Naar vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg

1. Naar vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg

2. In de mallemolen van mijn leven bracht mijn begeleider enig soelaas. Met ups en downs EINDELIJK richting kunnen geven aan mijn turbulent leven. Ontdekken welk zeeën ik als manisch - depressieve vrouw, moeder van 4 kinderen, nog kan bevaren. Een droom werd werkelijkheid kortom een boeiende ontdekkingstocht. Els

3. Ik torste een hele lading keien op mijn rug! Zo zwaar dat ik door de knieën ging! Maar toen kwam een psychiatrische thuiszorgwerker en ik liet toe dat hij een keitje met een keer van mijn rug nam. Een last zo zwaar te dragen! Maar die ik droeg omdat ik niet beter wist! Een weg lichtte me op, enkel door een hartvol woord! Stefan

4. DEEL 1 Vermaatschappelijking Geestelijke Gezondheidszorg WAAROM ?

5. Vaststellingen 1. Vanuit maatschappelijke ontwikkelingen = vermaatschappelijking van de zorg in diverse sectoren, ook in geestelijke gezondheidszorg Vermaatschappelijking van de zorg = twee bewegingen

6. Vaststellingen  Mensen met beperkingen maken zoveel als mogelijk deel uit van de samenleving • Nemen rol op van ouder - collega - buur - ... • = streven naar volwaardig burgerschap  Zorg zoveel als mogelijk in de samenleving aanbieden • Mensen met problemen ondersteunen in het innemen van plaats in de samenleving • = veranderingsproces bij hulpverlening

7. Vaststellingen 2.Vanuit de eerstelijn • huisarts / gezondheids- / welzijnsdiensten • diverse signalen van psychische problemen en klachten • doorverwijzing naar gespecialiseerde hulp = soms niet vlot – gemakkelijk • veel en onduidelijk aanbod (wie doet wat ?) • taboe bij cliënt en omgeving • wachttijd

8. Vaststellingen 3. Vanuit residentiële aanbod in GGZ • Kwalitatief – degelijk aanbod • Hoog aantal bedden in hoog aantal psychiatrische ziekenhuizen • Evolutie naar… • kortere opnames en doelgerichter • gebaseerd op wat werkzaam en wetenschappelijk onderbouwd is • vraaggestuurd aanbod

9. Vaststellingen 4. Vanuit menselijk perspectief • Taboe op • het vragen van hulp bij psychische problemen • de stap naar psychiater – psycholoog • psychiatrische ziekenhuisopname • Tijd tussen ontstaan van probleem en hulpvraag = vaak veel te groot • Vraag naar participatie van cliënt en familie

10. Vaststellingen 5.Vanuit naakte cijfers • Eén op vier mensen tijdens zijn / haar leven = min of meer ernstig psychisch probleem • Ongeveer 845.000 mensen met een psychisch probleem (in Vlaanderen - op jaarbasis) • Suïcide • Vlaanderen heeft een de hoogste cijfers van Europa – ongeveer 3 / dag • West - Vlaanderen hoogste cijfers in Vlaanderen Cfr. op 100.000 inwoners 225 suïcidepogingen

11. Vermaatschappelijking GGZ Door de realisatie van netwerken • Samenwerking met en tussen partners: GGZ, eerstelijnsgezondheidsdiensten en welzijn • Samenwerking met en voor de cliënt • Gericht op een leeftijdsdoelgroep = volwassenen • Binnen een welomlijnd en afgebakend werkingsgebied

12. Vermaatschappelijking GGZ werkingsgebied regio Ieper – Diksmuide = helft SEL Midden West - Vlaanderen

13. Vermaatschappelijking GGZ • Door het samenwerken aan vijf functies • Deze vijf functies of globale opdrachten staan voor zorgvernieuwing in de GGZ

