Download
1 / 14
E N D
Termin klonowanie jest używany w kilku znaczeniach:1. Klonowanie to proces tworzenia organizmów mających taką samą informację genetyczną jak dawca. Szczególnym przypadkiem jest twinning, czyli powstawanie lub otrzymywanie bliźniąt monozygotycznych, gdzie nie można wyróżnić dawcy.2. Klonowanie organizmów oznacza procedurę otrzymywania organizmów o takiej samej informacji genetycznej, z reguły poprzez procedurę transferu jądra z komórki somatycznej do komórki jajowej pozbawionej uprzednio jądra. W przypadku klonowania roślin stosuje się procedurę odróżnicowania komórek dawcy do komórek merystematycznych.3. Klonowanie genów - w genetyce i biologii molekularnej proces wyosobniania genu. Polega na łączeniu fragmentów materiału genetycznego z wektorem molekularnym i ich namnażaniu w innym organizmie. Otrzymuje się w ten sposób wiele kopii tego samego genu. Termin klonowanie genów odnosi się też do identyfikacji genów poprzez wykorzystanie procedury klonowania genów. Jeśli pojedynczy fragment genomu jest przenoszony z jednego wektora do drugiego, taki proces określa się mianem subklonowania.Opanowano obecnie metody klonowania wielu gatunków roślin i zwierząt. W przypadku zwierząt zazwyczaj stosuje się technikę polegającą na przeniesieniu jądra komórki somatycznej pobranej z klonowanego osobnika, do komórki jajowej pozbawionej jądra. Proces ten tworzy funkcjonalną zygotę. Zygota ta może, jeśli się jej na to pozwoli, rozwinąć w żywego osobnika. Dawca komórki jajowej z reguły pochodzi z tego samego gatunku. Transfer jądra do komórki jajowej innego gatunku rzadko jest skuteczny.Klony otrzymane w procesie transferu jądrowego nie są w 100% genetycznie identyczne z dawcami. W trakcie tego procesu wymienia się bowiem tylko materiał genetyczny zawarty w jądrze komórkowym pozostawiając RNA mitochondrialny biorcy. Mitochondrialne RNA ma jednak minimalny wkład w dziedziczenie cech genetycznych.
Klonowanie ludzi Naturalną konsekwencją sukcesów w klonowaniu ssaków jest idea sklonowania człowieka. Budzi ono jednak głębokie kontrowersje natury etycznej. Wiadomości o sklonowaniu ssaków wywołały panikę wśród prawodawców wielu krajów, którzy zabronili klonowania ludzi, szczególnie w celach reprodukcyjnych. Pierwsze wiarygodne doniesienie o sukcesie transferu jądrowego u człowieka pojawiło się w 2004 roku z południowokoreańskiej grupy badawczej pod kierunkiem Shin Yong Moona, której udało się otrzymać pluripotentne komórki macierzyste, wyprowadzone ze sklonowanych ludzkich blastocyst.Klonowanie ludzi w celach reprodukcyjnych ma niewielki sens praktyczny, dodatkowo niedoskonałości natury technicznej i mutacje somatyczne w komórkach będącymi donorami materiału genetycznego, powodują, że przy obecnym stanie technologii, ludzki klon najprawdopodobniej cierpiałby na zaburzenia natury genetycznej. Tak więc klonowanie ludzi, przynajmniej na razie, z medycznego punktu widzenia jest nieetyczne, ze względu na zasadę primum non nocere.Odmiennie przedstawia się sprawa klonowania w celu pozyskania komórek macierzystych. Takie komórki mogą mieć potencjalne zastosowanie terapeutyczne i procedura nie wiąże się z otrzymywaniem organizmu. Ogólny konsensus środowiska naukowego jest taki, że działanie to jest zgodne z etyką badawczą.Mimo to, nawet klonowanie komórek macierzystych posiada silnych wrogów w środowiskach wyznawców wielu religii, w tym katolicyzmu, ze względu na to, że wiąże się z procesem tworzenia sztucznych embrionów.
