GGZ Rijnstreek

1. GGZ Rijnstreek Bijeenkomst Leden Verbond der Verzorgingsinstellingen (VVI): 21 november 2008 Tom Kleijn Psychiater/directeur behandelzaken

2. GGZ Rijnstreek Alphen aan de Rijn “Een Organisatie gericht op Transmurale Zorgprogramma’s”

3. Enige Kengetallen • Rijnstreek: 150.000 inwoners • Rijnaarde: 80 ambulante medewerkers, 65 fte • Totaal Rijnstreek: 180 medewerkers • Rijnaarde: 36 bedden, 21 stoelen (24 open/gesloten,6 Rehabilitatie & Training,6 Verblijf zonder Toezicht) • Noordwijkerhout(LZ): 55 bedden • Beschermd wonen: 19 + 14 • 1140 nieuwe inschrijvingen per jaar • 45.000 verrichtingen (ambulant) per jaar • 165 (nieuwe) opnames per jaar

4. Beknopte Geschiedenis (1) 3 traditionele Alg. psychiatrische ziekenhuizen: - Sancta Maria; Noordwijk (begin 20e eeuw) - St. Bavo; Noordwijkerhout (begin 20e eeuw) - Endegeest: Oegstgeest (eind 19e eeuw) RIBW RIAGG Zuid-Holland Noord (1983)

5. Geschiedenis (2) Fusie Alg. psychiatrische ziekenhuizen: Sancta Maria; St. Bavo; Endegeest en RIAGG Zuid-Holland Noord: Langeveld (1997) Langeveld en RIBW Rijngeestgroep (2000) Fusie Rijngeestgroep en APZ Fleury Rivierduinen (2005)

6. Ontwikkeling GGZ Rijnstreek(1) • 1e plannen voor een MFE dateren uit 1992…! • Geïntegreerde voorziening, dwz. RIAGG en APZ functies onder 1 dak; 1 organisatie • Keuze om in Alphen een MFE (multifunctionele een- heid) of Regionaal Psychiatrisch Centrum te bouwen. • Omstandigheden waren gunstig • Zeer welwillend gemeentebestuur • Traditioneel weinig psychiatrische voorzieningen • Opening gebouw Rijnaarde 1997

7. Ontwikkeling GGZ Rijnstreek (2) • Organisaties waren traditioneel aanbodgericht • Van aanbod naar vraag,emancipatie van de patiënt • Cultuurverschuiving bij medewerkers • Organisaties niet ingesteld om vraaggericht te werken • Nieuwe organisatievorm bood kansen • Zorgprogramma’s als nieuwe indeling van doelgroepen en mogelijk ook als organisatie-indeling? • Pionieren in den lande…vanaf 1998 (NVAGG)

8. Zorgprogramma Een aantal gespecificeerde en op elkaar afgestemde activiteiten en maatregelen, gericht op het verlenen van een bepaalde dienst of het bewerkstelligen van een bepaald effect ten behoeve van een specifieke groephulpvragers met een vergelijkbare problematiek

9. Beschrijving v/e zorgprogramma • Doelgroep • Hulpvraag • Diagnostiek • Doelstellingen • Activiteiten of Modulen • Setting

10. Samenstelling ZorgprogrammateamDuaal management • Teammanager en • Programmacoördinator:psychiater of psycholoog • psychiater(s) • Psychotherapeuten en psychologen • Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen • Vaktherapeuten: creatief/drama/psychomotoor • Sociotherapeuten/Verpleegkundigen (Dagbehandeling) • Op verzoek: maarschappelijk werker/ trajectbegeleider

11. Zorgprogramma Stemmingsstoornissen: Behandelmodulen “Depressie” • Farmacotherapie • Psycho-educatie • Psychiatrische begeleiding (evt. huisbezoek) • Psychiatrische Thuiszorg • Psychotherapie: Cognitive Gedragstherapie/IPT • Groepstherapie: (structurererend/activering) • Non-verbale therapie • Klinische behandeling: (bescherming/ activering)

