500 likes | 896 Views
Dr.İbrahim Berber International Hospital Genel Cerrahi ve Organ Nakli. PANKREAS NAKLİ. Diyabetes Mellitus; The International Diabetes Federation. Uluslararası Diyabet Federasyonu verilerine göre dünyada 285 milyon diyabetik insan var, yirmi yıl içinde bu rakam 438 milyon olacak. Her yıl
E N D
Dr.İbrahim Berber International Hospital Genel Cerrahi ve Organ Nakli PANKREAS NAKLİ
Diyabetes Mellitus; The International Diabetes Federation • Uluslararası Diyabet Federasyonu • verilerine göre dünyada 285 milyon • diyabetik insan var, yirmi yıl içinde bu • rakam 438 milyon olacak. Her yıl • yaklaşık 7 milyon artış öngörülüyor.
Ülkemizde ~ 6,5-7 milyon (%9,2; heryıl %0,35 artıyor) Diyabet küresel ölümlerin 4. önemli nedeni Tüm diyabetik kişilerin yaklaşık %50'si durumlarının farkında değil. Diyabetik vakaların %90-95'i Tip 2 diyabet Diabetes Mellitus;Türk Diyabet Cemiyeti
Diabetes Mellitus • U.S.A da 18 milyon hastanın problemi • 174 milyar $ dan fazla yıllık maliyet • Şu an son dönem böbrek yetmezliğinin %40, 2030 yılında %60 nedeni olacak. ML Mai et al;The long-term management of pancreas transplantation.Transplantation 2006;82(8):991-1003 American Diabetes Association; Economic costs of diabetes in the U.S. In 2007. Diabetes Care 2008;31(3):596-615
Diabetes Mellitus Tedavisi • İnsülin • Pankreas transplantasyonu • önemli tedaviler
Pankreas Transplantasyonu • Solid organ • Adacık hücre- Makroenkapsülasyon • Kök hücre Morath C, et al. Simultaneous pancreas-kidney transplantation in type diabetes. Clin Transplant 2009;23(21):115-120. • Vardanyan M, et al. Pancreas vs. islet transplantation: a call on the future. Curr Opin Organ Transplant 2010;15:124-130.
İlk nakil 1966 Kelly WD ve ark. (SPK, Minnesota) • 1978’e kadar greft-hasta survisi düşük (1. yıl %25) • Başarı • yeni immünsupressifler • Siklosporin (çıkış 1979-FDA onayı 1983) • Anti-Thc. Ak • Takrolimus 1994 • Mikofenolat mofetil 1995 • Yeni cerrahi teknikler • Organ prezervasyonu (Wisconsin sol.1987) • Rejeksiyon tanı-tedavisindeki gelişmeler Burke et al. Transplantation 2004.
International Pancreas Transplant Registry’nin 2008 yılı verilerine göre, 22000’i ABD’de, 8000’i ABD dışı merkezlerde toplam 30000 pankreas tx. Ortalama 1900 vaka/yıl
Pankreas tx Amaçları: • - İnsülinsizlik • - Normoglisemiyi sağlamak, • - Glukoza normal insülin cevabı • - Hipoglisemiyi önlemek • - Komplikasyon ilerlemesini engellemek, • - Hayat kalitesini arttırmak Becker BN, et al. J Am Soc Nephrol 2001. White SA, et al. Lancet 2009;373:1808-17
Operasyon morbidite ve mortalitesi İmmünosupresyonun yan etkileri Pankreas Naklinin Getirileri Yan Etkileri • Eksojen insülinsiz glisemi kontrolü , • Nöropati, Nefropati , Retinopati, Vaskülopati de düzelme,
Pankreas Transplantasyonu Tipleri • 1. Simültane • Pankreas-Böbrek • Transplantasyonu (SPK) • en sık;%73 • 2. Böbrek Transplantasyonu • sonrası Pankreas • Transplantasyonu (PAK);%19 • 3. Yalnız Pankreas • Transplantasyonu • (PTA);%9 + Clin Transpl 2008:45-56. (IPTR)
Pankreas tx için uygun hasta • Tip 1 DM • < 55 yaş • SDBY, retinopati, nöropati • BMI < 32 kg/m2 • Brittle diyabet • Hipoglisemiyi algılayamama • Total pankreatektomi-benign(kr.pankreatit) • Ameliyat için uygun hasta Becker BN, et al. J Am Soc Nephrol 2001 White SA, et al. Lancet 2009;373:1808-17
Pankreas Tx adayları dışlama kriterleri • Tip 2 DM ? • Yetersiz kardiyak rezerv- Düzeltilemeyecek KAH, EF < % 50, Yakın zamanda geçirilmiş Mİ • Psikiyatrik hast., ilaç-sigara-alkol bağımlılığı • Aktif enfeksiyon-kanser • > 60 yaş • Morbid obezite • Akciğer hastalığı • Takip programına uyumsuzluk Hakim NS, et al. Exp Clin Transplant 2003.
