Dane INFORMACYJNE

2. Dane INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • Zespół Szkół Publicznych w Łasinie • ID grupy: • 96/77_MP_G2 • Kompetencja: • Matematyczno - przyrodnicza • Temat projektowy: • Odżywiaj się zdrowo – zapobiegaj chorobom • Semestr/rok szkolny: • Semestr III 2010/2011

3. NASZA GRUPA • Anna Arendt • Daria Czarnecka • Piotr Domeracki • Maja Kelas • Karolina Kochanowska • Kamil Konowalski • Magdalena Kosiarek • Patryk Krzemiński • Joanna Kurzyńska • Piotr Kusz • Patrycja Przybylska

4. TROCHĘ WSPOMNIEŃ Z SEMESTRU III

5. ODŻYWIAJ SIĘ ZDROWO • - ZAPOBIEGAJ CHOROBOM

6. Zdrowie • Na początek samo pojęcie zdrowie. Co to oznacza? • Zdrowie – oznacza prawidłowy stan organizmu i dobre samopoczucie. • Zdrowie fizyczne – stan kiedy wszystkie nasze narządy funkcjonują poprawnie. • Zdrowie psychiczne – oznacza m.in. umiejętność radzenia sobie z codziennymi sprawami. • Zdrowie społeczne – to umiejętność życia z innymi ludźmi i kontaktowania się z nimi.

7. Choroba • Choroba – reakcja ustroju na działanie czynnika chorobotwórczego, prowadząca po wyczerpaniu zdolności adaptacyjnych ustroju, do zaburzeń współdziałania narządów i tkanek, a w następstwie do zaburzeń czynnościowych i zmian organicznych w tkankach, narządach, układach i całym ustroju.

8. Anoreksja Jest niewątpliwe chorobą psychiczną, której podłoże znajduje się w rodzinie, środowisku chorego – w pracy, szkole - i ogółem w nieprawidłowych relacjach interpersonalnych. Chora jednostka popada w zaburzenia w odżywianiu w efekcie zetknięcia się z patologiami rodzinnymi, toksycznymi rodzicami, czy brakiem akceptacji środowiska.

9. bulimia • Jest stosunkowo niedawno wyodrębnionym zaburzeniem psychicznym. • Jest to prawdopodobnie główny powód, dla którego choroba ta jest mało poznana, i mało osób rozumie na czym ona polega. • Podczas poszukiwania w Internecie informacji na temat bulimii można znaleźć wszędzie podobne do siebie informacje, typu: "... to zaburzenie odżywiania polegające na występujących co jakiś czas napadach obżarstwa oraz następujących po nich epizodach wymiotowania, ćwiczeń fizycznych, stosowania leków przeczyszczających" etc. • Jednak na bulimię należy spojrzeć zdecydowanie szerzej.

10. LEKOMANIA Lekomania, farmakomania, zależność lekowa to nawykowe nadużywanie leków, przeważnie nasennych, przeciwbólowych, ale także pobudzających oraz ataraktycznych („uspokajacze”), związane z zależnością psychiczną i fizyczną. Termin rozciąga się też niekiedy na nadużywanie środków, które nie są lekami, wówczas należy raczej mówić o toksykomanii.

11. Nadwaga Nadmiar substancji odżywczych gromadzi się w postaci tłuszczu, prowadząc do nadwagi. Gdy ciężar ciała wzrośnie w znacznym stopniu, mamy do czynienia z otyłością. Duża ilość tłuszczów w organizmie źle wpływa na stan naczyń krwionośnych oraz na pracę serca.

12. OTYŁOŚĆ Patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej  w organizmie, przekraczające jego fizjologiczne potrzeby i możliwości adaptacyjne, mogące prowadzić do niekorzystnych skutków dla zdrowia.

13. OTYŁOŚĆ • Przyczyny otyłości: • zbyt dużo słodyczy • brak ruchu • uwarunkowania genetyczne • spożywanie dużych ilości tłuszczów

14. UZALEŻNIENIA NARKOMANIA

15. „Bogurodzica dzieciaka” Łukasz Choiński, uczeń LO w Łodzi • Codziennie widuje się znajomych ludzi, potem znikają. • To znaczy, że wpadli w nałóg. • Rodzice chronią ich czasem przed kłopotami, policją, • odpowiedzialnością. • Ale narkomana to tylko pogrąża. • Pisałem o kolegach, którzy mieli wtedy po 14 lat ...

