zamiast słownego zgłaszania pomysłów zapisuje się je na formularzu specjalnie do tego przygotowanym. W sesji pomysłowości uczestniczy 6 osób. Każdy uczestnik otrzymuje formularz, na którym zapisuje jednorazowo 3 pomysły w ciągu 5 minut (stąd właśnie nazwa metody). Następnie podaje formularz osobie siedzącej obok. Podobnie jak w przypadku klasycznej burzy mózgów pomysłów nie należy powtarzać, natomiast wskazane jest ich modyfikowanie, rozwijanie i kombinowanie. Sesja pomysłowości kończy się z chwilą, każdy uczestnik napisze swoje pomysły na każdym formularzu. Łatwo policzyć, że każdy uczestnik w ciągu jednej sesji zgłasza 18 pomysłów. Sesja trwa 30 minut i po jej zakończeniu jest w sumie ponad 100 pomysłów. Po zakończeniu sesji pomysłowości następuje sesja oce­niania, która przebiega identycznie jak w oryginalnej metodzie. Szczególna wartość metody 635 polega na tym, że mogą w niej uczestniczyć ludzie mniej komunikatywni, któ­rzy w zwykłej burzy mózgów zostaliby zakrzyczani. Poza tym mogą tu uczestniczyć jednocześnie przełożeni i podwładni. Metoda wymaga zaledwie 6 osób zamiast 12, a więc można ją przeprowadzić samodzielnie w dziale.

45. „Burza mózgów” wymaga konsekwentnego przestrzegania kilku zasad metodycznych:1.Nie krytykować - żadnego pomysłu nie można krytykować ani oceniać w czasie trwania dyskusji. Przyjęcie zasady odroczonego wartościowania stanowi najważniejsze założenie metody „burza mózgów”. Wyłączenie wszelkiej krytyki podczas sesji pomysłowości sprzyja wywołaniu reakcji łańcuchowej w zgłaszaniu idei rozwiązania. Z badań Osborna wynika, że człowiek może sformułować prawie dwukrotnie więcej dobrych pomysłów, jeżeli ich ocena będzie dokonywana po zakończeniu sesji. Powinno się zgłaszać wszystkie pomysły, które przychodzą do głowy, gdyż im bardziej fantastyczny pomysł, tym większa szansa oryginalnego rozwiązania. Następuje kojarzenie, kombinowanie, modyfikowanie pomysłów innych uczestników. 2.Wytworzyć dużą liczbę pomysłów - ważna jest liczba pomysłów, bez względu na ich wartość, onieważ im więcej pomysłów, tym większa szansa znalezienia optymalnego rozwiązania. Każdy pomysł staje się źródłem dla powstania nowych, te zaś dalszych pomysłów.3.Zgłaszać wszystkie pomysły, które się nasuwają – główną zasadą jest swobodna zasada wyobraźni. Należy zgłaszać nawet te pomysły, które wydają się być nierealne, ponieważ mogą one przyczynić się do powstania pomysłu realnego, którego realizacja rozwiąże problem. „Dzikie” pomysły pobudzają wyobraźnię, pozwalają przełamać opory psychiczne, utrudniające powstawanie nowych idei. Swoboda twórcza pozwala zobaczyć problem z różnych punktów widzenia.4.Łączyć i doskonalić zebrane pomysły – duża liczba pomysłów pozwala tworzyć z nich kombinacje, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienie się optymalnego pomysłu.5.Prezentować pomysły jasno i zwięźle – krótki opis pomysłu pozwala uchwycić istotę sprawy. Jasność myśli, przejrzystość pomysłu stymuluje pozostałych uczestników grupy twórczej.6.Rezygnować z autorstwa pomysłów – pomysły są własnością grupy.

46. „Burzę mózgów” można wykorzystywać w połączeniu z innymi technikami i metodami innowacyjnymi. • Brainstorming indywidualnyMieszana burza mózgówBurza mózgów z jednoczesnym ocenianiemBurza mózgów on-lineDyskusja 66 (Philips Buzz Session)Brainwritting – 635Technika Gordona – syntetyka