Grzegorz Jokiel 2012

1. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie projektami inwestycyjnymi w systemie gospodarki odpadami z uwzględnieniem metod PM BoK i IPMA Grzegorz Jokiel 2012 Źródło: www.zielonaakcja.pl Źródło: www.zielonaakcja.pl Źródło: www.zielonaakcja.pl

2. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Agenda • Metodyki zarządzania projektami • Interesariusze w projektach • Cykl życia projektu • Cele projektu • Struktura pracy w projekcie • Zarządzanie podstawowymi parametrami projektów (zakres, czas, koszty, jakość, ryzyko) • Teoria ograniczeń E. Goldratta w zarządzaniu projektami – Łańcuch krytyczny • Praktyki w projektach zagrożonych

3. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Definicja projektu wg PMI (Process Management Institute) Projekt to tymczasowe przedsięwzięcie podejmowane w celu wytworzenia unikalnego wyrobu lub dostarczenia unikalnej usługi. Przez tymczasowość należy rozumieć więc, iż każdy projekt ma swój początek i koniec. Każdy projekt trwa … dwa tygodnie, dwa dni … i … DWIE NOCE!!

4. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Metodyki zarządzania projektami PMBoK - (Project Management Body of Knowledge – opracowana przez Project Management Institute (PMI) w 1987 IPMA – (International Project Management Assotiation) Prince2 - (Projects In Controlled Environments) –1989 r. CCTA (Central Computer and Telecommunications Agency). Oparta na wcześniejszej metodyce PROMPT z 1975

5. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk PMBoK Źródło: Kompendium wiedzy o zarządzaniu projektami PMBOK Guide, MT&DC, Warszawa, 2006

6. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk IPMA Oko projektu Źródło: http://www.ipma.pl/sites/default/files/certyfikacja/NCB_v3_PL.pdf

7. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk IPMA; źródło: http://www.ipma.pl/sites/default/files/certyfikacja/NCB_v3_PL.pdf

8. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Prince2 Podejście procesowe do zarządzania projektem. Definiuje szczegółowo osiem procesów najwyższego rzędu, które z kolei dzielą się na podprocesy: • Strategiczne zarządzanie projektem (ZS) – Directing a project (DP) • Planowanie (PL) – Planning (PL) • Uruchamianie Projektu/Przygotowanie Założeń Projektu (PP) – Starting up a project (SU) • Inicjowanie projektu (IP) – Initiating a project (IP) • Sterowanie Etapem (SE) – Controlling a stage (CS) • Zarządzanie Wytwarzaniem Produktów (WP) – Managing product delivery (MP) • Zarządzanie Zakresem Etapu (ZE) – Managing stage boundaries (SB) • Zamykanie Projektu (ZP) – Closing a project (CP) Źródło: Ken Bradley, "Podstawy metodyki PRINCE2", 2002 Źródło: Ken Bradley, "Podstawy metodyki PRINCE2", 2002

9. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Macierz interesariuszy (stakeholders) Źródło: http://www.marketdog.pl/?s=macierz+interesariuszy&op.x=25&op.y=16

10. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Cykl życia projektu Źródło: T. Zieliński ARTZI. NET

11. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Cele SMART Simple – prosty - Skonkretyzowany Measurable - mierzalny - Mierzalny – mierniki stopnia realizacji celu Achievable – osiągalny - Realny Relevant – istotny -Akceptowalny Timely defined - określony w czasie – Terminowy Źródło: Encyklopedia zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/Zasada_SMART Budowa spalarni (S), o określonej mocy przerobowej (M) w lokalizacji X (A,R), do końca 2014 r. (T)

12. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk WBS Work Breackdown Structure - Struktura podziału pracy

13. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie zakresem • Zapoczątkowanie projektu („kickoff” meeting) • Planowanie zakresu (co należy zrobić) • Doprecyzowanie zakresu (szczegóły np. kolor, model,…) • Weryfikacja zakresu (w oparciu o podstawowe ograniczenia) • Kontrola zmian zakresu (kompetencje do zatwierdzania zmian)

14. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Parametry projektu

15. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zasada 2 z 3 SZYBKO – DOBRZE - TANIO

16. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Metoda Triage • Zrobić koniecznie • Powinno się zrobić • Ewentualnie zrobić

17. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie czasem Identyfikacja działań (w jaki sposób zrealizować zadania) Kolejność działań (logika, technologia, analizy sieciowe) Szacowanie czasu trwania zadań (doświadczenia, eksperymenty, porównania) Harmonogram Kontrola harmonogramu (kamienie milowe, reakcje na odchylenia)

18. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Teoria ograniczeń (TOC – Theory of Constraints) E. Goldratt’a Łańcuch krytyczny • Zarządzanie projektami poprzez terminy ostateczne (deadline’y) • Bufory czasowe w etapach i zadaniach projektu • Syndrom studenta • Wpływ negatywnych bodźców na szacowanie czasu pracy • Bufor projektu

19. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Bufor projektu

20. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Łańcuch krytyczny Nadmierna alokacja zasobów

21. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie kosztami w projekcie • Planowanie zasobów (rodzaj, ilość, …) • Kosztorysowanie zasobów (Norma3, stawki, …) • Budżetowanie kosztów (bufor budżetowy) • Kontrola kosztów (odchylenia kosztowe i plan reakcji na nie)

22. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie jakością w projekcie • Planowanie jakości (kryteria obiektywne – np. normy, kryteria subiektywne – estetyka, …) • Zapewnianie jakości (zmiany materiałowe, ekip wykonawczych, technologii, …) • Kontrola jakości (kto, kiedy w jaki sposób, …)

23. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie zasobami ludzkimi w projekcie • Planowanie organizacyjne Struktura organizacyjna projektu 2) Pozyskiwanie personelu rekrutacja do projektu (pozytywna i negatywna) 3) Kształtowanie zespołu można jedynie zapewnić dobre warunki pracy

24. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie komunikacją w projekcie • Planowanie komunikacji (media, częstotliwość, forma, uprawnienia …) • Dystrybucja informacji (zakres, workflow, akceptacje) • Sprawozdawczość wyników (raportowanie …) • Zamkniecie administracyjne Baza wiedzy

25. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie ryzykiem w projekcie • Planowanie zarządzania ryzykiem (akceptacja, przeniesienie, alternatywne scenariusze, działania kryzysowe, …) • Lista czynników ryzyka • Analiza jakościowa czynników ryzyka • Analiza ilościowa czynników ryzyka Macierz czynników ryzyka 5) Plan reakcji na czynniki ryzyka 6) Monitorowanie i kontrola ryzyka

26. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie zamówieniami w projekcie • Planowanie zamówień (obszar, skala, budżet, harmonogram, …) • Planowanie zapytań (forma, ilość, …) • Zebranie ofert • Wybór dostawców • Administracja kontraktem • Zamknięcie kontraktu Zamiast kar za niedotrzymanie terminów – korzyści za wcześniejszą realizację

27. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zarządzanie integracją projektu • Opracowanie planu projektu • Realizacja planu projektu • Zintegrowana kontrola zmian

28. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Projekty na drodze do klęski wg E. Yourdona Opóźnienie wykonania projektu komputerowego wynosi od 6 do 12 miesięcy w stosunku do terminu planowanego, a koszty rosną o 50 do 100% w stosunku do planowanych (Standish Group) Źródło: E. Yourdon: Marsz ku klęsce – poradnik dla projektanta systemów, WNT, Warszawa 2000, s. 11-12.

29. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Gry negocjacyjne • Pomnóż przez 2 i cos dodaj • Odwrotność mnożenia przez 2 • Zgadnij jaka liczbę mam na myśli • Dwukrotna połajanka (zastraszenie kierownika projektu) • Hiszpańska inkwizycja (zebranie prezesów) • Niska stawka (przetargowe oferty konkurentów) • Mam cię (na tydzień przed terminem klient nie wycofa się,) • Chińska tortura wodna (systematyczne małe opóźnienia) • Dym i lustra (szacunki oparte na nowej, niejasnej metodzie szacowania) • Ukryte zmienne albo pielęgnacja i jakość – można dostarczyć użytkownikowi nieskończona ilość oprogramowania pod warunkiem że nie musi ono działać i nie trzeba go będzie pielęgnować

30. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Tworzenie przyzwoitych warunków pracy • Atak frontalny • Tajemnica kreciej nory • Prawa osadników • Telepraca (kukły jako zjawy biurowe) • Psia wachta • Barykady i bufory (strażnik, flaga)

31. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Najlepsze praktyki zarządzania projektem • Formalne zarządzanie ryzykiem • Wzajemne koleżeńskie oceny, inspekcje i kontrole (świeże oko) • Harmonogram i zarządzanie oparte na dokumentach (na podstawie doświadczeń wcześniejszych projektów, jeżeli takowe były podobne) • Kamyki milowe (Milestones) i kamyki calowe • Ogólnie dostępne informacje o projekcie postępach, terminach itd. • Identyfikacja i eliminacja błędów w jak najwcześniejszej fazie projektu • Odpowiedzialność zarządzających względem pracowników

32. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Najgorsze praktyki • Oczekiwanie skrócenia czasu o >10% od statystycznej normy dla podobnych projektów • Wprowadzanie nowej technologii jako środka skrócenia czasu projektu • Tolerowanie na ścieżce krytycznej zdarzeń, które nie są zależne od realizatorów projektu

33. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Symptomy projektów na drodze do klęski • Odchodzą główni członkowie zespołu • „Współczynnik odwrotnej proporcjonalności Dilberta” • Nadmiar wisielczego humoru • Nowe nazwy projekty np. Projekt Titanic • Złowieszcza cisza ze strony użytkowników i dyrekcji, którzy dawniej często dowiadywali się o projekt

34. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk

35. Projekt „Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce” współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Dziękuję za uwagę – zapraszam do dyskusji Grzegorz Jokiel Katedra Zarządzania Procesami Gospodarczymi Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiuul. Komandorska 118/120, 53-345 Wrocław tel. +48 71 36 80 415grzegorz.jokiel@gmail.com grzegorz.jokiel@ue.wroc.pl www.jokiel.ue.wroc.pl