14. Functie 1Preventie – vroegdetectie - vroeginterventie Functie 3Rehabilitatie – sociale inclusie Functie 2Behandelingsteams in thuisomgevingvoor psychiatrische problemenacuut langdurig Functie 5Specifieke woonvormen met zorg Mobiel teamacute psych. zorg Mobiel teamlangdurige psych. zorg Functie 4Intensieve residentiële behandeling Arbeidszorgcentra (SOWEPO – Stuurkracht – Groene Kans)Lokale dienstencentra – Activiteitencentra - Arbeidsrehabilitatie CGG Largo – VDIP – PZT – 1e lijns-psycholoog – CAW - Suïcidepreventie Psychiatrisch Verzorgingstehuis (Het Tempelhof)Beschut Wonen Crisiseenheid Psychiatrisch Ziekenhuis H.Hart Ieper

15. Vermaatschappelijking GGZ = uitdaging Vijf functies of globale opdrachten • moeten vorm en inhoud krijgen • uitwerken naar eigenheid van de regio • partners uit de geestelijke gezondheidszorg • samen met… • lokale partners en organisaties • (lokale) besturen • cliënten en familieleden • jou…

16. DEEL 2 Vermaatschappelijking Geestelijke Gezondheidszorg Functie 1

17. Functie 1Preventie – vroegdetectie - vroeginterventie Functie 3Rehabilitatie – sociale inclusie Functie 2Behandelingsteams in thuisomgevingvoor psychiatrische problemenacuut langdurig Functie 5Specifieke woonvormen met zorg Mobiel teamacute psych. zorg Mobiel teamlangdurige psych. zorg Functie 4Intensieve residentiële behandeling Arbeidszorgcentra (SOWEPO – Stuurkracht – Groene Kans)Lokale dienstencentra – Activiteitencentra - Arbeidsrehabilitatie Psychiatrische Thuiszorg - CGG Largo 1e lijns-psycholoog Psychiatrisch Verzorgingstehuis (Het Tempelhof)Beschut Wonen Crisiseenheid Psychiatrisch Ziekenhuis H.Hart Ieper

18. Psychiatrische Thuiszorg

19. Als thuiszorgverantwoordelijke van een gezinszorgdienst ervaar ik de samenwerking met psychiatrische thuiszorg als een belangrijke meerwaarde in de zorg voor personen met psychische problemen. De gemeenschappelijke aanpak zorgt ervoor dat ik me als hulpverlener ondersteund en begrepen voel. Samen maken we afspraken en / of stellen we grenzen. Door hun gespecialiseerde opleiding en ruime ervaring, merk ik dat ze over een uitgebreide kennis van de doelgroep beschikken. Zo kan de cliënt optimaal geholpen worden. Verder staat psychiatrische thuiszorg voor een laagdrempelige doch dynamische aanpak, met een vlotte bereikbaarheid en toegankelijkheid.

20.  … P.Z. 1e lijns-psycholoog CGG Largo Mobiele teams Andere ggz-partners AANMELDEN ? PZT = Aanspreekpunt GGZ Acute zorg Langdurigezorg Aanbod geestelijke gezondheidszorg

21. Doelgroep • Voor alle hulpverleners en mantelzorgers die iemand in zorg hebben met (vermoeden van) psychische of psychiatrische problemen

22. Aanbod • Aanspreekpunt geestelijke gezondheidszorg (GGZ) • voor alle hulpverleners uit de eerstelijnszorg en welzijnssector • voor wie psychische of psychiatrische hulp nodig heeft • voor wie zorgt draagt voor iemand met psychische of psychiatrische problemen • voor wie de weg niet kent binnen de GGZ • voor wie twijfelt over de gepaste zorg

23. Aanbod • Exploratie en vraagverduidelijking • indien nodig in de thuissituatie • de hulpvraag • in nauwe samenwerking met de omgeving • en andere betrokken hulpverleners • Doorverwijzing naar de meest aangewezen hulpverlening • zorg op maat = gepaste zorg – niet meer dan nodig • met het mandaat van de cliënt