16. „Dzieciaku narkomanie. • Co się z tobą stanie? • Przez naród ganiony, • matkę i ojca chroniony. • Dzieciaku, opamiętaj się. • Odrzuć kuszenie dilera. • Usłysz głos swego sumienia. • Nie wyciągaj dłoni po truciznę, • bo ona zostawi na twym życiu piętno i bliznę. • Dzieciaku, opamiętaj się.”

17. Narkomaniagr. narke – odrętwienie, mania - szaleństwo Co to jest narkomania? Skutki używania narkotyków Niektóre narkotyki przyjmowane są w postaci zastrzyków. Brudne igły mogą powodować owrzodzenia, ropnie, zatrucie krwi i żółtaczkę. Wielokrotne używanie tych samych igieł i strzykawek sprzyja przenoszeniu wirusa HIV. Stałe lub okresowe używanie w celach innych niż medyczne środków odurzających lub substancji psychotropowych albo środków zastępczych w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od nich.

18. NarkoTYKI wywołuje zwykle podniecenie, bezsenność i halucynacje zwykle wywołuje u osoby zażywającej halucynacje, stan euforii i depresji wywołuje stan pobudzenia, euforii, również niepokoje, omamy, zaburzenia czasu oraz przestrzeni • amfetamina amfa, feta, speed • LSD kwas, kwach • kanabinolmarihuana, trawka, gandzia, hasz, maryśka (występuje w konopiach indyjskich) i wiele innych …

19. NarkoTYKI • Narkotyki uzależniają organizm nie tylko fizycznie, ale i psychicznie. Wyleczenie się z narkomanii jest niezwykle trudne i wymaga mobilizacji nie tylko narkomana, ale i jego otoczenia. • Zażywanie substancji uzależniających, niezależnie od ich postaci, wyniszcza ciało człowieka.

20. SPOTKANIE Z TERAPEUTĄ

21. SPOTKANIE Z TERAPEUTĄ

22. ALKOHOLIZM Uzależnienieodalkoholu - etanolu, alkoholu etylowego, C2H5OH nazywamy alkoholizmem. Alkoholizm jest chorobą,którarozwija się niezależnie, od naszej woli i świadomości. Polegananiekontrolowanymspożywaniu napojówalkoholowych i może doprowadzić do przedwczesnego zgonu. Jest to choroba, którą można leczyć.

23. Fazy alkoholizmu

24. SKUTKI NADMIRNEGO PICIA ALKOHOLU Alkohol może doprowadzić do: • zaburzeń życia rodzinnego - 94% • problemów w kontaktach z ludźmi - 84% • problemów finansowych – 82% • przemocy wobec bliskich – 57% • problemów z prawem (karalność) – 51%

25. MINI TEST 1. Alkohol: a) nie ma wpływu na zdrowieb) służy zdrowiuc) jest szkodliwy dla zdrowia2. Alkoholik:a) pije czasamib) pije częstoc) nie pije wcale 3. Rodzina alkoholika:a) jest zadowolonab) cierpi razem z nimc) nic nie robi 4. Alkoholik szuka pomocy:a) w sklepie monopolowymb) w poradni AAc) u kolegi5. Abstynent to:a) człowiek który pije tylko piwob) człowiek który pije winoc) człowiek który nie pije żadnego alkoholu

26. Palenie tytoniu Proces, podczas którego substancje (najczęściej tytoń) są spalane, a dym, który wydziela się podczas tego procesu jest wdychany (inhalowany).

27. NISZCZĄCY WPŁYW NIKOTYNY NA ORGANIZM CZY WARTO PALIĆ PAPIEROSY? NIKOTYNA to bardzo szybko działająca trucizna dawka ok. 20 mg jest trująca dawka 40 – 60 mg powoduje śmierć człowieka PALENIE TYTONIU POWODUJE RAKA I CHOROBY SERCA

28. SZKOLNE AKCJE ANTYNIKOTYNOWE

29. SZKOLNE AKCJE ANTYNIKOTYNOWE

30. SZKOLNE AKCJE ANTYNIKOTYNOWE

31. Zachorowalność na nowotwory w Polsce • W Polsce rocznie średnio umiera ok. 380 tys. osób, w tym tylko z powodu chorób nowotworowych ponad 70 tys. Choroby nowotworowe są przyczyną blisko 20% wszystkich zgonów. Ostatnie 20 - lecie przyniosło wzrost liczby zachorowań i zgonów z powodu choroby nowotworowej. • Pięć nowotworów - płuc, jelita grubego, piersi, prostaty i żołądka - stanowi ponad połowę wszystkich zachorowań na raka w Europie. W Polsce w ostatnich latach notuje się znaczny wzrost zachorowań i zgonów z powodu raka piersi, płuc i jelita grubego.

