Ochrona środowiska w projektach finansowanych z funduszy strukturalnych

1. Ochrona środowiska w projektach finansowanych z funduszy strukturalnych Ryszard Zakrzewski Departament Ocen Oddziaływania na Środowisko Ministerstwo Środowiska Gdańsk, marzec 2007

2. Program szkolenia • Wymagania dyrektyw unijnych i konwencji międzynarodowych w zakresie ocen oddziaływania na środowisko i tworzenia Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. • „Strategiczne oceny oddziaływania na środowisko” jako podstawa wczesnej identyfikacji konfliktów środowiskowych. • Procedury administracyjne w zakresie OOŚ – decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia jako warunek uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę i innych decyzji administracyjnych. • Procedura OOŚ dla przedsięwzięć liniowych • Procedura OOŚ na obszarach Natura 2000. • Zasady kwalifikacji przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko. • Zasady sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. • Wariantowanie inwestycji • Kompensacja przyrodnicza • Udział społeczeństwa w procedurze OOŚ. • OOŚ jako warunek uzyskania funduszy unijnych. • Panel dyskusyjny

3. Transpozycja dyrektyw unijnych i konwencji międzynarodowych Cel: dostosowanie polskich przepisów do prawa unijnego w zakresieocen oddziaływania na środowisko • Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985r. w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska, znowelizowana Dyrektywą Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997r., • Dyrektywa 2001/42/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001r. w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko,

4. Dyrektywa Rady 96/61/WE z dnia 24 września 1996r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń, • Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Radyz dnia 28 stycznia 2003 r.w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG, • Konwencja EKG ONZ o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, podpisana w 1991r. w Espoo i ratyfikowana przez Polskę w 1997r., • Konwencja EKG ONZ o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, podpisana w Aarhus w 1998r. i ratyfikowana przez Polskę w 2001r.

5. Dyrektywa Rady 2003/35/WE ustanawiająca udział społeczeństwa w przygotowaniu niektórych planów i programów dotyczących środowiska oraz zmieniająca Dyrektywy Rady: 85/337/EWG i 96/61/WE w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do sprawiedliwości • Dyrektywa Rady 92/43/EWG o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. (zmieniona Dyrektywą 97/62/EWG) • Dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków z dnia 2 kwietnia 1979 r. (zmieniana późniejszymi dyrektywami)

6. Kluczowe akty prawne • Ustawa - Prawo ochrony środowiska (Poś) podstawa do przeprowadzania postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) • Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym podstawa do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu • Ustawy - Prawo budowlane podstawa do wydania pozwolenia na budowę • Ustawa o ochronie przyrody • Ustawa o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych • Ustawa - Prawo wodne • Ustawa - Prawo geologiczne i górnicze • Ustawa o lasach • Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych • Ustawa o odpadach

7. Akty wykonawcze związane z przeprowadzaniem postępowań OOŚ • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 czerwca 2003r. w sprawie określenia wzoru publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie, • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, zmienione 10 maja 2005 r. • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 lipca 2002r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu funkcjonowania Krajowej Komisji do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko oraz wojewódzkich komisji do spraw ocen oddziaływania na środowisko.

8. Zmiany w przepisach – obowiązujące od 29 czerwca br. – zagadnienia: • doprecyzowanie definicji, • dostęp do informacji – zwiększenie zakresu udostępniania dokumentów, • doprecyzowanie procedur ooś – głównie dot. III grupy przedsięwzięć i zgłoszeń, uproszczenia - koncesje geologiczne i pozwolenia na budowę, • doprecyzowanie procedur dla zakładów stwarzających zwiększone ryzyko, • lokalizacja zakładów stwarzających ryzyko poważnych awarii, • doprecyzowanie przepisów dot. Opłat za korzystanie ze środowiska i kar, • zmiany w innych ustawach

9. System ocen oddziaływania na środowisko Aktualnie system ocen oddziaływania na środowisko określa ustawa – Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 r. zgodna z prawem Unii Europejskiej postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko procedura z obowiązującym udziałem społeczeństwa

