300 likes | 566 Views
Groepsbehandeling bij vluchtelingen. Opbouw lezing. Groepsbehandeling versus individuele behandeling Theoretische uitgangspunten bij vluchtelingengroepen Vormen van groepstherapie Overeenkomsten en verschillen Conclusies. Groepsbehandeling: onderzoek (1) (van der Stel, 2005).
E N D
Groepsbehandeling bij vluchtelingen Hans Rohlof
Opbouw lezing • Groepsbehandeling versus individuele behandeling • Theoretische uitgangspunten bij vluchtelingengroepen • Vormen van groepstherapie • Overeenkomsten en verschillen • Conclusies Hans Rohlof
Groepsbehandeling: onderzoek (1) (van der Stel, 2005) • Zelfde effect als individuele therapie: • Smith & Glass (1977) • Tillitski (1990): bij adolescenten beter effect • Fuhriman & Burlingame (1994): 700 studies • Bovasso (1999): follow-up na 13 jaar: groepstherapie beter dan geen behandeling of enkel psychofarmaca Hans Rohlof
Groepsbehandeling (2) • McRoberts (1998): groepsbehandeling beter dan individuele behandeling, zeker bij omschreven klachten, mogelijk minder bij vage klachten (depressies). • Sobell & Sobell (1998): groepstherapie 42 % goedkoper. Hans Rohlof
Vluchtelingen • 1.1.2002: 230.000 in Nederland • Algemene aspecten (Rohlof, 2005): • Migratie • Acculturatie • Traumatisering • Marginalisering Hans Rohlof
Vluchtelingen: Epidemiologie in Nederland • Hondius en van Willigen(1992): PTSS: 6% retro-en 11% prospectief • Van den Heuvel (1998): 65% meer dan tien trauma's, 65% depressief. • Roodenrijs et al (1998): PTSS: 31%, angst: 36%, depressie: 63%. Hans Rohlof
Epidemiologie in Nederland 2(Gernaat e.a. 2002) • 55 Afghanen met verblijfsstatus • 32 van hen meerdere traumata. • 65 % prevalentie psychiatrische stoornissen • Depressies 57 % • Posttraumatische stress-stoornis 35 % • Behandeling: 56 % huisarts, 4 % GGZ. • Weinig vertrouwen in gezondheidszorg • Meer aandacht voor somatiek: hoofdpijn wijst op psychiatrie. Hans Rohlof
Epidemiologie in Nederland 3(Laban e.a., 2002) • Studie bij 133 Irakese vluchtelingen • 63,8 % van de mannen en 78,6 % van de vrouwen één of meer psychische stoornissen • Bij vrouwen veel somatoforme stoornissen (32,1%) • meer dan 50 % meldt één of meer belangrijke life events in Nederland; die dragen belangrijk bij in de psychopathologie. Hans Rohlof
Prevalentie(Laban e.a., 2002) Hans Rohlof
Hoe werkt groepstherapie? • Veel theorieën, weinig onderzoek • Yalom: elf therapeutische factoren: groepscohesie, interpersoonlijk leren, ontwikkeling van sociale vaardigheden, catharsis, altruïsme, universaliteit, imitatie van gedrag, correctieve beleving van de primaire familiegroep, aandragen van informatie, opwekken en behouden van hoop, en existentiële factoren. Hans Rohlof
Groepstherapie: therapeutische factoren (Dierick, 2000) • Onderzoek naar cliëntperceptie (n=602): • Twee dimensies: relationeel klimaat en psychologisch werk • Zeven factoren: groepscohesie, observationele ervaringen, interactionele bevestiging, cathartische zelfexpressie, zelfinzicht en vooruitgang, interactionele ervaringen en directieven. • Afhankelijk van groep en type groepstherapie. Hans Rohlof
Groepstherapie met vluchtelingen • Weinig literatuur • Ontwikkelen van therapeutische factoren belangrijk: gezamenlijk focus, groepscohesie, leren van elkaar, sociale vaardigheden ontwikkelen, existentiele factoren. Hans Rohlof
Groepstherapie met vluchtelingen (2) • Kinzie et al (1982): Southeast Asian refugees: psychoeducation about loss, cultural conflicts, somatic symptoms. Periods of group dynamic treatment. Flexible, demand oriented, culture specific • Fischman & Ross (1990): Latin American refugees: symptomatic treatment; attention to social and political context Hans Rohlof
Groepstherapie met vluchtelingen (3) • Samardzic et al (1998): Croatian refugees: in day clinic the group therapy and the mutual support were the most important factors. Recovery: 65 %. Hans Rohlof
