Hububat sektöründeki fiyat destekleme mekanizmaları Tarihçe ve şimdiki durum

1. Hububat sektöründeki fiyat destekleme mekanizmalarıTarihçe ve şimdiki durum Michel Ferret FranceAgriMer Paris

2. Sunuma genel bir bakış • I- Avrupa Birliğindeki fiyat destek mekanizmaları • II- Tarihçe • III- Diğerleri

3. I- AB’deki fiyat destek mekanizmaları

4. Genel düşünceler • Hatırlatma : • Yağlı tohumlar için piyasa desteği yok • Tarihi nedenler • Kennedy Turu (GATT) • ABD, AB’nin Amerikan soya fasulyesine açık erişimine (=gümrük vergisi yok) karşılık « Ortak Pazarda » hububat destek mekanizmalarını kabul etti

5. Piyasa fiyatları Avrupa Birliğinde nasıl desteklenir ? (1) • Avrupa Birliğinde, hububata ilişkin tüm iç piyasa (= AB) işlemleri serbesttir: • Devletten izin alınması gerekmez • Devlete zorunlu satış yoktur • « Üretici fiyatı » ve « piyasa fiyatı » arasındaki fark • Üretici fiyatı : üreticiye kooperatif, tüccar veya işleyici (değirmenci, mandıra…) tarafından ödenen fiyattır. • Piyasa fiyatı : toptancı düzeyinde alıcı ve satıcı arasında mutabık kalınan fiyattır. • Not : Kooperatifler, üretim kooperatifleri değildir; depolama ve pazarlama kuruluşlarıdır ve « özel sektöre » aittirler; üye olma zorunluluğu yoktur. • Piyasa fiyatı, arz ve talep ilişkisine göre belirlenir.

6. Piyasa fiyatları Avrupa Birliğinde nasıl desteklenir ? (2) • AB’de hububat piyasa fiyatları 3 temel araç ile desteklenmektedir: • İthalat vergisi • Ulusal gümrükler tarafından AB sınırında tahsil edilir • Dikkat edilmelidir ki, ithal edilen miktarların neredeyse tamamı AB’ye indirimli bir gümrük vergisi ile girmektedir • İhracatlar • Diğer AB üyesi ülkelere • Dünya piyasasında (hububat sektöründe, 2000’lerin başından bu yana sübvansiyonsuz) • Müdahale (ekmeklik buğday ile belirli durumlardaarpa, mısır, sorgum, makarnalık buğday ve pirinçte) • « Kamu alımları », müdahale kurumu tarafından yürütülür • Satıcıların girişimiyle (kooperatifler, tüccarlar)

7. Müdahalene zaman olur ? • Hatırlatma : • Sadece belirlenmiş hububat ürünleri için –ve uygun– (miktar ve kalite koşulları) • Müdahale dönemi : • Pirinç : Nisan-Temmuz • Diğerleri : Kasım-Mayıs • Bir bölgede piyasa (toptan) fiyatları, müdahale (referans) fiyatının altına düştüğünde • Müdahale / referans fiyatı : bu konudaki Slayt’a bakınız • Satıcıların girişimiyle (hububatı elinde bulunduran)

8. II- Tarihçe - 1962 yılında, müdahale fiyatı nasıl belirlendi ? - Müdahale fiyatının değişim süreci - Müdahale programında reformlar

9. A-1962’den 1967’ye kadar (6 Üye ülke) • Hububat Ortak Piyasa Düzeni (OPD) : Ortak Tarım Politikası’nın İlk Ortak Piyasa Düzeni • 1962 : « Geçiş dönemi » (Konsey Tüzüğü 120/67) • OPD’nin temel mekanizmalarının aşamalı olarak oluşturulması • Hububat ulusal destekleme fiyatlarının (6 üye ülkede) ortak bir müdahale fiyatına yaklaştırılması. Amaç: 1970 yazında ortak bir fiyat. Fiili olarak: 1 Temmuz 1967 • 1962-1964 : Müdahale fiyatının seviyesine dair Konseyde görüşmeler (6 Tarım Bakanı) • Almanya kendi destekleme fiyatınıdüşürmeyi kabul etmedi (Almanya’daki hububat açığı nedeniyle fiyatlar, Fransa’dan %20 daha yüksek) • Aralık 1964 : ortak bir fiyat üzerinde anlaşmaya varıldı (Müdahale fiyatı) • Her hububat ürünü için tek bir müdahale fiyatı (ekmeklik buğday, makarnalık buğday, arpa, çavdar)

10. A-1962’den 1967’ye kadar (1) • Yürürlüğe giriş : 1967 yazı • Ortak müdahale fiyatının seviyesi (önceki) Alman fiyatına çok yakındır • Bu kararın sonuçları çok kapsamlı olacaktır : • Avrupa hububat fiyatları dünya fiyatlarının çok üstündedir • Üçüncü ülkelerden yapılacak ithalatlara karşı güçlü bir sınır koruması gerekmektedir • Yüksek ihracat sübvansiyonları gerekmektedir • >>> rakiplerle gergin ilişkiler (Amerikalılar / Kanadalılar)

