Postępowanie sądowe

1. Postępowanie sądowe Art. 45 1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. [...]

2. Czym jest postępowanie sądowe? Postępowanie sądowe jest najczęściej jawnym rozstrzyganiem sprawy przez niezawisły i niezależny sąd. Sytuacje, w których istnieje konieczność wyłączenia jawności, określa ustawa.

3. Podział postępowań sądowych Postępowania sądowe Cywilne Karne Administracyjne

4. Sprawy cywilne W procesach cywilnych rozpatruje się między innymi sprawy z zakresu: ~ prawa cywilnego – np. dotyczące umów i odszkodowań ~ prawa pracy – np. wypłaty wynagrodzeń ~ prawa rodzinnegoi opiekuńczego – np. małżeńskie, między rodzicami a dziećmi

5. ~ ubezpieczeń społecznych – np. przyznawanie rent Sprawy cywilne są rozpoznawane przez sądy powszechne (rejonowe, okręgowe i apelacyjne) oraz Sąd Najwyższy. Postępowanie cywilne procesowe nieprocesowe zabezpieczające egzekucyjne

6. Właściwość sądów pozwala ustalić, który z polskich sądów posiada odpowiednie kompetencje do załatwienia danej sprawy. Wyróżniamy właściwość: ustawową, umowną i delegacyjną. Wszczęcie postępowania następuje przez wzniesienie pozwu do sądu. Następnie wydawane są zarządzenia i zezwolenia mające znaczenie prawne. Prowadzi się działalność dokumentacyjno-rejestracyjną.

7. Sprawy karne W postępowaniach karnych ustala się odpowiedzialność ludzi, którzy popełnili zabronione czyny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Działania zagrożone karą to przestępstwa i wykroczenia.

8. Przestępstwa dzielone są na: zbrodnie i występki. Do zbrodni zaliczmy np.: rozboje z użyciem broni czy morderstwa. Grozi za nie pozbawienie wolności od lat trzech do dożywocia. Kara zależy od rodzaju czynu oraz okoliczności. Za występki można zostać pobawionym wolności na ponad miesiąc albo zapłacić grzywnę. W odróżnieniu od zbrodni są one popełniane umyślnie lub nieumyślnie. Wszystkie pozostałe zabronione działania to wykroczenia.

9. Sprawy administracyjne Skargi na urzędowe decyzje administracyjne wydane w drugiej instancji rozpatrują sądy administracyjne. Postępowanie nie może być wszczynane z urzędu, czyli z inicjatywy samego sądu. Rozpoczyna się od skargi lub wniosku obywatela w sprawie działania albo bezczynności organu administracji publicznej. Strony postępowania są osoby fizyczne i prawne oraz jednostki nieposiadające osobowości prawnej.

10. Sala sądowa Ławnik Sędzia Ławnik Stół sędziowski Protokolant Ława obrońcy, Strona pozwana, Ława oskarżonych Ława prokuratorska, Strona powodowa Tzw. barierki Publiczność Publiczność

11. Sala sądowa w polskich sądach pochodzi wprost od forum rzymskiego. Nawiązując do tego wzoru stół sędziowski dużych rozmiarów znajduje się na podwyższeniu, a za nim są krzesła sędziowskie. Po lewej stronie stołu sędziowskiego swoje miejsce ma protokolant. Sędzia Prokurator Adwokat Ławnik

12. Proces cywilny Proces cywilny jest sporem zainicjowanym pozwem, a kończący się wyrokiem. Postępowania w sprawach cywilnych procesowe nieprocesowe

13. Procesowe - strona powodowa – wnosząca pozew i domagająca się udzielenia przez sąd ochrony prawnej - strona pozwana – do której kieruje się żądanie Rozprawa przebiega zwykle w kilku etapach. Najpierw strony (kolejno powód i pozwany) zgłaszają wnioski i żądania, a także przedstawiają dowody na ich poparcie. Każda ze stron musi się odnieść do stwierdzeń adwersarza. Rozprawa obejmuje również postępowanie dowodowe i rozpatrywanie jego wyników. W procesie cywilnym przyjmuje się zasadę, że wyrok powinien pokrywać się z zakresem żądania zgłoszonego przez powoda.