Gruessner AC, Sutherland DE. Pancreas transplant outcomes for United States (US) and non-US cases as reported to the United Network for Organ Sharing (UNOS) and the International Pancreas Transplant Registry (IPTR) as of June 2004. Clin Transplant 2005; 19: 433–55. • IPTR verilerine göre Haziran 2004'e kadar yapılan 23000 pankreas transplantasyonun % 7,7'si Tip 2 diyabet nedeniyle yapılmış.
DS Nath. Outcomes of pancreas transplants for patients with type 2 diabetes mellitus. Clin Trans. 2005 .19.6.792 • 1994-2002 arası 17 hasta Tip II DM • Hastaların çoğunda retinopati(%94), nefropati (%65) ve nöropati (%76) komplikasyonları vardı. • Ortalama takip 4,3 yıl ve yaşayanların oranı %71 • 16 (%94) öglisemik • Uzun dönem takip sonuçları Tip 1 diyabetik hastalar ile benzer
Light JA, Barhyte DY. Simultaneous pancreas-kidney transplants in type I and type II diabetic patients with end-stage renal disease: similar 10-year outcomes. Transplant Proc 2005;37(2):1283-1284 135 Hasta: Tip 1 ve Tip 2 IDDM (%28) Ortalama takip süresi 100 aydan fazla SPK transplantasyonu, Tip 1 ve Tip 2 diyabetik hastalardaki sonuçları benzer
- C-peptid seviyesi<1,8ng/ml olan DM+SDBY hastasına sadece böbrek nakli yerine SPK daha uygun - BMI<32 kg/m2 olan - Minimal kardiyovasküler komorbidite (sigara içmeyen, amputasyon geçirmemiş olan, ekokardiografide kalp duvar hareketlerinin normal olması) - İnsülin rezistansının düşük olması (insülin ihtiyacı < 1 U/kg/gün) son 5 yıl Sener A, et al. Is there a role for pancreas transplantation in type 2 diabetes mellitus? Tarnsplantation 2010;90(2):121-123 Tip 2 Diyabetik Hastada Pankreas Tx Kriterleri
1. Kadavra donör; - Heart-beating: %95 - Non-heart-beating: Seçilmiş vakalar 2. Canlı donör; %0,5 White SA, et al. Pancreas transplantation. Lancet 2009;373:1808-17 Pankreas Donör Kaynakları
Fernandez LA,et al. Simultaneous pancreas-kidney transplantation from donation after cardiac death: successful long-term outcomes. Ann Surg. 2005 Nov;242(5):716-23 • 1993-2003 arası 576 SPK hastasının 37 sinin grefti kardiak ölüm sonrası alınmış • 1 ve 5 yıllık graft yaşam oranları diğerleri ile benzer.
Donör değerlendirmesi • kadavra donör: • nondiabetik, normoglisemik olmalı • < 55 yaş, (ideal 10-40), • hemodinamisi stabil, • obez olmayan (BMI < 30 kg/m2); BMI>35 kg/m2 kullanılmaz Deneyimli transplant cerrahı tarafından gözlenen organ perfüzyon ve kalitesi (pankrasın ve damarların gross görüntüsü) önemli Çıkarılan organ için soğuk iskemi zamanı < 24 saat olmalı (Wisconsin sol içinde) Wullstein C, et al. Transplant Proc. 2005
- Kilo; Küçük donor (25-50 kg); bir yıllık greft survi düşük (%72), greft tromboz oranı yüksek (%18) - Yaş; 55 yaş üstü donör nadir kullanılır - Hiperglisemi; organ alımı esnasında sıktır fakat donör olmak için kontrendikasyon değildir. Uzun dönemde greft kaybı için minor risk faktörüdür. - Hiperamilazemi; tükrük orijinli olabilir pankreatit ve travma yoksa kontrendikasyon değildir. White SA, et al. Pancreas transplantation Lancet 2009;373:1808-17 Pankreas Donör Kriterleri
Pankreas Donör Kriterleri • BMI; >35 kg/m2 kullanılmaz • <30 kg/m2 kullanılır • >30 kg/m2 ve 50 yaş üstü donör adacık hücre donörü olarak kulanılır. • - Pankreasın belirgin yağ infiltrasyonu transplantasyonu için risk faktörüdür. • - Sklerotik, kalsifik veya belirgin renk değişikliği olan pankreas kullanılmaz. • White SA, et al. Pancreas transplantation. Lancet 2009;373:1808-17
Teknik • Verici : kadavra, daha az canlıdan hemipankreatektomi • Venöz drenaj : sistemik veya portal • Ekzokrin drenaj: mesane veya enterik
Mesane drenajı; SPK %85 1995- %20 2005 -IPTR • günümüzde daha çok PTA'da kullanılır. • Avantaj: • Anastomoz kaçağı daha az (%14)-daha güvenli • Rejeksiyon daha erken saptanır (idrar amilazı) • Grefte sistoskopik biyopsi imkanı sağlar Dezavantaj: • İdrarın pankreas reflüsü, pankreatit riski (%11-50) • bikarbonat kaybı dehidratasyon ve asidozis , bikarbonat repl.bikarbonat: 22-24 mEq/L • Sıvı kaybı dehidratasyon • Enfeksiyon (%10), hematüri(%16), kimyasal sistit • Uretra sitriktürü (%3), mesane taşı oluşumu ve balanitis • Boggi U, et al. Surgical techniques for pancreas transplantation. Curr Opin Organ transplant 2010;15:102-111.
