Aanbevelingen voor gemeentelijk (RO)-beleid

1. Boomteelt en TOV Aanbevelingen voor gemeentelijk (RO)-beleid

2. Boomteelt = intensieve teelt Effectenvoorgebieden met kwetsbareomgevingswaarden: • Natuurwaarden • Cultuurhistorische en landschappelijkewaarden • Archeologischewaarden • Aardkundigewaarden • Hydrologischewaarden 2

3. Effecten boomteelt • Vermindering van de biodiversiteit: aantasting of vernietiging leefgebieden (kwetsbare) soorten door veelvuldig gebruik van bestrijdingsmiddelen, bemesting en monoculturen. • Aantasting van cultuurhistorisch waardevol landschap: • verdwijnen landschapselementen • aantasting open polders of bolle akkers. • Aantasting archeologische en aardkundige waarden: oude akkers, esdekken en archeologische waarden aangetast door worteldiepte of bewerkingsdiepte (tot 50 cm). 3

4. Biodiversiteit en CHW aangetast • tekst 4

5. Effecten boomteelt 2 • Negatieve effecten op waterkwaliteit en -kwantiteit in de natte natuurparels en de attentiegebieden: • de waterkwantiteit , voor intensieve teelten lagere grondwaterstanden dan voor natuur • de waterkwaliteit slechter door uitspoeling van bestrijdingsmiddelen en meststoffen. 5

6. Effecten op water • tekst 6

7. Boomteelt ongewenst in: • leefgebieden voor kwetsbare soorten (voorheen GHS landbouw) • de ecologische hoofdstructuur (EHS) • cultuurhistorisch en landschappelijk waardevolle gebieden (zoals bolle akkers, open polders) • archeologische monumenten 7

8. Boomteelt ook ongewenst in: • gebieden met aardkundige waarden (o.a. esdekken, steilranden, micro-reliëf) • Beekdalen • gebieden waar hydrologische waarden door boomteelt (irrigatie, drainage, bestrijdingsmiddelendrift) negatief beïnvloed worden (o.a. de natte natuurparels en de attentiezones eromheen) • Waterbergingsgebieden 8

9. Boomteelt niet in beekdalen/ aw • tekst 9

10. Rol gemeente beleid • verantwoordelijk voor een goede ruimtelijke ordening • verantwoordelijk voor verrichten van onderzoek naar de waarden van de gebieden in de gemeente • Naast provinciaal beleid (VR), landschappelijke, cultuurhistorische en aardkundige waarden in het eigen grondgebied beschermen • heldere keuzes waar wel boomteelt mogelijk is en waar niet 10

11. Uitgangspunten voor boomteeltbeleid • De waarden van de gebieden moeten leidend zijn en niet de gewenste ontwikkelingsmogelijkheden • Als gebieden met bijzondere waarden verloren gaan, is dit verlies immers in de meeste gevallen onomkeerbaar • Aanwezige waarden en kwaliteiten van de gebieden bieden de kaders voor het boomteeltbeleid in het bestemmingsplan • Aanlegvergunningstelsel dient de aanwezige waarden en kwaliteiten goed te beschermen 11

12. Gebiedswaarden leidend 12

13. Aanbevelingen bestemmingsplan • inventarisatie verrichten naar de aanwezige waarden per deelgebied • soortenkaart/ natuurwaardenkaart opstellen (ook hydrologie) • archeologische en cultuurhistorische waardenkaart opstellen • waardenkaarten onderligger boomteeltbeleid in bestemmingsplan • gevolgen boomteelt in beeld brengen, bijvoorbeeld via een MER. Referentie: aantal boomteeltbedrijven, omvang areaal en aard van de boomteelt per (deel)gebied in beeld + ontwikkeling 13

14. Waar kan boomteelt en onder welke voorwaarden? • Onderzoeken brengen feiten in beeld. • Dan pas kan per deelgebied worden bekeken waar boomteelt mogelijk en/of wenselijk is • Geen ontwikkelingsmogelijkheden: beperking boomteelt (e.a. intensieve teelten) • Wel ontwikkelingsmogelijkheden: uitbreiding/ omschakeling • En zo ja onder welke voorwaarden? 14

