I etap KONSULTACJE ZARYSU PROW na lata 2014-2020

1. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju WsiKonsultacje Projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 202026 września 2013

2. I etap KONSULTACJE ZARYSU PROW na lata 2014-2020 • kwiecień - lipiec 2013r. • 23 kwietnia 2013r. - rozpoczęcie prac Zespołu-Grupywspierającej prace nad przygotowaniem programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014-2020 oraz podgrup roboczych ds. poszczególnych priorytetów. • 24 kwietnia 2013r. - komunikat MRiRW - publikacja Zarysu PROW 2014 – 2020 na stronach: • www.minrol.gov.pl • www.ksow.gov.pl

3. I etap KONSULTACJE ZARYSU PROW na lata 2014-2020 • kwiecień - lipiec 2013r. • ponad 50 spotkań, w trakcie których przedstawiciele MRiRW prezentowali Zarys PROW 2014-2020 • 2 posiedzenia Zespołu – Grupy • 13 posiedzeń podgrup ds. poszczególnych priorytetów • ponad 200 uwag, komentarzy i postulatów zgłoszonych przez: • - partnerów instytucjonalnych • lokalne i regionalne samorządy • związki zawodowe • - przedstawicieli pracodawców • - organizacje pozarządowe • organizacje branżowe • osoby fizyczne

4. II etap KONSULTACJE PROJEKTU PROW na lata 2014-2020 • Sierpień - Wrzesień 2013r. • 26 lipca 2013r. komunikat MRiRW wraz z publikacją Projektu na stronach: • www.minrol.gov.pl • www.ksow.gov.pl • 22 sierpnia 2013r. posiedzenie Zespołu-Grupy • 30 sierpnia 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 4 i 5 • 9 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 2 i 3 • 16 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 6 • 17 września 2013r. spotkanie konsultacyjne z samorządami województw • 20 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 6 • 26 września 2013r. konferencja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi • 30 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 1

5. Główne postulaty zgłoszone w ramach konsultacji Projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

6. UWAGI OGÓLNE • Kwestie budżetowe • Konieczność pilnego określenia wielkości budżetu PROW, w tym również budżetów poszczególnych samorządów województw; • Sprzeciw wobec przesuwania 25% środków EFRROW do I filaru; • Zwiększenie środków budżetowych na Leader ponad 5% minimum; • Podjęcie działań mających na celu pozyskanie dodatkowych środków z budżetu państwa na rozwój obszarów wiejskich w ramach II filaru WPR.

7. UWAGI OGÓLNE • Postulaty dotyczące rozszerzenia zakresu Programu • Działania związane z gospodarką wodną w rolnictwie; • Gospodarka wodno-ściekowa; • Renty strukturalne; • Zarządzanie ryzykiem; • Zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów, klęsk żywiołowych i katastrof oaz odtwarzanie lasów; • Działania dotyczące inwestycji nieprodukcyjnych; • Inwestycje zwiększające wartość ekosystemów leśnych.

8. UWAGI OGÓLNE • Oczekiwania odnośnie ukierunkowania PROW. • Koncentracja PROW na rozwoju przedsiębiorczości, wsparciu w poszukiwaniu pracy, rozwoju kapitału ludzkiego; • Priorytetowe traktowanie kwestii środowiskowych; • Priorytetowe traktowanie modernizacji rolnictwa. • Inne • Konieczność zapewnienia komplementarności wsparcia z PROW i wsparcia z innych programów operacyjnych; • Poparcie pogłębionej regionalizacji Programu; • Powołanie Zespołu konsultacyjnego składającego się wyłącznie z przedstawicieli samorządów województw i resortu rolnictwa.

