Tez ve Makale Yazımı

1. Tez ve Makale Yazımı Dr. Ahmet Uğur Demir TÜRK TORAKS DERNEĞİ 12. GÖĞÜS HASTALIKLARI KIŞ OKULU PROGRAMI 9-13 OCAK 2013 MARDAN PALACE-ANTALYA

2. Sunu planı • Başlarken/klasikler • Temel bölümler • Sorunlar ve Öneriler • Örnekler

3. Sunu planı • Başlarken/klasikler • Temel bölümler • Sorunlar ve Öneriler • Örnekler

4. Tez yazmak • Tez • Makale • Araştırma protokolü • İkna etme, kabul ettirme, geçer not alma, bilimsel yeterlilik vb amaçları taşır • Arşivlenir, ulaşılabilir, okuyanlar tarafından değerlendirilebilir, kullanılabilir Ortak bir yazım planına sahiptir

5. Tez (Dil Derneği Türkçe Sözlük) • 1. Sav: 4. man. Tanıtlanması* gereken önerme. *: 1. Bir savın gerçekliğini yadsınamayacak bir kesinlikle göstermek, ispatlamak. 2. fel. Usavurma yoluyla ya da tanık göstererek bir şeyin doğruluğunu ortaya koymak. • 2. Yun., Üniversitelerde ve yüksekokullarda öğrencilerin ya da öğretim üyelerinin hazırlayıp kimi zaman bir sınav kurulu önünde savunduklarıbilimselyapıt: “Tezini mitolojiden hazırlayan gözlüklü bir delikanlı.” -H. Taner.

6. Makale (Dil Derneği Türkçe Sözlük) • Arapça, Bilim, fen konularıyla, ekonomik, toplumsal ve siyasal konuları açıklayıcı ya da tanıtlayıcı niteliği olan gazete ya da dergi yazısı.

7. Bileşenler • Bilimsel topluluk/bilim/akademya • Danışman/mentor/hoca • Yazar/tez sahibi • Değerlendiren/eleştirmen/tez jürisi • [gönderen > ileti > gönderilen]

8. Başlarken • Sürecin başarısında en önemli nokta araştırmaya değer/yanıtlamaya değer bir soru sormaktır • Herkesten önce yazıyı/tezi hazırlayanın soruyu, tezi, çalışmayı benimsemesi, bitirmeyi istemesi gerekir. Sonrası… • Uygun araştırma yöntemi • Yorumlama • Yazma/gösterme (dili bilme ve kullanma)

9. Amaç • Seçilmiş bir alanda uzmanlık kazanma-araştırma planlama, yürütme, sonuçlarını yorumlama • Bu deneyim/öğrenme sayesinde bu alanda yapılmış araştırma sonuçlarını anlama, yorumlama. • Özgünlük: konu veya bulguların yorumu özgün olabilir.

10. Klasik senaryolar • “Şu marker’ı çalışalım” • “Dosyalardan tarayıp bakalım, akciğer kanseri tedavisinde neler değişmiş” • “Bitirmesi gerekli –şöyle hızlı bitecek bir konu verelim”

11. Günlük çalışma içinde saptanan sorunlar ve araştırma planlanması • Klinikte görülen, değerlendirilen hasta/lar hastalıkların sebepleri ve prognozu hakkında hipotez geliştirmeye yardımcı olabilir. • Örnek: sigara içmemiş, kırsal bölgeden başvuran kadın hastalarda kronik bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığı. • Örnek: plevrayı ilgilendiren benign ve malign hastalıkların (malign plevral mezotelioma) belli bölgelerden başvuran hastalarda sık görülmesi.

