M A R S

1. Zdjęcie Marsa zrobione przez sondę Viking 1 M A R S Klasa IV c Karol Kołodziejak Kółko Astronomiczne „Mroczek” czerwona planeta

2. Mars w porównaniu do Ziemi

3. Wewnętrzne planety Układu Słonecznego MerkuryWenusZiemiaMars

4. Mars w układzie słonecznym Mars jest czwartą od słońca planetą Układu Słonecznego. Jest jedną z pięciu planet widocznych na niebie gołym okiem. Okrąża słońce w ciągu 687 dni (1,8809 Ziemskiego) po prawie kołowej orbicie.

5. Z lewej: orbity wewnętrznych planet Układu SłonecznegoZ prawej: orbity zewnętrznych planet i Plutona

6. Mars - podstawowe informacje Mars - podstawowe informacje 14 Masa: Długość równika: Temperatura: Doba: Atmosfera Ciśnienie: Skład: Księżyce: Prędkość wiatrów: 0,1074 Ziemi / 6,4191*10 kg 0,5326 Ziemi / 6 794 km -120°C - +3°C 24 godz., 39 min i 35,244 s 0,006 bar (bezwzględne) 95,3% - dwutlenek węgla 2,7% - azot 1,6% - argon 1,0% - tlen 0,4% - pozostałe Phobos i Deimos 300 km/h

7. Skład atmosfery Marsa w procentach - wykres 95,4%

8. Podstawowe informacje o Phobos Średnia odległość od planety Okres obiegu wokół planety Średni promień 9 400 km 0,32 dnia 11,1 km Podstawowe informacje o Deimos Średnia odległość od planety Okres obiegu wokół planety Średni promień 23 500 km 1,26 dnia 6,2 km

9. Phobos

10. Deimos Porównanie Phobos i Deimos (od lewej)

11. Geologia Marsa Powierzchnia Marsa jest złożona głównie z bazaltu. Część powierzchni Marsa jest pokryta pyłem tlenku żelaza. Na Marsie pole magnetyczne nie jest podobne do ziemskiego. Posiada on słabe lokalne pole magnetyczne. Dokonane badania wykazały, że w skorupie planety znajdują się na przemian położone pasma o przeciwnej biegunowości szerokości przeważnie około 160 km i długości około 1000 km. Podobne struktury można znaleźć na dnie ziemskich oceanów. Istnienie pasm sugeruje występowanie w przeszłości ruchów płyt tektonicznych oraz pola magnetycznego podobnego do ziemskiego. Promień jądra: 480 km Skład jądra: 14-17% siarka, reszta żelazo. Skład płaszcza: krzem Jądro jest częściowo płynne.

12. Mars w przekroju

13. Woda na Marsie Struktury na powierzchni Marsa przypominają wyschnięte koryta rzek wyżłobione przez wodę płynącą tędy prawdopodobnie przed milionami lat oraz doliny. Obecnie woda może jeszcze pozostawać w postaci warstw lodowych tworzących około- biegunowe czapy polarne pokryte przede wszystkim zespolonym dwutlenkiem węgla (tzw. suchym lodem) oraz w postaci nielicznej pary wodnej w atmosferze. Ciekła woda pojawia się przez krótki czas na najniższych terenach planety pod jej równikiem. Z lewej widoczna jest czapa lodowa będąca na jednym z marsjańskich biegunów.

14. Olympus Mons (Góry Olimpu) jest najwyższą górą w Układzie Słonecznym i na Marsie. to nieaktywny wulkan. Największy ciemny obszar widziany z Ziemi to Syrtis Major.

15. Z lewej: reprodukcja mapy Marsa wykonanej przez G. Shiaparellego w 1888 roku. U dołu: mapa Marsa zrobiona ze zdjęć Kosmicznego Teleskopu Hubble'a Mapy Marsa

16. Zachód słońca na Marsie

17. Globalna burza piaskowa na MarsieZdjęcie z lewej - 26 VI 2001,zdjęcie z prawej - 4 IX 2001.

18. Zdjęcia powierzchni Marsa Z prawej: Atmosfera Marsa Z lewej: Kamienie na powierzchni Marsa

19. Zdjęcie powierzchni Marsa zrobione z sondy Phoenix

20. Zdjęcie powierzchni Marsa zrobione z sondy Viking

21. Misje odkrywcze ziemian naczerwoną planetę

22. Japonia, Stany Zjednoczone, Związek Sowiecki i Europa (ESA - Europejska Agencja Kosmiczna, w jej skład Polska nie wchodzi) najczęściej wysyłały wiele statków kosmicznych (również łaziki, orbitery i lądowniki) aby prowadzić badania na powierzchni Marsa. Aktualnie wysłanie 1 kg z powierzchni Ziemi na Marsa kosztuje ok. 309 000 $. Około 2/3 wszystkich misji kosmicznych na Marsa zostały zakończone niepowodzeniem ulegając awarii przed ukończeniem lub nawet na początku lotu. Pierwszego udanego przelotu w pobliżu Marsa dokonał w 1964 roku Mariner 4. 4 listopada 1971 Mariner 9 został pierwszą sondą na orbicie innej planety, wchodząc na marsjańską orbitę. Pierwszych udanych lądowań (1971) Sonda Mars 3 na znaczku pocztowym z 1972 r. na powierzchni dokonały sowieckie sondy Mars 2 i Mars 3 z programu Mars, ale po paru sekundach od lądowania stracono z nimi kontakt.

