POMOC PAŃSTWA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH

1. POMOC PAŃSTWA W PROGRAMACH OPERACYJNYCH

2. Pomoc publiczna • W prawie Unii Europejskiej obowiązuje zakaz udzielania pomocy ze środków publicznych, która grozi zakłóceniem konkurencji oraz jest niezgodna z regułami wspólnego rynku poprzez naruszenie wymiany handlowej. • Prawo Unii Europejskiej przewiduje jednocześnie szereg wyjątków od powyższej reguły wprowadzonych poprzez wytyczne, zalecenia, dyrektywy i inne regulacje. • Pomoc publiczną dopuszcza się określając jej przeznaczenie, a jednocześnie często ogranicza się ją do określonych obszarów działalności gospodarczej.

3. Pomoc publiczna: • musi być udzielana ze środków publicznych, • musi stanowić korzyść ekonomiczną dla jej beneficjenta, która narusza konkurencję lub grozi jej naruszeniem, • uprzywilejowuje określone podmioty lub uprzywilejowuje produkcję określonych dóbr/świadczenie określonych usług (tzw. selektywność), • wpływa na handel pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

4. Beneficjent pomocy publicznej Beneficjent pomocy publicznej to podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w tym przedsiębiorstwo. Dla celów pomocy publicznej jedynymi wiążącymi przepisami w zakresie działalności gospodarczej i przedsiębiorcy są przepisy unijne.

5. Przedsiębiorstwo Zgodnie z załącznikiem I rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 roku uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych). Przedsiębiorstwo to podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub konsorcja prowadzące regularną działalność gospodarczą.

6. Kategoria MŚP zgodnie z załącznikiem I rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 Wyodrębnia się następujące kategorie przedsiębiorstw w kategorii MŚP: • średnie przedsiębiorstwo –to przedsiębiorstwo, które: • zatrudnia mniej niż 250 pracowników oraz • jego roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 43 milionów euro; • małe przedsiębiorstwo –to przedsiębiorstwo, które: • zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz • jego roczny obrót nie przekracza 10 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 10 milionów euro; • mikroprzedsiębiorstwo - to przedsiębiorstwo, które: • zatrudnia mniej niż 10 pracowników oraz • jego roczny obrót nie przekracza 2 milionów euro lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 milionów euro.

7. Obliczanie pułapu zatrudnienia i pułapów finansowych Kwalifikacja do poszczególnych kategorii zależna jest od pułapu zatrudnienia i pułapów finansowych przedsiębiorstwa. W przypadku przedsiębiorstwa niezależnego (samodzielnego) decydują wyłącznie wskaźniki tego przedsiębiorstwa. W innych przypadkach pod uwagę bierzemy wskaźniki nie tylko samego przedsiębiorstwa ubiegającego się o wsparcie, ale także przedsiębiorstw, z którymi pozostaje ono w określonych związkach (w układzie przedsiębiorstw partnerskich lub przedsiębiorstw powiązanych). Zatem dla celów obliczania danych dotyczących poziomu zatrudnienia oraz danych finansowych rozróżnia się przedsiębiorstwa: niezależne, partnerskie i powiązane.

8. Przedsiębiorstwa partnerskie Przedsiębiorstwa partnerskie to przedsiębiorstwa, które nie są przedsiębiorstwami powiązanymi i między którymi istnieją następujące związki: przedsiębiorstwo działające na rynku wyższego szczebla (typu upstream) posiada samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem związanym, 25% lub więcej kapitału lub praw głosu w drugim innego przedsiębiorstwa działającego na rynku niższego szczebla ( typu downstream).

9. Przedsiębiorstwa partnerskie Wyjątek w definiowaniu przedsiębiorstw partnerskich stanowi sytuacja, gdy inwestorem są niepowiązane ze sobą podmioty takie jak: publiczne korporacje inwestycyjne, spółki kapitałowe podwyższonego ryzyka, osoby fizyczne lub grupy osób prowadzące regularną działalność inwestycyjną podwyższonego ryzyka („anioły biznesu”), uczelnie wyższe lub ośrodki badawcze nienastawione na zysk, inwestorzy instytucjonalni, w tym regionalne fundusze rozwoju, niezależne władze lokalne jednostki administracyjnej z rocznym budżetem poniżej 10 mln EUR oraz liczbą mieszkańców poniżej 5000