13. Sunu planı • Başlarken/klasikler • Temel bölümler • Sorunlar ve Öneriler • Örnekler

14. Araştırma Sorusu

15. Başlık Sayfası • Başlık/tezin Adı • Özet ve İngilizce Özet (Abstract)

16. Başlık • Kısa: En fazla 15 kelime • Jargon kullanma • Araştırılan hastalık/konu • Genellikle virgülle ayrılan iki önemli şeyi içerir • İnsanda merak ve bir aciliyet uyandırsa iyi olur • Çok fazla, nokta, virgül ve parantez olmamalı Journal Of Clinical Investigation 2007; 117: 3597-3602 Am J Roentgenology 2005; 185: 591-596

17. Giriş • Amaca gelene kadar olan yolun özeti • Çalışmanın amacı/Araştırma sorusu/hipotezi: “evet/hayır”la veya sayıyla yanıtlanabilir olmalı • Araştırma sorusu içermeyen, atlanan yazının okunması değerlendirilmesi güçleşir • Kapsamı: çalışmanın evreni • Çalışmanın varsayımları: çalışmanın evreninden çalışma toplumuna geçiş • Yanıtlanması düşünülen sorular

18. Genel Bilgiler • Okuyucuya konunun önemini ve bağlamını/kapsamını belirtmeli • Konuyla ilgili literatür bilgilerinin özeti • Derleme kadar uzun olmamalı • Gereksiz bilgi içermemeli • Güncel bilgileri içermeli • Okuyucuyu yönlendirici nitelikte bilgiler bulunmalı (içerik özeti gibi)

19. Gereç ve Yöntem (Bireyler ve Yöntem) • Temel amaç: okuyucunun bulgularınıza inanmasını/çalışma işlemlerini tekrarlayabilmesini sağlamalı [yemek tarifi] • Çalışma tasarımı • Çalışma toplumu • Örneklemin seçilmesi • Çalışmanın bağlamı (context, setting, yer, zaman) • Yapılan ölçümler

20. Gereç ve Yöntem (Bireyler ve Yöntem) • Hesaplar, teknikler, işlemler, ölçüm araçları ve araçların kalibrasyon (doğruluk) • Sınırlılıklar, kabuller, geçerlilik sınırı • Analitik yöntemlerin tanımlanması • İstatistik programını belirtme • Sonuçları burada tanımlamayın • Etik kurul onayı/bilgilendirilmiş onam formu • Çalışmaya mali destek yapıldıysa kaynağı

21. Bulgular • Ne bulundu? • Bulguların sunulduğu kısım • Çalışma hipotezi/sorusu ile ilgili bulguların sunulması yerinde olur • Negatif bile olsa temel bulgu • İkincil sonuçlar • Önemli olumsuz olaylar

22. Bulgular • Uygun istatistiksel sonuçlar: p, odds ratio • “anlamlı olma eğiliminde/trend for significance” vb anlatımlardan kaçınılması önerilir • Sonuçların değişim sınırı (güven aralığı) • Okuyucu/jüri bulgulardan tek başına çıkarımlara gidebilmeli

23. Tartışma • Bulgular ne ifade ediyor? • Çalışmanın ana bulgusunun kısaca tanımlanması, yorumlanması • Abartılı, sonuçlarla desteklenmeyen yorumlardan kaçınılması gerekir • Araştırmanın, bulguların klinik pratiği sağlık politikasını veya sonraki araştırmaları nasıl etkileyeceğini belirtme

24. Tartışma • Yazarken sonuçların tekrarından kaçınılmalı • Çalışma sonuçlarını o alanda yapılmış olan eski çalışma sonuçları ile karşılaştırmak • Çalışma bulgularını açıklamak • Güçlü ve zayıf yönler: çalışma bulgularının genellenebilirliği, doğruluğu • Ortaya atılan yanıtlanacak yeni sorular

25. Ne biliniyordu? Çalışma bilgiye ne ekledi? Özet: O konuda bilinenler Çalışmanın ne ekledikleri Sonraki araştırmalar için öneriler Medical Education 2008: 42: 128–133

26. Ne biliniyordu? Çalışma bilgiye ne ekledi? The Influence of Bacille Calmette-Gue´rin Vaccine Strainon the Immune Response against Tuberculosis A Randomized Trial Bilinmeyen de vurgulanmış Am J Respir Crit Care Med Vol 185, Iss. 2, pp 213–222, Jan 15, 2012

27. Revizyon/Düzelti • Yazım hataları • Kısaltmalar • Tutarsızlıklar • Anlaşılması güç ifadeler • Yöntemin yeterince açık şekilde tanımlanmaması • Uzun ve gereksiz bilgilerle dolu tartışma • Kaynak yazımındaki biçimsel hata ve yanlışlar

