E N D
Yeryüzündeki canlı organizmaların tümü, yaşadıkları sürece, dışardan birtakım maddeleri almak ve bunları vücutlarında işleyerek kendileri için gerekli olan maddeler haline dönüştürmek ya da yakarak enerjilerinden yararlanmak ve işlerine yaramayanları da dışarı atmak suretiyle sürekli bir madde değişimi olayını gerçekleştirmek zorundadırlar. Hayvanlar, madde değişimi için kullanacakları besinleri yemlerle alırlar. Yemlerin yapıları, hayvanın gereksinimini karşılayacak besin maddelerinden oluşur.
Canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri, verim verebilmeleri (et,süt,yumurta,yavru,yapağı), çoğalabilmeleri ve istenilen kondüsyonlara ulaşabilmeleri için gerekli elementer maddeleri, vitamin ve mineralleri alması işlemine BESLENME denir.
Koyunları Besleme Şekilleri • Koç katımı öncesi besleme (flushing) • Laktasyon döneminde besleme • Gebelik döneminde besleme • Damızlık hayvanları besleme • Kuzularınn beslenmesi
FLUSHİNG • Evcil hayvanlar arasında döl verimi bakımından, çevre etmenleri ve özellikle beslemeye en bağımlı olan hayvan koyundur. Bu nedenle, koyunlardan yüksek bir döl verimi elde etmek, kısırlığı en aza indirmek için koç katımı döneminde koyunların ve koçların beslenmelerine özel bir ilgi gösterilmelidir. Flushing ile; • A) Kısırlık minimum seviyeye indirilir. • B) Yavru verimi artırılır. • C) Hayvan başına kârımızı arttırır.
Flushingde uygulanan yem miktarı uygulama süresi ve yoğunluğa göre değişmektedir.Yapılan çalışmalara göre koç katımından 3-4 hafta önce yapılan uygulamalar yeterli olmaktadır. Fakat koç katım süresi herhangi bir sebebten dolayı uzar ise bu süreye 1-2 haftalık bir ilave yapılabilir. Daha fazla uzaması istenmez.Hem işletme maliyeti hem de kontrolsüzlük sonucu yağlanmaların olabilmemesi için.
Bu ek yemlemede elimizde kaliteli kuru yonca varsa 500 g' dan başlayıp 1.5 kg'a kadar çıkarak verebiliriz. Bu yoksa fabrika yemi veya arpa yulaf karışımı 400 gramdan başlayıp 700-800 grama kadar çıkarak yedirebiliriz. FLUSHİNG
Gebelik Döneminde Besleme • Koyunlardan daha fazla kuzu üretimi, koyun başına döllü yumurta sayısının arttırılması yanında döllenmiş yumurtaların döl yatağında normal gelişip büyümesine ve bunun sonucu olarak doğum ağırlığı yüksek, sağlıklı kuzulara sahip olmaya bağlıdır.
Gebelik Döneminde Besleme • Gebelik boyunca uterus, plasenta, fötüs gelişir, ağırlıkları artar ve bileşimleri değişir. Gebelik başlangıcından bu organların gelişmesi yavaştır. Bu nedenle gebeliğin ilk 2/3’lük bölümünde yani ilk 3 ayında gebeliklerinden dolayı koyunlara ek olarak besin madde verilmez. Fötüs, fötüs zarları ve uterustaki asıl büyük gelişme gebeliğin son 2 ayında olur. Gebelik süresince ve özellikle gebeliğin 4. - 5. aylarında koyunlara iyi kaliteli kuru ot, kuru yonca ve saman gibi kaba yemlerle iyi kaliteli kesif yem verilmelidir. Gebelik döneminde hayvanları nakletmek, altı ıslak ve üstü akan ağıllarda barındırmak, donmuş, küflü ve bozulmuş gıdalarla beslemek, aç bırakmak veya yeterli yem vermemek, çok soğuk suları içirmek, vurma, çarpma ve sıkışma gibi kazalara uğratmak ve bazı hastalıklar yavru atmalar sebep olur.
Laktasyon Döneminde Besleme • Laktasyon döneminde alınan süt miktarına göre yapılacak olan yemleme farklılık göstermektedir. Günlük süt miktarı ve sütteki yağ oranına göre yemlemede değişmektedir.
Hayvanlarda ilk ay boyunca süt verimi artar. Fakat bunun yanında hayvandaki yem yeme isteği azalır,hayvan iştahdan kesilir ve ürettiği sütü kendi vucüdundan karşılamaya başlar. İlk ay için bu durum gayet normaldir.