23. W 1975 NASA uruchomiła program Viking, który składał się z dwóch orbiterów wyposażonych w lądowniki, które wylądowały pomyślnie (1976). Viking 1 pozostał operacyjny przez sześć lat, a Viking 2 przez trzy. Lądowniki Viking sfotografowały kolorowe panoramy Marsa, a orbitery wykonały mapy powierzchni na tyle szczegółowe, że używa się je do dziś. Najnowszą amerykańską sondą wysłaną na Marsa był lądownik Phoenix, wysłany 4 VIII 2007, który dotarł w okolice północnej czapy polarnej planety 25 V 2008. Lądownik posiadał ramię o długości 2,5 m, zdolne wwiercić się na metr w marsjański grunt oraz mikroskopową kamerę o rozdzielczości jednej tysięcznej grubości ludzkiego włosa. Misję zakończono 10 XI 2008, ponieważ inżynierowie nie mogli się z nim skontaktować. 2 sierpnia 2005 roku sonda NASA Mars Reconnaissance Orbiterrozpoczęła lot w kierunku planety, na orbitę dotarła 10 marca 2006 roku z planem prowadzenia badań naukowych przez dwa lata. MRO 3 marca 2008 przesłał pierwsze zdjęcia lawin, schodzących ze zboczy w pobliżu bieguna północnego.

24. Związek Sowiecki wysłał sondy (w 1988 r.) na Marsa (program Fobos), w celu badania planety i jej księżyców. Kontakt z Fobosem 1 został stracony w drodze na Marsa, natomiast Fobos2 z powodzeniem fotografował Marsa i Phobosa, ale uległ uszkodzeniu zanim odłączono dwa lądowniki, który miały wylądować na powierzchni tego księżyca. W 2003 roku ESA (Europejska Agencja Kosmiczna) rozpoczęła misję Mars Express, składającą się z orbitera Mars Express i lądownika Beagle 2. Misja Beagle 2 nie udała się, ponieważ w czasie opadania stracono kontakt z lądownikiem, został on uznany za utracony w lutym 2004. Na początku tego roku roku zespół odpowiedzialny za urządzenie PFS (Planetary Fourier Spectrometer) na pokładzie orbitera ogłosił, że wykryto metan w marsjańskiej atmosferze. W czerwcu 2006 roku ESA doniosła także o odkryciu zorzy na Marsie (pomimo braku globalnego pola magnetycznego). 4 lipca 1998 japońska JAXA wystrzeliła orbiter Nozomi (Planet-B), jednak jest on obecnie na orbicie wokół Słońca.

25. Ten obrazek jest oczywiście wizją artysty. Japoński lądownik Nozomi na orbicie wokół słońca

26. Program Mars Society oraz jego modyfikacje są propagowane przez stowarzyszenie Mars Sciety, działające również w Polsce. Ważnym projektem tego zrzeszenia jest projekt bazy na Marsie. Projekt architektoniczny bazy rozwijany jest przez dr inż. Jana Kozickiego z Katedry Podstaw Budownictwa i Inżynierii PG. Zakłada on, że baza zostanie wysłana w cylindrycznym pojemniku. Po jego wylądowaniu rozwinięte zostaną nadmuchiwane budynki. Następnie nadmuchana konstrukcja zostanie przytwierdzona do podłożu linami z zaczepami. Baza składa się z: modułu centralnego, pomieszczenia mieszkalnego dla 8 astronautów, kopuły do uprawy roślin, laboratorium, warsztatu i garażu dla pojazdu masjańskiego. W maju 2010 r. MSP ogłosiła, że model (1:1) zostanie wybudowany w Toruniu. Duże zainteresowanie polską bazą wyraziły NASA, ESA i JAXA. PolskabazanaMarsie (wizualizacja)

27. Miejsca lądowań na Marsie

28. Źródła • Wikipedia, wolna encyklopedia (http://pl.wikipedia.org) • Popularny Atlas Świata, Demart Warszawa 2007 • Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, WN PWN Warszawa 2004 • Kosmos Tajemnice Wszechświata • Nr 1, Amercom Poznań 2010 • Nr 9, Amercom Poznań 2011 • Nr 11, Amercom Poznań 2011