15. Voorwaarden boomteelt • landschappelijke inpassing van bedrijven (tenminste 10 %) • behouden/versterken van cultuurhistorisch groen (gebiedsidentiteit) • afstand houden van beken waardoor die landschappelijk en hydrologisch tot hun recht kunnen komen • handhaven/versterken van foerageermogelijkheden voor soorten van kleinschalig landschap (dassen, struweelvogels, amfibiën en akkervogels zoals patrijzen) • voorkomen van verdichting van grond en bodemstructuur 15

16. Landschappelijke inpassing 16

17. Foerageermogelijkheden 17

18. Voorwaarden boomteelt 2 • behouden steilranden, bolle akkers, bodemprofielen • garanderen inzijging van hemelwater (waterneutraal) • voorkomen uitspoeling en afspoeling bestrijdingsmiddelen en meststoffen • aanpassen irrigatie- en drainagesysteem (teelt volgt peil in plaats van andersom) 18

19. Teelt volgt peil + voorkomen afspoeling 19

20. Bescherming waardevolle gebieden • In bestemmingsplan waardevolle gebieden goed bestemmen (AW-L / N/C en geen boomteelt of intensieve teelten toestaan: = geen wijziging of uitbreiding • Boomteelt aanmerken als Strijdig gebruik • Voor boomteelt altijd omgevingsvergunning nodig ivm afweging (toelaatbaarheid) en handhaving • Zonder vergunning sturing en handhaving niet mogelijk • Voor gebieden waar boomteelt afweegbaar is, afwegingscriteria nodig • Afwegingskader/ Afstemmingsregels opnemen voor de Waardevolle gebieden 20

21. Boomteelt en TOV in VR • Mogelijkheden TOV’s afhankelijk van aard TOV's en van gebiedskwalificaties (bestemmingen, Verordening Ruimte en gebiedswaarden). • Verordening Ruimte: in agrarische gebied teeltondersteunende kassen tot 5000 m2 en andere permanente TOV’s (zoals containerteelten) alleen binnen bestaande bouwblokken bij bestaande plantaardige teeltenbedrijven. • In groenblauwe mantel en gebieden met waarden, zoals leefgebieden kwetsbare soorten, struweelvogels en weidevogelgebieden, teeltondersteunende kassen niet toegestaan. 21

22. Permanente TOV’s 22

23. Permanente TOV’s 2 23

24. TOV regels in BPB • Overige permanente TOV’s, waaronder ook containervelden, in AW-gebieden niet wenselijk. In primair A- gebieden (zonder waarden) uitsluitend binnen het bouwblok • Bouwblok tot maximaal 1,5 ha. Daarbinnen ook de nodige voorzieningen realiseren voor inzijging/infiltratie in de bodem van regenwater (waterneutraal bouwen) • In bestemmingsplan ruimtelijke sturing van TOV’s mogelijk door delen van de bouwblokken aan te wijzen (differentiatievlakken) • Voor tijdelijke TOV’s bescherming AW-gebieden via aanlegvergunningen en gebruiksverboden, gedifferentieerd naar de waarden en de voorzieningen 24

25. Tijdelijke TOV’s 25

26. Eisen ruimtelijke kwaliteit • Voor alle functiewijzigingen en uitbreidings- of bouwmogelijkheden zuinig ruimtegebruik uitgangspunt • Kwaliteitsverbetering landschap van min. 10 % voor ontwikkeling via een interne wijzigingsbevoegdheid. (VR) • Eis van kwaliteitsverbetering van het landschap dient aan ontwikkeling verbinden (bijvoorbeeld landschapsinvestering of groenfonds) • Boomteelt (en TOV’s) zonder vergunning of in strijd met het bestemmingsplan niet onder overgangsrecht. Eerst onderzoek of legalisatie op die locatiel mogelijk is (NB: natuurcompensatie) Anders handhaving. • De gemeenten moeten toezicht houden op de regels van het bestemmingsplan en ervoor zorgen dat deze worden gehandhaafd. 26

27. Ruimtelijke kwaliteit verbeteren 27

28. NOG VRAGEN? http://www.brabantsemilieufederatie.nl/nuttig Brabantse Milieufederatie Hetty Gerringa Hetty.gerringa@brabantsemilieufederatie.nl Spoorlaan 434b, Tilburg Postbus 591, 5000 AN Tilburg Tel: 013-5356225 28