DANE INFORMACYJNE

2. DANE INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Gimnazjum im. Jana Pawła II w Mroczeniu • ID grupy: • 98/48_MF_G1 • Kompetencja: • Matematyczno-fizyczna • Temat projektowy: • W świecie miary • Semestr/rok szkolny: • 2010/2011– semestr II • …………………………………………………….

3. MASA • jedna z podstawowych wielkości fizycznych określająca oddziaływanie grawitacyjne obiektów fizycznych. Jest to wielkość skalarna. Potocznie rozumiana jako miara ilości materii obiektu fizycznego. Najczęściej oznaczana literą m. • W fizyce termin masa wielokrotnie bywa używany z określnikiem do określenia różnych wielkości fizycznych. • W układzie jednostek miar SI podstawową jednostką masy jest kilogram [kg]

4. Wzór na masę • Masa wynikająca z II zasady dynamiki Newtona m- masa kg F – siła N a – przyspieszenie m/s2

5. Jednostki masy

6. OBJĘTOŚĆ • jest miarą przestrzeni, którą zajmuje dane ciało w przestrzeni trójwymiarowej. • W układzie SI jednostką objętości jest metr sześcienny, jednostka zbyt duża do wykorzystania w życiu codziennym. Z tego względu najpopularniejszą w Polsce jednostką objętości jest jeden litr (l) (1 l = 1 dm3 = 0,001 m³).

7. Wzór na objętość prostopadłościanu

8. Jednostki objętości

10. GĘSTOŚĆ • (masa właściwa) – • jest to stosunek masy pewnej porcji substancji do zajmowanej przez nią objętości. Gęstość jest to wielkość fizyczna charakterystyczna dla danej substancji w danej temperaturze, określająca masę tej substancji w jednostkowej objętości. Jednostką gęstości jest kg/m3 .

11. WZÓR NA GĘSTOŚĆ

12. Temperatura • Temperatura - skalarna wielkość fizyczna, • jeden z parametrów określających stan układu • termodynamicznego; jest miarą średniej energii • kinetycznej chaotycznego ruchu cząsteczek (atomów) • danego układu

13. Wzory na przeliczanie temperatur • Najczęściej używaną w Polsce i wielu innych krajach jednostką temperatury są stopnie Celsjusza. • Wzór do przeliczania temperatury w stopniach Celsjusza na temperaturę w kelwinach jest następujący: • gdzie t jest w °C. • W USA, w dalszym ciągu używa się stopni Fahrenheita. W tej skali temperatura zamarzania wody jest równa 32 °F a wrzenia 212 °F.Wzór przeliczający temperaturę w stopniach Fahrenheita na temperaturę w stopniach Celsjusza:

14. Wzór przeliczający temperaturę w stopniach Celsjusza na temperaturę w stopniach Fahrenheita:

15. Jednostki temperatury

16. Powierzchnia • Jeżeli obieramy kwadrat o boku 1, to nazywamy go kwadratem jednostkowym - jednostką pola. • Pole jest równe liczbie kwadratów jednostkowych lub jego części mieszczących się całkowicie w mierzonej figurze. • Definicja ta podaje tylko dolne oszacowanie pola powierzchni danej figury, którego dokładność zależy od kształtu figury – może być dowolna

17. Wzory na powierzchnię ciała • Powierzchnia ciała – całość powierzchni zewnętrznej ciała pokryta skórą. • Wielkość pola powierzchni ciała człowieka jest istotna przy ustalaniu dawki niektórych leków zwłaszcza np. w onkologii oraz oceny uszkodzeń w przypadku oparzeń. Na podstawie danych empirycznych utworzono co najmniej kilka wzorów wiążących wielkość powierzchni ciała z wagą i wzrostem. W praktyce często stosuje się nomogramy. • Przyjmując następujące oznaczenia: • S - Powierzchnia ciała w m², L - Wzrost w cm, M - Masa ciała w kg • można oszacować wielkość powierzchni ciała na podstawie któregoś ze wzorów:

18. Wzór Haycocka jest szczególnie chętnie stosowany do szacowania wielkości powierzchni ciała u dzieci.

19. Jednostki powierzchni

20. Czas • Czas – skalarna wielkość fizyczna określająca • kolejność zdarzeń oraz odstępy między zdarzeniami • zachodzącymi w tym samym miejscu.

