De economische waarde van de (geestelijke) gezondheidszorg

1. De economische waarde van de (geestelijke) gezondheidszorg Alex van Geldrop, MSc

2. Programma | 11:45 – 12:30u | 05/11/2013 | Q-net • Persoonlijk • Inleiding: waarom is dit relevant? • Wat zijn de kosten en de baten van de ggz • De economische waarde van depressiezorg • Tot slot Stelling: We moeten veel meer te weten komen over de maatschappelijke baten van de geestelijke gezondheidszorg

3. Persoonlijk: Alex van Geldrop 25-08-1987 Hengelo (O) Universiteit Twente • Bachelor Psychologie • Master Business Administration

4. Persoonlijk: Alex van Geldrop • Belastingdienst • Stichting Toekomstbeeld der Techniek • Quick scan Fraude en ICT • Quick scan Zorg & Technologie • GGZ Nederland • Master thesis: The economicvalue of depression treatment • Junior Beleidsadviseur • Samen Sterk tegen Stigma In between jobs / aan het oriënteren op de arbeidsmarkt…… (of een ander cliché voor werkloos en op zoek naar een baan).

5. Inleiding De komende jaren is de zorg hét grote maatschappelijk issue Iedereen wil de beste zorg, ongeacht de kosten Maar vervolgens zijn de maatschappelijke kosten niet houdbaar en daardoor ontstaan discussies

6. Maatschappelijke discussie over de zorg

7. De kosten van de zorg Kosten gezondheidszorg: +- €90.000.000.000 per jaar! Bron: CBS

8. De kosten van de geestelijke gezondheidszorg • Kosten ggz-sector: +- €5.700.000.000 per jaar. • Kosten psychische aandoeningen: €15.900.000.000 (in 2007) per jaar! Bron: CBS

9. Baten van de ggz Maar zorg levert ons ook enorm veel op: • Gezondheid! Zowel mentaal als fysiek. • Maar ook: • Mensen zijn in staat eerder aan het werk te gaan • Betere schoolprestaties (lager drop-out percentage) • Minder overlast in wijken en dus minder kosten aan bv. politie-inzet (verslavingszorg) • Minder mantelzorg

10. Baten van de ggz De kosten van de ggz zijn dus bekend. Hoe verhouden de baten zich hiertoe? We weten het niet! GGZ Nederland heeft gevraagd om te onderzoeken wat er bekend is

11. Baten van de ggz • Bepaalde behandelingen zijn (kosten)effectiever dan andere behandelingen (bv. ‘care as usual’). Er is dus een behandeleffect. • Bepaalde behandelingen leiden tot betere resultaten op het gebied van werk dan andere behandelingen Maar… we weten niet wat de grootte van dit effect is! “we do not know the economic burden of untreated and/or inappropriately treated versus appropriately treated depression” (Donohue & Pincus, 2007)

12. Baten van de ggz Waarom is kennis over de effectgrootte van belang? • De patiënt wil voornamelijk weten welke behandeling het meeste effectief is. • Om op beleidsniveau goed onderbouwde beslissingen te kunnen maken, is informatie over zowel de kosten als de baten noodzakelijk. • Het gegeven dat de kosten binnen de ggz sneller zijn gestegen dan binnen andere sectoren is slechts van belang als dit niet heeft geleid tot betere resultaten. • Zonder kennis van de baten kan er geen volledig inhoudelijke discussie plaatsvinden over de (on)zin van bezuinigingen of andere maatregelen.

13. Baten van de ggz (Hoe) kunnen we deze baten inzichtelijk maken? Besloten om binnen het kader ‘depressie en werk’ te opereren • Wat is er bekend over de effecten van depressie op werk? • Wat is er bekend over de effecten van depressie op werk wanneer er geen behandeling plaatsvindt? • Wat is er bekend over de effecten van depressie op werk wanneer er wel gepaste behandeling plaatsvindt? • Wat is er niet bekend over de effecten van depressie(zorg) op werk? • Is het mogelijk de ‘gaps in knowledge’ te vullen?

14. De economische waarde van depressiezorg Cijfers: Bron: NEMESIS – II Kosten van Ziekten CBS Statline

15. De economische waarde van depressiezorg Verder weten we (uit de literatuur) dat: • Bepaalde behandelingen van depressie effect hebben • Op verzuimdagen • Op productiviteit • Behandeling van depressie is (lang) niet altijd adequaat/gepast • Behandeling van depressie heeft ook een preventieve werking (helpt chronische depressie te voorkomen)

16. De economische waarde van depressiezorg Hoe krijg je inzicht in de situatie ‘geen behandeling’? • Het klassieke experiment • Een statistische berekening gebaseerd op QALY-gewichten en andere cijfers en aannames • Een cross-culturele vergelijking • Een langdurige monitor • Een inschatting op basis van de actoren die het meest bekend zijn met de effecten van depressie

17. De economische waarde van depressiezorg Deskundigen beantwoorden de vragen die voor hen relevant zijn N = 37

18. De economische waarde van depressiezorg Er is geen (significant) effect gevonden tussen behandeling en arbeidsverzuim!

19. De economische waarde van depressiezorg Er is een significant effect gevonden tussen de behandeling van depressie en de productiviteit van werknemers.

20. De economische waarde van depressiezorg Een groot deel van patiënten met depressie ontvangt geen passende zorg. Bijna de helft van de groep patiënten met een lichte depressie Bijna een kwart van de groep patiënten met een zware depressie

21. De economische waarde van depressiezorg Met kennis over de volgende onderwerpen: • Productiviteit bij werknemers met depressie voor behandeling en bij één jaar na diagnose (zowel met als zonder behandeling) • Aantal verzuimdagen bij werknemers • Aantal patiënten met depressie dat adequate zorg ontvangt • Gemiddelde productiviteit per uur (externe bron) • Gemiddeld aantal gewerkte uren per jaar (externe bron) Kunnen we bereken dat de gewonnen productiviteit door depressiezorg over de periode van één jaar €436 miljoen is(Als alle patiënten gepaste zorg zouden ontvangen, stijgt dit tot €653 miljoen per jaar)

22. De economische waarde van depressiezorg Bedrag aan de conservatieve kant • De baten blijven langer dan één jaar bestaan • De baten bestaan niet alleen uit effecten op ziekteverzuim en productiviteit • Zorg die niet adequaat/passend is wordt verondersteld geen positief effect te hebben Maar hoe betrouwbaar? • Zijn deskundigen betrouwbaar of hebben zij (onbewust) een bias in hun oordeel? • Zijn deskundigen goed in staat de productiviteit van werknemers in te schatten?

23. Tot slot Het onderzoek geeft een grove schatting van de economische bijdrage van depressiezorg Maar er is (veel) ruimte voor verfijning Desondanks zijn de resultaten nuttig omdat zij kunnen helpen meer balans in de discussie over de zorgkosten te brengen

24. Tot slot De vraag voor u om mee te nemen… In hoeverre zijn de baten (naast gezondheidswinst) van ggz voor u van belang? Hoe empirische data te verzamelen van patiënten met depressie die geen zorg ontvangen

25. Afsluiting | 11:45 – 12:3ou | 05/11/2013 | Q-net Bedankt voor uw aandacht!