120 likes | 400 Views
1936 – Estatu golpea, herritarren erantzuna eta gerra zibila. 1936ko uztailaren 18an. Kolpea erraza. Porrota jaso ondoren. Gaztela Leon Galizia Balearrak Nafarroa. Madril Bartzelona Donostia. Otsaileko hauteskundeetan Eskuinaren Garaipeneko lurraldeak. Mantenduko dute.
E N D
1936 – Estatu golpea, herritarrenerantzuna eta gerrazibila 1936ko uztailaren 18an Kolpeaerraza Porrota jaso ondoren Gaztela Leon Galizia Balearrak Nafarroa Madril Bartzelona Donostia Otsailekohauteskundeetan Eskuinaren Garaipeneko lurraldeak Mantenduko dute Garaipen azkarrak Lurraldezatirik handiena Aragoi Sevilla Oviedo Toledo Granada Kordoba Francisco Franco Casares Quiroga Hegemonia Guardia Zibila Itsasoko armada Aurreikusitakobainaarrakastatxikiagoa Erantzunmotelegiaaltxamenduamenperatzeko Aireko armada
Bi fronte 11 milioibiztanle 14 milioibiztanle Nazionalen esku Errepublikaren esku • Gaztelakogaritzak • Leongoikatza • Galiziakoabereak • … • Espainiakobankukourre-erreserbak • Espainiakosiderometalurgiagunenagusiak • Kataluniako industria aurreratuak • Mediterraneokonekazaritzaaberatsa • … Abantailaekonomikogarbia
Indarrak Nazionalenesku Errepublikarenesku • Jeneralgutxiago, bainaesperientziagehiagokoak • Lurrekoarmadaren %53 • Guardia Zibilarenerdia • 32.000 militar inguru • Afrikakotropak – 40000 marokiar • Jeneralgehienak • Guardia zibilarenerdia • Oldarrekoguardien2/3 • Armadaren %47 • Itsas-armadaren %65 • 34.000 militar inguru • Esperientziakogoiofizialgutxi Erreketeak Zibilenmobilizazioa Zibilenmobilizazioa miliziak miliziak Falangistak Erreketeak EkintzaPopularra EspainiakoBerrikuntza Alderdienarabera Milizianokomunistak
Hasierakomomentuak Penintsularazeharkatzendira Ez du aprobetxatzen Afrikakoarmadaren 12000 esperientziadunsoldadu Hasierakoabantaila Oso handia da Errazkonkistatu Erresistentzia jartzeagatik Andaluziako mendebaldea Badajozen zapalkuntza Zatiketa Kontrolahartukodute Loturalortu Langile-batzordeek Iparraldekofrontearekin Hau da Molarekin Jada konkistaturik Hasikodira Ezingodute Iraultza egiten Irun eta Donostia Bizkaiarekin Bitartean Beraienartean Hartukodute Gatazkaideologiko eta estrategikoa Madrilerako bidea
Nazionalek Askatu Azkar bukatunahi badute Toledoko Alcazarra Helburunagusia Kontrolatzea Ezinbestekoa Madril Miaja jeneralak Defentsa antolatua Gerraluzeari ekitea Toledo ¡NO PASARÁN! Atzerrikolanguntzabilatu Madrilekodefentsaikurbilakatzen da Nazionalak Hitler Errepublikak Errusia Mussolini
Politika eta Gizarte arloak Errepublika Nazionalak Politika Kultura Politika Gizartea Ezaugarri nagusiak Batzar militarra Hezkuntza erreforma Armada Eliza Atzerriko konpromisoa Gobernuak Batzar teknikoa Hezkuntza Francoren gobernua
Politika Errepublika Ezaugarri nagusiak Gobernuak Gobernuko egonkortasun urria Casares Quiroga Martínez Barrio Armada aginte bakarrik ez José Giral Zatikatze politikoa Largo Caballero Juan Negrín Taldeak Juan Negrín - Komunistak - Eskuin sozialismoa - Alderdi burgesak • Anarkistak • Esker sozialismoa • Komunista ez-estalinista Helburu nagusia Iraultza Gerra
Gobernuak Casares Quiroga Dimisioa armak ez banatzeagatik herriari porrota Martínez Barrio Altxatutakoekin negoziatzeko ardura Dimisioa Ezker moderat. iraultza Mendebaldeko gobernuen babesaren bila + Langile erakundeei armak Gobernuaren aginpidea urritu José Giral 1936ko uztailaren 19 Euskal Estatutua Largo Caballero Kolektibizazioa eten Fronte Popularrak + Nazionalistak Aldaketa ekonomikoak Nazionalizatu industria 1936ko irailean Bankuak kontrolatu Gobernua Valentziara Komunistak vs. Anarkistak, liskar latza 1937 maiatza Anarkistak eta POUM armak utzi Bartzelonara Juan Negrín helburua Oinarri komunista Batasuna Gerran porrota Erbestera errendizioa itxaropena Juan Negrín Casado Koronela Bueltatzen da Europako gerra Hezkuntza erreforma Ahalegin ikaragarria Kultura Atzerriko konpromisoa Munduko intelektualen konpromiso pertsonala
Bi ezaugarri Estatuaren instituzionalizazioa Bando nazionala Politika Botere bateratua - Franco Sanjurjo hil, 1936ko uztailean 1938ko urtarrilak 30 Batzar militarra Batzar teknikoa Francoren gobernua 1937ko apirila Botere zibila Botere militarra Gobernu zabalagoa Partidu bakarra Estatu totalitarioa Francok kontrolatu Printzipioak 7 ministerio modukoak Mugimendu Nazionala Franco Gobernu buru eta Jeneral nagusia Betearazlea Katolizismo kontserbadorea Espaniako Falange Tradizionalista eta JONSena Legegilea Tradizio espainiarrak J.A. Primo de Riveraren ideologia Franco buru helburua Autonomia Estatutuak Errepublika eta erreformak deuseztatu Adierazpen askatasuna Greba eskubidea Partidu eta sindikatuak Zentsura
Gizartea Armada Eliza Hezkuntza Batzuk boluntarioak Besteak indarrez Hezkuntza Ministerio Nazionala Euskal apaizak ezik Aginte bakarra Aginte bakarra Irakasleak trebatu Irakaskuntza erlijioso eta prib. Gerra ondoren Testuak zentsuratzea Hezkuntza mistoa galarazi Egoera pribilegiatua Balio berriak Erlijioa-familia Tradizioa Nazioa
GERRAREN ONDORIOAK DEMOGRAFIKOAK POLITIKO ETA EKONOMIKOAK SOZIALAK ETA KULTURALAK Gerraren biktimak Erbestea Sistema autoritarioa Ekonomiaren beherakada< Gizarte atzeratua Ideologia bakarra Ondorioen biktimak Garbiketak