21. Wzór na czas w ruchu jednostajnym prostoliniowym • t – czas [s] • s – droga [m] • v – prędkość [m/s]

22. Jednostki czasu

23. Długość • DŁUGOŚĆ to miara fizyczna odległości pomiędzy dwoma punktami, liczona zgodnie z metryką euklidesową - w linii prostej albo po krzywej. • Typowo w fizyce długość oznaczamy literą L lub l. Podstawową jednostką jest 1 metr. Długość, odległość itp. nie może być ujemna. • Jest to wielkość jednowymiarowa

24. Wzór na długość odcinka Jeśli mamy dane dwa punkty A(xa , ya ) i B(xb , yb ) to długość odcinka |AB| jest dana wzorem: Aby wyprowadzić wzór na długość odcinka posłużymy się twierdzeniem Pitagorasa:

25. Jednostki długości

26. ciśnienie • Ciśnienie jest wielkością skalarną i mówi nam o tym jak bardzo działająca siła jest skupiona na powierzchni. Np. igła, działając swoim czubkiem na małą powierzchnię wytwarza duże ciśnienie, co powoduje, że łatwo dziurawi materiał. Z drugiej strony narty rozkładając ciężar człowieka na dużą powierzchnię przyczyniają się od tego, że nie zapada się on w śniegu – ciśnienie w tym przypadku jest specjalnie zmniejszane.

27. Wzór na ciśnienie                    Znaczenie symboli: Fparcia – siła parcia, (w niutonach N), lub    N siła nacisku (w niutonach N) p – ciśnienie (w paskalach Pa)

28. Jednostki ciśnienia

29. PRZEDROSTKI FIZYCZNE

30. Realizowane zagadnieniA PRZEZ GRUPĘ

31. Poznajemy staropolskie miary • Staropolskie jednostki rachuby tuzin – 12 sztuk mendel – 15, m. polski – 16 sztyga – 20 izba – 40 kopa – 60 wielka setka (dziesięć tuzinów) – 120 gros (tuzin tuzinów) – 144 wielki tysiąc (dziesięć grosów) – 1440 wielki gros (tuzin grosów) – 1728

32. Staropolskie handlowe miary długości Sążeń (siąg) = 3 łokcie = 6 stóp = 9 sztychów = 12 ćwierci = 24 dłonie = 72 palce = 576 ziaren = 1787 mm Łokieć = 2 stopy = 3 sztychy = 4 ćwierci = 8 dłoni = 24 palce = 192 ziarna = 595,54 mm Stopa = 1,5 sztycha = 2 ćwierci = 4 dłonie = 12 palców = 96 ziaren = 297,77 mm Sztych = 1 1/3 ćwierci = 2 2/3 dłoni = 8 palców = 64 ziarna = 198,51 mm Ćwierć = 2 dłonie = 6 palców = 48 ziaren = 148,87 mm Dłoń = 3 palce = 24 ziarna = 74,44 mm Palec (cal) = 8 ziaren = 24,82 mm Ziarno = 3,10 mm

33. Staropolskie rolne miary długości Zagon (staje) = 3 sznury = 15 lasek = 30 prętów = 60 kroków = 225 łokci = 133,996 m Sznur = 10 prętów = 100 pręcików = 1000 ławek = 44,665 m Laska (miara) (wierzbica (miara)) = 2 pręty = 4 kroki = 15 łokci = 8,933 m Pręt = 10 pręcików = 100 ławek = 4,466 m Krok geometryczny = 5 pręcików = 2,233 m Łokieć = 595,54 mm Pręcik (stopa geometryczna) = 10 ławek = 446,65 mm Ławka (cal geometryczny) = 44,665 mm

34. Staropolskie drogowe miary długości Mila = 2 półmile = 4 świerćmile = 8 stai = 7,5-8,5 km Staropolskie miary masy szyffunt (funt morski) = 2,6 centnara = 13 kamieni = 416 funtów = 832 grzywny = 13 312 łuty = 168,57 kg Centnar (cetnar) = 5 kamieni = 160 funtów = 320 grzywny = 5120 łutów = 64,836 kg Kamień = 32 funty = 64 grzywny = 1024 łutów = 12,967 kg Funt warszawski = 2 grzywny = 32 łuty = 0,4052 kg Grzywna (marka) = 16 łutów = 0,2026 kg Łut = 12,66 g

35. Staropolskie miary pojemności płynów Beczka = 2 półbeczki = 14,4 konwi = 72 garnce = 144 półgarncy = 288 kwarty = 1152 kwaterki = 271,36 litra – w systemie miar wprowadzonym w 1764 roku. Wcześniej różnie w zależności od regionu i rodzaju płynu, np. beczka miodu ok. 48 l, beczka piwa między 130 a 160 l, wina 130 – 160 l. Półbeczka = 36 garncy = 144 kwarty = 576 kwaterek = 136,68 litra Antał = ćwierć beczki, w zależności od regionu od 35 do 90 litrów Achtel = ósma część beczki Baryła – ok. 70 litrów Konew = 5 garncy = 20 kwart = 80 kwaterek = 18,845 litra Garniec = 4 kwarty = 16 kwaterek = 3,7689 litra Półgarniec = 2 kwarty = 8 kwaterek = 1,88445 litra Kwarta = 4 kwaterki = 0,9422 litra Kwaterka = 0,2356 litra