Groepstherapie met vluchtelingen (4) • Drozdek et al (1998): Bosnian refugees: exposure in groups. Good results in 5 months, some relapse in 3 years. • Santini et al (1999): integratieve multidimensionale groepstherapie • van Emmerik et al (1999): psychoeducatie, existentiële problemen. Drie thema’s: coping met traumasymptomen, acculturatie, zelfzorg. • Tonk (2004): thematisch, flexibel, non-verbaal. Hans Rohlof
Boek: ‘Groepstherapie met vluchtelingen’ • Twee theoretische hoofdstukken met literatuuroverzichten • Negen hoofdstukken met beschrijvingen van specifieke groepen: een psychoeducatiegroep, drie dagklinische groepen, een klinische groep, twee ambulante groepen, en twee adolescentengroepen • Een concluderend hoofdstuk Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (1) • Wederzijdse steun • Wederzijds respect • Wederzijdse identificatie • Groepspsychoeducatie • Groepsoefeningen Hans Rohlof
Group exercises Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (2) • Meeste groepen erg heterogeen • Focus nodig voor identificatie • Meest gebruikte focus: acculturatie: waarschijnlijk positief en weinig schadelijk • Focus van traumatisering waarschijnlijk te schadelijk, te onveilig, te gecompliceerd (verschillende politieke/ethnische groepen) Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (3) • geen protoprofessionalisering: psychoeducatie nodig • informatie over symptomen, over GGZ, over behandeling • Aanpak: informed consent Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (4) • Onderling vertrouwen: gecompliceerd door: • Paranoide symptomen door traumatisering • Vrees voor roddel (kleine ethnische groepen) • Vrees voor stigmatisering • Aanpak: duidelijke groepsregels stellen! Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (5) • Somatiseringsneiging • Naast praatgroep: ontspanningsoefeningen, psychomotore therapie, andere nonverbale technieken. • Aanpak: activering Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (6) • Invloed van sociale en juridische problemen: • Aanpak: goede samenwerking met maatschappelijk werkers, advocaten, sociale diensten etcetera. • Let op negatieve houding tegenover groepstherapeuten, ten onrechte gezien als vertegenwoordigers van b.v.ministerie van justitie, uitkeringsinstanties • Voorlichting over racisme, discriminatie • Voorlichting over communicatie met Nederlanders. Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (7) • Werken met tolken: • Gecompliceerd bij groepstherapie: zonder is beter • Twee (misschien drie) tolken is het maximum dat een groep kan hanteren • Vertalende tolken, geen tolken die meebehandelen of interpreteren Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (8) • Genderspecifiek of gemengd? Dilemma’s: • In oorsprongculturen minder vertrouwen in gemengde groepen • Taboeonderwerpen beter besproken in genderspecifieke groepen • Mannelijk en vrouwelijk gedrag bekrachtigd in specifieke groepen • Training in relaties maken tussen mannen en vrouwen mogelijk bij gemengde groepen Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (9) • multi-ethnisch of mono-ethnische groepen: • mono-ethnisch veel identificatie • multi-ethnisch groepen veel mogelijkheden, maar: • 1. noodzaak tot verduidelijking van verschillende nromen en waarden. • 2. hulp bij het begrip van nonverbale and symbolische communicatiepatronen • 3. noodzaak tot verduidelijking van culturele (tegen)overdracht • 4. onderzoek en controle van raciale vooroordelen Hans Rohlof
Analyse van werkzame factoren bij groepstherapie met vluchtelingen (10) • Exposure in groepen: • Geen evidentie voor effectiviteit van groepsexposure • Gezamenlijke vermijding waarschijnlijk ook niet goed • Praten over afschuwelijke details veroorzaakt veel ongecontroleerde emoties bij verschillende groepsleden • Praten over gebeurtenissen samen met het bespreken van reactief copinggedrag beter dan verhalen alleen Hans Rohlof
Conclusies • Veel werkzame factoren door groepstherapie met vluchtelingen • Voorzorgen belangrijk • Het maken van keuzen is belangrijk • Meer wetenschappelijk onderzoek nodig over de werkzaamheid. • Groepstherapie met PTSS-patiënten heeft een lage evidentie van effectiviteit (Foy, in Foa et al, 2000), maar vluchtelingen lijken er meer van te profiteren. . Hans Rohlof