14. Nieprocesowe - w postępowaniu nie ma stron procesowych - wszczyna się na wniosek, który występuje zamiast pozwu - nie kończy się wyrokiem, lecz postanowieniem

15. Pozew w procesie cywilnym Pozew to pismo, które rozpoczyna proces cywilny. Zawiera ono powództwo(skonkretyzowane żądanie określonego zachowania wysunięte przez składającego – powoda przeciwko określonej osobie – pozwanemu) raz uzasadnienie przytaczające okoliczności faktyczne na poparcie powództwa. Pozew nie musi zawierać podstawy prawnej przyszłego rozstrzygnięcia. Zazwyczaj należy go opłacić, a niekiedy trzeba go wnieść na urzędowym formularzu. Jeśli pozew nie spełnia wymogów formalnych, przewodniczący składu sędziowskiego wzywa stronę do jego poprawienia lub uzupełnienia w ciągu tygodnia. Po jego przyjęciu wyznacza się termin rozprawy.

16. Obok znajduje się wzór pozwu

17. Proces karny Uczestnicy: ~ organy procesowe – sąd ~ strony procesowe – oskarżony, prokurator, oskarżyciel posiłkowy ~ przedstawiciele stron – oskarżony jest reprezentowany przez obrońcę – adwokata ~ osobowe źródła dowodowe – świadkowie, biegli Rozprawę poprzedza postępowanie przygotowawcze (śledztwo lub dochodzenie). Inicjuje je prokurator po ujawnieniu przestępstwa albo wpłynięciu odpowiedniego zawiadomienia.

18. Działania prokuratury i policji: ~ ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo ~ zebranie danych o podejrzanym, przeprowadzenie wywiadu środowiskowego ~ wyjaśnienie okoliczności sprawy ~ zebranie i zabezpieczenie dowodów ~ wykrycie i ujęcie sprawcy Po odczytaniu aktu oskarżenia przewodniczący poucza oskarżonego o prawie złożenia wyjaśnień oraz odmowy ich składania. Potem pyta go, czy przyznaje się do zarzucanego mu czynu oraz czy chce złożyć wyjaśnienia.

19. Proces karny kończy się ogłoszeniem wyroku. Sąd poucza też strony o przysługującym im prawie wniesienia odwołania.

20. Zawiadomianie o popełnieniu przestępstwa Zawiadomienie może złożyć każdy obywatel. Najczęściej czyni to pokrzywdzony lub świadek zdarzenia. Można tego dokonać osobiście, korespondencyjnie lub telefonicznie. Po przyjęciu takiego zawiadomienia oraz przesłuchaniu świadka sporządza się protokół, w którym można zamieścić wniosek o ściganie. Następnie podejmuje się decyzję o wszczęciu postępowania, jego odmowie lub umorzeniu postępowania.

21. Wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

22. Sądy polubowne Sąd polubowny jest sądem niepaństwowym orzekającym w sporach cywilnoprawnych poddanych mu pod rozstrzygnięcie mocą zapisu na sąd polubowny. Sądy polubowne mogą orzekać: ~ w sprawach o prawa majątkowe; ~ w sprawach o prawa niemajątkowe, które mogą być przedmiotem ugody, z wyjątkiem spraw o alimenty. Wyroki wydane przez sądy polubowne mają taką samą moc prawną, jak wyroki sądów powszechnych. O uznaniu wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej orzeka sąd powszechny na posiedzeniu niejawnym, na wniosek strony.

23. Źródła: Arkadiusz Janicki; „W centrum uwagi”, wyd. Nowa Era, Warszawa 2011 Internet (www.wikipedia.org Koniec