1 / 23

Русский сентиментализм

Русский сентиментализм. Sentymentalizm – prąd literacki epoki oświecenia. Nazwa wywodzona od ang. sentiment (czucie, uczucie, opinia), wylansowana po ukazaniu się Podróży sentymentalnej (1768) Laurence’a Sterne’a.

claire
Download Presentation

Русский сентиментализм

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Русский сентиментализм Sentymentalizm – prąd literacki epoki oświecenia. • Nazwa wywodzona od ang. sentiment (czucie, uczucie, opinia), wylansowana po ukazaniu się Podróżysentymentalnej (1768) Laurence’a Sterne’a. • «В духовной жизни человека одни просветители считали главным разум, другие – чувство. Писатели, культивировавшие в своих произведениях чувства, объявившие их драгоценнейшим достоянием человеческой природы, образовали направление, получившее название «сентиментализма». (Западов) Eliza Małek

  2. Периодизация по П. А. Орлову (1) • Период зарождения сентиментализма (60е гг. XVIII в.) • авторы заимствуют жанры (напр., анакреонтическую оду, идиллю) у классицистов, приноровливая их к поэтике нового направления, или заимствуют и используют готовые европейские образцы (ср. Письма Эрнеста и Доравры Ф. Эмина, написанные в подражание Новой Элоизе Руссо, или комедию Лукина Мот, любовью исправленный, которая является переделкой комедии французского драматурга Детуша(Destouches Philippe N.)Мот, или добродетельная обманщица). Eliza Małek

  3. Eliza Małek Lata 60-teXVIII w. – pojawienie się pierwszych przejawów sentymentalizmu w gatunkach skodyfikowanych przez klasycyzm, np. w odzie anakreontycznej i idylli, przekładów i przeróbek tekstów dramy mieszczańskiej (L. M. Merciera, Diderota, Beaumarchais’go, w której odrzucono podział na bohaterów wzniosłych i komicznych, wprowadzono bohatera z ludu, który był zdolny do uczuć wzniosłych i szlachetnych, akcję budowano na konflikcie między dziećmi i rodzicami itp. (Por. W. ŁukinМот, любовью исправленный, - Rozrzutnik przez miłość nawrócony – przeróbka komedii Destouchesa Philippe N. naśladowanie europejskich wzorców prozy sentymentalnej (F. Emin, powieść epistolarna Listy Ernesta i Dorawry (1766) i Nowa Heloiza (1761) J. Rousseau.

  4. Периодизация (2) • Второй период - 1776-1789 • Ведущим жанром этого периода становится комическая опера • Dominacja opery komicznej (opéra comique) – gatunku dramatyczno-muzycznego ze wstawkami muzycznymi w postaci arii, kupletów, najczęściej wierszowanych. Eliza Małek

  5. Периодизация (3) • 1789-1796. Период расцвета. • Именно тогда были написаны и опубликованы лучшие произведения Н. Карамзина (Бедная Лиза, 1791) и Н. Радищева (Путешествие из Петербурга в Москву, 1790), были основаны журналы «Детское чтение для сердца и разума» (1785-1789), «Московский журнал» (1787-1792), «Приятное и полезное препровождение времени» (1794-1798). • Преобладание прозаических жанров: сентиментальной, «чувствительной» повести, романов, сентиментальных путешествий. Eliza Małek

  6. Периодизация (4) • 1789-1796 – okres rozkwitu, apogeum twórczości M. Karamzina i A. Radiszczewa, dominacja gatunków prozatorskich (czułej opowieści/noweli, powieści sentymentalnej) i poezji sentymentalnej (listu poetyckiego, liryki, pojawienie się ballady) • Н. Карамзина (Бедная Лиза, 1791) , Н. Радищева (Путешествие из Петербурга в Москву, 1790), czasopisma «Детское чтение для сердца и разума» (1785-1789), «Московский журнал» (1787-1792), «Приятное и полезное препровождение времени» (1794-1798), almanach «Аглая» (1794-95) • 1797-1811 – время упадка . Эпигонство • 1797-1811 – okres upadku, epigoństwa Eliza Małek

  7. Переводы • Проза: Страдания юного Вертера В. Гёте (W. Goethe), Эмиль и Новая Элоиза Ж.-Ж.Руссо (J. J. Rоusseau), Сентиментальное путешествие Стерна (L. Sterne) • Поэзия: кладбищенская поэзия, Ночные думы Юнга (E. Young), идиллии и пастушеские поэмы Гесснера (S. Gessner) • Драматургия (мещанская драма и слезная комедия)Лондонский купец Лилло (G. Lillo) (1764), Беверлей Э. Мура (Б. Сореля), 1772 (E. Moore); Друг несчастных Луи Мерсье (L. S. Mercier) Eliza Małek