32. Najczęściej występujące nowotwory U KOBIET U MĘŻCZYZN 1. rak płuca2. rak jelita grubego3. rak prostaty4. rak pęcherza moczowego5. rak żołądka6. rak krtani 1. rak sutka2. rak jelita grubego3. rak płuca4. rak szyjki macicy5. rak trzonu macicy6. rak jajnika

33. ZWIĄZKI CHEMICZNE W ŻYCIU CODZIENNYM Skład pierwiastkowy organizmu człowieka Organizm człowieka w 65% składa się z wody, będącej głównym środowiskiem każdej komórki i tkanki. Pozostałe 45% to pierwiastki występujące w organizmie pod postacią innych związków chemicznych. Ulegają one przemianom chemicznym, a ich strata musi być uzupełniana pokarmem.

34. Podstawowe składniki żywności • Do podstawowych składników żywności należą tłuszcze, białka, cukry i witaminy. Odgrywają one ważną rolę w podtrzymywaniu czynności życiowych człowieka. • Spełniają trzy podstawowe funkcje: • FUNKCJE SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI • ↙ ↓ ↘ • ENERGETYCZNABUDULCOWAREGULUJĄCA • ↓ ↓↓ • TŁUSZCZE BIAŁKA WITAMINY • CUKRY SOLE MINERALNE WODA • SOLE MINERALNE

35. Dlaczego zimą jemy więcej tłuszczÓW? • Tłuszcze są najważniejszym składnikiem energetycznym • pożywienia, ponieważ ich przemiany w organizmie są źródłem • energii niezbędnej do przebiegu procesów życiowych. • Tłuszcze to estry kwasów karboksylowych i glicerolu. • Występują w tkankach zwierzęcych i nasionach roślin oleistych. • Tłuszcze roślinne są na ogół cieczami, a zwierzęce ciałami stałymi. • Źródła tłuszczów: olej, smalec, tran, masło, wędliny, orzechy.

36. CZY W ORZECHACH JEST TŁUSZCZ? • Tłuszcze występują w bardzo wielu pokarmach. Często nawet nie uświadamiamy sobie ich obecności. O ich występowaniu w pożywieniu można się przekonać, wykonując proste doświadczenie. • Do wykonania doświadczenia potrzebne będą: • - nasiona słonecznika • - orzechy włoskie, macadamia • - parowniczki • - benzyna, bibuła

37. Przebieg doświadczenia • Rozetrzyj niewielką ilość orzechów, masę zalej benzyną, dobrze wmieszaj. • Następnie nanieś parę kropli tak przygotowanego roztworu na bibułę. • Wysusz i obejrzyj bibułę trzymając ją pod światło. • Obserwacje: • Tłuszcz zawarty w nasionach rozpuszcza się w benzynie. Po naniesieniu • roztworu na bibułę benzyna odparowuje i pozostaje tłusta plama, co świadczy • o obecności tłuszczy w nasionach orzechów. • Wnioski: • Tłuszcze są głównym źródłem energii dla organizmu, potrzebnej do ogrzania • ciała i utrzymania stałej jego temperatury. Dla człowieka wnosi ona 36,6C. • Mogą być też materiałem zapasowym, odkładającym się w postaci tkanki • tłuszczowej pod skórą. Zabezpieczają organizm przed utratą ciepła.

38. WYNIKI doświadczenia

39. orzechy macadamia • Orzechy macadamiasą jednym z najwartościowszych rodzajów pożywienia; • zawierają duże ilości białka, witamin, składników mineralnych i zdrowego • tłuszczu; powinny być spożywane regularnie, ale z umiarem, ze względu na • dużą zawartość kalorii. • Tłuszcze tych orzechów zawierają niezwykle cenne dla zdrowia • Kwasy nienasycone - omega-6 i omega-3. • Obecność fitosteroli i lecytyny • oraz flawonoidów sprawia, że makadamia • działają odmładzająco. 

