140 likes | 367 Views
(Na podstawie : Globus - Naturfag 7 ). Chemia – z czego s kłada się materia?. Co to jest chemia?. Chemia to nauka badająca naturę i własności substancji , a zwłaszcza przemiany tych substancji, gdy się je ze sobą zmiesza. Chemia to nieodłączny element naszego życia. Atom.
E N D
(Na podstawie : Globus - Naturfag 7) Chemia – z czego składa się materia?
Co to jest chemia? • Chemia to nauka badająca naturę i własności substancji, a zwłaszcza przemiany tych substancji, gdy się je ze sobą zmiesza. • Chemia to nieodłączny element naszego życia.
Atom • Atom jest współcześnie podstawowym pojęciem w chemii • Pojęcie atomu zostało wprowadzone przez filozofa greckiego Demokryta z Abdery (460–370 p.n.e.). Głosił on, że materia zbudowana jest z małych, niepodzielnych cząstek poruszających się w próżni – atomów (atomos – gr.: „niepodzielny”). • W XIX wieku nastąpił ogromny postęp w rozwoju teorii atomistycznej. Odkrycie elektronu, określenie jego masy i ładunku oraz odkrycie promieniotwórczości obaliły pogląd, że atom jest niepodzielny. • Cała materia składa się z atomów
neutron elektron jądro proton Budowa atomu • Atom składa się z jądra atomowego (atomkjerne) i elektronów, które krążą wokół niego, jak planety wokół Słońca • W jądrze atomowym znajdują się protony i neutrony
Pierwiastki (grunnstoff) • Wszystkie pierwiastki są zbudowane z atomów • Pierwiastek to zbiór atomów, które są jednakowe i mają te same właściwości • Istnieje ponad 100 pierwiastków • Najpowszechniejszym pierwiastkiem we Wszechświecie jest wodór (hydrogen) • Każdy pierwiastek posiada nazwę i symol chemiczny
Przykłady pierwiastków • H – wodór (hydrogen) • Fe – żelazo(jern) • Cl – chlor(klor) • Al – glin(aluminium) • O – tlen(oksygen) • He – hel(helium) • C – węgiel(karbon) • N – azot(nitrogen)
Cząsteczka (molekyl) • Cząsteczka to grupaatomów, które są trwale połączone ze sobą wiązaniami chemicznymi • Np. Cząsteczka wody składa się z 2 atomów wodoru i 1 atomu tlenu: H2O • Woda składa się z wielu cząsteczek wody
Cząsteczka wody: H2O O H H
Stany skupienia materii • Substancje, z których zbudowane są ciała mogą występować w trzech podstawowych stanach skupienia (tre tilstander): • Stałym(fast stoff)- trudno zmienić objętość i kształt • Ciekłym(væske) - trudno zmienić objętość, a kształt łatwo • Gazowym(gass) - łatwo zmienić objętość i kształt
Reakcjachemiczna(kjemisk reaksjon) • Reakcja chemiczna to proces przemiany. • Podczas reakcji chemicznej jedne substancje są przekształcane w inne substancje. • Np. gdy żelazo jest mokre, to rdzewieje. Dzieje się to na skutek reakcji żelaza z tlenem w powietrzu. Nowa substancja, która powstaje to rdza, czyli tlenek żelaza.
Równanie reakcji chemicznej 2 H2+ O22H2O Jak powstaje woda? Spalanie metanu: CH4+2O2CO2+2H2O
Na podstawie: E. Beitnes Johansen, E. Steineger GLOBUS: Naturfag 7, Cappelen Damm AS, 2008