10. Przedsiębiorstwa powiązane Przedsiębiorstwa powiązaneto przedsiębiorstwa, które pozostają w jednym z poniższych związków: przedsiębiorstwo posiada większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka; przedsiębiorstwo posiada prawo do powoływania lub odwoływania większości członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa; przedsiębiorstwo posiada dominujący wpływ na działalność innego przedsiębiorstwa zgodnie z zawartą umową, a także statutem lub umową spółki; przedsiębiorstwo będące akcjonariuszem/udziałowcem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, zgodnie z umową z innymi akcjonariuszami/udziałowcami lub członkami tego przedsiębiorstwa większość praw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.

11. Wykluczenie z MŚP UWAGA ! Z kategorii MŚP wyłączone są przedsiębiorstwa, których 25% lub więcej kapitału lub praw głosu jest kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio, wspólnie lub indywidualnie przez jedno lub kilka organów państwowych

12. Obliczanie pułapu zatrudnienia i pułapów finansowych W przypadku przedsiębiorstwa samodzielnego dane dotyczące liczby pracowników ustalane są wyłącznie na podstawie jego ksiąg rachunkowych. W przypadku przedsiębiorstw partnerskich włącza się do danych badanego przedsiębiorstwa dane przedsiębiorstwa partnerskiego zgodnie z % kapitału lub praw głosu W przypadku przedsiębiorstw powiązanych włącza się do danych badanego przedsiębiorstwa dane przedsiębiorstwa związanego w całości.

13. Obliczanie pułapu zatrudnienia i pułapów finansowych Obrót roczny = przychody netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług + przychody z operacji finansowych Liczba zatrudnionych osób odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych (RJR), to jest liczbie pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu całego uwzględnianego roku referencyjnego (czyli roku, w którym dokonujemy badania statusu MŚP). Praca osób, które nie przepracowały pełnego roku, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin bez względu na długość okresu zatrudnienia, lub pracowników sezonowych jest obliczana jako część ułamkowa RJR.

14. Obliczanie pułapu zatrudnienia i pułapów finansowych W skład personelu wchodzą: pracownicy (umowa o pracę, powołania, wyboru lub mianowania); osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego (np. prace interwencyjne); właściciele-kierownicy; partnerzy prowadzący regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący z niego korzyści finansowe. Praktykanci lub studenci odbywający szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktyce lub szkoleniu zawodowym nie wchodzą w skład personelu. Nie wlicza się okresu trwania urlopu macierzyńskiego ani wychowawczego.

15. Obliczanie pułapu zatrudnienia i pułapów finansowych W celu określenia progu zatrudnienia oraz pułapów finansowych przedsiębiorcy przyjmują dane roczne za ostatni zatwierdzony okres obrachunkowy. W przypadku, gdy na ostatni dzień bilansu przedsiębiorstwo przekracza lub spada poniżej progu zatrudnienia lub pułapu finansowego dla danej kategorii przedsiębiorcy, uzyskanie lub utrata statusu średniego, małego lub mikroprzedsiębiorstwa nastąpi tylko wówczas, gdy zjawisko to powtórzy się w  ciągu dwóch następujących po sobie lat. W przypadku przedsiębiorstw działających krócej niż rok, przedsiębiorca podaje dane dotyczące zatrudnienia i pułapów finansowych oparte na godnych zaufania szacunkach (wiarygodnych dokumentach) dokonanych w trakcie roku.

16. Dzień udzielenia pomocy Deklaracja statusu przedsiębiorcy odbywa się: Na etapie wnioskowania o wsparcie – gdyż niektóre możliwości wsparcia są przeznaczone tylko dla MŚP, Na etapie podpisywania umowy –gdyż przepisy ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej wskazują, iż dzień udzielenia pomocy to dzień wydania decyzji o udzieleniu pomocy

17. Pomoc publiczna przyznawana w ramach programów operacyjnych Pomoc publiczna przyznawana na podstawie Rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 roku uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych): - pomoc regionalna; - pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla MŚP - pomoc na zakładanie przedsiębiorstw przez kobiety; - pomoc na ochronę środowiska; - pomoc na usługi doradcze dla MŚP i udział MŚP w targach; - pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka; - pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną; - pomoc szkoleniowa; - pomoc dla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji lub niepełnosprawnych.

