Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

1. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü YENİLENEBİLiR ENERJİ & ENERJİ VERİMLİLİĞİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TÜKETİCİ BİLİNCİ

2. ENERJİ VERİMLİLİĞİ NEDİR? Enerji verimliliği; binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim hizmet veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin azaltılması anlamına geliyor.

3. Enerji Yoğunluğu Nedir? Enerji Yoğunluğu, yani Gayri Safi Yurtiçi Hasıla başına tüketilen birincil enerji miktarı, enerjinin verimli kullanımı için en önemli göstergedir. Bu oran Japonya’da 0.1, OECD ülkelerinde 0.19 iken, ülkemizde 0.38’dir. Bu durum enerjiyi Japonya’ya göre yaklaşık 4 kat, OECD ülkelerine göre 2 kat daha verimsiz kullandığımız anlamına geliyor.

4. Neden Enerji Verimliliği? 1. Ülke enerji arz güvenliğine olumlu etki.

5. Neden Enerji Verimliliği? 2. Çevreye olumlu etkileri.

6. Neden Enerji Verimliliği? 3. Ülke Ekonomisine olumlu etkisi.

7. Neden Enerji Verimliliği? 4. Aile ve kuruluş bütçelerine olumlu etki. Enerji Verimliliği yerli, en ucuz, en çevreci enerji kaynağıdır.

8. Günlük Yaşamda Enerji Kullanımı Sektörlere Göre Nihai Enerji Tüketim Dağılımı (2006)

9. Evinizde ne kadar enerji harcanıyor? Yapılan araştırmalar konutlardaki enerji tüketim payının yaklaşık % 15’inin elektrik enerjisi ve % 85’inin ısıtma ve sıcak su sağlama amacıyla kullanıldığını gösteriyor. Dört Kişilik bir aile ısıtma, sıcak su ve elektrik için senede 20 000 kWh enerji harcar. Elektrik Enerjisi %15 Isıtma ve Sıcak Su %85 BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ Elektrikli ev aletlerinizin ne kadar enerji tükettiğini, elektrik fiyatı ile tüketilen elektrik miktarını çarparak öğrenebilirsiniz. Aletin Verimliliğini (Watt) kullandığınız saatle çarpın sonrada 1000’e bölün ve bu şekilde kilowattsaat (kWs)bulabilirsiniz. Bu veriyi de elektrik fiyatı ile çarpın 25YKr/kWs.

10. Yalıtım ve Isıtma

11. Yalıtım • Enerji tüketimimizin %82 ’si ısıtma için kullanılmaktadır. Isı yalıtım önlemlerinin alınması ile bu kayıplar azaltılabilir. • Binalarımızı yalıtarak ısınma ve soğutma için harcadığımız enerjiden %25 den %50 ’ye varan tasarruf sağlayabiliriz.

12. Yalıtım • Bildiğimiz gibi ısınan hava yükselir ve çatıdan dışarıya kaçmaya çalışır. Bu nedenle öncelikle çatının yalıtılması gerekir. • Pencereler ve kapılar, evimizdeki ısının %25 ’nin kaybına neden olmaktadır. Pencere ve kapılarınızda çift cam veya ısıcam kullanarak ısı kaybınızı yarı yarıya azaltabilirsiniz • Pencere ve kapılarınızda hava sızdıran yerleri belirleyin. Pencerenizin ve kapılarınızın kenarlarından olan hava sızıntılarını önlemek için pencere bandı ve süngerler kullanınız.

13. Isıtma • Oturma odasının sıcaklığının 21 0C den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. Yatak odanızın sıcaklığını 18 0C de tutunuz. • Oda ısısının yalnız 1 0C azaltılması yaklaşık olarak % 5 oranında enerji tasarrufu sağlar. • Radyatörlerden çıkan ısı radyatörün arkasındaki duvarı ısıtır. Dışarıya olan ısı kaybını önlemek için alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştiriniz.

14. Isıtma • Isıtıcınızın veya radyatörlerinizin önüne veya üzerine (mermer, çamaşır vb.) kesinlikle eşya koymayınız. • Radyatörlerinize termostatik vana taktırın. Böylelikle oda ısısını kontrol altında tutabilirsiniz. • Kullanılmayan odaları düşük ısıda tutun. Soğumuş odaları tekrar ısıtmak, bu odaları düşük ısıda tutmaktan çok daha masraflı olacaktır.