  8. Eliza Małek Proza:Страдания юного Вертера В. Гёте (W. Goethe, Cierpienia młodego Wertera), Эмиль и Новая Элоиза Ж.-Ж.Руссо (J. J. Rоusseau, Emil, Nowa Heloiza), Сентиментальное путешествие Стерна (L. Sterne, Podróż sentymentalna) Poezja: poezja cmentarna (кладбищенская поэзия)Ночные думы Юнга (E. Young, Myśli nocne), idylle i poematy pasterskie S. Gessnera Dramaturgia: dramat mieszczański i łzawa komediaЛондонский купец Лилло (G. Lillo) (1764), Беверлей Э. Мура (Б. Сореля), 1772 (E. Moore); Друг несчастных Луи Мерсье (L. S. Mercier)

  9. Смешение жанров – но не отказ от жанровой системы как таковой • Прозаиция поэтических жанров и поэтизация жанров прозаических (поэтические вставки и лиро-поэтические элементы в сентиментальном путешествии). • Зарождение индивидуального стиля. • Преодоление однолинейности в изображении героев (ср. сочетание положительных и отрицательных начал в характеристике Карамзинского Эраста). Eliza Małek

  10. Poetyka prądu- immanentna i sformułowana • Odejście od czystości gatunkowej, od rygorystycznej normatywności, ale z zachowaniem pewnych postulowanych wartości. • Kto może być poetą? Karamzin – w odróżnieniu od Sumarokowa uważał, że prawdziwym poetą może być tylko człowiek obdarzony czułym sercem, wrażliwy, a więc i dobry, cnotliwy. Braku tych cech nie rekompensuje znajomość reguł i nawet talent. Eliza Małek

  11. Cel i zadania literatury • Kształtowanie „autentycznych więzi międzyludzkich opartych na wzajemnej sympatii i zrozumieniu” oraz pokazanie „wewnętrznego życia człowieka, refleksji nad cechami płynącymi z jego natury i nad jego miejscem w świecie kulturowym” (Słownik literatury polskiego oświecenia, s. 662). Eliza Małek

  12. Эстетические доминанты • Чувствительность героя и повествователя. • Простота стиля, композиции, ориентация на разговорный язык (салона). • Противопоставление порочному миру цивилизации – отдельного человека с его богатым внутренним миром. • Эстетизация изображенного мира (Аркадия) и идеализация прошлого (золотого века). Eliza Małek

  13. Eliza Małek Przeciwstawienie miasta - wsi, cywilizacji i kultury - naturze. Przeciwstawienie dzieciństwa jednostki okresowi dojrzałości. Przeciwstawienie skażonemu światu kultury i cywilizacji – konkretnego człowieka obdarzonego bogatym życiem wewnętrznym. Estetyzacja świata przedstawionego (Arkadii) i idealizacja przeszłości (złotego wieku, wieku szczęśliwości

  14. Czułość i prostota • Czułość jako immanentna cecha bohatera i narratora (niekoniecznie wywodzącego się ze sfer wyższych). • Prostota stylu, kompozycji, kształtu językowo-stylistycznego utworu (w Rosji orientacja na język mówiony salonów, w niektórych gatunkach, np. w operze komicznej, nawet do języka potocznego). Odrzucenie teorii trzech stylów i wypracowanie stylu pozwalającego jak najlepiej wyrazić stany emocjonalne bohaterów (z oczywistym odrzuceniem pospolitości i grubiaństwa). Eliza Małek

  15. Сентиментальные герои • Положительные герои – носители природной чувствительности. • Они щедры, гуманны, сострадательны, способны на благородные, самоотверженные поступки. Любят музыку и живопись. • Умение «сопечалится и совеселится» другому человеку (Радищев). • Отрицательные герои – лица, полностью или частично утратившие природную чувствительность, а следовательно порочные, легкомысленные, сухие, черствые и даже жестокие. Eliza Małek

  16. Eliza Małek B. pozytywny jest nosicielem „природной чувствительности” (wrodzonej czułości). Odznacza się bogatym życiem wewnętrznym, jest zdolny do poświęceń, do szlachetnych czynów. Lubi muzykę, malarstwo, książki (odpowiednio dobrane). Umie «сопечалится и совеселится» другому человеку (Радищев) współmartwić się i współweselić z drugim człowiekiem. B. negatywny – to człowiek, który całkowicie lub częściowo utracił wrodzoną czułość i wrażliwość na drugiego człowieka, a więc niecnotliwy, lekkomyślny, zły, czasem okrutny.