12. Zorgprogramma’s Rijnstreek: Stemming- Angst- en Somatoformestoornissen (SAS) Persoonlijkheidsstoornissen en Traumagerelateerde stoornissen O&A (eerste) Psychosen + ADHD Ouderenzorg Langerdurende Zorg Ambulant Deeltijd Kliniek

13. Zorgprogramma’s Rijnstreek: N totaal= 1315 N=700 SAS 50% N=652 Persoonlijkheidsstoornissen en trauma 23% N=306 O&A 11% Psychosen N=150 LZ N=207 16% Ambulant Deeltijd Kliniek

14. “Onderzoek en Advies”: de voordeur • GGZ medewerker • SPV • Kortdurende behandeling (5à8) 1e lijn & GZ psychologen Vrijgevestigd psychiater Huisarts “1e lijn” Rijnstreek “2e lijn” Verwijzing naar Extern Onderzoek en Advies • Onderzoeksgesprekken: • Psychiater of Psycholoog • Aanvullende psychodiagnostiek • “Second Opinion” Kortdurende Behandeling 5 à 8 zittingen UKB Zorgprogramma’s Ambulant, Deeltijd, Klinisch

15. Stand van Zaken anno 2008 Zorgprogramma’s • Organisatie gericht op Zorgprogramma’s (vanaf 1998) • Kort - SAS (+ROM) - Persoonlijkheidsstoornissen + Trauma - 1e Psychose + ADHD - Ouderenzorg • Langerdurende Zorg

16. Ontwikkelingen in de Kortdurende ZorgZorgprogramma’s - evaluatie & bijstelling - bewaken van de samenhang - relatie met de expertgroepen - relatie met onderzoek vakgroep psychiatrie: * Routine Monitoring * SAS: researchnurses * Geestkracht/NESDA onderzoek

17. Toekomstscenario zorgprogramma’s • Zorgprogramma’s SAS en Persoonlijkheidsstoornissen hebben ROM en worden op grond van uitkomstmaten/resultaten gestuurd • SAS wordt meer in de etalage gezet: marktwerking • Patiëntenparticipatie is groot • Maximale transparantie mbt. het effectieve behandelaanbod, doorlooptijden, resultaten etc. • Serviceniveau is hoog: snelle toewijzing aan behandelaar,grote bereikbaarheid van behandelaars, avondopenstelling

18. Werken met Zorgprogramma’s betekenis voor medewerkers • Van generalist naar specialist (met enige nuancering) • Aansluiting bij persoonlijke affiniteit • Beperking overlegvormen, die ook efficiënter zijn • Korte lijn zorgprogrammateammanagement • Gevaar dat werk (doelgroep) “saaier” wordt • Brede inzetbaarheid gaat verloren • Aandacht voor beroepsontwikkeling • Kleinere groep directe collega’s

19. Behandeling: algemene principes • Werken met Zorgprogramma’s • Breed pakket in de Basiszorg • Transmuraal werken (op indicatie) • Stepped-care model, op geleide van de ROM • Nadruk op ambulante behandeling, uitbreiden op indicatie (aanvullende modulen) • Samenwerking met vakgroep psychiatrie van het LUMC: topreferente zorg, second opinion

20. Stand van Zaken anno 2008 Relatie 1e lijn • “Monopolie” GGZ medewerker in de eerste lijn (SPV/psycholoog) • Regionale samenwerking met groep huisartsen - diagnostiek en korte behandeling - Primquest en Farmquest (in ontwikkeling) • Periodiek bezoek van directeur behandelzaken aan huisartsengroepen (ism. de GGZ medewerker) • Intervisie GGZ medewerkers • Deskundigheidsbevorderingaanbod aan huisartsen

