190 likes | 393 Views
Thema 9. Dementie. Dementie … even wat cijfertjes. Ongeveer 250.000 Nederlanders Hiervan zijn 12.000 jong-dementerend ( jonger dan 65 jaar ) 1 op de 5 mensen krijgt dementie In 2030 wordt verwacht dat er meer dan 3 00.000 Nederlanders lijden dan aan dementie .
E N D
Thema 9 Dementie
Dementie… even watcijfertjes • Ongeveer250.000Nederlanders • Hiervanzijn12.000jong-dementerend (jongerdan 65 jaar) • 1 op de 5 mensenkrijgtdementie In 2030 wordtverwachtdatermeerdan300.000Nederlanderslijdendanaandementie. • Komtvakervoorbijvrouwendanmannen, vrouwenwordengemiddeldouderdanmannen.
Wat is dementie? = niet één bepaalde ziekte = een verzamelnaam voor bepaalde verschijnselen die door een groot aantal ziektes kunnen ontstaan • Letterlijk betekent dementie: • Ontgeesting, geestelijke aftakeling
Wat is dementie? . • Dementie is niet aangeboren! • Dementiewordtvaakgeassocieerd met ouderdom, maar is geenonvermijdelijkgevolg van ouderdom! • Bijdementietredenerveranderingen op in de hersenen: hierdoorgaancognitievefunctiesachteruit en verdwijnenuiteindelijk • Ruim 50 ziekteskunnendementieveroorzaken!
Voorbeelden van cognitievefuncties: • Onthouden • Waarnemen • Denken en redeneren • Taal • Rekenen • Lezen • Schrijven • Handelen • Het nemen van initiatief • Aandacht, concentratie • Inzicht in de eigensituatie
Symptomen • Geheugenstoornissen • Desoriëntatie in plaats, tijd, persoon • Minstens 1 van de volgendeaandoeningen: • Afasie (taalstoornis) • Agnosie (verlies van vermogenompersonen, voorwerpenetcteherkennen) • Apraxie (onvermogenomcomplexehandelingenuittevoeren) • Stoornis in de executievefunctiesof aandacht
Overige symptomen • Persevereren (continu hetzelfde herhalen in praten/bewegen) • Confabuleren (fantasieverhalen om ‘lege’ plekken op te vullen) • Verzamelzucht • Achterdocht • Decorumverlies • Stemmingsstoornissen • Hallucinaties • Denkstoornissen • Gedragsstoornissen • Persoonlijkheidsveranderingen
Vaststellendementie Uitgebreidonderzoek: Hersenscans: (CT-scan; hersenscand.m.v. röntgenstraling) (PET-scan; hersenscand.m.v. radioactievedeeltjes) (MRI-scan; hersenscand.m.v. magnetischegolven) Vragenlijsten Testen Bloedonderzoek
Vormen van dementie • De ziekte van Alzheimer (70%) • Vasculairedementie (15-20%) • Zeldzamegevallen van dementie(15%) • Frontotemporaledementie • Dementiebij Parkinson • Lewy Body Dementie • Mengvormen (combinatie van 2 of meeraandoeningen): 15% • Rest < 5 % (Ziekte van Creutzfeldt-Jakob en Huntington)
Overigevormen van dementie In veelgevallen (15-20%) is sprake van eencombinatieaanoorzaken van dementie (Alzheimer + CVA, of vasculairedementie + Alzheimer). In anderegevallen is eenziekte de oorzaak van dementie: - Aids • De ziekte van Korsakow • De ziekte van Huntington • Multiple Sclerose • De ziekte van Parkinson • De ziekte van Creutzfeld-Jakob (De gekkekoeienziekte, BSE, is een variant van dezeziekte)
Verloop in 4 fases • Fase 1: Voorfase • Fase 2: Ambulante ondersteuning • Fase 3: Hospitalisatie • Fase 4: bedlegerig/terminale fase
1. Voorfase • Dementie wordt nog niet herkend • De fase duurt zo’n 1-2 jaar • Symptomen zijn vaag: • Vermoeidheid • Minder initiatief • Minder actief • Meer fouten in dagelijks leven • Moeite met dingen plannen en organiseren • Sneller geïrriteerd
2. Ambulante ondersteuning • Diagnose is gesteld • Cliënt woont nog thuis • Meer hulp in huis nodig • Fase duurt 2-3 jaar • Zelfredzaamheid neemt af • Geheugenproblemen steeds duidelijker • Angst en achterdocht • Handelen verstoord (zelfverzorging) • Lichamelijke gesteldheid achteruit • Confabuleren, decorumverlies
3. Hospitalisatie • Opname in instelling • Gedragsveranderingen zijn niet meer te hanteren • Lichamelijke verzorging kan thuis niet meer geboden worden • Vervuilen van zichzelf en omgeving • Gevaar voor eigen veiligheid en die van naasten • Gaan steeds meer in het verleden leven
4. Bedlegerig/ terminale fase • Minder mobiel • Hierdoor langdurig in bed liggen • Kans op doorligplekken • Moeizaam eten en drinken in combinatie met een verminderd hongergevoel: voedingstoestand verslechterd • Grote kans op infecties en ontstekingen • Kan een langdurige fase zijn: 6 jaar of langer • Iemand sterft niet aan dementie, maar aan de complicaties van de dementie
Behandeling Helaas is er geen genezing mogelijk • Wel kwaliteit van leven verbeteren door: • Het zo optimaal mogelijk houden van de algemene gezondheid • Verlichten van bepaalde symptomen (medicatie) • Behandelen van bijkomende ziekten • Verminderen van gestoord gedrag
Filmpje • Dementie