Laktasyon Döneminde Besleme • Doğumunu yapan koyun süt vermeye başlar ve bu genelde 16 hafta kadar devam eder. Koyunların süt verimleri ilk bir ayda en yüksek dönemini yaşar daha sonra düzenli bir azalma gösterir. İlk bir ay vereceğimiz destekleme yemini yavaş yavaş azaltarak sütten çıkışa kadar sürdürebiliriz. Süt veriminde kaba yem çok önemlidir. Hatta şunu diyebiliriz sütün verim ve kalitesini kaba yemin kalitesi belirler. Tabii ki sadece otla yapılan beslemede son derece yetersiz kalır. Bu arada yemliklerinin bir tarafında kaya tuzu parçası ve değişik mineralleri ihtiva eden yalama taşları bulundurmakta fayda vardır.
Damızlık Hayvanları Besleme • Koçlar işletmenin kuzu verimini tayin eden önemli bir unsurdur. Bu nedenle koçların aşım döneminde verimli olabilmesi için bütün yıl özel bir bakım altında olması gerekir. • Damızlık koçların beslenmesinde çok yönlü ve besleme değeri yüksek olan yemleri kullanmamız gerekir. • Koç katımı döneminde sürüye katılan koçun iyi aşım yapabilmesi, o koçun çok iyi beslenmesine bağlıdır. Şunu asla unutmayalım ki aşırı besleme, iyi bir besleme değildir. Aşırı besleme, koçların yağlanmasına neden olur, aşım kabiliyetini azaltır ve sperma kalitesini düşürür. Yetersiz besleme de koçların döl verimlerini olumsuz yönde etkiler.
Damızlık Hayvanları Besleme • İYİ • BİR • KOÇ • BESLEME • NASIL • OLMALIDIR • ???
Damızlık Hayvanları Besleme • Hayvanlara kaliteli kuru ot verilmelidir • Şeker pancarı veya hayvan pancarı verilmemelidir. (böbrek taşı) • Sürekli enerjik olmaları için kesif yem aşım dönemi dışında dahi günde 0.5 kg verilmelidir. • Aşırı beslemenin dengeli besleme olmadığı bilinmelidir. • Dane yem olarak yulaf kırmasının kullanılması sperma kalitesine etkili olacağı dikkate alınmalıdır.
Damızlık Hayvanları Besleme Uygun bir döl verimi amacıyla koçların mineral madde ihtiyaçlarını karşılamak için ağılda ve merada yalama taşları bulundurulur veya özel hazırlanan vitamin-mineral karmalarından kesif yemlere karıştırılır. Bir koçun günlük vitamin mineral ihtiyacını karşılamak için bu karışımlardan 10 gr kadar kesif yeme ilave edilir.
Kuzuların Beslenmesi • Kuzular, koyunculuk işletmesinin karlılığı ve işletmenin geleceği için son derece önemlidir. Kuzuların normal büyümesi ve sağlıklı olması için, doğum ağırlığının 4-5 Kg civarında olması gerekir.
Kuzuların Beslenmesi • KOLOSTRUM Kuzular doğumdan sonra ağız sütünü mutlaka almalıdır. İlk 24 saatten sonra ağız sütü verilmesi durumunda geç kalmış oluruz.
Kuzuların Beslenmesi Kuzular, bir haftalık oluncaya kadar analarıyla doğum bölmesinde kalırlar. Şayet ikiz doğum ise bu süre birkaç gün daha uzatılabilir. Bir hafta sonra mera ve hava şartları müsaade ettiği sürece ana koyunlar meraya çıkarılır. Kuzular ise yaş gruplarına ayrılarak kuzu bölmesine konurlar. Emiştirme, sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez yapılır.
Kuzuların Beslenmesi Kuzuların önüne 15' inci günden itibaren kaliteli kuru ot veya kuru yonca otu ve kuzu başlangıç yemi konulur. Kuzular böylece yavaş yavaş yemeyi öğrenirler. Kuzular bir aydan sonra meraya çıkartılabilir. Fakat kuzuların normal sürüden ayrı olarak meraya çıkarılması sağlıklı sürü gelişimi için daha iyidir.
Eğer kuzular ilerleyen dönemlerde damızlık olarak kullanılacaklarsa 3-4 ay boyunca annelerini emmeleri gerekmektedir. Meraya ek olarak da 200-300 gr ek yem verilmelidir. Kış mevsiminde doğan kuzular meraya çıkamadıkları için onlara iyi kalitede kuru ot veya kuru yonca otu temin etmeliyiz. Zorunlu olmadıkça kuzulara hububat samanı vermemeliyiz. Çünkü, kuzular samandan yeteri kadar yararlanamazlar. Kuzuların Beslenmesi