9. PRIORYTET 1 • Działanie: Transfer wiedzy i innowacji • 100% refundacji kosztów kwalifikowalnych operacji; • Sprzeciw przeciwko zryczałtowanej formie pomocy; • Wskazanie izb rolniczych jako beneficjenta działania; • Potrzebne są szkolenia w zakresie przetwórstwa i ekonomiki produkcji rolniczej oraz stosowania kwalifikowanego materiału siewnego; • Powierzenie Samorządom możliwości decydowania o wyborze podmiotów doradczych w celu świadczenia usług doradczych, szkoleniowych (transfer wiedzy i innowacji).

10. PRIORYTET 1 • Działanie: Doradztwo • Sprzeciw przeciwko zryczałtowanej formie pomocy; • Stworzenie i finansowanie funkcjonowania Centrum Doradczego dla grup i spółdzielni; • Wskazanie izb rolniczych jako potencjalnych beneficjentów działania; • Powierzenie Samorządom Województw możliwości decydowania o wyborze podmiotów doradczych w celu świadczenia usług doradczych, szkoleniowych; • 100% kosztów kwalifikowalnych operacji.

11. PRIORYTET 1 • Działanie: Współpraca • Postulaty dotyczące wymienienia konkretnych podmiotów jako beneficjentów działania oraz wprowadzenia konkretnych zakresów projektów; • Dodanie bądź doprecyzowanie definicji klastrów, grup operacyjnych EPI; • Krytyka wprowadzenia brokera innowacji.

12. PRIORYTET 2 • Działanie: Modernizacja gospodarstw rolnych (1) • Podwyższenie maksymalnej kwoty pomocy do 500 tys. zł dla wszystkich rodzajów operacji; • Powiększenie grupy potencjalnych beneficjentów (obniżenie dolnego progu wielkości ekonomicznej gospodarstwa poniżej 15 tys. euro i zniesienie albo podwyższenie górnego progu 100 tys. euro); • Wsparcie dla inwestycji zbiorowych (m.in. wspólnego zakupu maszyn), realizacja wspólnych inwestycji również przez osoby prawne ; • Preferencje dla spółdzielni, grup producentów rolnych (inne kryteria, wyższy poziom wsparcia); • Możliwość zakupu maszyn używanych ; • Większa kwota wsparcia dla inwestycji związanych z produkcją prosiąt, wsparcie inwestycji dotyczących loch i loszek, zwiększenie progu 100 tys. euro;

13. PRIORYTET 2 • Działanie: Modernizacja gospodarstw rolnych (2) • Prowadzenie rachunkowości rolnej - doprecyzowanie albo odstąpienie od tego wymogu; • Przeanalizowanie warunku zwiększenia GVA w gospodarstwie o co najmniej 20%; • Wprowadzenie regionalizacji (różne problemy w różnych regionach); • Wsparcie produkcji drobiu, w szczególności tradycyjnego; • Wsparcie produkcji zwierzęcej w zakresie owiec (mleko i mięso) oraz kóz (mleko); • Ukierunkowanie wsparcia na budynki inwentarskie.

14. PRIORYTET 2 • Działanie: Restrukturyzacja małych gospodarstw (1) • Wspieranie gospodarstw rodzinnych, które mogą przyczyniać się do produkcji żywności ekologicznej, tradycyjnej i dobrej jakości; • Doprecyzować, że nie przewiduje się wsparcia na produkcję drobiu w skali przemysłowej; • Stworzenie instrumentu wsparcia dla pszczelarzy; • Skierowanie pomocy do małych ale żywotnych gospodarstw; • Umożliwienie zakupu sprzętu używanego; • Zrezygnować z podziału premii na transze;

15. PRIORYTET 2 • Działanie: Restrukturyzacja małych gospodarstw (2) • Zaostrzenie warunków dostępu do pomocy; • Kryterium dostępu dot. wielkości gospodarstwa - nie określać dolnego progu wielkości gospodarstwa, zwiększyć górny próg dostępu do pomocy do 20 tys. euro; • Docelowa wielkość ekonomiczna (15 tys. euro): trudne do spełnienia; • Pomoc tylko dla tych, którzy wyłącznie lub w większości utrzymują się z rolnictwa; • Wspierać małe gospodarstwa zajmujące się produkcją owoców i warzyw, wsparcie uzależnić od wejścia do grupy producentów rolnych;