11. B-1967’den 1992’ye kadar (2) • Konsey tarafından müdahale fiyatlarında yapılan yıllık değişiklik (= artışlar) • 1970’li yıllarda, müdahale fiyatları (yüksek) enflasyona paralel olarak artar • İlk düzeltici önlemler 1980’lerde Konsey tarafından alınır : yetersiz ve noksan • Sonuçlar : • Bilhassa Almanya’da (arpa, buğday ve çavdar’da),çok büyük (dağ gibi)müdahale stoklarının aşamalı olarak artması • « Hububat ikame mallarının » büyük miktarlardaki ithalatı • Düşük veya “0” ithalat vergisi • Bundan sonraki Slayt’a bakınız

12. « Hububat ikame mallarının » ithalatı

13. Grain intervention stocks in the EU between 1968 and 2007 1968-2007 yılları arasında Avrupa Birliği’nde hububat müdahale stokları

14. C- Hububat sektöründeki reformlar • İlkOPD reformu : 1 Temmuz 1993 • Müdahale fiyatlarında 3 yıl boyunca %30’un üzerinde indirim yapıldı (1992/93 sezonu sonunda buğday için müdahale fiyatı 180 € / ton idi) • Buğday, yemlik buğday olması halinde müdahaleye artık kabul edilmedi • Kesinti, üreticilere verilen « alan ödemeleri » ile karşılanmaktadır • 2000, 2003, 2009 yıllarındaki 3 ek reform : • Şimdiki son müdahale fiyatı 101,31 € / ton • 1 Temmuz 2008’den itibaren : müdahale fiyatı, REFERANS fiyat haline geldi (1234/2007 no.lu Tüzük, Madde 18) • Müdahale için belirlenen hububat ürünleri sayısının sınırlanması • 101,31 €/ ton müdahale fiyatından yapılacak alım miktarının sınırlandırılması

15. Sonuç : Müdahale programının aşamalı olarak yürürlükten kaldırılması • 2004 yılındaçavdariçin müdahalenin kaldırılması(Dünyanın en büyük çavdar üreticisi olan Polonya’nın Avrupa Birliği’ne katılımından önce) • 2006’dan itibaren, arpa, mısır, sorgum içinmüdahale alımlarında miktar kısıtlaması (kota) uygulamasının başlaması: • Bu kotalar aşamalı olarak “0” a indirildiler. Ancak, piyasanın durumunun kritik olduğu durumlarda müdahale yeniden devreye sokulabilecektir • 2009’dan itibaren • Ekmeklik buğday: 3 Mt kotaya kadar sabit fiyat (Referansfiyat: 101,31 €/t) • 3 Mt üzerindeki (ekmeklik buğday) miktarlar için ihale yöntemi • Makarnalık buğday, arpa, mısır, sorgum, pirinç için « 0 » kota • Ancak, piyasanın durumu kritik olursa müdahale yeniden devreye sokulabilecektir. Bu durumda satın alma ihale yöntemi ile yapılacaktır.

16. III- Diğerleri

17. Müdahale fiyatı / Referans fiyat • Tek Ortak Piyasa Düzeninin kurulması nedeniyle (1234/2007 no.lu Konsey Tüzüğü) hububat sektöründeReferans fiyatuygulamasının başlatılması • Hatırlatma : diğer sektörlerde (süt, et, şeker), 1234/2007 no.lu tüzük öncesinde, referans fiyat ile müdahale fiyatı arasında bir fark bulunmaktaydı • Bu sektörlerdeki referans fiyatı « teorik » bir destekleme fiyatıdır ; Devletin « müdahale » ettiği (kamu alımı) düzeydeki fiyat, referans fiyattan dahadüşüktür. Bu, « müdahale » fiyatı olarak adlandırılmaktadır • Örneğin, tereyağıiçinmüdahale fiyatı = referans fiyatın %90’ıdır • Hububat sektöründeki mevcut durum : • 3 Mt kota kapsamındaekmeklik buğday için;Müdahale fiyatı = Referans fiyatın %100’üdür (101,31 €/ton) • Diğer hububat ürünleri için;ihalede kararlaştırılan fiyat müdahale fiyatı olur (en fazla 101,31 €/ton)

18. Fiyat raporlama prosedürleri • Üye ülkeler, her Çarşamba günü, farklı yerler için geçerli olan piyasa fiyatlarını (toptan fiyatlar) Komisyona rapor ederler • Fransa’da bu işin sorumlusu FranceAgriMer’dir • Bilgilendiriciler ağı (broker’lar, ihracatçılar, tüccarlar, kooperatifler..) • Paris’teki Vadeli işlemler borsası (NYSE-Euronext) ile çapraz kontrol