Praktyczne powody aktualnych badań nad klonowaniem ludzi • Powody, których aktualnie prowadzi się badania nad klonowaniem ludzi, są następujące: • Nadzieje na otrzymanie naturalnych implantów (np. skóry) i organów do przeszczepu, które, dzięki temu, że będą identyczne genetycznie z tkankami chorego, nie będą odrzucane przez system immunologiczny • prowadzenie badań nad biochemicznym mechanizmem starzenia i możliwościami cofania lub zatrzymywania tego procesu • rozwijanie technik sztucznego zapłodnienia - umożliwiające urodzenie dziecka, które posiada geny przynajmniej jednego z rodziców • możliwość ponownego urodzenia noworodków, które są zdrowe genetycznie, ale zostały nieodwracalnie uszkodzone na skutek ciężkiego przebiegu ciąży lub porodu
Klonowanie wymarłych gatunków zwierząt Klonowanie wymarłych gatunków zwierząt budzi zrozumiałe zainteresowanie, zwłaszcza w świetle filmów fantastycznych takich jak Jurassic Park. Procedury takie pozostają jak na razie w sferze fantastyki, choć niektóre ośrodki rozpoczęły badania nad możliwością takiej procedury. Np. Muzeum Australijskie ogłosiło projekt sklonowania wilka workowatego, niestety niedawno się z tego projektu wycofało. Pierwszym etapem projektu miało być otrzymanie biblioteki genowej.Główne trudności ze zrealizowaniem projektu sklonowania wymarłego organizmu:» brak odpowiedniego DNA. DNA dostępny ze źródeł kopalnych bądź to muzealnych jest bardzo fragmentaryczny i dostępny w znikomych ilościach. Nie jest jasne, czy możliwe jest otrzymanie wystarczającej ilości i jakości by odtworzyć sekwencję kompletnego genomu.» obecne metody klonowania wykorzystują transfer jądra. Nie jest jasne, czy nagi DNA mógłby być wystarczający. Paradoksalnie, nagi DNA może być lepszym substratem do klonowania, gdyż może łatwiej ulegać reprogramowaniu epigenetycznemu. Zważywszy, że komórki jajowe pewnych organizmów, np. żab, mają aktywne mechanizmy potrafiące odtworzyć chromatynę i otoczkę jądrową, etap ten może być mniej trudny niż myślimy.» kwestia wyboru donora komórki jajowej - większość transferu jądrowego pomiędzy różnymi gatunkami się nie powodzi.
Chronologia postępów w klonowaniu zwierząt • (1938) Hans Spemann zaproponował wykorzystanie transferu jądrowego w celu sklonowania organizmu. Pomysł pochodzi z rozważań nad sposobem eksperymentalnego rozstrzygnięcia kontrowersji, czy w procesie różnicowania następuje utrata materiału genetycznego. Gdyby następowała, klonowanie byłoby niemożliwe. • żaba Rana pipiens (1952) Robert Briggs i Thomas King. Mieli trudności z uzyskaniem klonów z komórek zróżnicowanych, doszli do konkluzji, błędnej, że następuje utrata materiału genetycznego. • karp: (1963) informacja kontrowersyjna • owca: (1996) pierwszy sklonowany ssak: Owca Dolly • żaba Xenopus laevis (1958, 1962) John B. Gurdon odniósł sukces. Przez wiele lat jednak jego wynik był kwestionowany, zwłaszcza w świetle nieudanych prób klonowania ssaków. Gurdon wielokrotnie udoskonalał eksperyment, by odpowiedzieć na kolejne zarzuty. • małpa (Rezus): (samica, styczeń 2000) • świnia: (5 prosiaków z jednej świni, Szkocja - 2000) • bawół: (samiec, styczeń 2001) • krowa: Alpha and Beta (samica, 2001) • kot: CopyCat "CC" (samica, jesień 2001) • mysz: (1998) Wakayama i Yanagimachi. W 2002 roku Hochedlinger i Jaenisch sklonowali myszy z limfocytów T i pokazali, że otrzymane osobniki mają rearanżacje genu receptora limfocytu T właściwą dla wyjściowej populacji limfocytów. Powszechnie uważa się to za najsilniejszy dowód, że klonowanie jest możliwe z komórek zróżnicowanych.