16. PRIORYTET 2 • Działanie: Premia dla młodych rolników • Zbyt wysokie wymagania dotyczące gospodarstwa młodego rolnika (zwłaszcza w niektórych województwach): • średnia wojewódzka powierzchnia gospodarstwa • standardowa produkcja co najmniej 20 tys. euro • Rezygnacja z warunku dot. powierzchni gospodarstwa; • Należy zapobiec podziałowi gospodarstw w celu uzyskania więcej niż 1 premii; • Uwzględnienie dzierżaw prywatne; • Podwyższenie wieku młodego rolnika do 45 (a nawet 50) roku życia; • Uwzględnienie osób, które przejęły gospodarstwa od roku 2012

17. PRIORYTET 3 • Działanie: Tworzenie grup producentów • Uzależnienie wysokości wsparcia od liczby członków grupy oraz osiąganych obrotów przez grupę. • Działanie: Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych • Umożliwienie prowadzenia działań promocyjnych grupom, w skład których wejdą także zakłady produkcyjne (przetwórcze), wytwarzające produkty rolne lub środki spożywcze wysokiej jakości w ramach systemu jakości.

18. PRIORYTET 3 • Działanie: Przetwórstwo i marketing produktów rolnych • Priorytetowe traktowanie spółdzielni prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w zakresie pierwszeństwa w dostępie do pomocy; • Preferencje dla projektów innowacyjnych oraz inwestycji w zakresie przetwórstwa produktów wytwarzanych w systemach jakości – kryteria wyboru; • Zbyt niski limit maksymalnej wysokości pomocy – propozycja podniesienia z obecnie przyjętych 2 mln do 10 mln zł; • Priorytetowe traktowanie małych projektów o zasięgu lokalnym.

19. PRIORYTET 3 • Działanie: Podstawowe usługi i odnowa wsi - Targowiska • Rozszerzenie grona beneficjentów o powiaty; • Umożliwienie wsparcia budowy targowisk w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców; • Umożliwienie budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów budowlanych przeznaczonych nie tylko na cele promocji i sprzedaży lokalnych produktów.

20. PRIORYTET 3 • Działanie: Przywracanie potencjału produkcji rolnej… • Pomoc wyłącznie dla podmiotów prowadzących działalność rolniczą; • Zmiana warunku dotyczącego poziomu zniszczenia potencjału rolnego (zmniejszyć z 30% do 20%); • Obliczanie poziomu zniszczenia potencjału rolnego z uwzględnieniem szkody w danym rodzaju produkcji (w przypadku wystąpienia zniszczeń w produkcji roślinnej do obliczania proponuje się brać pod uwagę wyłącznie produkcję roślinną).

21. PRIORYTET 4 • Działanie: Scalanie gruntów • Dopuszczenie realizacji projektów także na obszarach chronionych, ale jedynie w przypadku operacji realizowanych zgodnie z planami ochrony przewidzianymi odrębnymi przepisami dla takich terenów; • Wydzielenie grup kosztów kwalifikowalnych: opracowania projektu scalenia, zagospodarowania poscaleniowego, koszty ogólne; • Dopuszczenie wspólnej realizacji przedsięwzięć z zakresu scaleń gruntów, melioracji oraz odnowy wsi; • Rozszerzenie zakresu wsparcia w nowym okresie programowania o realizację procesów wymiany gruntów; • Zmiana beneficjenta działania: ze starosty na marszałka lub wójta.