24. Aanbod • Zorgcoördinatie en zorgbemiddeling • Een netwerk opbouwen rond de cliënt door • zorg op elkaar af te stemmen • zorgbemiddeling • Opzetten van cliëntgericht overleg • met relevante partners: huisarts, mantelzorger, familielid,… • in overleg en met de cliënt • Zoeken naar gepaste daginvulling en toeleiden naar de gepaste zorg • Beperkt aantal huisbezoeken – ter exploratie • Ondersteunen en versterken van het netwerk van professionelen en mantelzorgers qua draagkracht in het omgaan met de cliënt en zijn problematiek. • Streven naar zo maximaal mogelijke maatschappelijke integratie van de cliënt.

25. Aanbod • PZT biedt ondersteuning • Via coaching, adviezen en tips in het omgaan met mensen met psychische / psychiatrische problemen. • individueel of groep • professionelen of mantelzorgers • Via vorming op maat of vaste vormingspakketten • al dan niet i.s.m. andere GGZ partners. • Via casusbespreking in ondersteunend team. • Via informatie en sensibiliseren over • ontwikkelingen binnen de GGZ • KOPP • …

26. Verloop van een aanmelding Psychische of psychiatrische problemen ? Intake & Verkenning = Adviserend en Ondersteunend Team Langdurige begeleiding = MOBIEL TEAM Advies Coaching Coördinatie Exploratie

27. Adviserend & ondersteunend team

28. Adviserend - ondersteunend team Samenstelling: Psychiatrisch Ziekenhuis H. Hart (DMW) SEL Midden West-vlaanderen (Bond Moyson) CGG Largo BW‘ De overweg ’ (voorzitter OT) VDIP Psychiater CAW De Papaver ICAW- mutualiteiten in beurtrol OCMW’s in beurtrol Thuiszorgwerkers Eerstelijnspsycholoog Mobiel team langdurig zorg Huisarts - ????

29. Contact  Poperingseweg 14 8900 Ieper • Johan Mestdagh 0495/32.15.83 • Lut Smet 0498/10.31.60 • 057/23.91.87  info@pztieper.be

30. Wat kan ik doen? • ouders contacteren • huisarts contacteren • 1° lijnspsycholoog • PZT exploratie • coördinatie netwerk • GDT – OPP • gezinszorg • ocmw / caw • … Centrum Geestelijke Gezondheid Largo

31. Situering • Een CGG staat in voor de ambulante hulpverlening voor mensen met psychische en psychiatrische problemen. • Alle CGG zijn tweedelijnsdiensten. Verwijzingen komen we zowel uit • de eerste lijn: algemene diensten en zorgverleners, niet gespecialiseerd in de geestelijke gezondheidszorg • de derde lijn: de psychiatrische en kinderpsychiatrische opnamediensten • Binnen elk centrum wordt gewerkt met meerdere vormen van psychotherapie.

32. Aanbod • Cliëntenwerking • Kinderen en Jongeren • Volwassenen • Ouderen • Preventie • Alcohol- en drugspreventie • Suïcidepreventie • Groepstraining Sociale vaardigheden voor kinderen uit 4de 5de 6de leerjaar = locatie Ieper

33. Aanbod • Projectwerking en dienstverlening • Advies / consult / supervisie t.a.v. professionele derden • Inbreng in activering en rehabilitatie Ondersteuning in arbeidszorg en activiteitencentra • Outreaching / liaison • VDIP – project (zie verder) • Locaties Diksmuide – Ieper – Roeselare - Veurne

34. Contact CGG Largo Ieper  Diksmuidestraat 68 8900 Ieper  057/ 21 99 86  Ieper@cgglargo.be CGG Largo Diksmuide  Kasteelstraat 32 8600 Diksmuide  058/31 23 47 • veurne@cgglargo.be www.cgglargo.be

35. VDIP

36. SITUERING • VDIP = VroegDetectie en vroegInterventie bij Psychiatrische (psychotische) stoornissen • VDIP kadert binnen Actieplan Suïcidepreventie van de Vlaamse Overheid

37. Doelgroep • Tussen 16 en 35 jaar • Hoog risico op • psychose • stemmingstoornissen • met aan psychose aanverwante problematieken • of eerste psychose: max 5 jaar geleden - max 1 opname (zie checklist) • Zorgwekkende zorgmijders !