15. ISITMA

16. Aydınlatma

17. AydınlatmaAydınlatmada Enerji Verimliliği İçin Neler Yapmalıyız? • Standart lambanızı enerji tasarruflu lamba ile degistirin. YTL YTL YTL 100Watt Şeffaf Lamba 20Watt Enerji Tasarufflu Lamba

18. Kompakt Floresan Lamba

19. Aydınlatma • Kompakt floresan lambalar normal lambalardan 5 kat daha az enerji tüketirler ve 10 kat daha uzun ömürlüdürler. • Enerji tasarruflu lambalar satın alarak aydınlatma maliyetini %75 azaltabilirsiniz. • Kullanmadığınız odanızın lambalarını kapatınız. • Lambaların daha iyi aydınlatması için kuru bezle temizleyiniz. Kirli ve tozlu lambalar %25 daha fazla enerji tüketirler. • BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ… • Standart bir lambanın ömrü 750-900 saat (150 Gün) iken enerji tasarrufu lamba (CFL)’ nın • 10.000 saat (2000 gün) dür. • 23 watt’lık enerji verimli lamba (CFL) 100 watt normal lambaya göre aynı aydınlatma ile %75 daha az enerji tüketir ve aydınlatma düzeyinde hiçbir fark yoktur .

20. Aydınlatma • Dekoratif aydınlatmada LED ışıklı lambaları tercih edin. • Mümkün olduğunca doğal aydınlatma kullanın. • Duvarların açık renklere boyanması aydınlatma oranını artırır. • Apartmanlarınızda harekete duyarlı kompakt floresan lambalar kullanınız. • Bina dışı aydınlatmada fotosel sistemi kullanın.

21. Enerji Etiketi • Beyaz eşya veya elektrikli ev aleti alırken cihazın üzerinde bulunan enerji etiketine dikkat etmek gerekiyor. • Enerji verimliliği sınıflandırması bir cihazın enerji tüketimi bazında A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle ifade edilen yedi gruptan oluşmaktadır. • Bu yüzden A, A+ ve A++ sınıfı beyaz eşyaları tercih etmelisiniz.

22. ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ

23. Elektrikli Ev Aletleri • Ülkemizde 10 yaşın üzerinde yaklaşık 16 milyon civarında elektrikli ev aletinin bulunduğu belirtilmekte olup; bu cihazların yeni, enerji verimliliği yüksek ev aletleri ile değiştirilmesi halinde yılda 2.500.000 MWh enerji tasarrufu sağlanacağı hesaplanmaktadır.

24. Buzdolabı • Gelişmiş teknoloji ile üretilen buzdolapları 1990’lı yıllarda üretilen ürünlerin yaklaşık %25’i kadar enerji tüketmektedir. “A+ ”bir buzdolabı 44 W’lık bir ampul kadar enerji tüketmektedir. • Evde tüketilen enerjinin %15’i buzdolabının çalışması için tüketilir.

25. Buzdolabı • İhtiyacınızdan daha büyük kapasitede buzdolabı veya derin dondurucu almayınız. • Buzdolabı seçiminde; enerji verim sınıfı yüksek, yani enerji tüketimi az olan tercih edilmelidir. • Buzdolabınızı, soba, radyatör, bulaşık makinesi ve ocak gibi ısıtıcı kaynaklardan uzak yere yerleştiriniz.

26. Buzdolabı • Buzdolabının sıcaklığını +4 0C de, derin dondurucunun sıcaklığının ise -18 0C de tutunuz. • Derin dondurucuda buz kalınlığının 6 mm. den fazla olmasına müsaade etmeyiniz. • Yemeklerinizi dolaba koymadan önce oda ısısına kadar soğumasını bekleyiniz. • Dolabınızın kapısını sık sık açmayınız. • Buzluktan çıkardığınız yiyeceği dolapta eritiniz.

27. Derin Dondurucu • Derin dondurucuyu ısı kaynaklarından uzak yerleştirmeniz gerekir. • Soğutucuların hava sirkülasyonu yapabilmesi için açık yere ihtiyacı vardır; yoksa ısınır ve daha fazla enerji tüketir. • Fazla soğuk israftır. Her derece enerji tüketimini %5 arttırır. • Dolabın altında veya arkasında bulunan bobinleri yılda iki defa vakumlu süpürge ile temizleyiniz.

28. Çamaşır Makinası • Makina tamamen doluyken çamaşırları yıkayın. • Ekonomik programları kullanın, böylece hem sudan hem de elektrikten tasarruf etmiş olursunuz.

29. Çamaşır Makinası • Çamaşırları yıkarken sıcak su yerine, ılık su kullanınız. Durulamayı ise soğuk su ile yaptırınız. Elektrik enerjisinin %90’ı suyu ısıtma esnasında harcanır • Çamaşır makinesini kurduğunuz yerin çevresinde en az 5 cm. boşluk kalmasına dikkat ediniz. Çünkü makine çevresinde hava kolayca hareket edebilmelidir. • Çamaşırlarınız çok kirli olduğu zaman ön yıkama programını kullanınız.

