340 likes | 728 Views
Onrechtmatige daad. Week 4. Onrechtmatige daad . handelen in strijd met het recht door toerekenbaar schade aan een andere te veroorzaken a rrest Zuthense waterjuffer onrechtmatig = onwetmatig a rrest Lindebaum-Cohen
E N D
Onrechtmatige daad Week 4
Onrechtmatige daad • handelen in strijd met het recht door toerekenbaar schade aan een andere te veroorzaken • arrest Zuthense waterjuffer • onrechtmatig = onwetmatig • arrest Lindebaum-Cohen • onrechtmatig = onwetmatig + handelen in strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheid www.Bedrijfe Recht.nl
Arrest Lindebaum - Cohen arbeidsovereenkomst Lindebaum werknemer Omkoping/ bedrijfsspionage art. 6:162 BW Cohen www.Bedrijfe Recht.nl
Onderscheid wanprestatie strafrecht • onrechtmatige daad ↔ • onrechtmatige daad ↔ www.Bedrijfe Recht.nl
Onrechtmatige daad • om schadevergoeding te kunnen eisen moet aan vijf voorwaarden voldaan zijn (art. 6:162 ev BW) • onderscheid: • onrechtmatige daad ↔ onrechtmatig handelen www.Bedrijfe Recht.nl
Onrechtmatige daad Onrechtmatigedaad 1. Onrechtmatig handelen/nalaten 2. Toerekenbaarheid 3. Schade 4. Causaal verband 5.Relativiteit www.Bedrijfe Recht.nl
1. Onrechtmatig handelen (art. 6:162 lid 2 BW) • onrechtmatig handelen (art. 6:162 lid 2 BW): • inbreuk op een recht van een ander • strijd met een wettelijke plicht • handelen in strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheid • behoudens rechtvaardigingsgronden: • overmacht • noodweer www.Bedrijfe Recht.nl
2. Toerekenbaarheid van de daad • de onrechtmatige daad moet de dader worden aangerekend wegens: • schuld (als de dader een verwijt kan worden gemaakt) • wet • de in het verkeer geldende opvattingen www.Bedrijfe Recht.nl
2. Toerekenbaarheid • afhankelijk van • schuld schuldaansprakelijkheid • verwijtbaar gedrag • probleem: bewijs door benadeelde • risico risicoaansprakelijkheid • eigen gedrag of gedrag van een derde • bewijs door benadeelde niet nodig, maar mogelijkheid disculpatie dader • toerekenbaar eigen gedraging en gedraging van derden www.Bedrijfe Recht.nl
2. Toerekenbaarheid • risicoaansprakelijkheid voor eigen gedraging • bij geestelijke of lichamelijke tekortkoming (art. 6:165 BW) • gebrek is risico van “dader” • voorbeeld: • tijdens auto rijden een hartaanval • deel uitmaken van bepaalde groep • hoofdelijke aansprakelijkheid • voorbeeld: • betrokkenheid bij vechtpartij www.Bedrijfe Recht.nl
3. Schade • er moet schade zijn of dreigen (apart geregeld in art. 6:95 ev BW) • materiële schade (vermogensschade) • immateriële schade (smartegeld) www.Bedrijfe Recht.nl
4. Causaal verband ("dien ten gevolge") • oorzakelijk verband, rechtstreeks verband tussen schade en onrechtmatig handelen Onrechtmatig handelen/nalaten Schade Causaal verband www.Bedrijfe Recht.nl
4. Schade en causaal verband • bepalende factoren voor causaal verband: • conditio sine qua non • voorwaarde zonder welke de schade niet zou zijn ontstaan • voorzienbaarheid • aard van aansprakelijkheid • aard van schade • aard van gedraging www.Bedrijfe Recht.nl
4. Schade en causaal verband • voorzienbaarheid • vraag: is schade redelijkerwijs te verwachten gevolg van onrechtmatige daad? • geen strikte lijn, maar naar mate schade meer als gevolg dient te worden beschouwd wordt deze eerder toegerekend. voorzienbaarheid op tijdstip van onrechtmatige daad • doel: uitsluiting aansprakelijkheid voor volstrekt niet te verwachten / toevallige gevolgen www.Bedrijfe Recht.nl
4. Schade en causaal verband • aard van gedraging • eerdere toerekening schade naarmate de schuld aan onrechtmatige gedraging groter is • eerdere toerekening schade indien de onrechtmatige gedraging beroeps- of bedrijfsmatig gepleegd www.Bedrijfe Recht.nl
5. Relativiteit • de regel die door de dader is overtreden dient de belangen van de benadeelde te beschermen www.Bedrijfe Recht.nl
Rechtvaardigingsgrond • soms valt een op zichzelf onrechtmatige gedraging te rechtvaardigen (art. 6:162 lid 2 BW) • noodweer • overmacht • toestemming benadeelde • ambtelijk bevel • wettelijke voorschrift • risicoaanvaarding www.Bedrijfe Recht.nl