38. Aanbod • Twee pijlers • Sensibiliseren en deskundigheidsbevordering voor intermediairen • Cliëntenwerking • Sensibiliseren en deskundigheidsbevordering • Voor alle intermediairen m.b.t. het vroegtijdig opsporen van jongeren en jongvolwassenen met een hoog risico op ontwikkelen van een psychose • Deskundigheidsbevordering wat betreft omgaan met mensen met een psychotische kwestbaarheid • Cliëntenwerking

39. Contact VDIP Zuid West - Vlaanderen  Jules lagaelaan 21 8800 Roeselare  0478/77.45.97  roeselare-ieper@vdip.be

40. Eerstelijnspsychologische functie

41. Situering Project Vlaamse overheid - Volksgezondheid Opvolging eerstelijnsconfererentie gezondheidszorg (2010) Drie doelstellingen Kortdurende generalistische zorg Nauw samenwerken vanuit het model van getrapte zorg en hiervoor een netwerk uitbouwen Bevorderen vroegdetectie en vroeginterventie

42. Doelgroep • VOOR WIE ? Iedereen ! • Extra aandacht voor … • gezinnen met opvoedingsproblemen / milde psychische problemen • agrarische bevolking • OCMW - cliënten • Exclusie • kinderen • mensen met ernstige, complexe problematiek • met complicaties op verschillende domeinen • suïcidegevaar

43. Aanbod 1. Kortdurende generalistische zorg • Laagdrempelig • Vanuit de concrete hulpvraag, klacht staat centraal • Opheffen - beheersbaar maken van psychische klachten • Gebruik makend van verschillende methodes • Beperkt aantal sessies • gemiddelde van 5 sessies • maximum 10 sessies

44. Aanbod 2. Netwerk • nauw samenwerken met andere hulpverleners • vanuit het model van getrapte zorg : minimale zorgverlening waar mogelijk, intensieve zorg waar nodig • hiervoor een netwerk uitbouwen op het niveau van de zorgverlening

45. Aanbod 3. Bevorderen vroegdetectie en vroeginterventie • informatieverstrekking over psychische problemen • detecteren van psychische problemen • diagnostiek • intake en indicatiestelling • waar nodig bevorderen van doorstroming naar meer gespecialiseerde gezondheidszorg

46. Contact Leen Ballieu • eerstelijnspsycholoog@sociaalhuispoperinge.be  0496/16.06.12

47. DEEL 3 Vermaatschappelijking Geestelijke Gezondheidszorg Functie 2

48. Functie 1Preventie – vroegdetectie - vroeginterventie Functie 3Rehabilitatie – sociale inclusie Functie 2Behandelingsteams in thuisomgevingvoor psychiatrische problemenacuut langdurig Functie 5Specifieke woonvormen met zorg Mobiel teamacute psych. zorg Mobiel teamlangdurige psych. zorg Functie 4Intensieve residentiële behandeling Arbeidszorgcentra (SOWEPO – Stuurkracht – Groene Kans)Lokale dienstencentra – Activiteitencentra - Arbeidsrehabilitatie Psychiatrische Thuiszorg - CGG Largo 1e lijns-psycholoog Psychiatrisch Verzorgingstehuis (Het Tempelhof)Beschut Wonen Crisiseenheid Psychiatrisch Ziekenhuis H.Hart Ieper

49. Mobiel team langdurige psychiatrische zorg

50.   … P.Z. 1e lijns-psycholoog CGG Largo Mobiele teams Andere ggz-partners AANMELDEN ? PZT = Aanspreekpunt GGZ Acute zorg Langdurigezorg Aanbod geestelijke gezondheidszorg