220 likes | 391 Views
De (voor)waarden van cultureel ondernemen. Geert Drion – Joris kok C ultuur in beeld, 25 november 2013. Denkkader, handelingskader. Ontwikkelingen in het publieke domein, lokale infrastructuur. Publieke domein helt af: er rolt steeds meer naar markt en burger.
E N D
De (voor)waarden van cultureel ondernemen Geert Drion – Joris kok Cultuur in beeld, 25 november 2013
Ontwikkelingen in het publieke domein, lokale infrastructuur
Publieke domein helt af: er rolt steeds meer naar markt en burger • adagium: cultuurbeleid is aanvullend op de markt • adagium: cultuurbeleid is aanvullend op burgerkracht
Hoe smaller de verantwoordelijkheid van de overheid wordt opgevat, hoe zorgvuldiger deze moet worden ingericht
Urgentie: zorgen over de (lokale) infrastructuur • Bezuinigingsdruk is extreem hoog • Beleidsruimte is leeg • Traditionele posities en gedachtengoed verlaten • Defensief instrumentalisme voert de boventoon => weinig waarde-gedreven beleid => veel opportunisme (anythinggoes) • Kans op schade en ongelukken
Urgentie: perspectief is (te) smal • Zoeken naar ondernemerschap: in cultuursector vooral opgevat als financiële autonomie • Doet geen recht aan de complexe verhoudingen tussen overheid, instelling en publieke omgeving • Doet geen recht aan het bijzondere karakter van kunst en cultuur
Urgentie: patronen • Instellingen • Subsidievolgers / zelfbehoud / concurrentie • Specialisatie / nichevorming • Derdeweg? • Overheid • Afstoten en aanbesteden • Dicteren / naarbinnenhalen • Derdeweg?
Drie vragen • Hoe richt je die smalle publieke verantwoordelijkheid in? • Wat zijn de waarden die daaraan richting kunnen geven? • Welke vormen passen daarbij?
Omstreden gebied: wat gebeurt daar? Publiek Domein Burger Markt
Verschil maken is: waarde toevoegen Publiek Domein Burger Markt
Moore: waarde toevoegen kun je operationaliseren Toe- gevoegde waarde Operatio-neel vermogen Legitime-rende omgeving
Voortdurende adaptatie Toe- gevoegde waarde Operatio-neel vermogen Legitime-rende omgeving Toe- gevoegde waarde Legitime-rende omgeving Operatio-neel vermogen
Maatschappelijk ondernemen • Voorzien in behoefte (is niet hetzelfde als verlangen) van publiek • Waarde toevoegen aan de publieke sfeer LET OP • Niet objectief • Altijd ambigue • Arena van belangen en interpretaties • Raamwerk voor samenwerken, keuzes maken en spreken over succes
Sleutelwoorden • Waardengestuurd • Voortdurende adaptatie • Legitimatie en autorisatie onderdeel werkwijze • Eigenaarschap ligt in het midden • Co-creatie
Rol instelling • Creative hub, platform, “versneller” • Gedeeld eigenaarschap • Soepele rollen: verbinden, faciliteren, ontwikkelen, produceren, distribueren, verkopen • Veelheid aan doelen en vormen • Legitimering (autorisatie), toegevoegde waarde en operationeel vermogen vormt zich steeds IN de praktijk
Voorwaarden • Contextgedreven werken • Van buiten naar binnen • Ontregelen, flexibiliseren, hybride vormen • Acquisitie, uitvoering en klantcontact zo laag mogelijk in de organisatie autoriseren • Derde weg: maatschappelijk ondernemen
Rol (lokale) overheid • Loslaten in vertrouwen (ROB-RMO-RvC) • Grensvlakken faciliteren (RMO) • Durven waardengestuurd werken (SER) • Lerende overheid (WRR)
Voorwaarden • Opereren in netwerksamenleving • Waarden formuleren • Faciliteren van maatschappelijk middenveld • Eigenaarschap in het midden durven leggen • Financiering wijzigen in combinatie van basisfinanciering en contractfinanciering • Strijdpunten: • Horizontaliseren? • Co-creërende overheid? (participatie” trap”)
(Voor)waarden van cultureel maatschappelijk ondernemen • Waarden toevoegen (de waardenfabriek) • Dat samen doen (in waardenallianties die legitimeren) • Eigenaarschap in het midden leggen • Financiering daarop afstemmen • Contextgedreven werken en denken • Plekken van waardeoverdracht centraal stellen: hub’s waar versnelling, verbinding, her-combineren, verspreiding, productie en innovatie plaatsvindt, op het snijpunt van publiek, markt en inhoudelijke professionaliteit
Praktijk? • Bezuiniging als breekijzer voor transitie (…..maar doen de gemeenten wel mee…?) • It takes three - or more (…..maar samenwerken ontstaat niet vanzelf…) • Voorbij de dogma’s • Subsidie verminderen maakt creatief? • Kiezen of kaasschaaf? • Armoedebeleid of cultuurbeleid? • Stenen of mensen? • Functies of instellingen?