10. środowisko – ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami

11. Cel postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko • Optymalizacja procesu podejmowania decyzji zezwalającej na realizację przedsięwzięcia poprzez: • zapewnienie niezbędnych informacji zarówno organom administracji, jak i społeczeństwu • prezentację i ocenę rozwiązań wariantowych • świadomość skali oddziaływań spowodowanych przez planowane przedsięwzięcie • Postępowanie OOŚ gwarantuje, że aspekt ochrony środowiska jest traktowany równorzędnie z zagadnieniami ekonomicznymi, społecznymi czy politycznymi, • Szeroki udział społeczeństwa, • Decyzja wydana z naruszeniem wymagań odnośnie postępowania OOŚ jest nieważna

12. Główne przyczyny zmian w Poś w zakresie przepisów dotyczących postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć: • trudności w absorpcji środków pomocowych Unii Europejskiej pochodzących z Funduszu Spójności, • potrzeba zadośćuczynienia, podnoszonym od dawna, postulatom uproszczenia postępowania w sprawie ooś, • umożliwienie przeprowadzenia postępowania z udziałem społeczeństwa na niektórych terenach zamkniętych (w rozumieniu prawa geodezyjnego i kartograficznego), • konieczność wdrożenia regulacji wspólnotowych dotyczących sieci obszarów chronionych Natura 2000, a w szczególności Dyrektywy Siedliskowej oraz Dyrektywy Ptasiej – w kontekście ocen oddziaływania na środowisko, • zmiany przepisów ustawydotyczące postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, • doprecyzowanie zapisów z tego zakresu, w celu zapewnienia zgodności z regulacjami Dyrektywy Rady 85/337/EWG i Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym.

13. Przedmiot postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko • ustalenia projektów polityk, strategii, planów i programów wymienionych w art. 40 ustawy – Poś • ustalenia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia

14. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dot. przedsięwzięć – decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia Realizacja:- planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, określonego w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 (z tzw. grupy I i II)- planowanego przedsięwzięcia innego niż określone w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 (z grupy I i II), które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, jeżeli może ono znacząco oddziaływać na ten obszar (tzw. grupa III)jest dopuszczalna wyłącznie po uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (tzw. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach)(art. 46 ust 1)

15. Postępowanie w sprawie ooś - decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia PRZEDSIĘWZIĘCIE to:- zamierzenie budowlane.- lub inna ingerencja w środowisko, polegająca na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu,w tym również na wydobywaniu kopalin, wymagająca decyzji, o której mowa w ust. 4 pkt 2-9, lub zgłoszenia, o którym mowa w ust. 4a. (art. 46 ust. 2)

16. Postępowanie w sprawie ooś - decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed:- uzyskaniem decyzji o których mowa w art. 46 ust. 4 pkt 2-9,- przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części – na podstawie ustawy– Prawo budowlane.

17. Zgodnie z art. 46 ust. 4 pkt 2-9, wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem decyzji:1) decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – nie dotyczy2) decyzji o pozwoleniu na budowę obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych,2a)decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych,3)koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, na wydobywanie kopalin ze złóż, na bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,4)pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych,5)decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych - na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody,6)decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów,7) decyzji o zmianie lasu na użytek rolny,8) decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady, 9) decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej.

18. Postępowanie w sprawie ooś - decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia • Przebieg postępowania OOŚ zależy od rodzaju przedsięwzięcia; • Podział przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko jest określony w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257 poz. 2573), zmienione 10 maja br. (Dz. U. Nr 92, poz. 769); • Zgodnie z ww. rozporządzeniem, przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko dzieli się na dwie grupy: • przedsięwzięcia, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko jest obowiązkowe (tzw. grupa I) • przedsięwzięcia, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko jest fakultatywne (tzw. II grupa) • Zgodnie z ustawą – istnieje trzecia grupa przedsięwzięć wymagających uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (tzw.grupa III) – związanych z oddziaływaniem na obszary Natura 2000.