36. Staropolskie miary pojemności ciał sypkich Łaszt = 30 korców = 60 półkorców = 120 ćwierci = 240 miarek = 960 garncy = 3840 kwart = 15 360 kwaterek = 3618 litrów Korzec = 2 półkorce = 4 ćwierci = 8 miarek = 32 garnce = 128 kwart = 512 kwaterek = 120,6 litra Półkorzec = 2 ćwierci = 4 miarki = 16 garncy = 64 kwarty = 256 kwaterek = 60,3 litra Ćwierć warszawska = 2 miarki = 8 garncy = 32 kwarty = 128 kwaterek = 30,151 litra Miarka (faska, miara) = 4 garnce = 16 kwart = 64 kwaterek = 15,07 litra Garniec = 4 kwarty = 16 kwaterek = 3,7689 litra Kwarta = 4 kwaterki = 0,9422 litra Kwaterka = 0,2356 litra

37. Pomiar wysokości drzewa • Do wyznaczenia wysokości drzewa zastosowaliśmy twierdzenie Talesa

38. Zastosowaliśmy przymiar o długości 1m, który dał cień od długości 1,2m. Następnie zmierzyliśmy cień drzewa i z wzoru Talesa wyliczyliśmy jego przybliżoną wysokość . Drzewo jak widać z obliczeń miało około 20 m

39. Dokonywanie pomiarów cienia

40. Pomiar temperatury herbaty • Do pomiaru temperatury herbaty po wymieszaniu gorącej i letniej wody posłużyliśmy się bilansem cieplnym.

41. Wynik różnił się o dwa stopnie od wskazań termometrów, ale należy zauważyć, iż doświadczenie nie było wykonywane z użyciem kalorymetrów

42. Pomiar prędkości auta w ruchu jednostajnym • Do pomiaru prędkości auta w ruchu jednostajnym posłużyliśmy się wzorem v- prędkość [m/s] s- droga [m] t – czas w [s] Posłużyliśmy się stoperem do pomiaru czasu, a miarą do wyznaczenia długości 100m

43. Tabela pomiarowa Z danych łatwo się zorientować, że wskazania szybkościomierza różnią się o kilka procent. To znaczy, iż wskazania w samochodzie są zawyżone

44. Miary morskie • Na zajęcia z tego tematu zaprosiliśmy emerytowanego nawigatora statku Leopold Staff, pana Franciszka Ochędzana z Kępna. • Wymiary tego statku wynosiły: długoś 200m, szerokość 28m i wysokość 69m, a jego zanurzenie z pełnym ładunkiem wynosiło 11m. • Zużycie paliwa to 80 ton na dobę. Silnik 30000 KM, a jednocześnie mógł załadować 150 kontenerów.

45. Opowiedział o próbie wytrzymałościowej dźwigu.

46. Mila morska – odległość odpowiadająca jednej minucie kątowej idealnego obwodu ziemi, wynosi 1852,8 metra czyli 6080 stóp Węzeł – to jedna mila morska na godzinę, czyli 1,852 km/h Kabel – to odległość równa 1/10 mili morskiej czyli 185,2 metra Stopa – jednostka odległości, pierwotnie wzięła się. z długości stopy ludzkiej i stosowana powszechnie przed wprowadzeniem systemu metrycznego, jednak w lotnictwie i żegludze używana do dziś, Wynosi 0,3038 metra i składa się z 12 cali. Cal – odległość równa 1/12 stopy, czyli, 2,54 cm. Sążeń – miara, pierwotnie wzięta z największej szerokości rozkrzyżowanych poziomo rąk i wynosi 1,8288 metra czyli 6 stóp • Powiedział o jednostkach stosowanych w nawigacji morskiej

47. Opowiedział także o tym co zwiedził

48. Pomiar objętości płuc • Do pomiaru objętości płuc posłużyła nam rurka, bańka z wodą i miarka z jednostkami objętości. • Ćwiczenie polegała na wydmuchnięciu powietrza z pojemnika oraz jego uzupełnienie wodą za pomocą pojemnika z podziałką, na podstawie której mogliśmy wyznaczyć przybliżoną objętość swych płuc.

49. Pomiary krawieckie Na temat pomiarów krawieckich dowiedzieliśmy się od taty naszego opiekuna pana Sylwestra Orszulak. • Wymiarowanie spodni • długość spodni, • długość po kroku, • obwód pasa, • obwód bioder, • szerokość nogawki. • Wymiarowanie marynarki • głębokość pachy, • długość talii, • długość marynarki, • szerokość pleców, • długość rękawa, • obwód klatki piersiowej, • obwód pasa, • obwód bioder

50. Pomiary geodezyjne boiska szkolnego