  17. Чтение в жизни сентиментального героя/ Lektura w życiu sentymentalnych bohaterów • «Он читывал романы, идилли, имел довольно живое воображение и часто переносился мысленно в те времена (бывшие или не бывшие), в которые, если верить стихотворцам, все люди беспечно гуляли по лугам, купались в чистых источниках, целовались как горлицы, отдыхали под розами и миртами и в счастливой праздности все дни свои провождали. Ему казалось, что он нашёл в Лизе то, чего сердце его давно искало. (Эраст – герой Бедной Лизы) Eliza Małek

  18. Книга – спутник одинокой прогулки сентиментального героя/ Książka – najlepszy towarzysz bohatera • Mотив совместного чтения героев (идущий от Вертера Гёте): совместное чтение сближает героев, помогает им высказать недосказанное. • «По окончании одного периода, где автор изображал весь огнь пылающей любви [герой читает Вертера – Э. М.], Пламир остановился, взглянул на Раиду. Взоры их встретились, и взаимное чувство, подобно электрической искре, мгновенно из одного в другое переселилось и сотрясло сердца их» (Д. Горчаков, Пламир и Раида, Москва 1796, с. 28) Eliza Małek

  19. Eliza Małek «Чтение – важнейшее занятие «чувствительного человека». С особым вниманием он относится к самому процессу чтения. Важно не только, что, но и как он читает. Немалое значение имеет при этом внешний вид книги, ее формат. [...] Самый процесс чтения на лоне природы доставляет «чувствительному» человеку эстетическое наслаждение. Одновременно книга становится соучастником его собственных переживаний». (Кочеткова Н. ) Samotne czytanie w domu lub na spacerze. Motyw wspólnego czytania przez bohaterów (wywodzący się od Cierpień młodego Wertera): wspólna lektura zbliża bohaterów, pomaga im wyartykułować to, czego sami powiedzieć nie potrafią lub nie śmieją.

  20. Реквизиты и жесты/ Rekwizyty i gesty • Костюм пастушка, верная собака, овечки, флейта, венок, деревья, нежные птички, ручеёк и т.п. • Предметы, подаренные другом/ любимым: книжка, платок, засушенные цветы и т.д. • Вздохи, потоки слёз, обмороки, самоубийства. • Kostium pasterski, wierny pies, owieczki, flet, wianek z kwiatów, drzewa, ptaszki, szemrzący strumyk itp. • Przedmioty podarowane przez przyjaciela lub kochanka: książka, zasuszone kwiaty, chusteczka, listy i inne czułe pamiątki. • Westchnienia, łzy, omdlenia, samobójstwa • „В струях сих бедная скончала Лиза дни, • Коль ты чувствителен, прохожий, вздохни!” Eliza Małek

  21. Eliza Małek Synchronizacja uczuć i przeżyć bohatera ze stanem przyrody (porą roku, dnia, zjawiskami atmosferycznymi – por. opis „upadku” Lizy i towarzyszącej temu wydarzeniu burzy, rozmyślania bohaterów podczas spaceru nad rzeką, w gaju). Opisy przyrody.

  22. Молодые – старые (пожилые) • Большинство сентиментальных героев – люди молодые. Адресат - женщина • М. Карамзин, Послание женщинам • ....Для вас, красавицы, приятным, • Чтоб слогом чистым сердцу внятным • Оттенки вам изображать • Страстей счастливых и несчастных • То кротких, то ужасных; • Чтоб вы могли сказать: • «Он, право, мил и верно переводит • Все томное в сердцах на ясный нам язык; • Слова для тонких чувств находит. Eliza Małek

  23. Czułość i prostota • Czułość jako immanentna cecha bohatera i narratora (niekoniecznie wywodzącego się ze sfer wyższych). • Prostota stylu, kompozycji, kształtu językowo-stylistycznego utworu (w Rosji orientacja na język mówiony salonów, w niektórych gatunkach, np. w operze komicznej, nawet do języka potocznego). Odrzucenie teorii trzech stylów i wypracowanie stylu pozwalającego jak najlepiej wyrazić stany emocjonalne bohaterów (z oczywistym odrzuceniem pospolitości i grubiaństwa). Eliza Małek

More Related