19. Przykłady przedsięwzięć z Rozporządzenia RM z 9 listopada 2004 r.: § 2. 1. Sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wymagają następujące rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko: 6)stacje elektroenergetyczne lub napowietrzne linie elektroenergetyczne, o napięciu znamionowym wynoszącym nie mniej niż 220 kV, o długości nie mniejszej niż 15 km; 7)instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne, emitujące pola elektromagnetyczne, których równoważna moc promieniowana izotropowo wynosi nie mniej niż 100 W, emitujące pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 30 kHz do 300 GHz; 27)linie kolejowe wchodzące w skład transeuropejskiego systemu kolei dużych prędkości lub w skład transeuropejskiego systemu kolei konwecjonalnych, po których jest prowadzony ruch pociągów międzynarodowych; 28)lotniska o podstawowej długości pasa startowego nie mniejszej niż 2.000 m; 29)autostrady i drogi ekspresowe; 30)drogi krajowe oraz inne drogi publiczne o nie mniej niż czterech pasach ruchu, o długości nie mniejszej niż 10 km, niewymienione w pkt 29; 33)sztuczne zbiorniki wodne o pojemności nie mniejszej niż 10 mln m3; 38)instalacje oczyszczania ścieków przewidziane do obsługi nie mniej niż 100.000 równoważnych mieszkańców; 39)instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym składowiska odpadów niebezpiecznych; 39a) stacje demontażu pojazdów, a także zakłady przetwarzania odpadów powstałych z tych pojazdów, w rozumieniu ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25, poz. 202); 39b) punkty demontażu odpadów, a także zakłady przetwarzania odpadów z nich powstałych, niewymienione w pkt 39a; 41)składowiska odpadów, niewymienione w pkt 39, mogące przyjmować nie mniej niż 10 ton odpadów na dobę;

20. Przykłady przedsięwzięć z Rozporządzenia RM z 9 listopada 2004 r.: § 3. 1. Sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko mogą wymagać następujące rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko: 4)elektrownie konwencjonalne, elektrociepłownie lub inne instalacje do spalania paliw w celu wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 3, o mocy cieplnej rozumianej jako ilość energii wprowadzonej w paliwie do instalacji w jednostce czasu przy ich nominalnym obciążeniu, nie niższej niż 25 MW, a przy stosowaniu paliwa stałego, w tym biomasy w rozumieniu przepisów o standardach emisyjnych z instalacji - nie niższej niż 10 MW; 5)elektrownie wodne o mocy nie niższej niż 2,5 MW; 6)instalacje wykorzystujące siłę wiatru do produkcji energii o całkowitej wysokości nie niższej niż 30 m, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 5; 7)stacje elektroenergetyczne lub napowietrzne linie elektroenergetyczne, o napięciu znamionowym nie niższym niż 110 kV, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 6; 8)instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne, emitujące pola elektromagnetyczne, których równoważna moc promieniowana izotropowo wynosi nie mniej niż 15 W, emitujące pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 30 kHz do 300 GHz, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 7; 45)stocznie produkcyjne lub remontowe; 46)tartaki, stolarnie, instalacje do wyrobu płyt pilśniowych, płyt wiórowych, sklejek lub mebli; 47)trasy narciarskie, bobslejowe, wyciągi narciarskie oraz urządzenia towarzyszące; 48)stadiony dla nie mniej niż 5.000 osób; 49)ośrodki wypoczynkowe lub hotele, umożliwiające pobyt nie mniej niż 100 osób, poza obszarami miejskimi wraz z towarzyszącą infrastrukturą; 50)stałe pola kempingowe lub karawaningowe, umożliwiające pobyt nie mniej niż 100 osób; 51)parki rozrywki o powierzchni nie mniejszej niż 5 ha; 52)zespoły zabudowy: a)przemysłowej na terenie o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, b)usługowej na terenie o powierzchni nie mniejszej niż 2 ha, centra handlowe i usługowe o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha lub o powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 1 ha, wraz z towarzyszącą infrastrukturą;