29. Sunu planı • Başlarken/klasikler • Temel bölümler • Sorunlar ve Öneriler • Örnekler

30. Yayın Etiği • İntihal • Sahtecilik • Sonuçları uydurma • Etik dışı araştırma • Yazarlığı hak edenler/hak etmeyenler

31. Teşekkür • Bildirme: yazar olma niteliğini taşımayan/yazar olarak bildirilmeyen çalışma ile ilgili yardımlar • Kurumlar • Kişiler • Tez: tez hocası, araştırma bulgularını toplamak için yardımcı olan kişiler,

32. Yazarlar • Yazar sıralaması: tezdeki sıralama ile yayındaki sıralama aynı olmalı

33. Yazar(lar) • Koşullar (Uniform Requirements): aşağıdakilere önemli katkıda bulunma • Verinin tanımlanması ve tasarımı veya analizi ve yorumlanması, • Yazının taslağının oluşturulması veya önemli içeriğinin eleştirel gözden geçirilmesi, ve • Yayınlanacak son şeklin onaylanması Yazarlar bu üç koşulu da taşımalıdır http://www.icmje.org/ethical_1author.html

34. Yazar(lar) • Yazarlar gerekli koşulları taşıdıklarını belgeleyen bir ifadeyi imzalamalı • Grubu temsilen için en az bir kişinin ismi olmalı (örneğin Astım Araştırma Grubu adına Dr. C. G). • Yazarlar yazı için düzelti dışında başka yardım alınıp alınmadığını bildirmelidir

35. Yazar(lar) • Büyük, çok merkezli bir grup çalışma yaptıysa, bu grup yazı ile ilgili sorumluluğu alacak kişileri tanımlamalıdır. • Bu kişiler yazarlık için gerekli tüm koşulları taşımalıdır. • Editörler bu dergiye özgü yazarlık ve çıkar çatışması formlarını doldurmalarını isteyecektir

36. Mentor/Danışman/Hoca • Münih Tıp Fakültesi, (n: 534), danışma yardımı alan öğrenciler (n: 203) diğer öğrencilerden not olarak daha başarılı bulumuş • Danışma programlarında sıkça dile tartışılan konular öğrencinin kişisel hedefleri (%65.5), kariyer (gelecek iş) planı (%56.9), yurtdışı deneyimi (%57.6).

37. Mentor/Danışman/Hoca • Danışmanlar/hocalar çoğunlukla danışılan, sorun çözen (%88.9), fikir oluşturmayı sağlayan (%85) ve rol modeli (örnek kişi) (%73.3) olarak değerlendirmiş. • Öğrenciler danışmanla ilişkilerinin kariyer planı (%77.2) ve araştırma (%75) açısından olumlu bulmuş http://dx.doi.org/10.3402/meo.v17i0.17242

38. Mentor/Danışman/Hoca • Almanya’da doktor ünvanı almak için çalışma yapılması tez sunulması gerekli • Kişisel tercihlerin yanında tez konusunu seçimi ve yazımını kolaylaştırıcı etkenlerin başında danışman varlığı vurgulanmış http://www.egms.de/en/journals/zma/2010-27/zma000682.shtml

39. Eksiklikler • Avrupa’da uzmanlık alanında (radyoloji) eğitimle ilgili eksiklikler/yetersizlikler sorgulanmış. • En sık bildirilenler • Klinik bilimle ve temel bilimle ilgilenenlerin desteklenmesi • Araştırmacıların ilk basamaklardan itibaren yetişmeleri • Laboratuar eğitimi • Esnek ve uyarlanabilir çalışma düzeni • Araştırma grubu liderlerinin kariyer planlamasına katılımı • Iletişim ağının kurulması (mali destek sağlayıcıları) • Çıktıların ölçümü ile ilgili özel araştırmalar Insights Imaging (2012) 3:535–542

40. Öneriler • Danışmanlık dışında sistemli bir eğitim süreci (2 yıl), tez görüşmeleri, takvim çizilmesi, tez sorusu seçiminde ve planlanmasında eleştiri, yönlendirme yararlı (araştırma yapma isteği, uzmanlık alanında yeterliliğe sahip olduğunu düşünme) bulunmuş J Grad Med Educ. 2010 March; 2(1): 133–135.