30. Çamaşır Kurutma Makinası • Açık havada çamaşırlarınızı kurutunuz. • Eğer kurutucuda kurutacaksanız, önce çamaşır makinasında 1000 devir hızı yerine 1500 devir hızında sıkma işlemini yapınız. • Kurutucu kullandığınız zaman çamaşırlarınızı biraz nemli bırakın, nemli olduklarında çamaşırlarınızı ütülemek daha kolay olacaktır. BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ…. Çamaşırlarınızı sıkarken 1000 devir hızı yerine 1500 devir hızı kullanarak %25 enerji tasarrufu yapabilirsiniz.

31. Bulaşık Makinası • Bulaşıkları yıkamanın en tasarruflu yolu, enerji verimli bulaşık makinasını tam dolu olarak kullanmaktır . • Bulaşık makinesi seçiminde su ve elektrik enerjisi kullanımındaki verimliliğe bakılmalıdır. Daha az su, elektrik ve deterjan harcayan makineler tercih edilmelidir. • Kısa süreli yıkama ve durulama özellikli bulaşık makinesi satın alınız.

32. Bulaşık Makinası • Makina çalışırken mümkün olduğunca banyo ve mutfakta aşırı su kullanmayınız. • Bulaşıkları makinaya koymadan önce soğuk suda çalkalamaya gerek yoktur. • Bulaşıklar için ısının en az 60 0C olması istenir. Ancak 50 0C de bulaşıkları yıkamanız mümkündür. Böylece enerjiyi %10 verimli kullanabilirsiniz

33. Fırın ve Ocak • Satın alırken A sınıfı ve üzeri enerji verimliliğine sahip fırınları tercih edin. • Her zaman doğru ölçüde pişirme aletlerini seçin. • Küçük ölçüdeki yemekleri ısıtmanın en verimli yolu mikrodalga fırın kullanmaktır. Mikro dalga fırın, klasik fırına göre %66 daha az enerji tüketir. • Yüksek sıcaklık gerektiren yiyecekler hariç fırında ön ısıtıcı programını kullanmayınız. BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ…. 1 litre ve daha az suyu en tasarruflu ısıtma yöntemi, su ısıtıcısı kullanmaktır.

34. Fırın ve Ocak • Yemek pişerken fırın kapağını gerekmediği sürece açmayınız. Her kapak açılışında ısının 25 0C ile 30 0C birden düşer. • Yemek piştikten sonra fırının atık ısısını kullanabilirsiniz. Fırın ısıyı 15-30 dakika tutabilir. Bu esnada tatlıları, yemişleri, küçük ekmek parçalarını ısıtabilirsiniz. • Kapaksız kapta yemek pişirmeyiniz. Kapaksız kapla yemek pişirirken 3 kat daha fazla enerji tüketirsiniz. • Yemek pişirmek için basınçlı tencereler kullanarak hem enerjiden hem de zamandan tasarruf edebilirsiniz.

35. Elektrikli Su Isıtıcısı • Su ısıtıcınızı sıcak su kullanılan yere yakın kurunuz. • Su ısıtıcısını kullanmadan önce dolu olup olmadığına bakınız. Boş veya yarı dolu iken çalıştırmanız ısıtıcınıza zarar verir. • Yüksek verimli, yalıtımlı su ısıtıcıları satın alın.

36. Elektrik Süpürgesi • Elektrik süpürgesi seçerken elektrik enerjisi kullanımındaki verimliliğe bakılmalıdır. Aynı emme gücünü sağlayan değişik marka ve modellerden elektrik tüketimi en düşük olanı tercih edilmelidir. • Torbalı süpürgeler yerine su hazneli süpürgeler kullanılmalıdır. • Yılda en az bir kez motor bölümü açılıp, buradaki toz ve pamukçuklar temizleyin.

37. TELEVİZYON, BİLGİSAYAR. VCD/DVD GÖSTERİCİ VE MÜZİK SETİ • Televizyonları, VCD/DVD göstericileri ve müzik setlerini stand-by konumunda bırakmayın, ana düğmelerinden kapatın. • “Stand-by”konumunda enerji tüketmeye devam ederler. Harcanan bu enerji yaklaşık olarak cihazın kendi enerjisinin % 5’i kadardır. BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ… eğer 37 ekran LCD Televizyonu günde 3 saat seyrediyorsanız ve kalan gün içersinde bekleme konumunda duruyorsa aslında bunun elektrik tüketimi orta boy A++ buzdolabı ile elektrik tüketimine eşdeğer.