22. PRIORYTET 6 • Działanie: Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej • Wspieranie przedsiębiorców prowadzących już działalność gospodarczą; • Pomoc ukierunkować do osób związanych z gospodarstwami o wielkości ekonomicznej do 15 tys. euro; • Konieczność zapewnienia odpowiednich szkoleń dla rolników podejmujących działalność pozarolniczą; • Wykluczyć ze wsparcia osoby, które posiadają gospodarstwo rolne o powierzchni do 2 ha przeliczeniowych, ponieważ mogą one skorzystać z innych instrumentów wsparcia rejestrując się jako bezrobotny; • Wdrażać działanie na obszarach wiejskich o dużym bezrobociu; • Wykluczyć możliwość przyznania premii więcej niż jednej osobie z gospodarstwa rolnego; • Ograniczyć powstawanie na jednym obszarze tego samego rodzaju działalności gospodarczych.

23. PRIORYTET 6 • Działanie: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich (1) • Poszerzenie zakresu wsparcia o inwestycje: • z zakresu gospodarki wodno-kanalizacyjnej (miejscowości poniżej 5 tys. mieszkańców), • o następujące rodzaje operacji: • budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów pełniących funkcje społeczno-kulturalne; • zakup obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie, w tym budynków zabytkowych z przeznaczeniem na cele kulturalne; • wzmocnienie kapitału społecznego na obszarach wiejskich, w tym edukacja kulturalna i włączenie społeczne poprzez kulturę, • z zakresu budowy/modernizacji dróg gminnych i powiatowych; • Doprecyzowanie pojęcia „infrastruktura małej skali”;

24. PRIORYTET 6 • Działanie: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich (2) • Poszerzenie katalogu beneficjentów tego działania o: • instytucje kultury, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, • osoby fizyczne dla zakresu odbudowa i poprawa dziedzictwa kulturowego wsi, • jednostki organizacyjne gmin i jednoosobowe spółki gminy; • Propozycja aby w ramach planowanych projektów z zakresu infrastruktury liniowej np. budowy/przebudowy dróg lokalnych, tworzona była jednocześnie kanalizacja kablowa, która mogłaby posłużyć do realizacji sieci szerokopasmowej na danym obszarze.

25. PRIORYTET 6 • LEADER • Dopuszczenie innej niż stowarzyszenie formy prawnej Lokalnych Grup Działania; • Zwiększenie alokacji pow. 5% w związku z rozszerzeniem zakresu wsparcia w ramach podejścia Leader; • Utrzymanie kompetencji Samorządów w zakresie odpowiedzialności za prawidłową dystrybucję środków w zakresie wdrażania LSR;

26. PRIORYTET 6 • LEADER • Zapewnienie aby we wszystkich regionach EFS i EFRR były włączone w realizację RLKS oraz minimalnych alokacji z EFS (10%) oraz EFRR (5%); • Umożliwienie LGD podpisywania umów z wnioskodawcami, przynajmniej dla tych LGD, które uznają się za odpowiednio przygotowane (dwie prędkości); • Usunięcie warunku prowadzenia działalności przez okres min. 2 lat. W zakresie dotyczącym rozwoju przedsiębiorczości; • Włączenie gmin i przedsiębiorców do grupy "beneficjentów" mikroprojektów w ramach projektów parasolowych.

27. POMOC TECHNICZNA I KSOW • Do chwili obecnej odbyły się dwa posiedzenia podgrupy tematycznej ds. PT: • w dniu 18 czerwca 2013 r. • w dniu 20 września 2013 r. • GŁÓWNE POSTULATY : • uwzględnienie Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych jako beneficjenta pomocy technicznej • Przypisanie zadań sekretariatów regionalnych KSOW samorządom województw • Usunięcie zapisu dotyczącego nadzoru CDR nad KSOW • Sprzeciw wobec koordynowania przez ODR sieci EPI

28. POMOC TECHNICZNA I KSOW • Wybór podmiotów prowadzących sekretariaty w drodze przetargu • Powołanie Centralnego Ośrodka Sterującego (MRiRW –CDR) • Powiązanie pomiędzy członkowstwem w GR krajowej KSOW i Grupach Wojewódzkich