Download
1 / 15
170 likes | 678 Views
ADIN DURUMLARI. Okul çok güzel . Okul çok seviyorum. Bahçe çıkıp,dolaşmak istiyorum. Okul çok çalışkan öğrenciler var. Bahçe dışarıya pek çıkmam.
E N D
ADIN DURUMLARI • Okul çok güzel. Okul çok seviyorum. Bahçe çıkıp,dolaşmak istiyorum. Okul çok çalışkan öğrenciler var. Bahçe dışarıya pek çıkmam. Yukarıdaki birinci cümlenin dışında kalan cümleler,anlamsız ve bozuk cümlelerdir.Bu cümlelerde baştaki;”okul,bahçe” sözcüklerini çıkarırsak cümleler birer anlam kazanıyorlar.
ADIN DURUMLARI • Aynı cümleleri aşağıdaki gibi ekler getirerek yazarsak; Okul çok güzel.Okulu çok seviyorum. Bahçeye çıkıp,dolaşmak istiyorum. Okulda çok çalışkan öğrenciler var. Bahçeden dışarıya pek çıkmam. Görüldüğü gibi “bahçe ve okul “ sözcüğü cümle içinde birtakım görevler almış. Yükleme sorulabilecek,nereyi,nereye,neredenereden sorularının yanıtını verecek duruma gelmiş.
ADIN DURUMLARI • Adların tümcede kullanışı sırasında girmiş olduğu durumlara adın durumları denir. • Adlar cümle içinde beş durumda bulunurlar.
Adın Yalın Durumu • Ayşenur çok kitap okuyor. • Tuncay portakal yedi. • Mert çok çalışıyor. • Semra dergi okuyor. • Gaye kalem açıyor. • Sinem problem çözüyor. • Yukarıdaki Ayşenur,kitap,Tuncay,portakal,Mert, • Gaye,kalem,Sinem,problem sözcükleri birer addır ve hiçbir ek almamışlardır.
Adın Yalın Durumu • Adın durum eklerinden hiçbirini almamış duruma yalın durum denir. • Sıra,masa,kalem,defter,silgi,çanta,Selin, Hayrünisa,Güneş,Esra,Alihan,Anamur, Mersin,Bozyazı,Mut,Silifke,Gülnar,Tarsus, Erdemli,Akdeniz,Türkiye,Türkmenistan…
Adın Belirtme Durumu • Bilge Kağan’ı dün gördüm. • Harun’u düşürmüşler. • Reyhan arkadaşlarını çok seviyor. • Defteri bana verir misin? • Ece’yi kitap okurken gördüm. • Seda’yı ders çalışırken annesi rahatsız etmiş. • Hırsızlar köprüyü yıkmışlar.
Adın Belirtme Durumu • Yukarıdaki cümlelerde yer alan adlar ,ünlü uyumuna uyarak;”-ı,-i,-u,-ü” eklerinden birini almış. • Bu eklerle adın eylemin etkisi altında durumunu belirttiğini görüyoruz. • Adın durum eki “-i”yi alarak eylemin etkisi altında bulunduğu duruma adın belirtmedurumu denir. • Belirtme durumundaki adlar,yükleme sorulan”kimi,neyi”sorularının yanıtını verir.
Adın Yönelme Durumu • Gökhan eve geldi. • Sait okula gidiyor. • Gazihan çarşıya çıkacakmış. • Aybala doktora gidiyor. • Çağrıcan dersine çalışıyor. • Elif bahçeye fidan dikiyor. • Görüldüğü gibi adlar bu kez “-e,-a “eklerini almış ve eyleme bağlanarak eylemin yönelme durumunu belirtiyor.
Adın Yönelme Durumu • Yönelme durumundaki adlar yükleme sorulan “nereye,kime” sorularının yanıtını verir. • Adı bir eyleme bağlayarak onun yönünü belirleyen duruma adın yönelme durumu denir.
Adın Kalma Durumu • Elif evde kaldı. • Kitabım okulda kaldı. • Çağrıcan bahçede oyun oynuyor. • Aybala kütüphanede ödev yapıyor. Gazihan odada televizyon seyrediyor. Yukarıdaki cümlelerde “-de,-da”eklerini alan adlar eylemin yerini göstermektedirler.
Adın Kalma Durumu • Kalma durumundaki adlar yükleme sorulan “nerede,kimde” sorularının cevabını verir. • Adın eylemin yerini gösterme durumuna adın kalma durumu denir.
Adın Çıkma (Ayrılma)Durumu • Bahçeden biraz meyve topladım. • Sokaktan gürültü geliyor. • Gökhan Karaçukur Köyü’nden dün geldi. • Seda’nın çaydan ağzı yandı. • Sait okuldan yeni geldi. • Ece eşekten düştü. • Yukarıdaki cümlelerde bazı adların “-den, -dan,-ten,-tan”eklerini alarak eylemin çıkma durumunu bildirir.
Adın Çıkma Durumu • Adların çıkma,ayrılma durumunun gösterilmesine adın çıkma durumu denir. • Bu durumdaki adlar,yükleme sorulan “nereden,kimden” sorularına yanıttır.
ÖRNEK • Ev Adın yalın durumu • Evi Adın belirtme durumu • Eve Adın yönelme durumu • Evde Adın kalma durumu • Evden Adın Çıkma(ayrılma)durumu
MURAT OKTAN • ÖĞRETMEN ŞÜKRÜ KÖYMEN İLKÖĞRETİM OKULU • 3/A SINIFI ÖĞRETMENİ • ANAMUR/MERSİN • ÖĞRENCİLERİMİZE YARARLI OLMASI DİLEĞİYLE
