Hastane Makro-Ergonomik İş Analizi

1. Hastane Makro-Ergonomik İş Analizi Gülçin Yücel, Araş.Gör. Ahmet F. Özok, Prof. Dr. YAEM 30 Haziran, 2010

2. Sunum Planı • Sağlık sistemleri ve Hasta güvenliğinde İnsan Faktörleri ve Ergonomi(Human Factors and Ergonomics) • Makro-Ergonomik iş analizi • Uygulama Sonuçları • Süreç analizi • Hata Matrisleri • Temel Hata Kontrol Tablosu • Çözüm Önerileri • Barkotlu ilaç uygulama sistemleri • Bilgisayar destekli hekim talimat sistemleri

3. Hasta Güvenliği • Uzmanlar Amerika’da yılda 44.000 kişinin hastanelerdeki tıbbi hatalar yüzünden yaşamlarını yitirdiklerini tahmin etmektedirler. Bu sayı trafik kazası, göğüs kanseri veya AIDS’den ölenlerin sayısından daha fazladır • To Err is Human, Building a Safer Health System, Institute of Medicine

4. Sağlık Sistemlerinde İnsan Faktörleri ve Ergonomi Sağlık sitemlerinde İnsan Faktörleri ve Ergonomi Alanları (Carayon, 2007)

5. Çalışmanın Gerekçeleri • İlaç hataları ve tıbbi hatalar, en çok talimat(order) verme ve ilaç uygulama(medication administration) aşamalarında gerçekleşmektedir (Leape ve diğ, 1991; IOM, 2006). • Yanlış ilaç ve etkileşimli ilaç kullanımından kaynaklı hataların %35’i ilaçların hastaya verilme aşamasında gerçekleşmektedir (Bates ve diğ, 1995). • Hastanelerde verilen ilaç dozlarının yaklaşık olarak %20’si hatalıdır. (Leape ve diğ, 1995). • Türkiye’de bir özel dal araştırma hastensinde yapılan çalışmanın sonuçları da göstermiştir ki, hemşirelerin uygulamalarda karşılaştıkları hatalar arasında % 57.0 oranıyla ilaç uygulama hataları ilk sırada yer almaktadır (Çırpı ve diğ, 2009). • İstanbul ili Avrupa yakasında akkredite olan ve ISO belgesi almış SSK’ya bağlı 5 hastane yapılan çalışmanın sonuçlarına göre hemşireler hasta güvenliğine ilişkin en büyük risk faktörü olarak, yanlış ilaç vermeyi görmektedir (Sezgin, 2007).

6. Araştırma Soruları • Hastanedeki mevcut talimat(order) verme ve ilaç uygulama(medication administration) süreçleri nasıldır? • Bu süreçlerde ne gibi tehlikeler oluşmaktadır? • Bu tehlikeler, Sağlık Bilişim Sistemi(SBS) uygulamaları ile kontrol edilebilir mi?

7. Metot • Metot: Makro-Ergonomik İş Analizi ve Tasarımı(MEAT), iş sistemin süreçlerini sistematik olarak analiz eden bir tekniktir. MEAT uygulamaları ile iş sisteminin süreçlerindeki zayıf noktalar belirlenerek giderilmesi sağlanabilir (Hendrick ve Kleiner, 2001). • Süreç akış şemalarının elde edilmesi • Süreç hata(varyans) matrisinin elde edilmesi • Temel hata kontrol matrislerinin elde edilmesi • Çözüm önerilerinin geliştirilmesi • Yer: İstanbul’daki bir eğitim araştırma hastanesinin gögüs hastalıkları kliniği

8. Süreç Akış Şemları işlem • UML tabanlı • iş akışını görseleştirme • mevcut süreci analiz etme • hedeflenen süreci tanımlama • “optimum süreci” belirleme • zayıf noktaları belirleme karar akışları araç problem

9. Süreç akış şemaları

10. VaryanslarveNedenleri

11. Varyans Matrisi

12. Temel Hata Kontrol Matrisi

13. Çözüm Önerileri • Bilgisayar destekli hekim order sistemi (Computerized physician order entry system) • Barkotlu ilaç uygulama sistemleri (Barcode Medication Administration System) • Klinik eczacı

14. Bilgisayar destekli hekim order sistemi (ComputerizedPhysicianOrderEntry ) Karar destek sistemi • Okunaksız yazı problemini önlenmesi • Eczaneye daha hızlı erişim sağlaması • Benzer ilaç isimlerinden kaynaklı hataları azaltması • İlaç-ilaç etkileşimlerine karşı uyarması • karar destek sistemlerine daha kolay entegre olması • Hata raporlama sistemine bağlanabilmesi • Yanlış ilaç ve doz seçimimi azaltması • Veri analizine imkan sağlaması • Orderı veren doktorun tanımlanabilmesi

15. Barkodlu ilaç verme sistemi (Barcode Medication Administration System)

16. Çözüm Önerileri

17. Sorular?