Meerdere daders • plegen onrechtmatige daad tegelijk door meerdere personen • voorbeeld: bepaalde verkeersongelukken, kettingbotsing • iedereen hoofdelijke aansprakelijk (6:102 BW) • onderlinge verrekening nas rato / naar mate van schuld (= onderling regresrecht) • voordeel slachtoffer: daders dragen onderling risico insolventie van een van hen www.Bedrijfe Recht.nl
Kwalitatieve aansprakelijkheid • aansprakelijkheid voor anderenonderscheid: a. schuldaansprakelijkheid en b. risico aansprakelijkheid www.Bedrijfe Recht.nl
Ouders en kinderen • kinderen tot 14 jaar (art 6:169 BW) • kind niet, ouder wel aansprakelijk • kinderen 14 en 15 jaar • ouders aansprakelijk, tenzij ze het foute gedrag van hun kinderen écht niet konden verhinderen • de ouders moeten aantonen dat hen geen verwijt treft • kinderen 16 jaar en ouder • kind wel, ouder niet aansprakelijk www.Bedrijfe Recht.nl
Aansprakelijkheid voor kinderen Tot 14 jaar Art. 6:169 lid 1 BW Van 14 en 15 jaar Art. 169 lid 2 BW • Doen van kind • Toerekenbaar aan kind indien • niet belet door art. 6:164 BW • - zogeheten fout van kind • voldoende toezicht? • omkering bewijslast Kind is NIET aansprakelijk Aansprakelijkheid kind ex art. 6:162 BW Ouder / voogd www.Bedrijfe Recht.nl
Werknemers • de werkgever is risico-aansprakelijk voor ondergeschikten (art. 6:170 BW): • ondergeschikt is zelf ook aansprakelijk o.g.v. art. 6:162 ev BW • werknemer moet in dienst van werkgever taak vervullen • kans op fout moet zijn vergroot door de opgedragen taak • werkgever moet zeggenschap hebben gehad www.Bedrijfe Recht.nl
Niet ondergeschikten • de werkgever is risico-aansprakelijk (art. 6:171 BW) • denk aan onderaannemer en hun personeel www.Bedrijfe Recht.nl
Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken • bezitter is risico-aansprakelijk (art. 6:173 BW) • zaak is gebrekkig als het niet voldoet aan de veiligheidseisen waaraan het zou moeten voldoen • geldt alleen voor roerende zaken www.Bedrijfe Recht.nl
Aansprakelijkheid voor opstallen • bezitter is risico-aansprakelijk (art. 6:174 BW) • opstallen: gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verbonden www.Bedrijfe Recht.nl
Aansprakelijkheid voor dieren • bezitter (dat hoeft niet perse de eigenaar te zijn) van een dier is risico-aansprakelijk (art. 6:179 BW) www.Bedrijfe Recht.nl
Verkeer en aansprakelijkheid • eigenaar of houder van motorvoertuig is risico aansprakelijk (staat niet in BW maar in art. 185 WVW) • automobilist is daarom verplicht verzekerd • risicoaansprakelijkheid www.Bedrijfe Recht.nl
Aansprakelijkheid eigenaar in geval van aanrijding Bestuurder: eigenaar Bestuurder: derde Art. 185 lid 1 WVW (risicoaansprakelijkheid) Art. 6:162 BW (schuldaansprakelijkheid) Art. 185 lid 2 WVW (risicoaansprakelijkheid) Eigenaar van een motorvoertuig www.Bedrijfe Recht.nl
Productaansprakelijkheid • producent is aansprakelijk voor zijn onveilige producten (art. 6:185 ev BW) • doel: beschermen van consument • onderscheid: gebrekkige zaken (art. 6:173 BW) en gebrekkig product (art. 6:186 BW) • wanneer product gebrekkig? • als het niet de veiligheid biedt die het publiek daarvan redelijkerwijs van mag verwachten (art 6:186 BW) www.Bedrijfe Recht.nl
Bewijs • wat moet de benadeelde consument bewijzen(art. 6:188 BW): • gebrek • schade • causaal verband www.Bedrijfe Recht.nl
Producent • wie is producent (art. 6:187 BW) ? • 1. fabrikant van eindproduct • 2. producent van een grondstof of onderdeel • 3. ieder die zich als producent presenteert door zijn naam, merk of een ander onderscheidingsteken op het product aan te brengen • 4. importeur in de EU • indien producent onbekend: • 5. leverancier www.Bedrijfe Recht.nl
Producent art. 6:185 BW Fabrikant/leverancier wanprestatie art. 6:187 lid 4 BW Grossier wanprestatie wanprestatie Consument Detaillist www.Bedrijfe Recht.nl
Schade • gaat alleen om gevolg schade aan consument (art. 6:190 BW) • schade aan: • een persoon • een andere zaak • geen vergoeding van schade aan het product zelf www.Bedrijfe Recht.nl