41. Adım adım • Veriler eskimeden yayınlayın • Yazarlığı belirleyin • Dergi seçin • Derginin yazarlar için izlenmesi gerekenler kısmına göre düzenleme yapın • Değerlendirme için yollayın

42. Adım adım 6. Editör kararı • Red • Önemlice değişiklik ve tekrar yolla • Kabul (olasılıkla revizyonla birlikte) *: yayınların %50’si kabulden önce red veya revizyon isteği ile geri gönderilmiş

43. Adım adım 7. vazgeçmeyin, uygun revizyonu/düzeltmeyi yapıp tekrar yollayın veya başka dergiye yollayın 8. Yayınlanana dek devam edin 9. Yazı yayınlandı! J Genet Couns. 2010 June; 19(3): 217–227.

44. İlk kez yazı yazacak olanlara • Yayınlama sürecini iyice öğrenip, yönergeyi uygulayın • Danışma ve destek temel önemdedir; yapıcı eleştiriye açık olun ve bunları öğrenmek için kullanın • Yazıyı bir öncelik olarak düşünün, işplanı belirleyin ve buna uyun • Diğer yazarlarla iletişim kurun, tartışabilin • Olumlu düşünün, motivasyonunuzu yitirmeyin, revizyon sürecin “normal” parçasıdır J Genet Couns. 2010 June; 19(3): 217–227.

46. Sunu planı • Başlarken/klasikler • Temel bölümler • Sorunlar ve Öneriler • Örnekler

47. Özet Uyumsuzluk Örnekleri - I Yazı • Başlık: “Kronik obstrüktif akciğer hastalığı akut alevlenmesi ile kronik bronşit semptomlarının ilişkisi” • Özet : “Kronik obstrüktif akciğer hastalığı akut alevlenmesi sağlık harcamalarında önemli yer tutmaktadır…” Yorum: araştırma konusu akut alevlenme başvurularının sıklığı ile ilgili. Özette vurgulanan maliyet etkinlikle ilgili. Özette kısa şekilde ana amaçla ilgili olan bilgi verilmesi daha uygun.

48. Özet Uyumsuzluk Örnekleri - II Yazı • Yöntem: “Acil başvurusu yapan hastalardan kan örneği alınarak CRP düzeyi ölçüldü.” • Özet : “Acil başvurusu ile solunum yetmezliği tanısı alan hastalardan kan örneği alınarak CRP düzeyi ölçüldü.” Yorum: çalışmaya alınan bireyler/hastalar hangileri? Acil servise başvuranların hepsi mi? Solunum yetmezliği tanısı alan hastalar mı?

49. Özet Uyumsuzluk Örnekleri - III Yazı • Sonuçlar: “Astım riski pasif sigara içimi tanımlanan çocuklarda, tanımlanmayan çocuklara göre artmıştı (OR: 2.02, %95GA: 1.45-3.22)” • Özet : “Astım prevalansı pasif sigara içimi tanımlanan çocuklarda, tanımlanmayan çocuklara göre artmıştı (sırasıyla, %12 ve %5,)” Yorum: Yazıda “risk” tartışılmış. Prevalans karşılaştırması modelle incelenmiş. Pasif sigara içimine bağlı risk tahmin edilmiş. Özet temel sonucu yansıtmıyor, eksik.

50. Özet Uyumsuzluk Örnekleri - IV Yazı • Tartışma: “İnterstisyel fibrozis ile biomass teması arasındaki ilişkiyi göstermek için geniş ölçekli, izlem çalışmaları düzenlenmesi gerekir.” • Yorum: “İnterstisyelfibrozis ile biomass teması arasındaki güçlü bir ilişki vardır. Bu konuda koruyucu hekimlik uygulamaları önerilir” Yorum: Araştırma güçlü, nedensel ilişkiyi göstermek için yeterli mi? Özet sonuçları abartılı şekilde yorumlamış.