21. “Onderzoek en Advies”: de voordeur • GGZ medewerker • SPV • Kortdurende behandeling (5à8) 1e lijn & GZ psychologen Vrijgevestigd psychiater Huisarts “1e lijn” Rijnstreek “2e lijn” Verwijzing naar Extern Onderzoek en Advies • Onderzoeksgesprekken: • Psychiater of Psycholoog • Aanvullende psychodiagnostiek • “Second Opinion” Kortdurende Behandeling 5 à 8 zittingen UKB Zorgprogramma’s Ambulant, Deeltijd, Klinisch

22. Veranderingen (1) in de relatie 1e lijn na 2008 • POH-GGZ (praktijkondersteuner huisarts GGZ): “onafhankelijke” functionaris die optreedt als een soort makelaar tussen de huisarts-1e lijn GGZ en 2e lijn GGZ • Meer zorgaanbieders in de 1e lijn GGZ, 1e lijn psychologen, vrijgevestigde psychiaters • Mogelijk nieuwe zorgaanbieders in de 2e lijn. Vooral concurrentie om de “lichte SAS problematiek” • Heroriëntatie op de psychiatrie in engere zin: 2e lijn GGZ • Echter op dit moment is nog altijd veel onduidelijk….ten gevolge van beleid van VWS

23. Veranderingen (2)in de relatie 1e lijn in 2008 • GGZ medewerker van Rijnstreek (SPV/psycholoog al dan niet gedetacheerd) verricht kortdurende gesprekken in de 1e lijn • De huisarts krijgt meetinstrumentarium aangeboden - Primquest en Farmquest (als beginstap voor de ROM) • Stepped care model: ROM in de 2e lijn kan naadloos aansluiten • Ontwikkelen van psychiaterconsultatiemodellen aan de huisarts • Deskundigheidsbevorderingaanbod aan huisartsen: middels thematische scholing en symposia

24. Betekenis voor de Rijnstreek • Steviger positionering GGZ in 1e lijn GGZ krijgt gezicht; geen “black box” • Beter inspelen op de markt en concurrentie aangaan • Sevicegerichtheid naar huisartsen groter Ambassadeursfunctie van de GGZ medewerker. • Drempelverlaging voor verwijzingen • Medewerkers vinden het uitdagend werk • Meer kennis van de eerste lijn bij de GGZ

25. Ontwikkelingen in de Langerdurende Zorg • Herontwerp mobiele team(s) - (F)ACT werkwijze - Integratie van functies * Casemanagement/Bemoeizorg * Psychiatrische thuiszorg * Begeleid zelfstandig Wonen * Trajectbegeleiding (Werk)

26. Samenstelling MobielteamLangerdurende Zorg • Programmacoördinator • Psychiater • Psycholoog • SPV’en • Woonhuisbegeleiders (BZW) • Psychiatrische thuiszorg medewerker Op indicatie: - Rehabilitatietrainer - Consulent verslavingszorg - Trajectbegeleiders (werk) - Maatschappelijk werker

27. GGZ Rijnstreek: 2008 “Wonen” Intensief wonen DAC & Dienstverlening 24 uur begeleiding Zegerkwartier Nieuwbouw BZW • Ambulant Rijnaarde • Dagklinisch • Klinisch • Open • Gesloten “Stoornismanagement” Alphen a/d Rijn

28. Toekomst… • Zorgprogramma’s + ROM zijn leidend • Samenhangend stelsel van GGZ activiteiten in de Rijnstreek(Kort, Lang, Ouderen) waarin een gedifferentieerd zorgaanbod is dat flexibel aangepast wordt op geleide van de markt/vraag. • Zorgverzekeringswet per 1-01-2008, invloed verzekeringsmaatschappijen • Marktwerking heeft zijn intrede gedaan: concurrentie vooral SAS • Blijvende investering in samenwerking met de eerste lijn door inzet van GGZ medewerkers in de 1e lijn. • Aandacht houden voor complexe zorg met ketenpartners rond b.v. 1e psychose en langdurend zorgafhankelijken • .