21. 53)garaże lub parkingi samochodowe, lub zespoły parkingów, dla nie mniej niż 100 samochodów ciężarowych lub 300 samochodów osobowych; 54)linie kolejowe, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 27; 55)lotniska, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 28, lub lądowiska helikopterów; 56)drogi publiczne o nawierzchni utwardzonej, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 29 i 30, z wyłączeniem przedsięwzięć polegających na budowie zjazdów z dróg publicznych; 57)linie tramwajowe, koleje napowietrzne lub podziemne - metro, kolejki linowe lub linie szczególnego charakteru, wraz z towarzyszącą infrastrukturą, używane głównie do przewozu pasażerów; 67)instalacje do spopielania zwłok - krematoria; 68)tory wyścigowe lub próbne dla pojazdów mechanicznych; 70)stacje obsługi lub remontowe sprzętu budowlanego lub rolniczego, lub środków transportu, niewymienione w pkt 17-19 i w pkt 45 ; 71)strzelnice; 72)instalacje do oczyszczania ścieków, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 38, przewidziane do obsługi nie mniej niż 400 równoważnych mieszkańców; 72a)sieci kanalizacyjne, którymi odprowadzane są ścieki, z wyłączeniem przyłączy odprowadzających ścieki z budynków 73)instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów, niewymienione w § 2 ust. 1 pkt 39-41; 74)punkty do zbierania lub przeładunku odpadów, w tym złomu; 76)scalanie, wymiana lub podział gruntów rolnych, których obszar przekracza 300 ha, lub gruntów leśnych o powierzchni nie mniejszej niż 100 ha; 77)zmiana lasu lub nieużytku na użytek rolny, o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha; 79)zalesienia o powierzchni powyżej 20 ha lub wylesienia terenów o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, mające na celu zmianę sposobu użytkowania terenu;

22. Informacje wstępne załączane do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć z grupy II:Zgodnie z art. 49 ust 3, informacje o planowanym przedsięwzięciu, powinny zawierać w szczególności dane o:1)rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia,2)powierzchni zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzystywania i pokryciu szatą roślinną,3)rodzaju technologii,4)ewentualnych wariantach przedsięwzięcia,5)przewidywanej ilości wykorzystywanej wody i innych wykorzystywanych surowców, materiałów, paliw oraz energii,6)rozwiązaniach chroniących środowisko,7)rodzajach i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko,8) możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,9) obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia.

23. Uwarunkowania wg Rozporządzenia RM z 9 listopada 2004 r.:zapis § 2 ust. 2 oraz §3 ust. 2, dotyczący kryteriów mogących spowodować zaliczenie danego przedsięwzięcia do I lub II grupy. zapis §4:parametry tego samego rodzaju, charakteryzujące skalę przedsięwzięcia i odnoszące się do przedsięwzięć tego samego rodzaju położonych na terenie jednego zakładu lub obiektu, istniejących lub planowanych, sumuje się.zapis §5:Szczegółowymi uwarunkowaniami, związanymi z kwalifikowaniem przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, wymienionego w § 3, do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko są:1) rodzaj i charakterystyka przedsięwzięcia (…)2) usytuowanie przedsięwzięcia (…)3) rodzaj i skala możliwego oddziaływania rozważanego w odniesieniu do uwarunkowań wymienionych w pkt 1 i 2, wynikające z zasięgu oddziaływania (…); transgranicznego charakteru oddziaływania przedsięwzięcia na poszczególne elementy przyrodnicze; wielkości i złożoności oddziaływania (…); prawdopodobieństwa oddziaływania; czasu trwania, częstotliwości i odwracalności oddziaływania.