38. TELEVİZYON, BİLGİSAYAR. VCD/DVD GÖSTERİCİ VE MÜZİK SETİ • Kapatma düğmesi olan uzatma kablolarından kullanın böylelikle kullanmadığınız ürünlerin hepsini birden kapatabilir veya açabilirsiniz. • Bilgisayarın “Energystar” işareti taşımasına dikkat edilmelidir.‘ BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ…. en fazla elektrik tüketen aletler aslında mutfakta değil, oturma odasındadır. Evlerde elektrik tüketiminin büyük kısmında; televizyonlar, dvd-oynatıcılar, ev sinema sistemleri, oyun konsolları ve bilgisayarlar önemli yer almaktadır.

39. Ütü • Ütüleme işi ütüyü yeniden ısıtma gerekmeyecek şekilde planlanmalıdır. • Ütünün fişi ütüleme işi bitmeden birkaç dakika önce prizden çekilmeli, son parça ütünün içinde kalan ısı ile ütülenmelidir. • Ütü yapmadan önce ütülenecek giyecekler düzgün şekilde askıya asılmalıdır.Bu durum enerji tasarrufu sağlar.

40. Elektrikli Isıtıcılar • Isıtıcının önüne eşya konulmamalıdır. • Elektrikli cihaz termostatlı olmalı, ayarlanan sıcaklığa geldiğinde sönmelidir. • Elektrik kablosu yalıtımlı olmalı ve cihazın fişi mutlaka topraklı bir prize takılmalıdır.

41. Klima • Klima seçiminde; enerji verim sınıfı A ve üstü olan, yani enerji tüketimi az olanı tercih edin. • Klima satın alırken; kapasitesi ısıtılacak/soğutulacak yerin ihtiyacına göre seçin. • 300C sıcaklıklarda soğutma yapmayın. Klimanın kışın ısıtma sıcaklık ayarı çok yüksek, yazın soğutma sıcaklık ayarı çok düşük tutulmamalıdır.

42. Klima • Klima kullanırken mekanın kapı ve pencerelerinin mutlaka kapalı olması gerekir. • Yaz aylarında dış ünitenin direkt olarak ısıya veya güneş ışığına maruz kalmamasına dikkat edilmelidir. • Klimanızı mümkün olduğunca kışın ısıtma amaçlı kullanmayın. • Hava filtresi belli aralıklarla değiştirilmelidir.

43. Saç Kurutma Makinası • Ortalama olarak bir saç kurutma makinesinin 10 dakika çalışması, 60 wattlık bir lambanın 3 saat yanmasına eşdeğer bir elektrik tüketmektedir. • Saçların havlu ile kurutularak kurutma süresinin en aza indirilmesi önemli oranda tasarruf sağlayacaktır. Saç kurutma süresinin % 10 azaltılması ile % 10’luk bir enerji tasarrufu yapılabilir

44. Su

45. Su Tüketimi • Banyo yapmak yerine duş alın. Böylece %30 daha az su kullanırsınız. • Olabilecek su sızıntı ve akıntılarını kontrol edin. Bir sene içerisinde bu sebepten dolayı büyük miktarda geliriniz akıp gider. • Suyu sürekli akıtarak tıraş olmak ve diş fırçalamak pahalıdır. • Verimli kullanarak az su ile temiz kalabilirsiniz.

46. Bilinçsiz su harcıyor musunuz? Hesaplayalım.. Çamaşır Yıkama WC Mutfak 111 lt/günlük Yıkanma

47. ULAŞIM

48. Ulaşım Alternatifleri • Ulaşımınızı planladıktan sonra yola çıkın. • Kısa mesafelerde yürüyün veya bisiklet kullanın. • Mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarını tercih edin. 30 km mesafe de enerji tüketimi karşılaştırması Bisiklet 2 MJ=0,5 kWh Yürüme 3 MJ=1,3 kWh 16 MJ=4,5 kWh Tren Otobüs 26 MJ=7,3 kWh 60 MJ=17 kWh Araba Motorsiklet 68 MJ=19 kWh

49. Ulaşım • Arabanızı 10 dakikadan fazla bekleme yapacağınız durumlarda kontağınızı kapatın. • Periyodik olarak lastiklerinizi kontrol ettirin. 0.5 bar eksilmiş hava yakıt tüketimimizi % 5 oranında artırır. • Gereksiz yere ani olarak fren ve gaza basmak benzin tüketimini % 5 arttırır. • Camları açık olarak Saatte 100 Km'lik bir hızla otomobilinizi sürmeniz % 4 aşırı yakıt tüketimine sebep olur.

50. Evsel Atık Yönetimi • Türkiye’de kişi başına günde 1.5 kg atık oluşmaktadır bu da bir sene içerisinde kişi başına yaklaşık 540 kg evsel atık demektir. • Atık oluşturmamaya özen gösterin. Ödünç alın,sadece çok ihtiyacınız varsa satın alın. • Atıkları ayırın, şişeleri, camları, tenekeleri, kutuları, kartonları, kağıtları, geri dönüşüm yapın....