Enterik drenaj(1999-2003 arası vakaların %79’u-IPTR) Avantaj: • Fizyolojik • bikarbonat kaybı-asidoz yok • Optimal yaşam kalitesi Dezavantaj: • rejeksiyon geç saptanır • İntestinal kanama;erken, geç • Anastomoz kaçağı • enterik obstruksiyon ve enfeksiyon riski • 1 yıllık greft survisi mesaneye göre daha az Boggi U, et al. Surgical techniques for pancreas transplantation. Curr Opin Organ transplant 2010;15:102-111.
Monroy-Quadras M.et al. Bladder vs enteric drainage in simultaneous pancreas-kidney transplantation. NDT. 2006 Feb ;21(2):483-7. • 1998-2004 arası 53 SPK hastası • 23 enterik 30 mesane drenajı • Mesane grubunda ürolojik komplikasyon,asidozis ve dehidratasyon hafifçe artmış bulunmuş. • Enterik drenaj lehine sonuç.
Portal Drenaj • Fizyolojiktir. • KC glukoz kullanımı ve insülin rezistansı üzerine olumlu etkileri vardır. • İnsülinin %50'si ilk geçişte metabolize olur • Hiperinsülinemiyi önler . Transplant Proc 2002;34:1899-1900. • Hayvan deneyleri: İmmünolojik avantajı olabilir. Klinik çalışmalar: Bir kısmı olabilir, bir kısmı fark yok. Curr Opin Organ Transplant 2010;15:102-111.
Portal Drenaj / Sistemik Drenaj ? • Sistemik drenajın hiperinsülinemi nedeniyle oluşan solid bir yanetkisi gösterilememiştir. • Ayrıca portal drenajın gösterilebilmiş bir yaşam süresi avantajı da yoktur. • Hepatik ve periferik insilün sensitivitesi benzerdir • LDL, VLDL, HDL, kolesterol, trigliserid, açlık glukoz, C-peptid, apolipoprotein B kan düzeylerini ile ilgili değişik sonuçlar • Çoğu metabolik paremetrelerde mevcut bulgulara göre SVD ile PVD arasında major bir fark yoktur. • Petruzzo P, et al. Clin Transplant 2000;14:287 • Stratta RJ, et al. Ann Surg 2001;233:740 Petruzzo P, et al. Transplantation 2004;77:1875-1879. Boggi U, et al. Curr Opin Organ transplant 2010;15:102-111.
Mesane Drenajın Enterik Drenaja Çevrilmesi • 5 yıl içinde %24 mesane drenajı enterik drenaja çevrilmesi gerekilir. • Erkeklerde muhtemelen mesane basıncı yüksek olmasına bağlı olarak enterik konversiyon daha yüksek oranda gerekli olur (E:%24,K:%16) • Enterik konversiyon genellikle güvenlidir, fakat %25 hastada komplikasyon gelişir. Greft ve hasta kaybı riski vardır.
Mesane Drenajın Enterik Drenaja Çevrilmesi • Enterik konversiyon endikasyonları; • Metabolik asidoz (%33) • Rekurren üriner infeksiyon (%20) • Reflü pankreatit (19%) • Persistan hematuri (15%) • Üretrit (6%) • Anastomoz kaçağı (4%) • Duodenal perforasyon (4%) • Rekurren üriner kaçak
İmmunsupresyon • 4’lü immunsupresyon • * mono veya poliklonal anti T hc. Antikoru (%80) • Thymoglobulin(%44), OKT3, daclizumab, basiliximab, alemtuzumab • * calcineurin inhibitörü • Cyc A, tacrolimus, rapamisin • * antimetabolit • mikofenolat mofetil, azotiopurin • * Steroid Gruessner AC, et al. Clin Transplant. 2005
Heilman RL, et al. Immunosuppression in simultaneous pancreas-kidney transplantation: progress to date. Drugs. 2010 May 7;70(7):793-804.