24. określenie, na wniosek inwestora, zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko złożenie wniosku o wydanie decyzji wraz z raportem OOŚ przeprowadzenie uzgodnień (w formie postanowień) z właściwymi organami (z organem ochrony środowiska i z organem inspekcji sanitarnej – najczęściej z wojewodą i PWIS) przeprowadzenie postępowania z udziałem społeczeństwa wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach złożenie wniosku o wydanie decyzji wraz z danymi wstępnymi, określonymi w art. 49 ust. 3 Poś przesądzenie o konieczności sporządzenia raportu OOŚ wraz z określeniem zakresu tego raportu, po zasięgnięciu opinii właściwych organów (opinia organu ochrony środowiska i organu inspekcji sanitarnej – w przypadku II grupy - zwykle starosty lub wojewody w przypadku Natury 2000 i PPIS; w przypadku III grupy – tylko wojewody; postanowienie organu prowadzącego postępowanie w sprawie ooś) przeprowadzenie uzgodnień (w formie postanowień) z właściwymi organami (z organem ochrony środowiska i z organem inspekcji sanitarnej – jw.); przeprowadzenie postępowania z udziałem społeczeństwa wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Podstawowe etapy postępowania OOŚ dla przedsięwzięć Grupa I Grupa II i III

25. Postępowanie w sprawie ooś przeprowadza się dla tego samego przedsięwzięcia jednokrotnie - przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46 ust 3); postępowanie to przeprowadza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 48 ust 1) W postępowaniu tym organ zapewnia udział społeczeństwa (art. 53)

26. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organ wydający decyzję, o której mowa w art. 46 ust 4 pkt 2-9 (art. 56 ust 9)Zgodnie z nowym brzmieniem art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo budowlane, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza zgodność projektu budowlanego z ustaleniami mpzp albo wzizt oraz z wymaganiami ochrony środowiska określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 38 ust. 1ustawy Prawo budowlane, decyzję o pozwoleniu na budowę właściwy organ przesyła niezwłocznie wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta albo organowi, który wydałm. in. decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.

27. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach jest ważna 2 lata od dnia, w którym stała się ostateczna; termin ten może ulec przedłużeniu o 2 lata, jeżeli realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46 ust 4b, art. 46 ust 4c) Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dołącza się do wniosku o wydanie decyzji, o której mowa w art. 46 ust. 4 oraz do zgłoszenia, o którym mowa w art. 46 ust. 4a (art. 46 ust 4b) Zmiana decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje w takim samym trybie, jak jej wydanie (art. 56a)Jeżeli liczba stron postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, stosuje się przepis art. 49 k.p.a. (art. 46a ust. 5)W postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie stosuje się art. 31 k.p.a. (art. 46a ust 6)

28. Dla przedsięwzięcia, dla którego została wydana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, przepisu art. 46 ust. 4 nie stosuje się w przypadku zmian decyzji o pozwoleniu na budowę (…), polegających na odstąpieniu od zatwierdzonego projektu budowlanego dotyczącym: 1) charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji, 2) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne - które nie spowodują zmian warunków określonych w wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. (art. 46 ust. 4d)

29. Przepisu art. 46 ust. 4 nie stosuje się w przypadku zmian koncesji geologicznych (…), polegających na : 1) zmianie terminu ważności decyzji, 2) zmniejszeniu przestrzeni, w granicach której ma być prowadzona działalność, 3) zmianie terminu rozpoczęcia działalności objętej decyzją, w tym wykonania poszczególnych prac, 4) ustaleniu lub zmianie formy lub wielkości zabezpieczenia roszczeń mogących powstać wskutek wykonywania działalności objętej decyzją. (art. 46 ust. 4e)

30. W przypadku dróg, linii kolejowych, napowietrznych linii elektroenergetycznych, instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu – będących przedsięwzięciami z I grupy – decyzje o środowiskowych uwarunkowań wydaje się dla całego przedsięwzięcia realizowanego w granicach województwa. (art. 46 ust. 1a)

31. Organy właściwe do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46a ust. 7)1) wojewoda:- dla dróg; linii kolejowych; napowietrznych linii elektroenergetycznych; instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu; sztucznych zbiorników wodnych – z grupy I; - dla przedsięwzięć na terenach zamkniętych; - dla przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich; - dla zmiany lasu niestanowiącego własności Skarbu Państwa na użytek rolny;- dla całego przedsięwzięcia - w przypadku przedsięwzięcia realizowanego w części na terenie zamkniętym (art. 46a ust. 9)2) starosta – w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów;3) dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – w przypadku zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na użytek rolny; 4) wójt, burmistrz lub prezydent miasta – w przypadku pozostałych przedsięwzięć