Chronologia postępów w klonowaniu zwierzat cz. 2 • królik: (marzec-kwiecień, 2003) we Francji i Korei Południowej. • muł: Idaho Gem (samiec, maj 2003) i Utah Pioneer (samiec, lipiec 2003) • jeleń: Dewey (2003) • koń: Prometea (samica, 2003) • szczur: Ralph (samiec, 2003) • muszki owocowe (2004) • człowiek (2004) grupa Shin Yong Moona, ogłosiła otrzymano pluripotentnych komórek macierzystych. Wynik ten okazał się oszustwem. • pies: Snuppy (kwiecień 2005)
Najpopularniejszym ze sklonowanych zwierząt jest ssak, Owca Dolly Owca Dolly (1996-2003) - owca, pierwszy w historii ssak, który przyszedł na świat wskutek sklonowania komórek somatycznych dorosłego osobnika. Dolly urodziła się 5 lipca 1996 roku jako wynik eksperymentu naukowców Roslin Institute w Edynburgu. Wraz z nią urodziło się także 254 innych sklonowanych organizmów, jednak większość obciążona była mutacjami i błędami genetycznymi, pozostałe były zniekształcone - wszystkie zostały uśmiercone. W czasie życia owieczki Dolly zebrano dużo informacji na temat rozwoju sklonowanego organizmu. Zaobserwowano między innymi, że wiek materiału genetycznego sklonowanego organizmu jest identyczny z wiekiem dawcy. Tym samym Dolly miała biologicznie 6 lat w chwili urodzenia, tyle ile miała owca-dawczyni. Prawidłowość ta powoduje między innymi, że klon nie jest pozbawiony wad genetycznych wieku starczego dawcy i ma mniejszą odporność na choroby. Dolly została uśpiona ze względu na nieuleczalną chorobę płuc po 6 latach 14 lutego 2003 roku (owce żyją średnio 11-12 lat). Choroba ta, jak dowiedziono, nie była wynikiem klonowania, a jedynie sposobu przetrzymywania Dolly, która trzymana była w srodowisku laboratoryjnym. Wcześniej cierpiała także na zwyrodnieniową chorobę stawów. Wydała na świat 6 zdrowych jagniąt. Po śmierci została wypchana i zaprezentowana publiczności w edynburskim muzeum 11 kwietnia 2003. Imię zawdzięcza amerykańskiej piosenkarce country Dolly Parton.
Problemy etyczne i prawne: 1.czy klon miałby duszę inną od jego wzorca?2.czy klon byłby przedmiotem (jako wytwór techniki),czy też należałoby go uznać za jednostkę ludzką i przyznaćmu wszystkie związane z tym prawa?3.kto miałby prawo wychowywać klony i jak miałoby to się odbywać?4.kto miałby prawo regulować zasady "produkcji" klonów (ich liczbę,rodzaje, sposoby pozyskiwania materiału genetycznego itp.)?5.jak świadomość bycia sztucznym klonem wpływałaby na psychikę?6.w jaki sposób masowa produkcja klonów wpłynęłaby na strukturę społeczną?
Nasza opinia na ten temat... Uważamy, że klonowanie nie powinno być zabranianie, gdyż może się bardzo przydać. Nie chodzi namo jakieś masowe klonowanie ludzi. Chodzi nam raczej o klonowanie samych organów, co bardzo by się przydało w ratowaniu chorych ludzi, którym są one potrzebne. Teraz na przeszczep organu czeka się wiele miesięcy, a nawet lat. Często chorzy ludzie nie mają tyle czasu...Oprócz tego nie byłoby większych problemów z transfuzjami krwi. Banki krwi trzymałyby sklonowaną krew,szczególnie gdy ktoś ma rzadką grupę, i potrzebuje transfuzji. Nie umierały by osoby, które mogły by żyć! Można iść jeszcze dalej... A jeśli dziecko ma np. raka mózgu? I nie można go uratować? A gdyby zrobić zdrowego klona? Wtedy rodzice nie musieliby się rozstawać z dzieckiem... Klonowanie przydało by się też przy gatunkach zwierząt, które grożą wyginięciem... Jednak, uważamy że gdy ludzie osiągną wysoki stopień zaawansowania w dziedzinie klonowanie, powinno się stworzyć odpowiednie ugrupowanie, które pilnowało by aby nikt nie nadużył możliwości jakie daje ta technologia, nie wymknęło się to z pod kontroli, obracając się przeciwko nam...
prezentacje wykonały: Ania Jaworska i Ola Puchalska