Metabolik sonuçlar • Başarılı tx = • insülinsiz yaşam, • normal glukoz, normal-normale yakın HbA1c • Hipoglisemiye glukagon cevabında düzelme • OGTT, İVGTT ile normal insülin cevabı
Greft Survi* • (* İnsülin tedavisine ihtiyaç olmaması, normal açlık kan şekeri, Normal/hafif artmış HbA1C) • 1Yıl 3yıl • SPK 82% 79% • PAK 71% 64% • PTA 62% 52%
Graft kaybı nedenleri • 1980'e kadar %25'i, 2004-2008 arası vakaların %7-9 cerrahi komplikasyonlar nedeniyle kaybedilmiş. • Akut dönemSaat-günler içinde • tromboz (en sık neden;%3-10) • Anastomoz kaçağı (%0,5) • Kanama (%0,3),relaparotominin en sık nedenidir. • enfeksiyon(derin enf., viral (CMV)) • Rejeksiyon(alloimmunite ve otoimmunite) • Pankreatit (insidansını belirlemek zor) Tanı: Dopler USG, BT, KŞ yükselmesi, idrar amilazı Proflaksi: heparin, aspirin, antibiyotik Günler yıllar sonra; İmmünojenik rejeksiyon 10 yıl sonra greft kaybının en önemli nedeni (%53) alıcının ölmesi, %33 kronik rejeksiyon Troppmann C. Complications after pancreas transplantation. Curr Opin Organ Transplant 2010;15:112-118.
Rejeksiyon erken tanısı önemli • tek başına pankreas rejeksiyonu %15’den az • Serum kreatininartışı böbrek+pankreas rejeksiyonu prediktörü Mesane drenajlılarda • İdrar amilazında • Serum amilazında • Serum glukozunda Enterik drenejda serum lipaz ( glukozdan daha duyarlıdır.) Doppler USG- pankreas bx !....
Pankreas alıcılarında hiperglisemi • Tip I Diyabet Nüksü • Rejeksiyon • Tip II Diyabet Gelişimi
Pankreas Alıcılarında Mortalite Sebepleri • %33 Kardiovaskuler • %21 Enfeksiyon * • %7 Serebrovaskuler Ojo AO, et al. Transplantation 2001; 71: 82 (USA Renal Data System 1987-1996) * Sadece böbrek alıcısı olan diabetiklere göre artmış
Demartines N. An Evidence-Based Analysis of Simultaneous Pancreas-Kidney and Pancreas Transplantation Alone. AJT 2005;5:2688-97. • 2481 yazı taranmış,102 yazı analiz edilmiş. • 1. General comment • 1.1 Pancreas transplantation currently offers excellent long-term graft function and patient survival rates. • 2. Recommendation Grade A • 2.1 The choice of an effective immunosuppression regimen is key for success. It should include induction therapy, calcineurin inhibitors, MMF or derivate, and steroids.
Demartines N. An Evidence-Based Analysis of Simultaneous Pancreas-Kidney and Pancreas Transplantation Alone. AJT 2005;5:2688-97. • 3. Recommendation grade B • 3.1 Enteric exocrine is superior to bladder drainage. • 4. Recommendation grade C • 4.1 Portal venous drainage might be superior, although insufficient evidence is currently available. • 4.2 SPK transplantation is highly cost-effective. • 4.3 Pancreas transplantation alone is an emerging therapy with promise in control of several diabetic complications A RCT should specify its real value.
Tek başına pankreas nakli ?... • Diabetik renal lezyonların geri dönüşü için 5 yıllık öglisemik süre. • İmmünosupresif nefrotoksisitesi • Randomize kontrollü çalışma eksikliği • Tx Öncesi Böbrek Fonksiyonu (CrCL>70ml/dK) Genzini T, et al.Transplant Proc. 2006 ;38(6):1939-40
Tek başına pankreas nakli adayları • Sık, akut ve ciddi metabolik komplikasyonlar (hipoglisemi,belirgin hiperglisemi, ketoacidosis) • Eksojen insülin tedavisi ile başaçıkılamayan emosyonel ve klinik problemler • İnsülin tedavisinin akut komplikasyonları önlemedeki yetersizliği. Robertson RP,et al . Diabetes Care 2000;23:112–116. Robertson RP. N Engl J Med 2004;350:694–705.
En iyi sonuçlar en ideal şartlarda alınır • Daha fazla kadavra, • Daha fazla merkez • Daha tecrübeli ekipler • Daha iyi-az yan etkili immünsupresyon Bizlerin başarısını ve hastaların umutları artıracaktır