32. Opinie organów przed wydaniem postanowienia o konieczności sporządzenia i zakresie raportu:a) o zakresie raportu dla I grupy – (art. 49 ust. 5): - wojewody (marszałka województwa – od 01.01.2008) oraz PWIS- MŚ oraz PWIS – w przypadku dróg oraz linii kolejowych,- właściwy organ koncesyjny (MŚ lub wojewoda) – w przypadku poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,-dyrektor urzędu morskiego – w przypadku przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich.

33. Opinie organów cd.:b) o konieczności sporządzenia i zakresie raportu dla II i III grupy (art. 51.3):1) organu ochrony środowiska,2) organu, o którym mowa w art. 57 (PPIS), w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji, o której mowa w art. 46 ust. 4 pkt 2, 2a, 4, 5, 8 i 9,3) wojewody, a na obszarach morskich dyrektora urzędu morskiego, oraz organu, o którym mowa w art. 57 (PPIS), w przypadku przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony, będących przedsięwzięciami, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 2 (II grupa),4) wojewody, a na obszarach morskich dyrektora urzędu morskiego, w przypadku przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony, będących przedsięwzięciami, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 3 (III grupa)

34. 5) właściwego organu koncesyjnego, o którym mowa w art. 16 ust. 1-2a ustawy Prawo geologiczne i górnicze, w przypadku poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, będącego przedsięwzięciem, o którym mowa w art. 51 ust. 2 (II i III grupa),6) dyrektora urzędu morskiego w przypadku przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich.

35. Organ prowadzący postępowania, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z (art. 48 ust 2):1) z organem ochrony środowiska, 1a) w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji, o której mowa w art. 46 ust. 4 pkt 2, 2a, 4, 5, 8-9 – z organem, o którym mowa w art. 57 (państwowy inspektor sanitarny),2)w przypadku dróg oraz linii kolejowych będących przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1 (I grupa) - z ministrem właściwym do spraw środowiska oraz państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym,3) w przypadku przedsięwzięć, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony:a) będących przedsięwzięciami, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1-2 (I i II grupa) - z wojewodą, a na obszarach morskich z dyrektorem urzędu morskiego, oraz z organem, o którym mowa w art. 57,b) będących przedsięwzięciami, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 3 (III grupa) - z wojewodą, a na obszarach morskich z dyrektorem urzędu morskiego.

36. cd.4) w przypadku poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych będącego przedsięwzięciem, o którym mowa w art. 51 ust. 1 i 2 (I, II i III grupa) – z właściwym organem koncesyjnym, o którym mowa w art. 16 ust. 1-2a ustawy Prawo geologiczne i górnicze,”5) w przypadku przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich – z dyrektorem urzędu morskiego

37. Wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Postępowanie w przedmiocie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia (a tym samym postępowanie w sprawie ooś) - wszczyna się na wniosek podmiotu podejmującego realizację przedsięwzięcia (inwestora) – art. 46a. ust 1.Wyjątek - w przypadku przedsięwzięcia, dla którego zgodnie z przepisami odrębnymi jest wymagana decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów - postępowanie w przedmiocie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wszczyna się z urzędu, a informacje z art. 49 ust. 3 sporządza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – czyli starosta (art. 46a ust. 2 i art. 46a ust. 7 pkt 2).Decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów nie może być wydana przed uzyskaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

38. Wnioskując o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wnioskodawca:- w przypadku przedsięwzięć z I grupy – do wniosku dołącza raport o oddziaływaniu na środowisko (art. 50 ust. 1); (w przypadku możliwego transgranicznego oddziaływania przedsięwzięcia z I grupy na środowisko – istnieje obligatoryjny obowiązek inwestora zapytania o zakres raportu z art. 49 ust. 1, co wynika z art. 49 ust. 1a),- w przypadku przedsięwzięć z grupy II i III (art. 50 ust. 2) – wnioskodawca w pierwszej kolejności dołącza do wniosku informacje zawierające dane określone w art. 49 ust. 3, a w przypadku postanowienia organu o konieczności sporządzenia i zakresie raportu - również raport,