18. Wykluczenia • Pomoc przyznawana na podstawie Rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 nie ma zastosowania do: • pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem, tj. pomocy związanej z ilością wywożonych produktów, z tworzeniem i funkcjonowaniem sieci dystrybucji lub z innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej - Pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia towarów produkcji krajowej w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy

19. Wykluczenia • Pomoc przyznawana na podstawie Rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 nie może być udzielana w zakresie: • Pomocy wspierającej działalność w sektorach rybołówstwa i akwakultury (z wyjątkiem pomocy szkoleniowej, kapitału podwyższonego ryzyka, na działalność B+R i innowacyjną, dla pracowników w szczególnie niekorzystnej sytuacji i niepełnosprawnych) • Pomocy wspierającej produkcję podstawową produktów rolnych (wskazanych w załączniku I do Traktatu WE) (z wyjątkiem pomocy szkoleniowej,kapitału podwyższonego ryzyka, na działalność B+R i innowacyjną, na ochronę środowiska, dla pracowników w szczególnie niekorzystnej sytuacji i niepełnosprawnych) • Pomocy wspierającej przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych, gdy wysokość tej pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą lub kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu jej przekazania w części lub w całości producentom surowców • pomocy wspierającej działalność w sektorze węglowym • ( z wyjątkiem pomocy szkoleniowej,na działalność B+R i innowacyjną, na ochronę środowiska)

20. Wykluczenia • Pomoc przyznawana na podstawie Rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 nie może być udzielana w zakresie: • Pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorze hutnictwa żelaza i stali • Pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorze budownictwa okrętowego • Pomocy regionalnej wspierającej działalność w sektorze włókien syntetycznych

21. Wykluczenia Pomoc przyznawana na podstawie Rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 nie może być udzielana: -przedsiębiorcom, na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawem i ze wspólnym rynkiem - przedsiębiorcom zagrożonym (w trudnej sytuacji ekonomicznej/w okresie restrukturyzacji)

22. Efekt zachęty Pomoc udzielana na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 musi wywoływać efekt zachęty Pomoc dla MŚP wywołuje efekt zachęty, gdy beneficjent przed rozpoczęciem prac nad projektem lub działaniem złożył wniosek o przyznanie pomocy

23. Efekt zachęty W przypadku dużych przedsiębiorstw uznaje się ,iż efekt zachęty występuje , gdy łącznie spełniony jest warunek wskazany dla MŚP oraz minimum jeden z poniższych czynników: -znaczące zwiększenie rozmiaru projektu dzięki środkowi pomocy -znaczące zwiększenie zasięgu projektu dzięki środkowi pomocy -znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt dzięki środkowi pomocy -znaczące przyśpieszenie zakończenia projektu -fakt, iż w przypadku braku pomocy projekt nie zostałby zrealizowany w danym obszarze objętym pomocą

24. Mapa pomocy regionalnej * z wyłączeniem m. st. Warszawy ** z wyłączeniem przedsiębiorców prowadzących działalność w sektorze transportu

25. Pomoc de minimis • Pomoc de minimis przyznawana jest na podstawie rozporządzenia Komisji Europejskiej (WE) 1998/2006 z 15 grudnia 2006 r. • Nie zakłóca konkurencji i wymiany handlowej w myśl zasady „de minimis non curat lex” (prawo nie troszczy się o drobiazgi)! • Nie może przekroczyć 200 tys euro w ostatnich 3 latach budżetowych • W sektorze transportu nie może przekroczyć 100 tys euro w ostatnich • 3 latach budżetowych i nie może być przyznana na środek transportu • Przed otrzymaniem pomocy de minimis beneficjent musi oświadczyć, że nie zostały przekroczone pułapy wsparcia • Wysokość otrzymanej pomocy de minimis badamy na podstawie danych z bieżącego roku budżetowego i dwóch poprzedzających go latach budżetowych

26. w sektorach: rybołówstwa i akwakultury, węglowym • na działalność związaną z wywozem do krajów trzecich lub państw członkowskich Unii Europejskiej, • na działalność uzależnioną od wykorzystania towarów produkcji krajowej uprzywilejowanych względem towarów sprowadzanych z zagranicy, • w zakresie działalności gospodarczej związanej z produkcją pierwotną produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, • w zakresie przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych wymienionych w załączniku I do TWE w następujących przypadkach: • kiedy wysokość pomocy jest ustalana na podstawie ceny lub ilości takich produktów zakupionych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek przez podmioty gospodarcze objęte pomocą • kiedy udzielanie pomocy zależy od faktu jej przekazania w części lub całości producentom surowców, • na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego udzielanej podmiotom prowadzącym działalność zarobkową w zakresie transportu drogowego Pomoc de minimis nie może być udzielona:

27. Pomoc de minimis nie może być udzielona: • beneficjentom , na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy przyznanej niezgodnie z prawem lub wspólnym rynkiem, • beneficjentom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej, czyli beneficjentom, którzy przy pomocy środków własnych oraz środków, jakie mogliby uzyskać od udziałowców, akcjonariuszy, wierzycieli lub innych źródeł finansowania zewnętrznego, nie są w stanie powstrzymać strat, które w przypadku nieotrzymania pomocy na ratowanie lub pomocy na restrukturyzację, doprowadziłyby do likwidacji w krótkiej lub średniej perspektywie czasowej

28. Trwałość • Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006r. Ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności operacja zachowuje wkład funduszy, gdy w terminie 5 lat od zakończenia operacji w przypadku MSP w terminie 3 lat) nie zostanie poddana zasadniczym modyfikacjom: • mającym wpływ na jej charakter lub warunki jej realizacji lub powodującym uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny oraz • wynikającym ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej

29. Trwałość inwestycji Inwestycja ma być utrzymana w regionie otrzymującym pomoc przez bo najmniej 5 lat, zaś w przypadku MŚP -3 lata od dnia zakończenia jej realizacji. Zasada ta nie wyklucza wymiany przestarzałych środków trwałych w związku z szybkim rozwojem technologicznym, pod warunkiem, że działalność gospodarcza zostanie utrzymana w danym regionie przez minimalny wymagany okres. Wartości niematerialnie i prawne powinny wchodzić w skład aktywów przedsiębiorstwa i pozostawać w jednostce otrzymującej pomoc przynajmniej przez 5 lat, zaś w przypadku MŚP, 3 lata.

30. Linia demarkacyjna Prawo wspólnotowe zakazuje wielokrotnego finansowania tego samego typu operacji (typów projektów) z różnych funduszy UE. Na państwach członkowskich ciąży obowiązek zastosowania, na poziomie krajowym, takich rozwiązań, które wyraźnie określą zakres interwencji poszczególnych funduszy. Tzw. linia demarkacyjna to zestaw kryteriów wskazujących dla określonych typów projektów miejsce (program operacyjny) ich realizacji, w celu uniemożliwienia wielokrotnego finansowania ze środków różnych funduszy UE. Poprzez kryteria demarkacyjne, rozdziela się interwencje pomiędzy programami operacyjnymi. Kryteria odnoszą się do zasięgu terytorialnego/ charakteru projektów, wartości (kosztów kwalifikowanych) projektów, rodzaju beneficjenta.

31. Linia demarkacyjna -przykład W RPO wsparcie dla mikroprzedsiębiorstw: a) poza obszarami wiejskimi – bez minimalnej wielkości wsparcia, każda działalność, b) wsparcie na wsi w zakresie działalności wykraczających poza zakres PKD wskazanych w rozporządzeniu MRiRW dotyczącym działania Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw PROW(w rozporządzeniu tym wskazane są: usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa, usługi dla ludności; sprzedaż hurtowa i detaliczna; rzemiosło lub rękodzielnictwo, roboty i usługi budowlane oraz instalacyjne; usługi turystyczne oraz związane ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem; usługi transportowe, komunalne, przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych; magazynowanie lub przechowywanie towarów; wytwarzanie materiałów energetycznych z biomasy; rachunkowość, doradztwo lub usługi informatyczne) – bez minimalnej wielkości wsparcia, c) wsparcie na wsi dla projektów tworzących miejsca pracy w zakresie PKD wskazanych w PROW - Wsparcie o wartości powyżej 300 tys. PLN, W celu zapewnienia demarkacji z PROW dofinansowania z RPO nie uzyskają osoby podlegające ubezpieczeniu w KRUS.

32. Dziękujęza uwagę! Hanna Wygocka Konsultant wygocka@kpzpip.pl 52/ 58 59 166 Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców www.kpzpip.pl