40. WĘGLOWODANY, CUKRY • WĘGLOWODANY • ↙ ↘ • PROSTE ZŁOŻONE • ↓ ↓↓ • GLUKOZADWUCUKRY WIELOCUKRY • FRUKTOZA ↓ ↓ • SACHAROZA SKROBIA • LAKTOZACELULOZA

41. Skrobia Wielocukier powstały w wyniku połączenia od kilkuset do kilku tysięcy cząsteczek glukozy. Skrobia jest substancja zapasową większości roślin, występuje również w nasionach i bulwach. Najwięcej skrobi zawierają ziarna zbóż. Ryż może jej zawierać do 80%. Dużo skrobi zawierają również bulwy ziemniaków. Skrobia jest głównym węglowodanem w diecie człowieka.

42. Wykrywanie skrobi w produktach spożywczych Jodyna, chleb, płatki, ziemniak, mąka ziemniaczana DOŚWIADCZENIE WYNIK DOŚWIADCZENIA

43. Jakie związki chemiczne są budulcem naszego organizmu? • Podstawowym składnikiem wszystkich organizmów są białka – związki • chemiczne określane czasem jako proteiny (gr. protos - pierwszy). • Białka pełnia funkcję budulcową w strukturach komórkowych: • budują mięśnie, paznokcie, włosy i tkanki wielu organizmów oraz • uczestniczą w złożonych procesach biologicznych przebiegających • w komórkach organizmów. • Cząsteczki białek zbudowane są z czterech podstawowych • pierwiastków – węgla, wodoru, tlenu i azotu. • Człowiek jak większość zwierząt, musi spożywać białko roślinne • lub zwierzęce, ponieważ nie jest w stanie wytworzyć go z innych , • niebiałkowych składników pokarmowych.

44. Źródła białka ŹRÓDŁA BIAŁKA PRODUKTY BIAŁKOWE + ŚREDNIA ZAWARTOŚĆ BIAŁKA zwierzęcego: • mięso • drób • jaja • ryby • mleko • sery roślinnego: • nasiona roślin strączkowych • produkty zbożowe

45. RYBY TŁUSZCZ Z WĄTROBY WIELORYBA –TRAN SUSHI Wzmacnia odporność, jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych. Podstawowym składnikiem sushi są ryby, będące źródłem łatwo przyswajalnego białka. Korzystnie wpływają na pamięć i pracę układu nerwowego. Wysoka zawartość kwasów omega-3 pozytywnie wpływa na wzrok oraz ogólne samopoczucie. Badania dowodzą, że osoby, które codziennie spożywają ryby rzadziej cierpią na depresję. Sushi korzystnie wpływa także na zdrowie skóry, ma właściwości wygładzające. 

46. Działanie różnych substancji na białko Działanie na białko (probówka 1): roztworem NaCl (probówka 2) Denaturacja białka polega na zniszczeniu jego struktury przestrzennej. Wszystkie substancje Powodujące denaturację białka są szkodliwe dla organizmów, ponieważ proces ten jest nieodwracalny. Pod wpływem wszystkich związków chemicznych użytych w doświadczeniu nastąpiło ścięcie białka, ale tylko białko z probówki 2 powróciło do swojej pierwotnej postaci po wlaniu do wody. Odwracalne ścięcie białka pod wpływem chlorku sodu to tzw. wysalanie białka. roztworem CuSO4, HCl, alkoholem etylowym (probówka 3, 4, 5)

47. Jak można wykryć białka? REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE BIAŁKA WYNIK DOŚWIADCZENIA REAKCJA BIURETOWA (PROBÓWKA 1 z CuSO4) REAKCJA KSANTOPROTEINOWA (PROBÓWKA 2 z HNO3)

48. WITAMINY I MINERAŁY Witaminy to substancje organiczne niezbędne dla zdrowia. Poza witaminą D i niacyną organizm nie potrafi ich syntetyzować i muszą być dostarczane z pożywieniem. W przeciwieństwie do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminy rozpuszczalne w wodzie nie są magazynowane w ustroju. Trzeba je przyjmować codziennie. Składniki mineralne to ważne dla zdrowia pierwiastki chemiczne (żelazo, fluor, siarka, cynk i wapń), których organizm nie wytwarza. Pierwiastki potrzebne tylko w śladowych ilościach to mikroelementy.

49. Makroi mikroelementy

50. Witaminy Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: • AD E K Witaminy rozpuszczalne w wodzie: • Witamina B6 • Witamina B9 (kwas foliowy) • Witamina B12 • Witamina C • Witamina H (biotyna) • Witamina PP