39. cd.- dołącza poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie (art. 46a. ust. 4 pkt 1);- w przypadku przedsięwzięć wymagających decyzji, o której mowa wart. 46 ust. 4 pkt 3 (koncesje geologiczne), prowadzonych w granicach przestrzeni niestanowiącej części składowej nieruchomości gruntowej – zamiast ww. mapy, mapę sytuacyjno-wysokościową sporządzoną w skali umożliwiającej szczegółowe przedstawienie przebiegu granic terenu, którego dotyczy wniosek, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie,- dołącza wypis i wyrys z mpzp, jeżeli plan ten został uchwalony – obowiązek ten odnosi się do przedsięwzięć, dla których decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje wojewoda (art. 46a. ust. 4 pkt 2);

40. Jeżeli organ właściwy do wydania decyzji, o której mowa w art. 46 ust. 4 pkt 2-9, stwierdzi, iż planowane przedsięwzięcie, inne niż określone w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2, może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie jest ono bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony, wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania do czasu uzyskania przez wnioskodawcę decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 46b ust. 1). Jeżeli organ właściwy do przyjęcia zgłoszenia, o którym mowa w art. 46 ust. 4a, stwierdzi, że planowane przedsięwzięcie inne niż określone w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 (I i II grupa), może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie jest ono bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony, wydaje postanowienie o konieczności uzyskania przez zgłaszającego decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. (art. 46b ust. 1a) Postanowienia powyższe wydaje się po zasięgnięciu opinii wojewody, a na obszarach – opinii dyrektora urzędu morskiego (art. 46b ust. 2). W przypadku planowanego przedsięwzięcia, innego niż określone w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 ( I i II grupa), które może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i które nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony, wnioskodawca może złożyć wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji, o której mowa w art. 46 ust. 4 pkt 2-9, albo przed dokonaniem zgłoszenia, o którym mowa w art. 46 ust. 4a (art. 46b ust. 3).

41. Uwarunkowania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organ wydający późniejsze decyzje administracyjne, o których mowa w art. 46 ust. 4 pkt 2-9.Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach musi być zgodna lokalizacyjnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony. Załącznikiem do decyzji jest charakterystyka całego przedsięwzięcia.Decyzja wymaga uzasadnienia (art. 56 ust. 7 i 8), w którym niezależnie od wymagań wynikających z przepisów kpa, należy umieścić informacje o sposobie wykorzystania uwag i wniosków zgłoszonych w związku z udziałem społeczeństwa oraz informacje dotyczące konieczności wykonania analizy porealizacyjnej. Zmiana decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje w tym samym trybie, jak jej wydanie i wymaga również przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko z udziałem społeczeństwa (art. 56a).

42. Zakres decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach W decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach określa się (art. 56 ust 2):-  rodzaj i miejsce realizacji przedsięwzięcia,-  warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich,-  wymagania dotyczące ochrony środowiska konieczne do uwzględnienia w projekcie budowlanym, -  wymogi w zakresie przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych, w odniesieniu do przedsięwzięć zaliczanych do zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii, -  wymogi w zakresie ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko w odniesieniu do przedsięwzięć, dla których przeprowadzono postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko, - w przypadku, o którym mowa w art. 135 ust. 1 - stwierdzenie konieczności utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania.

43. art. 56 ust. 4Decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach można na wnioskodawcę nałożyć obowiązki:1) dotyczące zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a także wykonania kompensacji przyrodniczej,2) przedstawienia analizy porealizacyjnej, określając zakres oraz termin jej przedstawienia, w przypadku przedsięwzięć, dla których sporządza się raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.

44. Organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest obowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innego podmiotu, jeżeli przyjmuje on warunki zawarte w tej decyzji.Stronami w postępowaniu o przeniesienie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach są podmioty, między którymi ma być dokonane przeniesienie decyzji (art. 56b).

45. art. 56 ust. 5 i 6Analiza porealizacyjna:- służy porównaniu ustaleń zawartych w raporcie o oddziaływaniu na środowisko i w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach z rzeczywistym oddziaływaniem przedsięwzięcia na środowisko i działaniami podjętymi w celu jego ograniczenia;- może z niej wynikać, że dla przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania

46. Art. 135. 1. Jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, z analizy porealizacyjnej albo z przeglądu ekologicznego wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej, lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej tworzy się obszar ograniczonego użytkowania.2. Obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1, lub dla zakładów, lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie, tworzy wojewoda, w drodze rozporządzenia.3. Obszar ograniczonego użytkowania dla zakładów lub innych obiektów, niewymienionych w ust. 2, tworzy rada powiatu w drodze uchwały.3a. Organy, o których mowa w ust. 2 i 3, tworząc obszar ograniczonego użytkowania, określają granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotyczące budynków oraz sposób korzystania z terenów wynikające z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub analizy porealizacyjnej albo przeglądu ekologicznego.3b. Obszar ograniczonego użytkowania tworzy się na podstawie poświadczonej przez właściwy organ kopii mapy ewidencyjnej z zaznaczonym przebiegiem granic obszaru, na którym konieczne jest utworzenie tego obszaru; nie dotyczy to przedsięwzięć polegających na budowie drogi krajowej.4. Jeżeli obowiązek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wynika z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, przed utworzeniem tego obszaru nie wydaje się pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego oraz nie rozpoczyna się jego użytkowania, gdy pozwolenie na użytkowanie nie jest wymagane, z zastrzeżeniem ust. 5. Obowiązek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla określonego zakładu lub innego obiektu stwierdza się w pozwoleniu na budowę.

47. Przepisy przejściowe ustawy z 18 maja 2005 r. Art. 10. Jeżeli dla realizowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 została wydana, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub jedna z decyzji określonych w art. 46 ust. 4 pkt 2-9 ustawy zmienianej w art. 1, uprawniony podmiot powinien złożyć, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000. Art. 19.1. Do postępowań w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wszczętych, a niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przepisy dotychczasowe stosuje się na wniosek uprawnionego podmiotu.2. Do postępowań w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla dróg krajowych, dla których przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zostały wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji drogi, a nie zostały wydane pozwolenia na budowę drogi, przepisy dotychczasowe stosuje się na wniosek uprawnionego podmiotu.

48. Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 - art. 6.3 i 6.4 Dyrektywy Siedliskowej- ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody

49. OBSZARY ZGŁOSZONE DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ: obszary zgłoszone po raz pierwszy(1 maja 2004; łącznie ok. 9.3% powierzchni kraju):Dyrektywa Siedliskowa 184 obszary projektowane (3,6% pow. kraju + Bałtyk) Dyrektywa Ptasia 72 obszary (ok. 7.8 % pow. kraju + Bałtyk, czyli 9.7 % pow. całkowitej kraju) Rozporządzenie MŚ z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313)+ zgłoszenie 10 obszarów SOO z regionu alpejskiego (styczeń 2006)+ zgłoszenie 48 obszarów SOO z regionu kontynentalnego (wrzesień 2006)+ obszary IBA (? styczeń 2007)+ kolejne obszary siedliskowe (? marzec 2007)Sieć Natura 2000 w Polsce tworzy obecnie 312 obszarów ptasich i siedliskowych, co stanowi łącznie ok. 11,4% powierzchni kraju(obszary ptasie 9.7 % całkowitej pow. kraju; obszary siedliskowe 5.4 % całkowitej pow. kraju)

50. SHADOW LISTDyrektywa Siedliskowa 336 obszarów (9,4% powierzchni kraju + Bałtyk) Dyrektywa Ptasia 141 obszarów (ok. 15 % powierzchni kraju + Bałtyk)